Boeck van surgien

Capm. .xxv. van ghebroken adiutorium.

Albucasus seit dat adiutorium is die arm tussen den ellenboghe ende thooft van der asselen. Ende Avicenna seit als die broke soe breect si breect lichter uutwaer[t] dan inwaert. Ende als men wil rectificeren ende te punte setten soe moetene haere twee siin ende die een sal den arm recken ende die ander sal die hant houden op die broke. Ende ghi sult tasten die broke metten vinger ende effenen daerna

[p. 135]

suldier oplegghen plaesteren consolidatieven opdat ghi u niet en ontsiet van heete apostemen. Ende binten soe dat die veesche opwaert ga tot biden scouderen ende nederwaert tot biden ellenboghe opdat die broke in die middelt is vanden adiutorium. Ende waer die broke bi den lichaem dan suldi die veesche laten gaen over die scouderen ende bindent daermede. Ende waer die broke bider ellenboghe dan suldiit binden met den ellenboghe ende die veesche sal siin drie vingher breet of viere. Ende ghi sult laten te verbinden tot .vii. daghen ten waer ofter iet lette. Ende dan suldi weder binden met den spaenre die soe lanc sullen siin datse in elke side vander broke over sullen gaen drie vinger. Ende en ontsiet ghi u niet van enighen accedencien soe suldi verbinden over den anderen dach. Ende het dunct ipocras herde goet ende orbaerliic want het behoet alle weghe quade accedencien. Ende men mach se te lichteliker wederstaen alle quade accedencien die te ontsien die restaureren moghen letten. Ende waer oec dat sake dat ghi int beginsel ontsaecht van heeten apostemen dat giit saecht root ende gheswollen dan en suldi niet [vaste] binden met plaesteren [noch met spaenren] voer seven daghen of langer totdat ghi siit versekert van heeten apostemen ende legter op dat versacht als wolle metter ieken ghenet in olie rosarum ende wiinedic tegader gemenct. Ende daerna als ghi versekert siit van heeten apostemen dan suldiit seer ende vast binden. Ende doen als ic u ghescreven hebbe int ghemeen capittel vanden broken. Ghi sult oec alle daghe besien of die bant iet slapt ende of dat lit qualiic staet ende dan suldiit vaster binden ende tlit weder rechten. Ende doet den sieken ligghen op sinen rugghe ende siin hant legt op siin maghe ende een moru oercussen over adiutorium. Ende siin diete sal siin alsulc als ic hebbe gheseit int ghemeen capitel vanden broken ende dat sal siin lichte spise ende suptiil int beginsel totdat die broke begint te restaureren ende te knopen. Ende daerna sal siin spise grof siin ende viscouse. Het hebben gheseit vroede meesters dat een ghebroken adiutorium ende een ghebroken been vander knien nederwaert mach wel ghenesen

[p. 136]

binnen .xl. daghen. Ende dan suldiit ontbinden ende badent met wermen water. Ende dunct u die restauracie niet vast ghenoech dan suldiit weder vastbinden metten spaenderen ende latent tot .l. daghen of [tot] twee maenden.