Boeck van surgien

[Vanden wonden in die borst of inden rugghebeen].

Wonden [in] die borst.

Voert an die wonden die in die borst vallen of inden rugge of elre die al doer gaen die salmen aldus cureren. Galienus seit ghi sult u hoeden van medecine die bloet doen stelpen want alsoe als die vroe meesters van syencien segghen blivet bloet binnen ende keeret weder ter herten het soude den mensche doen sterven. Galienus seit maer men sal legghen medecinen die trecken ende ghi sult u oec hoeden van medecinen die weyken soe dat inden gront vander wonden geen verscheit en vergadere. Want aldus ghedane wonden siin herde quaet te suveren ende te mondificeren om des wille dat haer gront es diepe ende heimeliic. Ende daer om seit Galienus datmen in die wonde vander longhene of dyafracma of in siphac moet men alle weghe studeren soemen meest mach om te doen verdroghene of met plaesteren buijten gheleit of met drancke. Ende es dat sake dat ghi niet en hebt medecinen actractiven soe suldi daer op legghen cathoen die drinct ende suvert

[p. 58]

die verscheit die uter wonden loept. Die wieken die ghy daer in steken sult sullen siin met groten hoofden soe datmen se niet en verliese in die wonden maer dat die hoofden buijten bliven. Want scoten sy daer in ende si daer in bleven die wonde soude binnen verrotten. Ende beveelt den sieken dat hi op die wonden slape soe datter geen quaet in en blive. Waer oec dat sake datmense moste wasschen soe seldi sieden seem met water ende daer mede sel dise wasschen. Ende hoet u als ghise wilt mondificeren van starken medicinen als flos eris [spaens groen coperose] ende viterolum of dier ghelike want die sieke souder af sterven. Ende als ghi niet en siit versekert van den bloede of vanden quaden drecke dat inden gront van der wonde is vergadert ende niet can gheruijmen noch werden ghemondificeert [noch ghezuveren] soe seldi hem doen drincken wiin of reghenwater daer in ghesoden sal siin terra siggillata of sumac balaustia ende spiden ende dies ghelike. Aldus ghedane medecinen siin harde orberliic in wonden die al doer gaen want si heelense ende consoliderense van binnen. Wildise oec heelen ende mondiferense van binnen met drancke soe suldi nemen diapenydum ende diadragantum met water daer in ghesoden sal siin liqerritie ijsope rosinen ende dies ghelike. Eest oec bi alsoe dat dusdanighe wonden langhe staen sonder ghenesen soe wordent fistelen. Ende dat seit albucasim dat dese herde qualiic ende selden ghenesen daer om seldi u haesten ende seer eernstich wesen aldus ghedaen wonden te cuerreren ende te ghenesen.