Gedichten (2 delen)

[223] Spanjes vreede (p. 378)

toelichting	Het gedicht verscheen in een vroegere versie in Six' pamflet Vreughde-Zangen van 1648 (vgl. de Toelichting bij no. [218]). De wijzigingen die de oudere versie heeft ondergaan zijn vermeld in de opgave van Varianten onder onderstaande Annotatie bij de versie van 1657. Die hier behandelde versie van 1657 staat op p. 287 van Six' Poësy.
annotatie
1	gaf peis: kondigde een vrede af
	veinsde om besoeck: wendde voor bezoek te willen hebben
2	onnoosel: naief (bijvoeglijk naamwoord of bijwoord?)
3	mee van sins dat kraam te vieren: die ook zin had op die kraamvisite te komen (er was immers peis geboren)

[p. 404]

4	Geen spoor weerom vernam: Merkte op, dat er geen spoor te zien was dat van de leeuw terugkeerde. Vgl. wb Vondel i, p. 520-521, r. 9-12: ‘de Vos [...] Neemt op de stappen acht, die hy in 't zand ziet staen, Verneemt dat niemand keert van al die derwaerts gaen: [...]’. Vondel had de hier door Six toegepaste fabel Vanden Leeuw ende Vos berijmd in zijn Vorsteliicke Warande Der Dieren van 1617.
5	Holla, genoegh besoecks: ‘Hola, die leeuw krijgt al genoeg bezoek ...’
	inwenden: ingaan
6	ons bloed voor wyn: ons bloed in plaats van wijn (ons is hier bezittelijk èn persoonlijk voornaamwoord, vgl. r. 7)
7	Hy selve doet bescheid: Hijzelf beantwoordt onze toost (wnt ii, ii, 1957)
	syn flaauwe lenden: zijn slappe lendenen, zijn verzwakt lichaam
8	de myn': dwz. mijn lichaam
9	Verstaat dit Hollands leeuw: Indien de Hollandse leeuw ... zich hiervan voldoende rekenschap geeft
	een vosje in schyn van krachten: die eigenlijk een vosje is, dat alleen in schijn krachtig is
10	By: In vergelijking met
11	Zoo: expletief, vat r. 9 op
	Flips noodvree: de van Filips iv afgedwongen vrede
	ontsenuwen: ontkrachten, krachteloos maken
	syn: nl. die van de Hollandse leeuw
12	groeijen: doen gedijen (ik vond echter in het wnt geen transitief groeien)
	by dit feest: door deze feestelijke vrede, dit kraam (r. 3)
varianten	De hierboven besproken versie van dit gedicht vertoont ten opzichte van de versie-1648 de volgende varianten:
titel	spanjes vreede < faelix civitas quae tempore pacis de bello cogitat
1	peis < pais
	besoeck < 't bezoek
3	vosje < Voske
	sins < zin
4	weerom < te moet
7	selve < zellefs
9	vosje < Voske
11	Zoo < Dan
annotatie
titel	faelix civitas quae tempore pacis de bello cogitat: Gelukkig de staat die in vredestijd bedacht is op een oorlog (vgl. het Antieke adagium ‘si vis pacem, para bellum’)
4	te moet: dat hem tegemoet kwam (nl. bij zijn tocht naar de leeuw toe, vgl. de annotatie bij r. 4 van spanjes vreede)