Bacchus

Den Ouden, en huydendaegschen droncke-man. Ontdeckt uyt de heydensche historien; onderricht uyt de Heylige Schriften

Cap. XIII. Van Vermaerde Drinck-Kroesen, en Drinck-Hoornen onder de Oude: en van diergelijcke Huydendaegsche.

DEn Oorloog heeft haer Waepenen; ⁺ den Jaeger sijn Wey-tuyg; den Zeeman, Lantman, en Ambachtsman hebben haer Ghereetschap. Van Outs hebben oock de Heydenen, in haere Bruyloften, Maeltijden, Gasteryen, en Drinck-gelaegen, gehadt allerhande Ghereetschap tot het Drincken. Van de Soorten en Naemen der Glaesen, Croesen, en Beeckers by haer gebruyckelijck, kondt ghy leesen by Athenaeus Lib: 11, Cap: 1, & seq. als oock by Cael: Rhodig. Lib: 27, Cap: 27. Athenaeus Lib: 11, Cap: 5, ⁺ spreeckt van een Beecker ghenaemt den Oliphant, waer in drie Choae, of Congien, dat is, meer als 3 Stoopen ginghen. ⁺ Ende Cap: 6, maeckt hy ghewach van den grooten Beecker van Hercules. In 't selve Boeck beschrijft oock Athenaeus den Beecker

+ Veelerhande Soorten van Glaesen by de Ouden.

+ Croes, Oliphant genaemt.

+ Beecker van Hercules.

[p. 75]

van Nestor, so groot zijnde dat deselve, ⁺ vol geschoncken zijnde, naulijcx van yemant opgevat kon worden.

Men vint oock by gemelten Schrijver Athenaum Lib: 11, Cap: 8. ⁺ Datmen eertijts placht te drincken uyt Hoorens van Ossen, en dierghelijcke Beesten. By den Griecken wordt den Hoorn genoemt κέρας, ende den Wijn snyen, ofte met Waeter mengen om te drincken, wort genoemt κεράσαι, dat is te seggen, Hoornen, ofte in den Hooren doen. De Atheniensen lieten silvere Hoornen maecken, en droncken uyt deselve. De Koningen der paeonen deeden Drinck-beeckers maecken van groote Ossen-Hoornen, en lieten de uyterste Randen met Gout en Silver beslaen: en waeren sommighe van die Beeckers soo groot, datter 3 à 4 Congien in mochten. Ende Xenophon Lib: 6, Exped: in de Aenvang, verhaelt, dat de Griexe Crijghs-Oversten te saemen Maeltijdt houdende met de Paphlagonen, over Taeffel ghebruyckten Beeckers, welcke waeren van Hoorn gemaeckt.

Maer het is aenmerckens waerdig, ⁺ dat eertijts groote Personagien uyt een Hoorn droncken; en het gehouden wiert voor een groote Eere, wanneer sy yemant een Hoorn met Wijn brachten en toe-droncken, om weeder uyt te drincken, en bescheyt te doen. Soo leestmen by athenaus Lib: 11, Cap: 8, dat den Coninck Philippus een Hoorn met Wijn placht te brengen den geenen, welcke hy Vriendelijck en wel onthaelen wou. Ende Xenophon verhaelt Lib: 7, Expedit: Wanneer hy ghekoomen was by den Koninck seuthes, so hebben sy na de Maniere der Thracen elckanderen eerst omhelst, ende eenighe Hoorens met Wijn toe-gedroncken.

Ten huydighen daeghe heeftmen so veel Drinck-Tuygh, ⁺ en Ghereetschap om te drincken, dat de Griecken self noch wel veel van de Christenen souden Leenen en Leeren konnen. Wat sietmen op de

+ Beecker van Nestor.

+ Drinck-Hoornen.

+ Uyt Hoornen drincken, gereeckent voor Eer.

+ Huydendaeghsche Drinck-tuych.

[p. 76]

Bruyloften, Maeltijden, Gasteryen, een toestel van Glaesen, Romers, Beeckers, Croesen, Schaelen, Coppen, ende Fluyten? Men heefter groote, en kleyne; korte, en langhe: Glaesen met dobbele Boodems: Fluyten als Orgel-pypen aen een gemaeckt: Glaese holle Sweerden, met dewelcke men (alvoorens den Wijn daer uyt ghedroncken hebbende) schermt en Schermutzeert als Helden. Men heeft Glaese Pistolen, die in den Drinck-Strijdt de eene Drincke-broer den anderen op de Borst set, na dat hy het gelaeden Pistool gelost, en den Wijn gelapt en geschooten heeft in sijn eygen Dermen. Pas-glaesen, Beeckers, Kroesen, Coppen met Passen, Peegels, Ycken, of andere Teeckenen en Mercken, koomen te voorschijn: Men stelt elckanderen een Maete voor, om Op en Na deselve Maete te drincken; en missende, tot een straffe, te moeten drincken buyten en booven alle Maete ende Maetigheyt. Men suypt uyt Glaese en Silvere Schuytjes, Scheepjes, en Schulpjes: En om de Herssenen immers te helpen aen het maelen, Men blaest op een Silvere Moolen dat de Wiecken draeyen; en de Moolen vol Wijn geschoncken moet geleeght en uyt-gedroncken eer de Wiecken stille staen. Men heeft pocula grammatica, gheletterde Glaesen, waer op yets ter eeren van Venus, of van Bacchus staet: Romers op dewelcke den Prince, of yet anders is gesneeden.

Maer doch, om den Heydenen in geenen deele te wijcken in Drincken, ⁺ en Manieren ontrent het selve, so heeftmen oock in Gildens, Doelens, en in Schutteryen, in Collegien van Heem-raeden, en andere Vergaederingen, sijne Hens-Beeckers, Glaesen, Koppen, en Hoorens, welcke van alle nieuwe Aenkoomelingen in die Collegien, by haere Inhuldinge of eerste Intreede in deselve, moeten uytgedroncken, uytgegulpt, en alwaer het oock teegen Heugh

+ Hens-Beeckers, en Hoorns.

[p. 77]

en Meug in het lijf gedrongen en geperst worden. Sommige ghebruycken daer toe groote Hoorens, zijnde beslaegen met Silver, en staende op een Vergulden Voet. Sommighe gebruycken groote Glaesen, groote Romers; Andere Silvere, of Vergulde Koppen. De Hoorens, de Glaesen, de Koppen hebben haere Naemen, met dewelcke sy genoemt worden. Onder de Heydenen waeren vermaert den Beecker van den Ouden Nestor, den Beecker van twee Congien, welcke Alexander bracht aen den Maçedonier Proteas; gelijck oock den Beecker van Hercules. Maer oock nu draeghtmen sorghe, dat de groote Gulp-Croesen vermaert en hoogh geacht moogen worden door haer Naemen: Men geeftse den Naem van Coningen, Graeven, en Gravinnen. De Rijn-Landtsche Gulp-Croes voert den Naem van Coninck willem; De Schie-Lantsche, van Graef Floris; En die van 't Landt van Steyn, ghehoorich onder Goudâ, is ver-eert gheworden met den Naem van Vrou Jacoba.