Stichtelijke gezangen, in verscheidene gelegenheden gedicht, en met aanmerkingen, tot verstand van eenige stukken uit de H. Schrift, verrijkt. Deel 2

[p. 86]

Het geestelijke jubeljaar;
of de blijde tijd des nieuwen Testaments;
geschetst uit Lev. XXV:8-55.

Op eene nieuwgemaakte Zangwijze
Of: Op die van Psalm LI.

I

Wie viert met ons het heuchlijk jubeljaar?

Wiens ving'ren slaan gepaste en blijde toonen?
Wie helpt ons 't jaar der wederbrenging^* kroonen?

Kom zing met ons, o godgewijde schaar.

Ik hoor alreê, ik hoor den blijden klank

Der heilbazuin, die 's HEEREN knechten blaazen,

De Hemel juicht, deeze Aarde geeft Hem dank;

Al de Afgrond beeft; dit doet de Hel verbaazen.

* 't Jaar der wederbrenging]. 't Is bij mij zeker dat לבֵוי Jabel (dus heet dit jaar in 't Hebr.) zoo veel zegt als De wederbrenger. Want dit is het Deelwoord in den tegenwoordigen tijd van לבַיַ 't geen eigenljk zegt, Met een groote drift vloeien. Schult, ad Har. Cons. 11. p. 4.6, en van daar overvloedig brengen, opbrengen, toebrengen, of wederbrengen. Zie Psal. XLV:15, 16. LX:11. Richt. XIX:21. Zeph. III:10. Jer. XXXI:9. 't Is dan t Jaar der wederoprechting, of der wederbrenging aller dingen, άποκαταστάσεως πάντων gelijk het Petrus vertaalt, Hand. III. 19. Men ziet duidelijk dat er de wetgever zelf deeze verklaring aan geeft Lev. XXV. 10^b. Het zal u een Jubeljaar zijn; en (of want) gij zult wederkeeren, een ieder tot zijne bezitting, in zult wederkeeren een ieder tot zijn gestachte. Verg. v. 13.

[p. 87]

 

II.

 

De zoendag rijst!^* We zien den zaal'gen tijd,

 

Waar op Gods volk trompetten blij hoort steeken;

 

Op eenen dag 's Lands zonden doorgestreeken;^†

 

En schuldenaars van 't maanen gansch bevrijd.

 

Dit 's 't jaar waar in ons Goël 't heil verwerft;

 

Dit is de tijd van 't godlijk welbehaagen;^§

 

De groote dag waar op de Heiland sterft,^**

 

Als 't offer 't welk de zonden wech moet draagen.

 

III.

 

't Was zevenmaal, dat Kanaan 't zevental^‡

 

Van jaaren, in verwachting heen zag glijden:

* De zoendag rijst enz]. Op den tienden der zevende Maand met onze Hersstmaand gedeeltelijk overeenkoomende, welke de groote verzoendag was, ziende op 's Heilands waare verzoening; moest men de bazuin des geklanks doen doorgaan in 't gansche land, om't vijstigste jaar te heiligen, en vrijheid uit te roepen in den lande, voor alle zijne inwooners Lev. XXV. 9 en 10^a

† 's Lands zonden doorgestreeken]. Dit is de eigenlijke betekenis van 't Hebr. שומ Zach. III. 9, daar op 't Jubeljaar en 't Zoenfeest gezinspeelt wordd.

§ Dit is de tijd enz]. Zie Jes, XLIX. 8^b daar de Propheet het jubeljaar bedoelt, door den Tijd des welbehagens.

** De groote dag enz]. Den Dag des beils meldt Hij, met opzigt tot den Dag der verzoening, waar meê dit Jubeljaar in kracht aanving Lev. XXV. 9.

‡ 't Was zevenmaal, dat Kanaan 't zevental enz]. De Wetgever belast Lev. XXV. 8-11. Gij zult u ook tellen zeven jaarweeken, zevenmaal zeven jaaren; zoo dat de dagen der zeven jaarweeken u negen en veertig jaaren zullen zijn. Daarna zult Gij in de zevende maand, op den tienden der maand de bazuine des gehlanks doen doorgaan; op den verzoendag zult gij de bazuine doen doorgaan in uwen ganschen lande. En gij zult DAT vijftigste jaar heiligen, en vrijheid uitroepen in den lande. - Dit jubeljaar zal U het vijftigste jaar zijn. - Deeze uitdrukkingen, zoo er niets is dat er tegen strijdt, schijnen ons natuurlijk te leeren, dat men eerst Zeven jaarweeken dat is negen en veertig jaaren moest tellen, en dat daar op het vijftigste volgde, onderscheiden van de negen en veertig voorgaande. De negen en veertig jaaren worden als verloopen geteld, dan moest in de VII maand op den tienden van die maand, de bɔzuin door 't Land gaan. Zoo is dan dit het vijftigste. Ja 't wordt duidelijke, v. 10. DAT vijftigste genoemd. Indien dit het zelfde ware met het negen en veertigste, waarom werdt het het hier niet zoo wel als v. 8. het negen en veertigste genoemd? Ondertusschen geeft de telling v. 8. te kennen, dat dit 50^ste jaar, altoos op het zevenmaal zevende of 49^ste jaar volgde, en niet door alle de jaaren heen zworf, veel minder den kring der Sabbath jaaren in de war bragt. Dit laatste heeft de Hr. H. v. Alphen over Daniel Bijl. 1 D.V. Hoofds. bladz. 20-29 betoogd. Dit 50^ste jaar was dan, zoo ik denk, wederom het eerste van de volgende jaarweek. Conf. Bengel. Ord. Temp. CXII. Sect. 11. §. X. p. 426 & 427.

[p. 88]

 

Heͦt jubeljaar vervult de hoop der tijden;

 

Gewis nu naakt de Wet tot haaren val.

 

De Pinksterdag schonk ons zoo mild Gods Geest,

 

Toen 't Paaschlam was geslagt voor zeven weeken:

 

Dit Pinksterjaar^* schenkt ons het blijdste feest;

 

Dit zuivert ons van zonden en gebreken.

* Dit Pinksterjaar enz]. 't Jubeljaar d.i. het 50^ste, schijnt in dezelfde betrekking te stasn, als de Pinksterdag welke de 50^ste is na Paaschen. Beide zijnze aan de nieuwe wet des Geefts gewijd. Gelijk het oude Pinksterfeest ter gedachtenis der Wetgeving op Sinai, 50 dagen na het gedachte Paaschlam en den uitgang uit Egypte werd ingesteld, zie Lev. XXV. 10, verg. met Lev. XXIII. 15, 16, zoo is 50 dagen na't slachten van 't Paaschlam, de geestelijke wetgeving op Sion geschied Hand. H. 1.

[p. 89]

 

IV.

 

't Bazuingeklank roept ons de vrijheid uit,

 

En zegt tot die geboeid in 't donker zaten:^*

 

‘Gaat uit; Gij moet de kerkers tans verlaaten;

 

‘Verschijnt voor 't oog; gelooft het heilgeluid.

 

Nu knelt geen band, de vrijheid is hersteld;

 

Men hoort Gods volk verkoelingstijden^† zingen:

 

We zien eerlang het jaar in 't woord gespeld,

 

De tijden der herstelling aller dingen.

 

V.

 

Hoe zalig is dat volk, 't welk God het oor

 

Geopend heeft, om Kanaans klank te vatten!^§

 

Dit wekt een vreugd, die ons nooit uit doet spatten,

 

En baant op 't nieuw naar 't Paradijs het spoor.^**

* En zegt tot die geboeid enz]. Zie deeze toespeling op het jubeljaar Jes. XLIX. 8^b.

† Verkoelingstijden - De tijden der herstelling aller dingen]. 't Eerste met zinspeling op 't Sabbatbjaar uitbeeldende het slot des O. Test. van 's Heilands komst tot den dag der verzoening door zijn' dood. Het lantste met eene duidelijke vingerwijzing op 't Jubeljaar, schetst ons den geheelen Tijd des N. Testments; van den groeten dag der waare verzoening, tot de volkomene herstelling aller dingen in 't laatste der dagen en in eene zalige eeuwigheid. Zie Hand. III. 18-21.

§ Om Kanaans klank te vatten.] Zie Psal. LXXXIX:16^a.

** En baant op 't nieuw naar 't Paradijs het spoor] 't Is gelooflijk, dat oudtijds het Sabbath. of Rustjaar zag op de rust na de oorlogen in Kanaan gevoerd, en 't Jubel. of Herstellings jaar op de daadelijke herstelling van Kanaan aan het berechtigde volk de Ifraëlieten, welke het toekwam volgens de belofte aan Abram Gen. XII:7 en XV:7, 8, 18. Alles ziet het in 't geestelijke op de herstelling van de rust in 't Paradijs verlooren, en van de Aarde en 't Paradijs zelve, gelijk de mensch uit Edens hof verdreven als een balling op deeze aarde omzworf. Behalven dat Hij tot deeze aarde geen recht heeft, die allerwege de kenmerken van haare verwoestingen draagt, welke in 't Jubeljaar van Gods welbehaagen, den dag der nieuwe huishouding moeten hersteld worden, gelijkwe dit in zijn toppunt verwachten in 't laatst der dagen. Deeze herstelling der aarde, wordt duidelijk, als een gevolg van 't geestelijk jubeljaar aangemerkt, Jes. LXI:4 Verg. v. 2, en XLIX:8. en de herstelling van 't hemelsch Paradijs, viudt men afgeschilderd Psal. XXXVI:9, 10. Ezech. XLVII:1-12, en Openb. XXII:1-3.

[p. 90]

 

Hier toont ons God zijn gunstrijk aangezicht.

 

Verlooren wij deeze aarde, en 't hemelsch Eden;

 

Hij schenktze weêr. Nu mogenwe in het licht

 

Naar 's levens bron, voor 't Godlijk aanschijn treeden.^*

 

VI.

 

Gods zoon herstelt een Kanaan voor 't gemoed;

 

't Verbond des volks om 't aardrijk op te richten,^†

 

Zal de erfen is hoe zeer verwoest herstichten:

 

't Geen elk tot zijn bezitting keeren doet.

 

De Wet had tot den arbeid ons gewent:

 

Dit mag met recht het groote Rustjaar heeten,

 

Het welk geen zaai- geen oogst- geen snoeitijd kent;

 

Van 't veld mag elk de milde vruchten eeten.^§

 

VII.

 

Maar 't Jubeljaar vangt hier beneên slegts aan,

 

Wat zou het ons, zoo 't hier bij bleef, tog baaten?

* Zie Psal. LXXXIX:16^b.

† Vergelijk Jes. XLIX:8 met LXI:4.

§ Zie Lev. XXV; 11, 12.

[p. 91]

 

Een Sabbathsrust wordt voor Gods volk gelaaten:^*

 

Wij moeten naar de Hemelruste staan.

 

Och mochten wij in deezen minnenstijd,

 

Aan al het goed dat ons Gods hand wou schenken;

 

Aan 't snoode kwaad, 't welk ons het hart verwijt;

 

Bij 't jubelfeeft met diepe schaamte denken!

 

VIII.

 

Kwam ons gemoed vast nader tot de rust,

 

En raakte in 't end al 't woelen eens verlooren;

 

Wierd JESUS als ons rustpunt gansch verkooren:

 

Men zag dan 't vuur der eigenmin gebluscht,

 

Och vierden wij beneên met zulk een hart,

 

Dit Jubelfeest en all' de Jubeljaaren:

 

Dan was 't gemoed in 't stof niet meer verward;

 

Dan kreeg het rust, dan zou 't in God bedaaren.

* Heb. IV:9.