Waarachtige en Aen-merkens-waardige Historie van Lapland en Finland

IV. Hooftstuk.
De Verdeelinge van Lapland. Wat Mark te seggen is.

GAnsch Lapland word verdeeld in Deens- Moscovisch- en Sweeds-Lapland. ⁺ Het Deense strekt sig langs den Oceaan, en is Finmarken genoemd. Het Moscovise beslaat al het Land, 't geen is tusschen 't Kasteel Warhuis tot aan de Mond van de Witte Zee; 't welk in 't Sweeds Trienne, in 't Laplands Pihinie, en in 't Moscovisch Terschana Voloch genoemd is.

Het Sweedse, waar van wy jegenwoordig in 't bysonder spreken, geeft men de naam van Lapmarken, of Zuid-Lapland, zynde in ses Deelen gescheiden, van welke een yder Mark gehieten is, dat is soo veel als een Land of Provincie.⁺ De Namen van de Marken zijn aldus:

+ Verdeyling van Lapland.

+ Wat Mark te seggen is.

[p. 9]

Annguer-Manland Lapmark.

Uma Lapmark.

Pitha Lapmark.

Lula Lapmark.

Torna Lapmark.

Kiemi Lapmark.

Yder Mark krijgt zijn naam van de Rivier, diese binnen sig hebben. De Marker van Angermanland heeft Angerman met Jemptie aan 't Zuiden, en de Marker van Uma aan 't Noorden. De Uma is binnen Angermanland na het Zuiden, en de Marker van Pitha is aan de Noord-zy, aan de Grensen of Frontieren van Lula. Dese drie Marken zijn de Westerlijkste.

Eene van haar Deelen die meest aan 't Westen is, gaat tot de Toppen der Bergen die Sweden van Noorwegen scheiden: En haar ander Deel van d'Oostzijde strekt sig uit tot het Westen Botnia. De Mark van Torna, die in de Noordse Gewesten van Lapland is, neemt sijn uiterste van de Botnise Golf, en gaat na de Noord-Zee tot aan de Zeeplaatsen die men Noord-Kaap noemd. De Marker van Kiemi welke aan Torna gevoegt is, gaat van 't Noorden en kromt sig om na 't Oosten. Door een van sijn zijden, is die aan 't Zuiden digt by 't Ooster Botnia. Van die selfde zijde van 't Oosten is die by Cajane en Carelien zijnde gepaalt aan 't Noorden door het Moscovisch Lapland.

Uitgenomen de Marker van Angermanland, die niet heeft dan een Biar, welke men Aosalha noemt, alle d'andere Markers hebben veel Deelen, die de Sweeden Biars noemen, dat is soo veel te seggen als Landsstreken, of Contreijen. De Marker van Uma Lapmark, heeft 'er vier:

Uma,

Lai, of Raanbi,

Granbi,

Vapsteen.

De Marker van Pitha Lapmark, seven:

Graotreskbi,

Arfuvejefrbi,

Lochetebi,

Arrieplogsbi,

Wisierfbi,

Noruesterbi,

Westerbi.

[p. 10]

De Marker van Lula Lapmark, vijf:

Jocmoch,

Sochioch,

Torpenjaur,

Zerkislocht,

Rautomjaur.

De Marker van Tornea Lapmark, agt:

Tingawaara,

Sieggewaera,

Sondewara,

Ronolabi,

Pellejerf,

Kantekiemo,

Awiewara,

Tenouthsejochki.

De Marker van Kiemi Lapmark, ook agt:

Enarabii,

Sanbeaobii,

Kiemikila,

Kiedjajerf,

Koulajert,

Mansialka,

Saodenkila,

Kitilabi.

Dese ses Markers hebben niet meêr dan drie-en-dertig Biars. Elke Biar heeft veel vuuren oft Familien, die de Sweeden Rekar noemen. Yder Rekar heeft om sig te voeden (en desselfs onderhoorige) een seker stuk Lands, in welke zijn Boomen, Meiren, loopende Wateren, zijnde met geen Gragten nog Muuren af-geslooten. Daar zijn gemeenlijk in yder Biar soo veel Rekars als'er Volk is, die van haar Renten leven: drie-en-vyftig in 't Land d'Arsalha, en meer of min in d'andere, na dat de Contreijen groot of klein zijn. Yder Rekar heeft sijn besondere naam. Ik wil die niet alle op-halen, wijl het te verdrietig en overvloedig is.