Boeck van surgien

Capm. vander liesen die op doghen wast.

Penxans oculorum dat is die liese die op die oghe wast.

[p. 159]

Constantinus [seit] als coemt van wonden of van pocken of van dies ghelike soe ist incurabel. Mer alst coemt van humoren die tusschen uveam tunicam ende cristalinum humoren leghet gheconglutineert soe machment wel cureren. Als ghi dat wilt cureren soe moet ghi considereren ende vernemen oft nijeuwelinghe aen comen is of van outs. Ende of dat dicke ende grof is of dunne ende suptiil is. Want alst nijeu ende suptill dan machment wael cureren [met] medicinen. Mer alst out ende hert ende grof es dan en mach mens niet cureren met medecinen mer men cureret somtiit met medecinen. Als die liese is versch ende suptiil dan salmen dese medecine daertoe orbaren. Ghi sult nemen tsap van roden papaver dats van roden coelen ende tsap van wilden caerden van elken even vele ende dit sal men in die oghen drupen: Ist oec te doen sterker medecine maect pulver van sarcocolle ende van sukoreije ende van amidum ende van camphoren van elken even vele ende doet in doghen: Item neemt thuijtije .I.3. spume maris ende eyerscalen van elken .ii.3. anthimoni ceruse .½.3. dit sal men herde suptiil pulverseren ende in die oghen doen: Item een ander pulver ten selven dat herde goet is als die meesters segghen: R. die vilinghe van coper ende legse seven daghe te weiken in goeden wiin edic ende daerna legt in die sonne te droeghen ende maecter af suptiil pulver ende doet in dat oghe. Item teghen twitte ende die liese op die oghe ghi sult nemen tsap van [van wortelen van] ve[nne]coel ende doet in een coperen vat ende latet daerin staen neghen dagen ende drupent in doghen. Item ieghen dat selve suldi sieden venckelwortelen in goeden witten wiin toter helft of meer ende dan suldiit cleesen ende in doghen drupen: Item contra pannum et manctaz oculorum dat is te segghen dat witte ende die liese op die oghen suldi nemen blau bloemen die int coren wassen ende die suldi hanghen in enen ordenael in die sonne ende dat water datter uut diisteleert sal men in doghen drupen want het verdrivet twitte ende die liese op die oghen met groter cracht. Item

[p. 160]

utermaten een goet colirium teghen twitte vanden oghen ende teghen juecsel ende teghen den naghel ende teghen alderhande decsel vanden oghen R. arcenicum rubeum vitri .i. dr. sal armoniaci .ii. dr. calcanti usti .vi. dr. flos eris .iii. dr. Ghi sult sal armoniaci [legghen] int sap van ruijten en alle die ander salmen pulverseren ende met den sape van ruten daer sal armoniaci in is ghesmolten [dit] sal men al te gader menghen ende maken collirium ende doent in die oghen. Item teghen die oghen die scinen dat si altemael uut den hoofde scieten souden ende groot uut siin ghescoten. Dan suldi nemen blader van agrimonie ende stotense met wit van den eyeren ende legghense op doge hi sal ghenesen.