Gedichten (2 delen)

[61] III (p. 63)

annotatie
1	Ter goeder uur: dwz. Bij dit gezegende tijdstip van uw doop (vgl. het voorgaande sonnet, r. 13)
	ghy: nl. gij, houten beeld
3	Uit Adam: Die afstamt van Adam, dwz. Die een sterfelijk mens is geweest
	vry van erfsond niet te min: al zou ze toch vrij van erfzonde zijn (vgl. de bekende leerstelling van de Rooms-katholieke kerk, eerst in 1854 tot het dogma van de onbevlekte ontvangenis verheven). Maria's onbevlekte ontvangenis is voor Six uiteraard in flagrante tegenspraak met haar afstamming van Adam.
4	Wiens omgangh: Wier Maria-ommegang. Bedoelt Six een ommegang bij het feest van ‘Maria lichtmis’ op 2 februari (vgl. de vele kaarsen die Six noemt in gedicht no. [66], r. 7)? In dat geval zou Six' verblijf in Granada in januari-februari 1650 geplaatst kunnen worden. Of weren er in Granada bijzonder processies gehouden in verband met de ziekte van de paus (vgl. de volgende regels)?
	versleeten: dwz. geduurd

[p. 60]

5	Om dat: sluit aan bij Niet naa Mary. Six vernoemt de Heemelkooningin niet, omdat ook hij haar (evenals de paus) anders opvat dan te doen gebruikelijk. Hij zou, impliceert hij gekscherend, wel eens eenzelfde straf te verduren kunnen krijgen, als hij dat wel zou doen (vgl. de volgende regels).
	een hartvangh: een hartaanval of beroerte (wnt vi, 94-95)
	had gesmeeten: zou hebben geslagen
6	Dien sieken Paap: Die zieke paus, nl. Innocentius x, paus van 1644 tot 1655
	wyl: toen
7	Gods woord: De bijbel
	van haar opnam een andren sin: een andere interpretatie van haar betekenis toevoegde, aanvulde. Uit de woordkeus (opnam) blijkt Six' afkeuring.
8	En tot bewys: En toen hij, om het bewijs van die interpretatie te leveren. Ik kan Innocentius' bijdrage aan de marialogie niet nader toelichten. Zijn aanvulling zou door Maria bestraft zijn met een hartaanval of een beroerte. Inderdaad had Innocentius in januari 1649 geleden aan een niet duidelijk omschreven ziekte, maar hij was daarvan reeds in juli van dat jaar genezen. Eerder, in 1647, hadden zich bij hem verschijnselen van een nierkwaal voorgedaan (Pastor xiv, i, 1929, p. 274-275). Over het veronderstelde verband tussen Innocentius' theologische opvattingen en zijn ziekte zal Six iets gehoord of gelezen hebben (in een anti-rooms pamflet?), maar ik heb zijn bron niet kunnen achterhalen.
9	bekleên: dragen
	meestres: nl. geliefde meesteres
10	Wyl: Gedurende de tijd, dat (sluit niet aan bij r. 9, maar leidt r. 11 in)
	van: weg van, ver verwijderd van
	om gaa swarmen: rond zal reizen
11	in u: in uw gedaante (aanspraak aan het beeld)
	ontsien zyn: worden aanbeden
12	jonge: knechtje, loopjongen
	tilt dat jongsken, uit heur armen: het Kupidootjen in de armen van het beeld doet het immers te zeer op het beeld van de Heemelkooningin lijken!
13	een quartjen: een kwart maravedi (‘duit’)? Ik weet niet precies welke munt Six hier bedoelt. In zijn tijd was er in Spanje een zeer grote verscheidenheid van munten van een geringe waarde in omloop (vgl. Heiss i, 1865, p. 179-184 en afbeelding 37-39, no. 33-97).
14	soet te warmen: met warme geur te bewieroken