Met en zonder lauwerkrans

Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850 van Anna Bijns tot Elise van Calcar

[p. 928]

Stille wensen, zoete hoop
Mathilde Van Peene
(Koewacht, 16 januari 1829 - Aalter, 29 augustus 1885)

Geboren te Koewacht (gemeente Axel, Zeeland), verloor Mathilde Van Peene haar moeder bij de geboorte en werd opgevoed, eerst bij haar grootouders te Zaamslag, later bij een onderwijzer te Zuiddorpe en in een kostschool te Gent. Ze huwde in 1852 met Leonard-Frans David, een onderwijzer en zelf auteur van (jeugd)verhalen en poëzie (Lentebloempjes, 1844; Fabelen en zedelijke gedichten, 1857). Ze vestigde zich met haar man te Aalter, waar hij een kostschool hield.

Kort na haar huwelijk debuteerde ze als dichteres in het Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje voor 1853. Een eerste verzamelbundel verscheen in 1870: Mirtebladen. (Antwerpen/Gent/Amsterdam). Karel Bogaerd, bevriend met het echtpaar David-Van Peene en auteur van enkele bundels met forse poëzie op thema's als vaderlandsliefde en de vooruitgang der wetenschap, bezorgde in 1886 piëteitsvol de postume bundel Nevelbloemen (Roeselare).

167 Mathilde Van Peene (Litho) Opgenomen als frontispice in Nevelbloemen (1886)

Bogaerd wijst er in zijn inleidende levensbeschrijving op dat de poëzie van zijn kunstvriendin werd gewaardeerd als bevallige, eenvoudige en gemoedelijke uitingen van ‘wat haar hart gevoelde’. In 1910 ruimen Th. Coopman en L. Scharpé in hun literatuurgeschiedenis van de Vlaamse letterkunde voor die ‘afgekleurde en mijmerzieke stukjes’ nog maar weinig plaats in en waarderen slechts enkele realistische

[p. 929]

schetsen van latere datum. Het gros van haar gedichten heeft het karakter van mijmeringen, verkenningen van het gevoel in harmonie gebracht met gedachten, ‘gewaarwordingen mijner ziel’. Poëzie verbindt de beide domeinen en induceert ontroering, tederheid, bewondering voor de schepping en de natuur, herinneringen en droombeelden, met daarin centraal de ‘schim’ van haar gestorven moeder. Meestal is weemoedige stemmingspoëzie hiervan het resultaat met gevoelsgeladen beelden en taferelen van teleurstelling, verdriet, opoffering, vriendschap, liefde en hoop.

168 Titelpagina van de nagelaten gedichten Nevelbloemen (1886) van Mathilde Van Peene, bezorgd door Karel Bogaerd

Ik min het blauw

In haar zoektocht naar duurzaamheid, trouw, vriendschap en liefde als antwoord op gevoelens van gemis en verlies vindt de dichteres de hoogst denkbare weldaad in de kinderliefde, i.c. voor haar dochter Alida.

Ik min het blauw van 's hemels bogen,
Vooral in 't lieflijk avonduur,
Wanneer de sterren minzaam glanzen,
De mane prijkt aan 't luchtazuur.

Ik min het blauw van 't kabblend beekje,
Dat suizend door de beemden stroomt,
En 't lieve beeld der maagd weerspiegelt,
Die aan zijn zoompje zucht en droomt.

Ik min het blauw der lieve bloeme,
Der tengere vergeet-mij-niet,
Dit zinnebeeld der trouwe liefde,

[p. 930]

 

Zo needrig bloeiend aan den vliet.

 

 

 

Ik min het blauw in maagdentressen,

 

Eenvoudig sieraad voor haar schoon,

15

Veel zachter dan het schittrend glansen,

 

Van diamant en paarlenkroon.

 

 

 

Doch meer dan 't blauw van 't kabblend beekje,

 

En van des hemels heldren boog,

 

Van bloem of strik in maagdentressen,

20

Min ik Alida's groot blauw oog.

 

 

 

O! als ik in dien blik mag lezen

 

Hoe eindloos teder zij mij mint,

 

Dan wijkt en leed en zielesmarte,

 

Bij d' aanblik van mijn dierbaar kind.

(1858)

Bron
Vrouwe David, geboren Mathilda Van Peene, Mirtebladen. Gedichten. Antwerpen/Gent/Amsterdam 1870. p. 66-67.

Literatuur
Ida von Düringsfeld, Von der Schelde bis zur Maas. Das geistige Leben der Vlamingen zeit dem Wiederaufblühen der Literatur. Deel 1. Leipzig 1861. p. 148-150.
Th. Coopman en V. dela Montagne, Onze dichters. Antwerpen 1881 [1880], p. 155-157.
[Z.n.], Onze Vlaamsche dichters van 1830 tot 1905. Aalst 1905, p. 651.
Th. Coopman en L. Scharpé, Geschiedenis der Vlaamsche letterkunde. Antwerpen 1910. p. 302.
PC