Stichtelijke gezangen, in verscheidene gelegenheden gedicht, en met aanmerkingen, tot verstand van eenige stukken uit de H. Schrift, verrijkt. Deel 2

[p. 132]

Echtzang op het bruiloftfeest van vorst messias.^* Of de XLV. Psalm berijmd.

Op eene nieuwgemaakte Zangwijze.
Of: Op die van den XLV. Psalm.

Voorrede van den Dichter.

I.

Mijn dichtaâr vloeit, mijn tong vol heil'gen ijver
Is als de pen van eenen vluggen schrijver.

* Echtzang op het Bruiloftfeest van Vorst Messias enz.] Zoo het Genootschap van Korahs kinderen, die ik voor makers houde van dit Liefdelied, eene aanleiding gehad hebben tot het opstellen van dit verheeven Dichtstuk, moet mem die niet zoeken in Salomons huwlijk met de Egyptische Prinses, want op deszen Vorst en zijn' Echt passen de kleuren, waar meê dit stuk geschilderdis in 't geheel niet: maar in de tedere Liefde welke Divid had voor Michal Sauls dochter, aan welke hij twemaal verbonden, en die twemaal tot Hem op eene plegtige wijze gebragt is. Hier vindt mn iets van de merken, en in den Vorst, en in de Vorstslijke Bruid, zoo veel men dit in 't schaduwachtige aan kan treffen. α. David was; (1) Beroemd van wege zijne schoonheid, en lieftaaligheid v. 3. verg. 1 Sam. XVI:12, XVII:42, 2 Sam. XXIII:1, 2. (2) Hij was een dapper Krijgsheld v. 4 & 6. verg. 1 Sam. XVII:1-58, XVIII:17, XXIII:1-5, XXVII: 8-12, XXX:1-18, 2 Sam. V:6-8 enz. (3) Hij had en binnen en buiten 's Lands veele vijanden, die eerst afkeerig, hem naderhand zeer toegedaan waren, als of hunn hart getrosfen en gansch was omgezet v. 6. verg. 1 Sam. III:1, en 8-21, V:1-3 enz. (4) Zijn Koningrijk wordt na eenig omzwerven bevestigd, vooral door zijn rechtmaantig en zagt bestuur v. 7, 8, verg. 2 Sam. I:14, 15, II:1-7, 10-17, III:1, & 7-21, IV:1, 5-12, V:1-25, VIII:15. & Psal. Cl: 2-8. (5) Niemand is ooit rijker gezalfd dan David, ten minsten tot drie reizen toe, rijker dan Saul, rijken dan Isboseth, die men zijne medegenooten, kon noemen. Ja hij heef: een gedeelte van deeze zalving gekreegen na zijne door luchtige krijgsbedrijven. Verg. hier v. 8, 9; met 1 Sam. XVI:13, 2 Sam. II:4-7, V:1-3. β. En dit is zeer opmerkelijk. Men vindt hier een Vorstin, die aan de Rechter hand staat, of gezet is הבצנ v. 10; en straks daarop wordtze evenwel genoodigd, baar volk en Vadersbuis te verlaaten v. 11. Ja terwijlze genoodigd wordt, merkt haar de Rei aan als eene welke tot deezen Vorst betrekking heeft, als tot baaren Heer, voorwien zij zich moest nederbuigen v. 12. 't geen in haar als eens Konings Dochter neit duister eenige trotsheid en onbuigzaamheid onderstelt v. 11, 12, & 14. Nergens vindt men daar van een' zweem, buiten David, en Michal. De Vorst krijgt in zijne jeugd deeze Dochter van Saul, vrij trots van aart, tot zijne vrouwe. Naderhand met Saul in onmin geraakt zijnde, wordt ze hem ontnoomen; en aan Paltiël ten huwlijke gegeeven. David, die geduurende haan. afwezen, verscheiden andere vrouwen trouwde, wordt door een reeks van jaaren, in welke hij haar mist, in zijne liefde omtrent haar, niet veranderd. Hij blijft aan haar zoo gehecht dat hij Abner, die kwam om gansch Israël aan hem te onderwerpen niet wil zien, of hij moet hem Michal weêr bezorgen, in wier gemoed waarschijnlijk vrij wat verknochtheid zal geweest hebben, aan de belangen van haars Vaders huis, en die van haaren tegenwoordigen man Paltiël teêr bemind werd, doch nu bewoogen om tot haaren voorigen man David weder te keeren 2 Sam. III:13-16, verg. VI: 20-27. α Doe hier eindelijk bij, dat men dan zien kan, hoe hier de Tyriers men hunne geschenken voor 's Konings Bruid, te pas koomen v. 13. 't Waren de Tyriers, die kort na Michals wederkeeren tot David, met hunne geschenken om een vorstelijk Paleis te bouwen gekoomen zijn 2 Sam. V:11, 2 Chron. XIV:1, XXII: 4. - Ondertusschen spreekt het van zelve, dat, zoo hier al de Aanleiding gezocht moet worden, niet David en Michal, maar Davids groote Zoon de Messias, en zijn Kerkbruid het Joodsche Volk, dat aan Hem plegtig sint den tijd van Horeb verbonden, doch sedert afgescheiden geleefd hebbende, wederom tot Hem zal gebragt worden in het laatste der dagen; de onderwerpen zijn, welke rechtstreeks in dit keurig stuk bedoeld worden, zijnde slegts eenige kleuren, om het levendig en kragtig te schilderen, uit het gemelde geval ontleend. De Vorst wordt ons zoo beschreeven; ten opzichte van, (1) Zijn schoonheid v. 3; (2) Zijn' Veldtocht v. 4-6; (3) Zijn' troon v. 7: (4) Zijn' Goddelijken naam bij zijne overvloedige zalving meld v. 8; (5) Zijne vorstelijke zoonen in steê der vaderen te stellen, die over de gansche aarde zouden koningen zijn v. 17; (6) En eindelijk met betrekking tot den lof Hem van alle de volken tot in alle eeuwigheid toe te brengen v. 18: dat men niet kan twiiffelen, of dit is de Messias. Gelijk daar in de meests Joodsche en alle Christen uitleggers overeenstemmen. Voor deeze laatsten behoort het gezag van Paulus Heb. I: 8, 9, alleen genoeg te zijn. - Men ziet dan hier l. Na de voorrede van den Dichter v. 2: II. In 't Lichaam van deezen Beurtzang, א. Een' Zang over den Bruidegom v. 3-10. ב Een' Tegenzang over de Bruid v. 11-16. ג. Een' Slotzang over de Vorstelijke kinderen v. 17, 18.

[p. 133]

 

Ik zing ter eere eens Konings, wiens bewind,

 

En groote magt, geen end noch paalen vindt.

[p. 134]

Zang.

O schoonste Vorst, o puik van Adams looten,
Genâ is op Uw lippen uitgegooten:

Dies U de gunst der hoogste majesteit,

Gezegend heeft tot in alle eeuwigheid.

II.

Gord nu Uw zwaerd op zij', O roem der helden,
Kleed U met glans, rijd in de vlakke velden;

Uw heerlijkheid blinkt in de wolkkolom;

Gij zit op de ark in 't geestlijk heiligdom,

't Verzoeningbloed, en 't blad der zuiv're waarheid.
Verzacht, en dekt het recht vol glans en klaarheid.

Uw rechterhand vervuld met bliksemlicht,

Werpt uit de wolk tans vreeslijk schkht op schicht.^*

* Uw rechterband - Werpt uit de wolk tam vreeslijk schicht op schicht.] Ik volge hier. de vertaling van mijnen geleerden, en nu zaligen boezemvriend den Heere C. Boott, in leven zeer geacht Leeraar te Middelburg, mij al voor veele jaaren in een' Latijnschen brief meêgedeeld, die 't laatst van 't 6 v. overzet, En Uwe rechterhand zal U vreeslijk schichten werpen. Hij geeft er deeze redenen van: (1) Dat הדי in Hiphil eigenlijk, schieten of schichten werpen, beteekent: (2) Dat het verband met het voorgaande en volgende dit eischt; (3) Dat aan de hand, het Werpen van schichten, ἂϰοντα bij Homerus genoemd, beter voegt, dan 't Leeren; (4) Dat hier gezinspeeld wordt, op de voorbeeldige leiding van 't oude volk door de Woestijne, en 't vreeslijk werpen van bliksemschichten uit de wolk- en vuurkolom toen geschied. verg. Exod. XIV:24, XV:12, Psal. XVIII:15, LXXVII. 18, CXI:22, Hab. III:3, 4, & 11; (5) En dat zelfs de Apostelen en eerste Euangeliegezanten, wannserze de Woestijne der Heidenen zouden t'onderbrengen, als zulken die Pijlen werpen, of shcieten, worden afgemaald Jes. XLIX:2, en Zach. IX:15. Dit alles is geleerd en kundig aangemerkt: en ik konde mijnen lezer, dit kleen gedenkstukje van een der edelste vernuften die ik gekend hebbe, niet weigeren. Dat het Lesren door de twe bliksemende tafelen der wet, zoo wel als door Gods oordeelen hier gemeend wordt, blijkt uit Deut. XXXII: 2^b, en Hab. III: 4.

[p. 135]

 

III

 

Uw pijlen zijn gescherpt, wie kan ze keeren?

 

Valt volk op volk, het zal Uw hoogheid eeren;

 

De vijand die den Vorst slus heeft getart,

 

Valt voor hem neêr, nu buigt het trotsche hart.

 

Uw troon, O God, dien Gij met kragt wilt stijven,

 

Zal eeuwig vast, en onbeweeglijk blijven;

 

De schepter, die Uw hand met majesteit,

 

En luister zwaait, heerscht vol rechtmatigheid.

 

IV.

 

Gij mint het recht, Gij haat godlooze zeden;

 

Dies heeft, O God, toen Ge in 't bewind zoudt treeden,

 

Uw God, wiens Geest de vreugdenolie goot,

 

U rijk gezalfd meêr dan Uw' meêgenoot.

[p. 136]

 

Nu wordt van myrrhe, en aloë gezongen,

 

En kassiegeur, die Uw gewaad doordrongen,

 

't Minneesche volk waar 't glimt van elpenbeen,

 

Zal blij tot U met zijn geschenken treên.* 't Minneesche volk waar 't glimt van elpenbeen, enz:] Ik weet geen gemaklijker noch beter vertaling van v. 9^b. dan deeze; Uit de Elpenbeenen paleizen lebben U de Minneers verblijd: die de Heer B.S. Cremer dat schrander brein, heeft opgegeeven in zijn Poecile Tom. I. Spee. I. p. 1. Van de Minneers bij de Sabeen en Kletcheenen in Arabië gelegen, kan men zien 't geen Dionysius heeft Perieg. v. 958, 959. Verg. Eusiathius in zijne aanteekeningen op die plaats, en Eratosthenes bij Strabo Lib. XVI. p. 1112, & 1113. Edit. Almelov.

 

V.

 

Nu zal Uw stoet met Konings docht'ren pronken.

 

Daar Uw Vorstin, door God aan U geschonken,

 

Uw rechterhand bekleedt, en heerlijk praalt,

 

In 't fijnste goud van Osirs kust gehaald.

Tegenzang.

O Dochter, hoor, en zie, en neig uwe ooren!
Vergeet Uw volk, en wat U kon bekooren.

't Is meer dan tijd, zet alles uit uw' zin,

Uws Vaders huis, en dwaaze schepselsmin.

VI.

Dan zal uw schoon des Konings hart verrukken:
Hij is uw Heer; gij moet u voor Hem bukken.

Zie, Tyrus kroost vliegt van des Vorsten wenk,

Het rijkste volk smeekt u met zijn geschenk.

[p. 137]

 

Wie kan het schoon van 's Konings Dochter maalen!

 

't Inwendig schoon! Wat schoon kan daar bij haalen!

 

Het blinkend stof yan haare staatsijkleên,

 

Schijnt met meer gloed door 't goud borduursel heen.

 

VII.

 

Men zal haar in gestikte kleding leien,

 

Tot U, o Vorst, bij 't juichen van de reien.

 

Zij wordt gevolgd, door dochteren van staat

 

Tot U gebragt in 't heilig siergewaad.

 

'k Zie ze alle eerlang met schelle feestgezangen,

 

Vol vreugd geleid. Elk volg' die blijde gangen,

 

Tot dat die stoet waar 't galmt van hemellof,

 

Ter bruiloft treedt in 't Koninglijke hof.

Slotzang.

VIII.

O Vorst, Gij zult Uw braave Vad'ren kroonen;
lk zie in plaats van hen uw wakk're zoonen,

Gij stelt hen, daar Ge uw olie op hen goot,

Tot vorsten op den ruimen waereldkloot.

Ik zal Uw' naam, bij elk geslagt verheffen,
Die klank zal 't oor van 't laate nakroost treffen.

Zoo rolt uw lof door 't wijde waereldrond,

Eeuw uit, eeuw in, uit aller volken mond.