4 |
die: nl. die eenge dagh |
|
stond Febus duur: kwam Apollo duur te staan |
|
doodde Faëton: Phaëton kon de paarden van de zonnewagen niet in bedwang houden en scheerde rakelings langs de aarde. Jupiter moest ingrijpen en bliksemde hem neer. |
5 |
Filip: Filips iv (subject bij dorst, r. 7) |
|
uw fiere soon: nl. de kroonprins Baltasar Carlos (geboren in 1629), Filips' enige zoon uit zijn eerste huwelijk |
6 |
Te nyvren: Zijn best te doen (wnt ix, 2008, deze plaats: ‘zelden voorkomende’), dwz. ‘Van zich te doen spreken’ |
7 |
De volmacht: De absolute macht (wnt xxii, 958, deze plaats) |
|
dorst Ninus doen niet waagen: dwz. durfde niet iets te doen als Ninus heeft gedaan. De Assyrische koning Ninus had zijn vrouw Semiramis voor vijf dagen zijn macht overgedragen en zij had van die gelegenheid gebruik gemaakt om hem op te sluiten en hem vervolgens te laten doden. De anecdote gaat terug op Diodorus Siculus ii, 20, 3-5. |
8 |
vergrimt: ‘als hij eens kwaad zou worden’ |
|
iet schrikliks onderwon: iets verschrikkelijks zou ondernemen |
9-11 |
En ... hangen?: dwz. En was het inderdaad niet zo, dat hij, die graag dat geheim (nl. de geheimgehouden reden voor zijn vaders weigering) aan het licht wilde brengen, in de raad van sidderende bestuurderen verklaarde, dat hij, eenmaal in die positie, wel vijf of zes van die hebzuchtige monsters zou ophangen? (wnt x, 1913, deze plaats) |
12 |
het lyf: metaforisch voor: de regering van Spanje |
|
leeden: ledematen, metaforisch voor: regeringsfunctionarissen |
12-13 |
ooverlaân Van goudsucht: die de al te zware last van hun geldzucht moeten torsen (sluit aan bij zowel de letterlijke als de figuurlijke zin van leeden) |
14 |
En of uw soon niet leefde: En wie weet, of uw zoon misschien niet nog in leven zou zijn. Baltasar Carlos was in 1646, 17 jaar oud, overleden en hij zal, als de suggestie in deze laatste regel juist is, een niet-natuurlijke dood zijn gestorven. |