Gedichten (2 delen)

[p. 480]

[265] Op den toenaam van Adriaan Geldhof (p. 450)

toelichting	Six ontmoette Adriaan Geldhof waarschijnlijk in Venetië, in 1650 of 1651. Six noemt de naam Geldhof een Vlaamschen toenaam, zodat Adriaan Geldhof van Zuidnederlandse origine zal zijn geweest. Hij komt, behalve in dit en in het volgende gedicht, niet nader ter sprake in Six' gedichten. Dit gedicht staat op p. 341-343 van de bundel Poësy.
annotatie
titel	toenaam: achternaam
1	groot [...] van naam: uit een aanzienlijke familie
2	versaam: bezit
4	bediedt: betekent
6	van eenigh dingh: wegens een of ander aanwijsbaar gegeven
8	Van u: Van u zelf. Six vraagt zich af of Geldhof de eerste persoon is die zich bij deze achternaam laat noemen.
11	iemand van uw vaaders: een van uw voorvaderen
	eer: ooit, weleer
12	zoo: nl. zo als in r. 13-18 wordt toegelicht
	hofgrond: buiten de stad gelegen grondbezit, grond bij een buitenplaats
13	weinigh inkoops: met een kleine aankoopsom
16	in stad: binnen de stadsmuren
17	Met dat: Zodra
	uitgeleit: uitgelegd, ruimer om de stad gelegd
18	Ynaars: Amsterdammers. In Six' tijd werd er in Amsterdam gewerkt aan de zesde grote stadsuitbreiding, die nog niet voltooid was in 1663 (Dapper, 1663, fol. f recto (p. 48a)).
21	ooverslykt: bij een inundatie met modder overdekt
22	ontallik volk: talloos veel mensen
23	Herdykende: Die het opnieuw indijken
23-24	met groote lust, In vreede: met veel enthousiaste activiteit, nu het vrede is. Of: met veel genoegen, plezier dat het vrede is, nl. na het vredesverdrag van Munster (1648).
24	langs de Vlaanderkust: juist daar, omdat daar de enige recente gevechtshandelingen van de tachtigjarige oorlog hadden plaatsgevonden. Geldhof was dus waarschijnlijk een Vlaming.
25	droegh: voortbracht
26-27	ooverwoegh, Met: vond opwegen tegen (vgl. wnt xi, 2203)
27	goud: nl. gouden appels
	geent: geënt
	van Hespers hand: door Hesperus, de grootvader van de Hesperiden, in wier tuinen gouden appels groeiden
28	wel: rijk
29	dat geld: nl. dat van de winst van grondverkoop na stadsuitbreiding of drooglegging of van vruchten uit een boomgaard
30	gespelt: doen luiden
31	Of heeft men: Heeft men misschien
32	uit een aarden vat: afkomstig uit een aardewerken pot of kan (bepaling bij grooten schat)

[p. 481]

34	klingh: zwaard
36	Albaas: Alva's
38	Na hy Granaade had bevrydt: Nadat hij Granada had bevrijd van de moorse overheersing. Kennelijk verwijst hy naar des oorloghs klingh en niet naar Keiser Karel, want Granada was reeds in 1492 door Ferdinand 11 de Katholieke op de moren veroverd.
39	seeven hondert jaar: nl. van 711 tot 1492
42	Een goude kist: Een goudkist
45	Alzulken: Zó'n
	geseit: genoemd
46	van die geldicheit: om die geldige en geldelijke reden
47	dat: als
49	Terwyl: Nu
	van doen: nodig
50	op: over
52	to den krygh: voor de oorlog van Venetië tegen de Turken na de Turkse invasie op Kreta (1645)
	gebreekt: ontbreekt
54	Schoon [...] waar: Al zou ... zijn
55	verruilt dat woord: ruil die naam voor een andere
56	zulk: zoveel (nl. als nodig is om die naam te begrijpen)
	hoort: begrijpt
57	hebbe: mag dan ... hebben
58	't koome nooit, in syn verstand: hij moet het niet in de gaten krijgen