Stichtelijke gezangen, in verscheidene gelegenheden gedicht, en met aanmerkingen, tot verstand van eenige stukken uit de H. Schrift, verrijkt. Deel 2

[p. 202]

De eigenmin, in 't paradijs geteeld en gedoemd.

OF AANDACHT OP GEN. III:8, 9.

Op eene nieuwgemaakte Zangwijze.
Of: O Hemelliefde, o zuiv're vlam. Bl. 152.

I.

Doorluchte Dag! het onweêr broeit!

Met d'avond huilt de wind!^* 'k hoor felle ratelslagen!
Wat oog kan 't schitt'rend licht van 't bliksem vuur verdraagen?

Tans daalt de Majesteit, terwijl de donder loeit.

God roept: ‘Zal de Eigenmin mij tergen?

‘Waar zijt ge o sterveling? Waar zult gij u verbergen?

II.

O Edens Lusthof, Paradijs,

Uw jeugd zag de Eigenmin dat grouwlijk monster teelen!

* Met d'avond built de Wind.] Ik vertaal de Hebr. woorden. Gen. III:8. En zij boorden de stem, (te weten de donderstem verg. Psal. XXIX:3-9; des HEEREN Gods, wandelende in den hof, tegen den avondwind van dien dag. Zoo wordt םויה חורל, van de LXX grieksche overzetters vertaald τὸ δειλινὸν. van Hieronynuis, Post meridiem ‘Na den middag’, en de Syrier heeft אמויד הינפׄל, Wanneer de dag daalde, of ‘Naar den ondergang haastede’. Ook betekent het wortel woord חוד Ademen, waaien: bij de Arabiers, Iets verrichten tegen den avond, of den ondergang der zonne. De Heer A. Schultens heeft dit, mijns oordeels, gegrond over onze plaats aangemerkt. Ik versta door םויה dien Dag, den zelfden DAG die Gen. II:4. gemeld was; want anders leest men in dit gedenkstuk van geenen DAG, waar op met zulk eene vingerwijzing kan gedoeld worden. En deeze was, zoo als uit Gen. II:2, 3 schijnt te blijken, de ZEVENDE DAG.

[p. 203]

 

Zij wist zich door het ooft, in 's menschen hart te steelen.

 

Sint stelt hij op geen deugd maar op zich zelven prijs.

 

De Hofslang leert het kunstig liegen,

 

En, daar door eerst zich zelv' dan anderen bedriegen.

 

III.

 

't Verbooden ooft dat hem verleidt,

 

Verrascht den fijnen smaak zijn glans nieuwsgierige Oogen:

 

De naam van Kennis houdt den aandacht opgetoogen.

 

Straks vloeit uit deeze bron de Hoofdbegeerlijkheid.

 

Zij stort dit gif in de eerste beeten,

 

Zij mag de moeder van onze Eigenliefde heeten.

 

IV.

 

Geen steenuil mint de duisternis,

 

Geen vledermuis den nacht, zoo zeer; als de Eigenliefde

 

Gods last ten schaduw zoekt voor 't geen de lust geriefde.

 

Zij zegt: ‘Wagt hier geen dood, daar heilzaam voedsel is’.

 

En zweert de Draak, het kan gebeuren,

 

Dat zich 't zelfminnend hart, durft met Gods min bekleuren.

 

V.

 

Door wat verschoning, weet men 't kwaad

 

Wanneer 't geweten zich, door 't godlijk licht voelt wekken,

 

Voor 't aangezicht van God, met vijgeblaân te dekken?

 

Zoo dekt zich 't eerste paar, dat voor de Vuurschaar staat.

 

Zij pleiten, schoonze traanen huilen,

 

Daarze onder 't zwaar geboomt in Edens hof verschuilen.

[p. 204]

 

VI.

 

Zwijg, zwijg, mijn ziel, pleit gij niet meer.

 

Wat baat afrekening?^* Wat zult ge uw' Maker zeggen?

 

Zoek nooit de schuld op God, of anderen te leggen;

 

Belijdze oprecht voor Hem, en geef uw' Richter de eer.

 

Zoo moogtge tot den Borge treeden;

 

Zoo zal u 't rein gewaad van 't offervel bekleeden.

 

VII.

 

Gods Zoon die licht in 't harte zendt,

 

Gelijkt gij dan op 't nieuw, om tot zijn beeld te strekken,

 

Die u door 't kleed van recht, en heiligheid wil dekken.

 

Zijn wijsheid is in u, die 't goede en 't kwaade kent.

 

De oprechtheid zal u dan bestieren,

 

En zal'ge hemelmin op zelfmin zegevieren.

 

VIII.

 

O Zelfmin, zoudtge uw snoode hand

* Wat baat afrekening.] 'k Heb het oog op Pred. VII:29, welk v. ik dus overzette, Alleenlijk zie dit heb ik gevonden: dat God den mensch recht gemaakt heeft, maar zij hebben veele afrekeningen gezocht, wanneer de een namelijk de schuld op den anderen zocht te leggen, en Adam zelf op God; om daar door de schuld af te rekenen, en met God te vereffenen. 't Grondwoord בשח beteekent niet alleen sijfferen, rekenen, afrekenen Lev. XXV: 50, 52. Maar een naamwoord daar van afstammende, dat naar 't onze zeer gelijkt, beteekent nog bij de Arabiers, een voldoende zaak, die men geeft ter afdoening van schuld. of een genoegzaamen Borge; en een ander naamwoord zegt bij hun Een som die van iemands goed geteld wordt, ter voldoening en afbetaling. ןובשח is dan Een afrekening, met de voldoening van de schuld. En zoo wordt het van Salomo ook genoomen in 't evenvoorgaande 35 & 27 v. zijnde de beteekenis sluitreden daar, onverstaanbaar.

[p. 205]

 

Ook haar den Levensboom vol heiligschehnis steeken?

 

Dit zouden, 't vlammend zwaerd en Cherubijnen wreeken.

 

De Levensboom is nu voor u geen onderpand.

 

De Schechina die u wil weeren,

 

Zal bij haar godlijk licht de zelfverloch'ning leeren.

 

IX.

 

Mijn God, die mij Uw Eng'len zendt,

 

'k Zal naar den Levensboom in 't Paradijs niet treeden.

 

Ik heb voor U mijn schuld, in 's Heilands bloed beleden;

 

Uw waarheid schenkt ge in't hart, dat zich aan U gewent.

 

Kon CHRISTUS kruis Uw gunst verwerven;

 

Dit is mijn Levensboom, die de Eigenmin doet sterven.