Bacchus

Den Ouden, en huydendaegschen droncke-man. Ontdeckt uyt de heydensche historien; onderricht uyt de Heylige Schriften

Cap. XII. Der Oude Griecken Drinck-kunsjes, Wetten, en Gebruycken: en eenige Huydendaegsche.

MAer, ⁺ ghelijck de Dronckaers veele Vonden verdicht hebben, om het Lijf vol te krijghen, en anderen vol te jaegen; so hebben sy oock veelerhande Kunsjes versonnen, en Wetten beraemt, om sulcx met meerder Vermaeck en Ordere onder den anderen te verrichten.

Athenaeus Lib: 15, Cap: 1, 2, ⁺ ende elwers, spreeckt veel van een Drinck-Spel, het welck aller-eerst gevonden was by die van Sicilien, ende onder veele Griecken oock gebruyckelijck. Dit Spel wierdt ghespeelt met een soorte van Drinck-vaeten, ghenaemt Cottabi: Het Spel ging aen na de Maeltijdt, wanneermen wel ghegeeten had. Men most op een bysondere wijse den Cottabus opvatten van de Taefel; men most op staen; aerdigh daer uyt drincken; het Grontsop, het Steertjen daer uytworpen; en na sulcx

+ Kunsjes, en Wetten onder het drincken.

+ Drinck-Spel onder de Griecken.

[p. 71]

mostmen eenige Grillen en Beweegingen doen. Die sich best queet in dit Drinck-Spel, kreegh een Cottabus tot Drinck-prijs; en sommighe verwaende Iongelinghen waeren moyer en moedigher daer meede, datse wel Speelen konden met de Cottaben, als datse Heerlijcke Oeffeningen konden doen, ten dienste van haer Vaederlant.

Aelianus Lib: 2, de varijs Historiis, ⁺ verhaelt van eenen Athenienser, ghenaemt Diotimus, welcke een Trechter sette in sijnen mondt, en sonder Adem te verhaelen verswolg den Wijn so haest, als deselve door den Trechter in sijn Keele gegooten wierdt.

Onder de Griecken was een Gebruyck, ⁺ datse door het worpen van Cooten, in plaets van Teerlingen, eenighe verkooren tot Oversten in de Drinck-Gelaegen, en Maeltijden, welcke den Naem droegen van Oenoptae, Order stelden op het drincken, en toe-saegen, ofmen Gelijck en eeven veel Dronck. Oock wiert deese Wet streng gehouden in haere Drinckeryen, ἠ πίθι ἠ άπιθι of Drinckt, of Vertreckt, Caelius Lib: 28, Cap: 6.

Plinius Lib: 15, Cap 22, seyt ⁺ De Drinck-Konst hadde dese Wetten: De Tong most noch staemelen, noch yser slaen. Men most onder het Drincken niets loosen, noch door Braecken van booven, noch Afganck van onderen. Men most een Donckertjen over sitten tot in den Morgen-stont. In een Teug mostmen seer veel drincken, en in minder Teugen oock vry wat inhaelen. Onder het Drincken mostmen, ter goeder trouwe, niet Aedemen, noch yets weeder in het Glas spouwen. Men most den Romer so schoontjes uytveegen, datter soo veele niet overigh bleef 't welck geflanst zijnde teeghens de Vloer, Flappen konde dat het klapte. En wierden dese Wetten in de Drinck-Gelaegen onderhouden, om allerhande Sluyckerye, en Bedroch in het Drincken voor te komen.

+ Drincken door een Trechter.

+ Opsicht op het drincken.

+ Drinck-Wetten.

[p. 72]

Men hielt oock Order in het Om-drincken onder de Griecken in haere Gasteryen. ⁺ Die van Thasien droncken uyt groote Glaesen, en lieten het van de rechter-handt in 't ronde gaen. Die van Athenen droncken uyt kleynder Glaesen, echter lieten het oock van de Rechter-handt af gaen in het Ronde. Den Thessaler drinckt uyt groote Glaesen, en brengt het den gheenen welcken het lust. De Lacedaemoner drinckt het ingheschoncken Glas Wijn uyt, en gheeft last weederom soo veel daer in te schencken alsser uytgedroncken is. Athen: Lib: 11, Cap: 2.

Oock wasser een Order op het Snyen en Menghen van den Wijn, ⁺ welcke in der Griecken Gasteryen onderhouden, en waer van bywijlen in haere Drinck-ghelaeghen ghesongen wierdt, luydende aldus, Πέντε πίνε, τρία πίνε ἤ μή τέτταρα, dat is, Drinckter Vijf, Drinckter Drie, maer en drinckter Vier niet, Plutarchus Lib: 3, Quaesti: Convival: Quaest: 9. Hier van spreeckt Plautus in Sticho, Act: 5. Ende na verhael van Athenaeus Lib: 10, Cap: 7, soo heeft men hier meede willen aenwijsen, datmen vijf deelen Waeters by twee deelen Wijns most doen; en dat was dan Vijf drincken. Men most by Drie deelen Waeters een Deel Wijn doen; en dat was dan Drie Drincken. Maer twee Deelen Waeters by twee deelen Wijns te doen, dat was Vier Drincken; en so eene Dronck hielde de Griecken ondienstig te zijn; Vermits den Wijn also te heet, en al te krachtigh was, om de Gasten droncken te maecken, envan de Banck te helpen.

Meede wierdt toe-gesien, dat geen Verscheyden, en onder een gemengden Wijn den Gasten wierdt geschoncken: ⁺ Vermits sy het daer voor hielden, dat Verscheydenheydt van Wijnen haestigh droncken maeckt: en gelijck verscheyden Volckeren en Natien in eene Stadt te saem niet wel verdraegen; so meynden

+ Order op het brengen, en omdrincken.

+ Order op het snyen van den Wijn.

+ Order om niet te Schencken verscheyden en gemengden Wijn.

[p. 73]

sy, dat verscheyden Wijnen en Drancken niet wel te saemen voeghen in eene Maege, Plutarchus Lib: 4, Quaest: 1, Quaest Convio:

Ten huydigen daege hebben de Ionge Luyden ontelbaere Kunsjes en Grillen Verdicht, ⁺ oock Drinck-Wetten gesmeet, om met Geneughte en Drinckebroers Order malkanderen het lijf vol te jaeghen. Sommige speelen met Kaerten, Schyven, en Teerlingen, en die verliest moet Drincken. Een ander keert een Romer het onderst booven op een Taefelbort, en slurpt den Wijn van onder. Men vlecht Handen en Armen door malkanderen, en weet de eene den ander te drincken te geeven, met de handt; en houdende den Romer tusschen de Lippen, den Wijn te gieten in des anders mondt; en na sulcx ghedaene over te leeveren tusschen de Lippen van sijn Drinck-genoot. Sommige steecken een Houtjen aen, gheevende het selve in 't ronde over, yeder seggende: Luytje, Luytje leeft noch; en die geene in welckers handt Luytjen uytgaet, moet een Glas in 't lijf setten op Luytjes uyt-vaert. Men heeft Koppen en Kroesen met een Teerling daer in; en die gedroncken en een ander het gebrocht heeft, hutselt den Teerling om, en is die de Kroes ontfangt verbonden, so veel Glaesen te drincken alsser Oogen zijn geworpen. Men drinckt den Abt met sijn Monicken, dat is den grooten Romer, met eenige kleyne daer by.

Het was wel eer een gebruyck onder de Asiaticen, ⁺ datmen geen Obbae (dat zijn Kroesen diemen uyt-dronck en om liet gaen; misschien van Obbibere, dat is, Omdrincken, genaemt geworden) invoerde in haere Gast-maelen: Vermits sy het daer voor hielden, dat sowel de Zielen als Lichaemen minder wierden gekrenckt, wanneermen niet te veel en dronck. En het is noch wel so onder die

+ Huydendaeghsche Drinckkunsjes.

+ Manier van drincken onder de Asiaticen.

[p. 74]

Natie, dat gemelte Croesen in haere Maeltijden niet en werden ingebracht: echter Suypen sy soo, datse, op haer beenen niet konnende staen, of gaen, oock niet indraegen konnen, maer self uytgedraegen moeten worden, Xenophon Lib: 8, de Expedit: Cyri. Immers soo gaet het onder veele Iongelinghen. Onder het Drincken doet de eene Dit; de ander dat, de eene wil groote Romers drincken en ombrenghen; een ander wil 6, 10, 12, kleyne Glaesen op een Taefel-bort geset, laeten omgaen: Andere willen noch het Eene, noch het Ander: Dannoch alle te saemen koomense daer in over een, dat het Lijf vol moet, en de een den ander Droncken maeckt.