Logo DBNL
Bacchus (1665)

Bacchus

(1665)–Jacobus Sceperus–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Den Ouden, en huydendaegschen droncke-man. Ontdeckt uyt de heydensche historien; onderricht uyt de Heylige Schriften


Vorige Volgende

Cap. X. Weederlegginghe van Verscheyden blaeuwe Excusen der geener, welcke anderen Droncken maecken; of haer selven van andere laeten Droncken maecken. Oock datmen het drincken van groote Glaesen moet soecken te ontlegghen.

DIe geene welcke anderen met Wijn alsoo opvullen en Droncken maecken, + segghen tot Verschooninge van haer doen, Mijn Gast en genoodigde Vrient soude schijnen, en oock wel gemeynt hebben, my niet aengenaem te zijn geweest, indien ick hem also niet opgevult, en onthaelt hadde: derhalven ick moest doen gelijck ick gedaen hebbe.

Maer Ambrosius Cap: 14, de Noe & Arcâ, + seyt daer op aldus, Ghy die uwen Naesten inhaelt als Vriendt, en gaen laet als een Vyandt, en zijt voor Godt niet te verschoonen. Ghy noodicht uwen Vriendt tot Geneught, en perst hem tot de Doot; ghy noodicht hem ter Maeltijdt,

en maeckt dat hy gedraegen wort ten Graeve: Ghy noodicht hem op Spyse, + en onthaelt hem met pynigen: Ghy belooft Wijn te schencken, en schenckt Vergif; want al wat schaedelijck is, is Vergif: en soodaenich is uwen Wijn, welcke van Sinnen berooft, het Inghewant blaeckt, den Slaep beroert, het Hooft ontstelt, & c.

Die geene welcke haer laeten opvullen en Droncken maecken van andere, + meynen verschoont te zijn van Sonde, wanneer sy segghen; De Man by welcken ick ghenoodicht en te gast was, is my een seer goet Vriendt: Ick moet hem wat ontsien, en oock te wille zijn: Derhalven vond ick my genootsaeckt, om hem Bescheyt te doen met Drincken op yeder Glas en Conditi, welck hy instelde, voor dronck, en ombracht, met begeerte dat het soude ront gaen.

Merckt hier, + tot Antwoordt op dese blaeuwe Verontschuldinge, 't geene Augustinus seyt Serm: 231, de Tempore, Houdt niet den geenen voor een Vrient, die u tot een Vyant Godts wil maecken, + en die een Vyant is van u, en van sich selven. Indien ghy u selven, en een ander Droncken maeckt, ghy sult een Mensche tot uwen Vrient, en Godt tot uwen Vyandt hebben. Oordeeldt derhalven selfs eens, of het behoorlijck is, u selven te scheyden en vervreemden van Godt, om in Gheselschap en goe Maets te blijven by en met een Dronckaer.

Christus uwen getrouwen Vrient en Helper seyt tot u, Luc: 21, vers 3,4. + Wacht u selven, dat u herte niet te eenigher tijdt beswaert en worde met Brasserye en Dronckenschap. Is het dan niet beeter en meer betaemelijck, dat ghy, om desen uwen Vriendt te behaeghen, u selven wacht voor Droncken maecken, droncken drincken, en om ymants wille de Maet in drincken te buyten te gaen? Sult ghy door Drincken u selven quetsen, om genoegen te geeven an een ander? Sult ghy, om een Gulper, een Droncken Bloet en Sneul te believen en behaegen, dingen

doen welcke dien goeden en grooten Godt, van welcken ghy u Leeven en den Adem hebt, mis haegen en vertoornen? Het is een sotte en dolle Maniere van behaegen, +Godt te vergrammen, om ghenoegen te geeven aen een Mensche. Wat is beeter, sich selven het lijf vol Wijn te jaeghen tot Dronckenschap, om geen verwijt te hooren van de eene of d' ander Los-Kop, van niet te hebben Bescheyt gedaen: of niet te willen Gulpen gulselijck, om des gebodts wille, Wacht u, dat u herte niet te eeniger tijt beswaert en worde met Dronckenschap?

Andere brenghen tot haer Verschooningh by, +Also een groot aensienlijck Heer, welckers Gunste ick soo nu so dan van nooden hebbe, die my Dienst en Deught kan doen, en welcken ick daerom te Vrient moet houden, my alsoo te Drincken heeft ghevergt; so en dorst ick niet naelaeten den selven met drincken te believen; vermits ick wel weete, dat dien Heer met sulx seer wel gedient, en grootelijcx vermaeckt is.

Het waere wel te wenschen, + dat onder die geene welcke van Godt ghestelt zijn in Hoogheydt, Aensien en Gesach, niet gevonden wierden sodaenige, welcke, gelijck den Koninck van Babel deede, anderen te drincken geeven om Droncken te maecken, waenende sodaenich Doen haer vry te staen, hoewel de Allergrootste en Allergoedighste Godt het Wee roept over sulx ghedaene. + Het waere te wenschen, datter niet veele Groote gevonden wierden, welcke den Dronckaeren en Gulsigen meer perssen te Suypen, als het betaemt, ende den Armen en Behoeftighen, biddende voor de Deure om een eenich Dronckjen, 't selve weygeren en ontsegghen; niet denckende, dat den Wijn, + ja self een kouden Dronck waeters den Dorstighen, oock den kleynsten en den Minsten gegeeven om te drencken, van Godt er-

kent sal worden in genaede, Matth: 10, vers 42: en Matth: 25, vers 40: En dat den Dranck besteet om yemant op te vullen in Dronckenschap, den Geever brengt onder Godts Wee en Ongenae.

Maer ghy die u selven droncken drinckt, + en laet opvullen, om den Grooten te behaegen; meynt ghy daeromme vry te zijn van Sonde? Godt (die den Persoon niet en aen siet, Deut: 10, v 17; Die het aengesicht der Vorsten niet aen en neemt, en de Rijcke voor den Armen niet en kent, Hiob 34, v. 19.) straft den dronckenen Belzazar, Dan: 5, v. 4, 5, 6, 30; Verdoemt den Rijcken Dronckaer, Luc: 16, v.19, 23, 24; Hy en sal niet verschoonen de Grooten, welcke u tot Dronckenschap opghevult hebben; noch u om der Grooten wille voor onschuldigh houden; die u selven also hebt opvullen laeten: want so wel die Verleyt, als die sich verleyden laet, is voor Godt schuldigh en strafbaer, Esa: 9, vers 15.

Hoort eens wat Augustinus seyt Sermon: de Temp: + De Dronckaers verschoonen sich aldus, een groot en machtich Heer dwongh my tot Drincken; ende op des Coninx Maeltijdt en konde ick niet anders doen. Maer schoon men tot u seyde, + Drinckt of ghy sult sterven; so waere het voor u beeter, dat het lichaem nuchter zijnde gedoot wierdt, als dat de Ziele sterft door Dronckenschap. Ibidem. Godt, om welckers wille ghy geweygert hebt Droncken te drincken, sal u oock genieten laeten de Gunste van die Grooten, welcke om meer en vol te drincken u scheenen te dwingen en te perssen.

Joseph, Iacobs Soone, + versocht zijnde tot Ooverspel van sijnes Heeren Potifars Wijf, een groote Dame; aen welckers Gunste hem tot sijn avancement gantsch veele was geleegen, en aen welcke hy Vermaeck en Vrientschap soude hebben ghedaen, indien hy, op haer begheeren en veelvoudich aenhouden, sich op haer gheleydt hadde, ontseyde en

weygerde haer het begeerde, seggende, Hoe soude ick dit een soo groot quaedt doen, en sondigen teegen Godt: Genes: 39, vers 9? Dit doende, bleef Joseph in de gunste Gods, ende de Heere die verhooghde hem. Doet oock dierghelijck, wanneer ghy van Groote Luyden versocht wordt om te drincken tot Dronckenschap; en ghy sult bevinden, dat u vry meer geleegen is aen de Gunste van dien grooten Godt, als van een rijck aensienlijck droncken Heerschap.

Wanneer men in Maeltijden, + Gast-maelen, Bruyloften, en dierghelijcke gheselschappen van groote Personagien geverght, gheprest en gheperst wordt tot drincken, soo moetmen sulcks, so veele moogelijck, met een Aengenaeme en soete Aerdicheyt weygeren, en soecken te ontleggen. Soo deede Cyrus. +Want Cyrus gevraeght zijnde van Astiages, Waeromme hy niet uyt en Dronck het geene hem was ingeschoncken? antwoorde, Om dat ick vreesde datter Vergif in den Beecker was. Want als ghy op u Geboorten dagh uwe Vrienden ter Maeltijdt ghenoodicht wel onthaelde, dacht my dat den Schencker Vergif aen u ende aen de Gasten gheschoncken hadde: Vermits ghy alle te saemen Suysebolden, en met Lijf en Ziel waggelende wierdt. Ghy lieden deed dingen die ghy van ons Kinderen niet soud willen ghedaen hebben. Ghy luyden riept, en Tierden alle in het hondert, en de een verstont den anderen niet. Elck Lolde en Songh seer belacchelijck; en hoewel niemandt na het Ghesangh hoorde of luysterde, swoert ghy alle te saemen, dat de Man Hups en Fraey gesongen had. Behalven dat, als yeder een roemde van sijn Sterckheyt, en ghy te saemen opstondt om te Danssen, so konde niemant recht op sijn Kooten staen, minder Danssen nae de Maete. Alle dingen waeren u lieden vergeeten, Ghy en dacht niet dat ghy Koninck waert; ende uwe Gasten dachten niet, dat ghy haeren Prince waert. Xenophon Histor: Lib: 1.

Wanneer Xenophon, + den Soone van Gryllus, zijnde ter Maeltijdt by Dionysius, den Koninck van Sicilien, ghedrongen en gheperst wierdt van den Schencker om te drincken, so spreeckt hy den Koninck by sijnen Naem aen, seggende, Dionysius, wat beduydt doch dit, dat uwen Kock wel en verscheyden Koocksels opdisschende, al stil en Zeedich den Disch versorcht, en onder de Maeltijdt ons niet en dwinght teegen Heug en Meug te eeten? Athenaeus Lib: 10, Cap: 7.

Wanneer op de Maeltijdt van Seuthes den Koninck der Thracen, een Hoorn vol Wijn gheschoncken en om-gedroncken wierdt van alle de Gasten; ende, de Beurt van Drincken gekoomen zijnde aen Arystas, den Schencker hem noch wat peuselende den Hoorn met Wijn aenboodt, soo seyde Arystas, (siende op Xenophon die noch aen Taeffel sat) tot den Schencker, geeft den Hoorn aen Xenophon, want hy eet niet, maer sit leedich, niets te doen hebbende; maer ick eete noch, ende ben beesich. Seuthes vraegende en uyt den Schencker verstaende wat Arystas gheseydt hadde, heeft den Koninck en alle aensittende Gasten seer hertelijck daer over gelacchen, Athen: Lib: 4, Cap: 13. Immers Arystas socht het uyt-veeghen van dien Gulp-Croes, en het blaesen op dien Hoorn, met een Praetjen te ontleggen en ontgaen, so veele als hy konde: ende wierdt desselfs Doen niet quaelijck, maer als een Soetigheyt opgenoomen van Seuthes.

Een groote Drinck Croes wordt met recht een Silveren Put genoemt, Athen: Lib: 11, Cap: 1. + Ymant geverght wordende een grooten Romer uyt te veegen en te drincken, soude sulx weygerende seggen moghen, Ick wil in een glaesen Put niet versmoort worden, noch mijn selven verdrencken in de selve.

Een Kleyn Manneken, + in Geselschap gheverght om neevens andere kloecke en groote Gasten op

yeder Glas bescheyt te doen, ontleyde sulcx met Aerdigheyt, seggende, in een Pint kan geen Stoope Nats gaen: ghy luyden zijt op Stoopen geyckt, ende ick maer op een Pijntjen.

Caelius Lib: 29, Cap: 17, + verhaelt van Alexander, dat hy tot Droncken-drincken boven maeten seer geneyght was: Men noemde doemaels een grooten Kroes, den Kroes van Alexander, ende wanneer so een Kroes gebracht wierdt aen seecker Persoon, om deselve uyt te drincken, ontleyde hy sulx te doen seer Aerdighlijck, seggende, Ick wil de Croes van Alexander niet uytveegen, en door sulcx ghedrongen en ghedreeven worden nae Aesculapius, dat is, den Medicijn-meester.

Plutarchus in Praeceptis salub: seyt, + Indien ghy geevende een Gastmael, u selven daer in houdt maetich; en over Maeltijdt onder den Romer gheneuchlijck en aerdich kooselt, ende een woort laet over u gaen; ghy sult Vermaeckelijcker Gast zijn gekeurt, als die Maets welcke malkanderen het met Heelen en Halven in het lijf jaegen.

Ick mag hier oock wel seggen, Indien ghy van groote Personagien gheperst en geprest tot drincken, 'tselve met een aenghenaeme Aerdigheydt soeckt te ontleggen; sodaenigh weygeren sal den selven meer ghevalligh zijn, als of ghy plotselijck en bottelijck der selver wille deed: ende so een beleeft ontseggen is niet min aengenaem, als ofmen eens omdronck, en een Glaesjen liet in't ronde gaen. + Gedenckt, in so een Geval, aen de woorden van dien Wijsen, en grooten Politijck Salomon, seggende, Prov. 23, v. 1, 2, Als ghy sult aengheseeten zijn om te eeten met een Heerscher, soo sult ghy scherpelijcken letten op den geenen die voor u aenghesicht is: En set een Mes aen uwe Keele, indien ghy een Gulsigh mensche zijt. De reeden van Salomons Raedt is, om dat de Groote,

vergende den Minderen sterck te drincken, bywijlen voor hebbende deselve te toetsen en beproeven; of uyt te haelen; of te brengen in Ongunst en Ongenae; of oock onder Schult en Straf; waer toe seer lichtelijck kan opgevat en op-ghenoomen worden een los en onbedacht Woort, 't welck sich ymandt seer licht kan laeten ontsnappen en ontvallen, terwijl hy by den Romer is, en inhaelt al het gheene hem gheverght wort.

Plutarchus in praeceptis salutaribus, in Initio. + verhaelt, Dat seecker Vriendt, meynende dat den Koninck Philippus, een kleyn geselschap by hem hadde, den selven noodighde ter Maeltijdt; doch daer nae siende den grooten Stoet en Sleep welcke den Koninck volgde, wierdt hy ontstelt. Philippus sulx bemerckende, liet door een Boode aen alle sijne Meede-genoodighde Vrienden seggen, datse doch een Elle Derms souden oopen laeten voor de Taerte. Sy alle daer op achtende, en de Taert verwachtende, aeten weynig van de opgedischte Gerechten; en gebeurde door sulx, datter Spijse in overvloet voor allen was. Eeven op sodaenige wijse moeten wy ons schicken teegen het Eeten en Drincken in Maeltijden en Geselschappen: Men moet behouden een graege Lust tot allerhande Spijse, en het laetste Gerecht: oock moetmen in het Lijf altoos een plaetse leedig en oopen houden voor de Dronckenschap.

Voorwaer seer wel geseyt. + Want, soo lange ymant een graege lust behoudt tot Eeten, sal hy vry blyven van Gulsigheyt: En so lange hy in sijn Lijf een plaetse oopen heeft en hout voor de Dronckenschap, soo sal hy vry zijn van deselve: en doende alsoo in Ernst het geene Philippus deede in Boertigheyt, sal hy de groote Gulp-Glaesen uyt sijn lijf houden, en met een Praetjen het Drincken tot Dronckenschap ontleggen, en afleggen.

Maer seggen sommige, + ick wierdt gheperst tot Drincken, en uyt Schaemte voor het Geselschap, uyt Vrees voor schande, dorste ick 't niet weygeren, en konde het niet laeten.

Wel hoe! + Dorst ghy uyt Schaemte niet weygeren den wille te doen van een Dronckaer? en dorst ghy sonder Schaemte schenden de Wet Godts, + die u de Dronckenschap verbiedt? Plutarchus in praeceptis salubrib: in Initio, seyt, Indien wy, onlustich en niet wel te pas zynde, door overval van eenighe Gasten, ofte door eenighe Heeren, om eers wille, en Schaemtshalven ghenootsaeckt worden te Gast te gaen; en met sodaenige welcke kloeck en sterck zijn in het drincken; so moeten wy wel gewaepent zijn teegens die onmaetige Schaemte, en gewaende Schande. Men moet dan seggen met Creon

 
Praestat mihi te nunc, Hospes, offendere;
 
Tibi quàm obsecundantem post ingemiscere. +dat is.
 
Vry beeter ist, Heer Weert, dat ick u nu mishaege;
 
Als dat ick doend' u wil het naederhant beklaege.

Het is het werck van een rechtschaepen onbeleeft en onbeschaemt mensche, zijnde berooft van Sinnen en Verstant, + sich selve te worpen ineen Pleuris, of Phrenitis, dat is, Sieckte die de Herssenen krenckt, alleen uyt Vrees en Schaemt van voor onbeleeft en onbeschaemt gehouden te worden. Ibidem. Alexander, na een sterck drincken, schaemende af te slaen de Noodinge van Midius, die hem op nieus het lijf vol Wijn joegh, is door sulcx om hals geraeckt. Eenen Riglus, zijnde des morgens geheel vroegh genoodigt van den Keyser Titus in de Badstoove, en na het Baeden eens hebbende ghedroncken, is beroert geworden, en op staende voet gestorven. Voorwaer een onbeschaemde en onbeschofte Schaemt, welcke, uyt Schaemte voor een ander, sich niet ontsiet of Schaemt, sijn eygen Meester te dooden, en om hals te brengen.

Sommige seggen, + Ick most wel Drincken, of anders men soude my Bespot, beschimpt, uytgejout, en uytgelacht hebben als een Iool of Iorden, die sijn Kroes niet uyt en mag; en die geen rechtschaepen Man, of Carel is.

Maer wat is beeter, + Nuchteren zijnde bespot te worden van een Dronckene; of Droncken zijnde belacht te worden van den Nuchteren? + Het is Eerlijcker, en meer prijs-waerdig, dat ghy, Nuchteren zijnde, bejout wordt van opgevulde Wijn en Bier-Balgen; als dat ghy door overstallich Drincken u selven ten Spot stelt by Godt, by Engelen, en by Menschen.

Augustinus Serm: 232, de Temp: seydt, +Wanneer de Dronckaers vol gesoopen zijn, dan smaeden en belacchen sy den sodaenigen, welcke met Bescheyt soo veel willen Drincken als haer Lust; segghende tot den selven, Schaemt u; waerom kondt ghy soo wel en soo veel niet Drincken als wy? Ghy en zijt geen Mannen of rechtschapen Carels. + Maer, arme Droncke-bloe'n! Ghy legt in de Pomp, en in de Goot van Dronckenschap, en meynt dat ghy Mannen en kloecke Baesen zijt; oordeelende den soodaenighen geen Mannen te zijn, welcke Nuchteren en Rechtschaepen op haer Beenen staen. Zijn die geene Mannen, welcke ter needer leggen? en moogen de soodaenighe voor geen Mannen strecken, welcke flux en wacker op haer Kooten zijn? Ghy laeckt den geenen die een Overwinner is van Dronckenschap; en prijst dien die door den Dronck verwonnen is. Ghy bespot den Nuchteren, die sich selven en anderen beheeren en beheerschen kan; ende ghy belacht of beschreyt niet den Dronckenen, die noch van sich selven, noch van anderen weet.

Laet u derhalven niet beweegen tot Gulsigh en onmaetigh Drincken, om door sulcx te ontgaen den Hoon en Spot der Dronckenen. Veracht der selver

Verachtinge, en Bespot der selver Bespottinge, want daer en is niets belacchelijcker, als dat de Dronckene Narren, welcke zijn een Spot en Tijt-verdrijf van Menschen en onreyne Geesten, belacchen willen den geenen welcke Nuchteren, en by haer Sinnen zijn.

Plutarchus in Demetrio, + getuycht van de oude Spartanen, datse haere Slaeven, zijnde teegen haeren danck Droncken gemaeckt, brachten in de Maeltijden, en plaetsen van Vreugde-bedrijf; alleenlijck om den Iongelingen te vertoonen Wat, en hoe Bespottelijck de Dronckenschap was. Ende in Lycurgo seyt Plutarchus, + Sy dwongen haere Helioten, dat zijn Slaeven, om veel Wijn te drincken; Brachtense dan in haere Syssitia, dat zijn openbaere Maeltijden; lietense aldaer Danssen, vuyle en belacchelijcke Liederen singen, om te vertoonen aen de Jeucht de Grillen, en Grammatsen van de Dronckene. + Maer nu gaet het heel anders: Ten huydigen daege zijn de Dronckene Heeren by wijlen tot een Spot van haere Nuchtere knechten. Dannoch, het gae hier meede so het gaet; het bespotten van een Dronckene, die een Spot van de geheele Weerelt is, + is niet te achten, om sich door sulcx te laeten verleyden tot Dronckenschap.

Ende teegens alle het gemelte Spotten moetmen weeten, dat oock al ten tijden Petri de Heydenen haer seer vreemt hielden, ende de Christelijcke Leere, ende den Christenen lasterden en bespotteden, om dat de Christenen met haer niet meede en liepen tot deselve uytgietinge der Overdaedicheyt. Doch den Apostel wil niet, dat de Christenen,+ om het Spotten der Heydenen te ontgaen, der Heydenen wille souden doen in Suypen en in Swelgen; maer hy wil datse dit Spotten en Schimpen der Heydenen niet achtende, het haer sullen laeten genoegh zijn, den voorgaenden tijdt des leevens der Heydenen wille gedaen, en, met deselve ghewandelt-te hebben in Wijn-suyperyen,

Brasseryen, Drinckeryen, en grouwelijcke Afgoderyen, 1 Petr: 4, v. 3, 4. O! wat tijden beleeven wy nu! Christenen worden van Christenen bespot, om datse willen Nuchter zijn: Christenen worden van Christenen uytghejout in Gheselschappen, om datse niet en willen Droncken zijn: Christenen, om der Dronckenen Bespottinge te ontgaen, drincken Droncken, en maecken tot een Spot haer selven, den Christelijcken Naem, en Godts-dienst.

Hoort wat den Gulper noch al meer weet by te brengen tot sijn verschooning. + Ick most, seyt hy, den Wijn hoewel teegen heug en meug in 't lijf gieten, of anders souden de Confraeters my den Wijn over 't Hooft, en Kleederen gegooten hebben.

Onder alle Baldaedigheeden ten huydigen daege gebruyckelijck onder de Suypers in haere Matten, + en Drinck-gelaegen, + is oock dese een niet van de minste, onchristelijckste, en den Hemel tergende; datmen den geenen die sijn Croes niet uyt en gulpt en in de Dermen lapt, den Wijn over 't Hooft, in den Hals, in de Sack, of op de Cleederen giet. Voorwaer een Heydensch, en onder de Heydenen een Verfoeyelijck Doen; dannoch onder genaemde Christenen in gebruyck, en by jonghe Wulpen en dertele Gesellen prijselijck.

Het was ghebruyckelijck onder de Thracen in haere Drinck-gelaegen, + wanneer de Tullebroers so veel Wijn gedroncken hadden als sy konden laeden, het geene overich bleef te gieten over elckanders Cleederen. Ende dat noemden sy κατασκεδάξειν, dat is, bestorten, besprenghen, of begieten. Suidas in Historicis.

Oock schijnt het gieten van Wijn op de Kleederen, + onder de Thracen gheweest te zijn een Teecken en Bewijs van Eere en Toe-geneegentheyt. Want, Seuthes den Coninck der Thracen, hebbende over

Maeltijdt gedroncken uyt den Hoorn, aen hem gebracht van Xenophon, giet den Hoorn voorts uyt op de Cleederen van eenen welcke by hem naest sat, Athen: Lib: 4, Cap: 13.

De Carthageniensen, + Celtiberen, en Thracen, so wel Vrouwen als Mannen, droncken den Wijn ongesneeden, begooten haere Cleederen met den Wijn, erachtende so een Leeven te zijn Heerlijck en Geluckigh, Cal: Lib: 28, Cap: 6.

Als Empedocles in een Maeltijdt geperst wierdt, + Of te Drincken; Of te lijden datmen hem den Wijn over het Hooft goot; soo heeft hy daeghs daer aen door den Raet doen ter Doot doemen den Weert, en Hofmeester, door welckers Bestel het voor ghemelte also geschiedt was. Diog: Laert: Lib: 8, in Medio.

Willen andere, + na de Maniere der Thracen, u den Wijn over 't Hooft en Cleederen gieten, Lijdt liever sulx, als dat ghy, tot quetsinge van uwe Gesontheydt, van uwe Eere, van uwe Ziele, en van uwe Zaeligheydt, selfs den Wijn gulselijck soudt gieten in u Lichaem. Schaedelijck is het, bemorst te worden aen sijn Cleet; Smertelijck is het, beseert te worden aen sijn Lijf; Maer het is Schaedelijck, Smertelijck, en noch daer-en-boven Schandelijck, sich selven te bevuylen en quetsen aen de Ziele. Een Lossigheyt is het, dat yemant u met Wijn begiet in 't Geselschap; Maer Goddeloosheyt is het, sich selven den Wijn in 't lijf te gieten tot Dronckenschap. Het eerste Lijdt ghy; het tweede Doet ghy. Ontsiet soo seer niet te lyden het Eerste 't welck u een ander doet; als ghy tracht te myden het Tweede, 'twelck ghy u selven doet. Verdraeght liever den overlast van eenes anders Baldaedigheydt voor dien tijdt; als dat ghy draeghen soudt de Smert van uwe eygene Moetwilligheydt voor alle tijdt. Uwe Ziele is gewasschen, geheylicht,

en gherechtveerdicht, in den naeme des Heeren Jesu, + ende door den Geest onses Godts, 1 Corinth: 6, vers 11. Het Cleet uwer Ziele is Heyligheyt, Maetigheyt, en Godtsaeligheyt, Tit: 2, v. 12: Het is een Kleet van reyn blinckende fijn Lijnwaet, Apocal: 19, v. 8: Het is een wit Kleet, Apoc: 3, v. 18: Weshalven bewaert uwe Ziele, Bewaert desselfs Kleederen, dat die niet verontreynicht worden. Maeckt dat ghy sijt onder die weynighe van Sardis, die haere Kleederen niet bevleckt en hebben, Apocal: 3, v. 4. Doet aen den Heere Jesum, wordt bekleedt met Cleederen en Waepenen des Lichts, en wandelt eerlijck als in den daege niet in Brasserye en Dronckenschappen, achtervolgens de vermaeninge Pauli, Rom: 13, v. 12, 13, 14.

Strabo Lib: 3. + Beschrijvende den wreeden aert der Spaenschen, verhaelt van eenen, welcke gheverght zijnde tot Drincken, sich selven heeft in 't Vyer gheworpen. Voorwaer een al te stijven en dommen Drift, datmen om te ontgaen een Sonde, sich selven worpt in een ander, en noch swaerder. Een Kinderlijcke, ja Beestelijcke Daet, datmen om den Roock te ontgaen, sich selven in de Vlamme worpt. Maer ghy, om te ontgaen het Helsche Vyer ('twelck oock den Dronckaerts, Gulpers, en Swelgers bereyt is, Luc: 16, vers 19, 23; ende 1 Cor: 6, vers 10.) worpt u selven in den Dronck niet. Tot dien eynde segge ick met Augustinus, in Serm: de Temp: + Ick bidde en besweere u by dien Verschrickelijcken dagh des Oordeels: wanneer ghy malkanderen ter Maeltijdt noodicht, soo laet als een Duyvels Vergif van uwe Gastmaelen Verbannen zijn die vuyle Gewoonte, waer door sommige, 'tzy teegen Heug en Meug, het sy met haer Wil en Danck, sonder Maete een groote Maete Wijn drincken; Vermits die Gewoonte een Overblijfsel van de Heydenen is. Oock die geene die sulcx over hun eyghen, of eens anders Taefel pleegen, en helpen doen, moeten weeten datse den Duyvel geoffert ende gedient hebben.

Hoewel de Gaeven Godts niet en moogen misbruyckt, verquanselt, of verquist worden; + soo schijnt echter de Daedt van Diogenes soo geheel en al misprijselijck niet, wanneer hy, gevergt om veel en vol te drincken, den Wijn op d'aerde goot: En daer over bestraft zijnde, seyde, Indien ick den Wijn uytdrinck, so ben ick ende den Wijn bedorven. Diogenes oordeelde het beeter, dat de Wijn ghegooten op de Aerde alleen verlooren ginck; als datse, onmaetich gedroncken zijnde, neevens haer oock den mensche deede verlooren gaen.


Vorige Volgende