| |
hiel Davids stad geplondert: had de geplunderde stad van David in bezit. Sion, de stad Davids (vgl. 2 Samuël 5:7), hier gelijk te stellen met Jeruzalem, was eerder door de kinderen van Juda ingenomen, met de scherpte des zwaards geslagen en in brand gestoken (Richteren 1:8), maar moest door David opnieuw veroverd worden (2 Samuël 5:6-9). |
| 2 |
Uw Frederiks erfdeel: Het erfgoed van uw Frederik, nl. de protestantse keurvorst Frederik v van de Palts, die in 1619 in Bohemen tot koning was gekroond, maar na een regering van slechts één winter (vandaar zijn bijnaam de Winterkoning) moest uitwijken naar de Nederlanden. Zijn keurvorstelijke waardigheid werd vervallen verklaard. |
| |
wierd van Babels Mars geboeit: is door de Babelse oorlogsgod, dwz. door de katholieke legers onder Tilly, onderworpen |
| 3 |
Uw wyngaard: De Palts is een vermaard wijngebied, maar Six doelt ook op de wijngaard als beeld voor de gelovigen (Psalm 80). |
| |
van: door |
| |
uitgeroeit: gerooid, uitgerukt (Psalm 80:14) |
| 4 |
een Profeet: dwz. één predikant |
| 5 |
als syn heilbergh: als de berg van Zijn heil (de berg Sion in verband met het hemelse Jeruzalem, vgl. bijvoorbeeld Hebreeën 12:22), maar bovendien te interpreteren als: evenals Zijn stad Heidelberg |
| |
uitgesondert: uitverkoren (wnt xvii, iii, 2486) |
| 6 |
bouwt: doet bouwen (God is hierbij subject) |
| |
den tempel: de tempel van Jeruzalem, maar ook: de protestantse gemeente in de Palts |
| |
den soon: nl. door Davids zoon Salomo, maar ook: door een nieuwe generatie predikanten in de Palts |
| |
die: verwijst naar den tempel |
| 7 |
In vryicheit, en vree: dwz. Na de overwinning van David en na de vrede van Westfalen (1648), die de dertigjarige oorlog afsloot |
| |
gelyk: zoals ook |
| |
syn wynstok: dwz. zijn (des tempels) gemeente (vgl. de annotatie bij r. 3) |
| 8 |
Gods gaardenier: de arbeider in de wijngaard des Heren (Mattheüs 20) |
| |
daar neevens: daarnaast staande |
| 9 |
Dies: Daarom (nl. wegens de bloei van de tempel en de groei van de wijnstok) |
| |
de Nekkerstroom: de rivier de Neckar (waaraan Heidelberg ligt) |
| |
veel lekkerder: die nog veel zoeter is (ook in een verwijzing naar de zoete wijn uit het gebied) |
| |
't soet: het zoete water |
| 10 |
Waar ... voedt: Waarmee de Jordaan de wortels van de ceders van de Libanon voedt (Psalm 80:11 vergelijkt de wijnranken van het volk Israël met ceders) |
| 11 |
Myn Paltschen hoovenier: dwz. De uit de Palts afkomstige ‘arbeider in de wijngaard’ van de gereformeerde gemeente in Amsterdam (Amsterdam spreekt hier, vgl. de titel) |
| |
in: binnen |
| 13 |
wel vaar: ga dan! En: heb dan een goede reis! |
| |
uw geest daale op myn kop: moge de Geest Gods van uw hoofd ook op het mijne neerdalen (?). Of is kop hier ‘wijnbokaal’, nl. in verband |
Auteursrechtelijk beschermd