Bacchus

Den Ouden, en huydendaegschen droncke-man. Ontdeckt uyt de heydensche historien; onderricht uyt de Heylige Schriften

Cap. VI. Van het Drincken in Bruyloften en Maeltijden; ende van Drinck-Kroegen.

DE sonde van Dronckenschap, ⁺ gelijck in voorige eeuwen, wordt ten huydigen daege meest ghepleeght in Bruyloften, Gastmaelen, Maeltyden, en boven al in Croegen en Drinck-gelaegen. Het houden van Bruyloften, Gast-maelen, en Maeltijden, en op deselve te drincken tot Genoeghsaemheydt ter Vreugde, is en staet den Christenen geoorlooft ende vry. Want onsen Saelighmaecker, ⁺ te saemen met sijne Discipulen genoodight zijnde ter Bruyloft tot Cana in Galileen, is niet alleenlijck op die Bruyloft verscheenen; maer hy heeft oock deselve vereert met sijn eerste Miraeckel, ofte Wonder-werck; ver-

+ Dronckenschap wordt meest ghepleeght op Bruyloften, Maeltijden, &c.

+ Bruyloften te houden is gheoorloft.

[p. 30]

anderende het Waeter in Wijn, op dat de ghenoodighde Bruylofts-Gasten souden hebben Genoegsaemheydt van Wijn, om haer selven te vermaecken, Joh: 2, verss. 1, 2, 3, &c: Vermits het den Bruyloftskinderen niet en voeght te treuren, so lange den Bruydegom by haer is, Matth: 9, vers 15.

Oock is het geoorloft Maeltyden en Gast-maelen aen te stellen, ⁺ en in deselve door spijse en dranck, sich met den anderen te vermaecken en verheughen. Abraham, den Vaeder aller gheloovigen, stelde een groote Maeltydt aen, op den dagh als Isaac gespeent wierdt, Gen: 21, 8. Isaac maeckte een Maeltydt voor Abimelech, ende sy aeten ende droncken op de selve, Gen: 26, 20. Hiobs Soonen hielden Maeltyden, een yeder in sijn Huys op sijnen dagh, en sy noodighden haere Susteren, om met hen te eeten ende te drincken, Hiob 1, 4. Ende het schijnt dat yeder sijn beurte gehouden heeft in het aenstellen van Gastmaelen op sijn Geboorten-dagh; want daer staet Vers 5, Dat de daegen der Maeltyden omgingen. Ende Vers 13, wort ghetuyght, Datter een dagh was, op de welcke syne Soonen en Dochteren aeten en Wijn droncken, ten huyse haeres Broeders des eerst-geboorenen.

Meede vindtmen in de Euangelische Verhael-Boecken, dat onsen Saelichmaecker meer-maelen geweest is op Maeltyden, tot dewelcke hy ghenoodight was. Hy, te saemen met sijne Discipulen, was op de Maeltydt van Levi, oock Mattheus ghenaemt; welcke Maeltijdt Mattheus, gheroepen zijnde van den Tol tot het Apostel-Ampt, aengestelt hadde; en tot dewelcke oock ghenoodicht en gekoomen waeren veele Tollenaeren en Sondaeren, Matth: 9, v. 10, Marc: 2, v. 14, 15. en Luc: 5, 28, 29. Hy wort genoodicht, en gaet tot het Middach-mael van eenen Pharizeus, Luc: 11, 37. Ende tot Bethanien genoodigt zijnde tot een Avont-Maeltyt, is hy aengeseeten op deselve, Joh: 12, 1, 2.

+ Maeltijden maghmen houden, en bywoonen.

[p. 31]

Maer wat belangt de Kroegen en Drinck-Gelaegen, ⁺ welcke alleen opgeslaegen en gehouden worden, om te Tuysschen en te Speelen, om te Drincken en te Klincken, om te Suypen en te Swelgen tot Dronckenschap van Baldaedigheydt en Overdaedigheyt, deselve behoorden onder de Christenen, ja in geen wel-gestelde Stadt of Politie gedooght of geleeden te worden. Want sodaenighe Kroegen en Drinck-gelaegen zijn niet anders als uytgespannen Netten des Sathans, om Zielen te vangen en verderven; Scholen van allerhande Ondeugt, waer in beyde Iongh en Oudt, Groot en Cleyn, Rijck en Arm, en alles wat eerbaer en deughtsaem is verdorven wort: Daer de Weert als Leer-Meester, en de Drinckebroers als Leerlingen, (sittende in het Gestoelte der Spotters, Psal: 1, 1,) de een den anderen leert, hoemen de Deught en den Deughtsaemen, de Vromigheyt en den Vromen; de Godts-diensticheyt te saemen met de Godts-dienstige, Godts-dienst, Godts Dienaeren, en Godt selve, belacchen, smaeden, hoonen, verachten, en bespotten sal. Sy zijn Pesten voor de Kerck, voor de Politie, en Huyshoudinge; Vromer Ouderen Verdriet; Vrouwen Hert zeer; Kinderen Verderf; Queeck-tuynen van Dronckaers, Kyvers, Vechters, en Dootslaegers; Speloncken voor Dobbelaers, Tuyschers en Speelers; Hoolen voor Hoeren; Nesten voor Dieven; Motten en Kanckers voor alle Neeringhe en Welvaert; Geswellen en Etterbuylen in een Burgerye, welcke het voedsel den gesonden Leeden ontrecken, en aenleggen tot haers selfs onderhout, en aenwas. Sy komen op door veeler Onderganck; sy vermeerderen door veeler Verminderingh; worden Rijck door veeler Armoe; vaeren Wel door veeler Quaelijck-vaert; blyven Staende door veeler Verval. Sy zijn niet anders als grondeloose Wellen en Kolcken, in dewelcke ingheswolgen en verswolgen worden de

+ Kroegen en Drinck-gelaeghen behooren niet gheleeden te worden.

[p. 32]

Middelen en alle het inkomen, de Gesontheyt, de Zielen, ende de Zaeligheyt der geener welcke daer in geraecken: Snooder als die Cloove, welcke geoopent zijnde binnen Romen, uytwierp een verderffelijcken stanck voor allen Ingeseetenen; ende gedempt wierdt niet door het inwerpen van de Schatten der Roomsche Burgerye, maer soo wanneer Marcus Curtius sich selven leevendigh daer in gheworpen had: Daer doch ghemelte Kroegen (hebbende albereyts verslonden veeler Ingheseetenen Goederen, Lichaemen, ende Zielen) altoos blyven gaepende; en der selver Weerden en Weerdinnen met den onverzaedelijcken Bloet-zuyger roepen, Haelt en brenght meer.

Eertijdts was het niet eers ghenoech voor een Slaeve, in een Kroeg, of Drinck-Herberg gegeeten, of gedroncken te hebben. Ende de Areopagiten, de Hoofden en Richters van den Areopagus, den Tempel van Mars binnen Athenen, hebben den inganck in den Areopagum ontseyt aen eenen, welcke in een Croeg het Middagmael gegeeten had, Ath: Lib: 13, C: 2. Nu gaeter groot en kleyn in; en niemandt mach daer teegen seggen.

Teegens gemelte Kroegen en Drinck-gelaegen schijnt ghekant te zijn de Wet van Minos, ⁺ seggende, Ghy en sult niet te saemen drincken tot Dronckenschap. Van welcke Wet, als oock van andere diergelijcke elwers van ons geroert is.

Niet alleen in gemelte Croegen en Drinck-gelaegen wort ten huydigen daege gepleegt de Dronckenschap van Baldaedigheydt en Overdaedigheydt; Nemaer oock in veele Maeltyden en Gasteryen, welcke gheoorloft zijnde in haer selven, door Toe-val van gepleeghde Brasserye en Dronckenschap, voor Godt strafbaer en Verdoemelijck zijn.

+ Wet van Minos.