|
| |
| |
| |
Severall Letters and other things peculiarly relating to Marchendize.
One friend counselleth another how to proceed well in merchandizing which he newly begun.
The superscription.
To Mr. B.L. Merchant in Amsterdam.
MY dear Friend B.L. having heard that you have begun to trade for your self, and that you have taken upon you so great and weighty a calling as a merchant adventurer, I have thought my self bound as professed Friend of yours, to congratulate you in your estate, and to give you the best advise I can for your better managing of your affairs. First therefore let me advise you, not to bee too hastie to be rich, for Salomon sayth, he that hasteth to be rich shall suddainly come to povertie. Be sure, in the first place, that you fear God, and serve him instantly night and day, and let not your cares for this life hinder you of doing any part of your
| |
Verscheyde Brieven en andere saaken, besonderlyck raackende 't stuck van Koopmanschap.
| |
| |
Eenen Vrient geeft den anderen raat, hoe hy in sijnen handel die hy eerst begonnen heeft, wel voort sal varen.
Het opschrift.
Aan de Heer B.L. Koopman tot Amsterdam.
MYn geliefde Vrient B.L. gehoort hebbende, dat ghy voor u selfs begonnen hebt te handelen, en dat ghy soo grooten en gewichtigen beroep aangenomen hebt, een Koopman avonturier te wesen, heb ick my als verbonden geacht, my als u e. vrient uytgevende in uwen staat te verblyden, en u e. de beste raat te geven dat my mogelyck is, tot beter uytvoeringe van uwen handel. Laat my U E. dan in 't eerste raden, dat ghy u niet al te seer en spoet om ryck te worden, want Salomon segt, die sich haastet om ryck te worden, sal met 'er haast tot armoede vervallen. Siet ten eersten wel toe, dat gy de vreese Gods hebt, hem sonder op-houden dag en nacht dienende, en laat oock de sorgen van dit leven u van geen gedeelte der plicht die ghy God schuldig zyt, be-
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
duty to God. Be not too greedy of falling into much business: for great merchandize soon makes a man either rich or poor. Acquaint your self much with the uncertainty or fading condition of outward things, and be strong in faith and hope of eternall life: for Merchants run many hazards, fears, and adventures, and often undergo great losses; and if you have not a foundation laid up for the life to come, you may possibly meet somtimes with such changes here, as may make your heart to quake. Whatsoever you take in hand or do, be sure te deal justly with all men: for ill gotten goods seldom prosper long. Rob not the Prince of his customs; for many times a pound that way gotten costs ten. Trade not in deceitful, unmerchantable, and false wares. Keep just weights, equal ballance, and lawfull measures. Take good notice of all that you receive in; and pay out, in the way of your trade. Keep your books and accompts exact and in good order: for therein stands
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
letten. Weest niet al te gierig om al te veel te doen te hebben: want grooten koophandel veroorsaackt een mensch haast ryck of arm te worden. Van de onseeckerheyt en vergankelyckheyt van aartsche dingen sult ghy u verseeckeren, en sterck in den geloove en hoope van het eeuwige leven wesen: want Kooplieden loopen groote peryckelen, vreesen, en avonturen, en moeten dickwils groote verliesen dragen: en soo gy dan geen fondament voor het toekomende leven geleyt hebt, waar 't mogelyck dat ghy hier al te mets sulcke veranderingen soude ontmoeten die u herte souden doen zidderen en beven. Wat ghy by der handt neemt of doet, weest verseeckert dat ghy alle menschen recht doet: want het beurt selden dat goederen met onrecht verkregen, lang voorspoedig zyn. Ontrooft den Prince van zyn Tollen niet: want een pondt op die maniere gewonnen, kost dickwils wel tien. Handelt niet met bedriegelycke, valsche, of dat geen Koopmans waar en is. Hout rechte gewichte, gelyke rekening, en wettige maten. Neemt goede acht van al het gene gy in uwen handel ontfangt en uyt-geeft. Hout uwe boeken en reeckeningen bequaam en in goede order: want daar bestaat d'eere van een Koopman grootelycks in. Oversiet uwe boecken dickwils, maackt dat gy uwen staat wel kent, want door het versuym van dien, zynder veele
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
much the credit of a merchant. Be often perusing you books, acquaint your self with your estate: for many through neglect of that have not onely been undone, but greatly disgraced. Adventure no more at any one time than what if you lose you can by Gods blessing bear. Make your adventures in many parcels, that if one should fail the other perhaps may help the loss. Take heed with whom you trade, and whom you trust. Trust no man but try him first. And seek not without great necessity to be credited of others: for the more you stand on your own feet, the less care and more honour you have. Be not lightly surety for any, for many thereby suffer great damage: neither lightly desire any to be surety for you: for one good turn will ask another. What you have once promised be carefull to perform: for merchants suffer much by not keeping their word. When therefore you have payments to make, provide in time, have the sums and days in continually remembrance. Relie on no other man to the last for your own payments: for so you may be deceived and crack your own credit. Be as carefull as may be not to trade above the compass of your stock. Leav not your busines too much to others, but have
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
niet alleenlyck bedorven, maar in groote schande vervallen. Waagt op eenen tyt niet meer, dan soo ghy het quaamt te verliesen, ghy door Godes zegen soudt konnen dragen. Maackt dat het gene ghy avontuurt in veele gedeelten zy, op dat soo d'eene quam te verongelucken, het andere de schade mogelyck soude konnen helpen dragen. Siet toe met wien ghy handelt, en wien ghy vertrouwt. Vertrouwt niemant, of proeft hem eerst. En tracht oock niet sonder groot gebreck van andere vertrouwt te worden: Want hoe vaster ghy in u eygen schoenen staat, hoe minder sorge, en hoe meerder eere ghy sult hebben. Weest voor niemant lichtelyck borge; want veele lyden daar groote schade door: versoekt oock niemant licht borge voor u te blyven want d'eene vrientschap eyscht den andere. Weest sorghvuldigh na te komen dat ghy eens belooft hebt: want Kooplieden lyden groote schade, door dien sy haar woort niet en houden. Daarom wanneer ghy eenige betalinge te doen hebt, versorght het in tydt: de sommen en verval-dagen altyt in u gedachten hebbende. Verlaat u tot op het lest op niemant wegens u betalinge: want daar door soudt gy konnen bedrogen worden, en u eygen geloof breken. Weest soo sorgvuldig als 't mogelick is, boven de streek van u vermogen niet te handelen. Laat uwe dingen niet te veel op andere
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
a continuall oversight of it your self. Live not in fashion either above your rank, or too much inferiour to it: but keep in a middle way, so as your conscience may not be wounded if you should fail. Love more your honour than riches. Seek not to be credited for all that you can. When you have gained, praise God and remember the poor. Be not prodigal, for that is wasting, nor yet niggardly, for that is base. Keep still a noble and generous mind guided by a good understanding. Shuw by all means evill company, and among other things take heed of horses, wine, and women, which have been the overthrow of many young merchants. Have a certain time ordinarily of being at home, and miss no man if it be possible at time appointed. Frequent the Exchange and meeting places of merchants: for absence makes a man somtimes suspected. If you deal for others, do for them as for your self: you thereby gain friends and reputation. Be sure your advise be good, or have it altered, and when it is right follow it punctually. Reckon often with your Masters or Chapmen, for short reckoning makes long
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
staan: maar hebt 'er selve een gestadige ooge op. Gaat in uwen dracht, noch boven uwen staat, noch al te veel onder uwen staat: maar houdt u in de middel-wegh: op dat uwe conscientie niet gequetst en worde, indien gy quaamt te failleren. Hebt u eere liever als rykdom. Tracht niet voor soo veel vertrouwt te worden als ghy kond. Als ghy winste gedaan hebt, looft God en gedenkt den armen. Weest niet overdadigh: want dat is verteerende: noch te gierigh; want dat is verachtelyck. Houd altyd een edel en doorluchtigh gemoet, door een goed verstand geleyd zynde. Schuwt quaat geselschap door alle middelen, en onder andere dingen wacht u voor paarden, wyn, en vrouwen; dewelcke veele jonge Kooplieden bedorven hebben. Stelt een seekeren tyt om gemeenelyk t'huys te wesen, en soo 't mogelick is, set niemant te leur op gesette tyden. Verkeert op de Beurse en andere plaatsen daar Kooplieden by een komen: want af-wesen veroorsaackt somtyds dat een mensche in twyffel getrocken wordt. Soo gy voor anderen handelt, doet voor haar als voor u selven: daar door verkrygt gy vrienden en een goeden naam. Weest verseeckert dat uw advys goet is, of laat het verandert worden: en wanneer 't recht is, komt het sonder missen na. Reeckent veeltyts met u Meesters of Koopluyden: want korte reeckeningen ver-
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
friends. There are many other things doubtless, which are needfull to be taken care of, which are not possible for me to think on: but time and experience will teach you them. And think it not strange if you learn somthing by shame and loss: for things so learned usually are best remembred. So hoping that mine advise to you herein shall not be altogether cast off, I leave you to God, and rest,
Your faithfull Friend
D.C.
SIr,
It may perhaps yield you content to understand, that within a few days several Merchandizes are come into this Citie, which a while since you desired to have: You do undoubtedly well know what they be. Write me then if you have an inclination there to: and also how much: but do it without delay, because I do very well know, that men shall have all things cheaper in the beginning then in the sequel (on following part) of the sale, which men shall make thereof. As to the Merchandize which you last offerd me, I have (consulted) laid it over, that I shall not find my Account (or get what I aimed at) therein: but I inform you of
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
oorsaacken lange vrientschap. Daar zyn ongetwyffelt veele andere dingen die noodigh zyn waargenomen te worden, die my onmogelyck zyn te bedencken; maar tydt en ervarentheyt sullen u die wel leeren. En denckt het niet vreemt te wesen, dat ghy yets door schande en schade leert: want dingen op die wyse geleert, werden best onthouden. Dus hoopende dat mynen raat aan U E. in desen, in 't geheel niet verworpen sal worden, beveel ick U E. den Heere, en blyve
U. getrouwen Vrient
D.B.
MYn Heer,
Gy sult misschien vernoegt zyn van te verstaan, dat zedert eenige dagen in dese Stad verscheyde Koopmanschappen gekomen zyn, die ghy over eenigen tyd wenschte te hebben. Ghy weet sonder twyffel wat dat is. Schryft my dan soo gy daar toe genegen zyt, en oock hoe veel; maar doet dat sonder uytstel, om dat ick seer wel weet dat men alles beter koop hebben sal in het begin, dan in 't vervolg van 't verkoopen, dat men daar van sal doen. Wat belanght de Koopmanschap die ghy my laatst aanboodt, ick heb overgeleyt dat ick daar in myn reekeningh niet sal vinden; maar ick wyse U aan Myn Heer N. die my betuygt
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
Mr. N. who hath confessed to me, that he wished to have the same, in case you will exchange with him for other goods which he hath, which do vend very well. Heere you see all that at present I have to say; I beseech you to answer with the first, and always to be assur'd of my Friendship.
Sir,
Your most humble and most obedient Servant.
For Mr. J.F. in Genoua.
SIr,
These serve for answer of your acceptable (letter) of the 21 past; that I have well received the small chest with 20/2 Pieces of silk Taffity number'd and mark'd S.S. No. 5 as soon as I shall have opened the same, the vertue and quality thereof shall be advised to you: I shall omit no buyers; yet being the present heavy warr makes great Scarcity of money, I beleeve I shall be forc'd to stay a longer time before I shall able to do any good with the same; but you shall be advis'd of the success.
The two Bills of exchange charged upon Mr. B.L. of 5000 dald, of which you have communicated the Acceptance, are written off to me in due time: for which I have credited you
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
heeft, dat hy deselve wenschte te hebben, ingeval ghy een ruylingh met hem wilt doen voor andere saacken die hy heeft, die seer wel verkocht worden. Siet hier alles wat ick u tegenwoordigh te seggen heb. Ick bid u met den eersten te antwoorden, en altyt van myne Vrientschap verseeckert te zyn. Ick ben
Myn Heer,
Uwen ootmoedigen en onderdanigen Dienaar.
Aan de Heer J.F. in Genoua.
MYn Heer,
In antwoort van U E. aangename van den 21. passato dient desen, dat het kasje met 20/2 Ps. Armozyne, genommert en ghemerckt S.S. No. 5 wel hebbe ontfangen, soo dra de selve sal geopent hebben, wert U E. de deugt en qualiteyt geadviseert, en sal geen Koopers versuymen. Doch alsoo den tegenwoordigen zwaren Oorlogh groote schaarsheydt van gelt maackt, soo vertrouw noch al lange tyt sal moeten wachten eer de selve sal konnen benificeeren; 't succes werdt U E. geadviseert.
De twee Wissel-brieven ten laste van Monsr. B.L. van 5000 Daald. waar van U E. de acceptatie hebbe gecommuniceerd, zyn my ter behoorlyke tyt in Banco afgeschreven,
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
in your Reckoning courant for gilders 1301: 4: 8 with the agio of Bank money at 4⅛ percent: wherefore please to make me debitor, that we may agree in one. Further, in trading is no alteration; I refer to the enclosed Price Courant; if you see any profit therein, I am ready to concurr with you; wherewith, after cordial salutations, recommend you to God in mercy.
Amsterdam Feb: the 15. 1705.
To Mr. P.C. in Milain.
SIr,
The above is copy of my last; since which I have been without any of your acceptable Letters; wherefore they will come the sooner: I will not doubt but you shall have had effected the orders for the buying in of the chest of gold-thread, which being don, please not to fail to send it me over with the very first; being there is a great longing for it, and the sum thereof you may please to draw over Lyons with order on Paris upon Mr. N.N. where I have given the requisite orders for the honouring of your bills.
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
waar U E. op sijn reekening courant hebbe gecrediteert voor guldens 1301: 4: 8 met de agio van Banckgelt a 4 1/8 per cento, waar voor myn gelieft te debiteeren om accoort te konnen zyn. Voorders in Negotie geen verandering, myn refereerende aan d'ingesloote Prys-Courant, U E. eenigh profyt daar in siende, ben bereydt met U E. aan te gaan, waar mede na cordiale groetenis Godt in genade bevolen.
T.P.
In Amsterdam, den 15. February, 1705.
Aan de Heer P.C. in Milaan.
MYn Heer,
't Bovenstaande is Copia van myn laatste, t'sedert bevinde my sonder U E. aangename Brieven, dat dies te korter sal zyn: ick wil niet twyffelen of U E. sal de ordres tot den Inkoop van het kasje Gout-draat geeffectueert hebben, 't welck geschiet zynde, gelieft niet te manqueeren om my op het alder-spoedighste over te senden, alsoo daar groot verlangen na is, en 't beloop daar van kan U E. sich prevaleeren te trecken over Lions, met ordre op Parys in Sr. N.N. alwaar de noodige ordres gegeven hebbe om U E. Brieven te honoreeren.
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
The Product of my cloth which is sold, that will now in a short time be due, please to bestow in a Bale of silk, ½ Tram an half organsin, at the price you last advised.
I will hope that you shall be sold the Russia Leather; if not, I desire you let no occasion, be neglected.
Your orders concerning the buying in of 10 Bales of Pepper, have not yet been able to effect; the same, contrary to all mens opinions, went higher in the Companys sale in the Respective Chambers of these Lands, than men had thought: but I beleeve that within 3 or 4 weeks the same shall be to be had at the limited price; wherein I shall let no opportunity slip.
The Convoy to Cadix, Leghorn and Smirna is granted against Ultimo Junii: if you have any thing to command I shall observe the same most diligently, Further it is in trading as you may see by the enclosed Price-courant to which I referr my self; wherewith &c.
G.S.
Amsterdam March the 12. 1705.
| |
| |
| |
[Vervolg Nederlands]
't Provenu van myn verkofte Lakens, dat nu met den eersten staat te vervallen, gelieft te besteden in een Baaltje Zyde ½ Tram, en half Organsin, ten pryse als U E. laatst hebbe geadviseert.
De Juchten wil vertrouwen dat U E. sal verkoft hebben, soo niet , versoecke geen occasie voorby te laten gaan.
De ordres nopende den Inkoop van 10 Balen Peper hebbe voor als noch niet konnen effectueeren, alsoo (tegen alle opinie) de selve by de Compagnie in de respective Kameren van dese Landen hooger zyn geloopen als men gegist hadde; maar vertrouwe naar verloop van 3 a 4 weecken noch tot de gelimiteerde prys sal konnen geraacken, daar in geen gelegentheyt sal laten voorby gaan.
't Convoy op Cadix, Livorno en Smirna is toegestaan tegens ultimo Juny, soo U E. yets heeft te commandeeren, sal deselve op het aldernaarstighste observeeren. Voorder in Negotie als by de ingesloote Prys-Courant sal konnen sien, waar aan my refereere: waar mede &c.
G.S.
In Amsterdam, den 12 Maart, 1705.
| |
| |
| |
[Vervolg Engels]
London, Octob. 17. 1705.
SIr,
Having finished my seven years Apprentiship, am now entring into the world for imployment for my self, and knowing my Trade depends upon acquaintance, I make bold to renew former friendship with you; hoping, if it lies in your power, to do me any kindness therein, you will (for the love you bear to me) do your utmost to help me, and what you shall do therein shall be acceptable to
Your Servant to command
A.Q.
| |
[Vervolg Nederlands]
London, ady den 17. October 1705.
MYn Heer,
Myn seven jarigen dienst voleyndight hebbende, ben nu beginnende in de Werelt Negotie te doen voor myn selven; en wetende dat myn Neeringe veel op kennisse steunt, soo neme de stoutigheyt myn voorige vriendschap met U E. te vernieuwen, verhopende, indien het in U E. macht is, my eenige vrientschap daar in te bewysen, dat U E. uw uyterste doen sult, (om de liefde die U E. my toedraaght) om my te helpen, en het gene U E. daar in doen sult, sal aangenaam zyn aan
U E. dienstwillige Dienaar.
A.Q.
|
|
Auteursrechtvrij