Gedichten (2 delen)

[35] Op het koopergeld in Spanje (p. 37)

toelichting	Het sonnet staat op p. 18 van Six' Poësy.
annotatie
1	Kooninghryk, niet wooninghryk geheeten: dat wel een koninkrijk heet, maar niet woningrijk genoemd kan worden
2	steengeberght: nl. de Pyreneeën (als een enorme vestingmuur)
	omgraaven van de zee: door de zee als met een bovenmaatse slotgracht omgeven (wnt x, 248, deze plaats: ‘oneigenlijk’ en ‘bij stoute dichterlijke uitbreiding’)
3	hol hout geberght: hol gebergte van hout, metaforisch voor: enorme houten vloot (in geberght kan ook een toespeling schuilen op berghout, het hout langs de romp van een schip, wnt ii, i, 1022 en 1879)
	de Peruaansche ree: de rede van Peru, in welk land het zilver voor de zilvervloot werd gewonnen
4	besaans: bezaansmasten
	op 't wysen der planeeten: met de planeten als hulp bij de navigatie
6	den Hel: de helse mijn

[p. 33]

7	Ontmynen: Opdelven (wnt x, 1913, deze plaats)
	sinte Lucas stee: de stad Sanlúcar de Barrameda (nabij Cádiz), de thuishaven van de zilvervloot
8	't gebrekkigh volk: het arme hongerige volk van Spanje
	te schaffen dat sy eeten: iets te geven zodat zij kunnen eten (vgl. schaffen, ‘opdissen’, wnt xiv, 209). De voedselvoorziening vereiste echter nog wel tussenkomst van derden (vgl. de volgende regels).
9	De needrige Amstelaar: De nederige Amsterdammer (vgl. Trots Spanje, r. 1)
	in laagh, en waatrich veen: vgl. de trotse ligging van Spanje (r. 2)
10-11	Scheept [...] toe: Verscheept ... naar
10	een enger plas: een minder wijde waterplas (nl. de Noordzee en het Kanaal, vgl. r. 3-4)
	uw hongerigen seetel: uw hongerige ‘woonplaats’, uw land (indirect object bij Scheept [...] toe)
11	Syn vreemde graanen: De granen die hij uit andere landen (met name de Baltische) heeft gehaald
	en alle vreemdicheên: en alle andere uit het buitenland gehaalde handelswaren
12	Dat sich uw silvre baar smolt: Opdat uw zilvere baar zich zou laten omsmelten (in het wnt kan ik ‘zich smelten’ niet vinden)
13	quarten: dwz. zilveren Nederlandse rijksdaalders, van ongeveer een kwart van de waarde van gouden rijders (vgl. Enno van Gelder, 1966, p. 219-221)
	waaren krygh: koopwaar zal mogen verwerven, ingeruild zal mogen worden tegen koopwaar
	en dat de naaste reên: nl. en dat de naaste reên waaren krygh[en]: en opdat de omliggende kusten koopwaar zullen mogen verwerven (door toedoen van de Amstelaar)
14	Hy ... vermeetel: Degene die dan beschikt over zilver en niet degene die daar beschikking over heeft gehad (maar het inmiddels is kwijtgeraakt, vgl. ook de titel boven dit gedicht), zal dan (met recht) trots kunnen zijn (vgl. het laatste woord van r. 14 met het eerste van r. 1)