toelichting |
Het sonnet staat op p. 3 van Six' Poësy. |
|
annotatie |
|
|
1 |
iets gelden: als betaalmiddel voor iets ... dienen |
|
mach den geldnaam draagen: kan geld genoemd worden |
2 |
Al is 't juist geen metaal: Ook al bestaat het toevallig niet uit metaal (wnt vii, i, 522) |
2-3 |
wat ... maat: al wat men bij maat, tal of gewicht verhandelt tegen (andere) te wegen, te tellen of af te meten waar (wnt xvii, iii, 2262 will dit uitweeght zien in verband met de gewoonte om muntgeld bij een betaling af te wegen, maar ik geloof niet dat dit in overeenstemming is met de bedoeling van Six' woorden) |
6 |
rond: met ronde vorm |
|
de kloot van 's werrelds veld: de aardbol |
7 |
dat: omdat |
|
van al het werldsch geweld: over alle aardse macht (vgl. de zegswijze ‘die geld heeft heeft geweld’, wnt iv, 2033) |
8 |
En omloopt als de werld of ronde Sonnewaagen: En een omloop heeft, net als de wereld of de rondgaande zonnewagen van Apollo |
9 |
geldbre: ‘geldwaardige’, als ‘geld’ te gebruiken |
|
wel: op goede wijze, dwz. tot heil en voordeel |
10 |
Alexanders: wereldheersers als Alexander de Grote |
|
saagen: verlangden, uitzagen |
11 |
Om: Uit |
|
van slaaverny beknelt: dwz. en die dus ... gebukt gingen onder de slavernij van hun eigen geldzucht |
12 |
Alzulk begoedingt mensch: Elk zo met goederen begiftigd mens, nl. zó als degene die zijn geld wel besit (r. 9) (wnt ii, i, 1404 ziet dit begoedinght als een deelwoord van begoedigen, vgl. echter ook begoeding, ‘beschenking’ in dezelfde kolom) |
|
niemendal: in het geheel niet |
|
te vraagen: dwz. terug te verlangen |
13 |
goude, of silvre eeuw: de gelukkige tijden van de aurea aetas of de daaropvolgende argentea aetas (vgl. het eerste boek van Ovidius' Metamorphoses) |
13-14 |
want hy belustight smelt, En giet die: want als hij daar zin in heeft, smelt en giet hij die eeuwen, dwz. gebruikt hij zijn bezit om zich het gelukkige van die tijden te verwerven (wnt ii, i, 1754, kent belustigen slechts in de zin van ‘vermaken, vervrolijken’) |