Boeck van surgien

Ulceren.

Capm. xiij vander ghemeender disputacien der wonden ende vanden sweeren die men heet ulcera.

Al es dat sake dat ic ghenoech hebbe gheseit vanden wonden ende vanden sweeren diemen heet ulcera in haren properen staet nochtan wil ic om te lichter ende te beter kennisse te hebben daer af[segghen] een ghemeen dispotacie na galienus. Daer om segic dat alle die wonden ende ulceren van beginsel coemt soe siin droghe medecine orbeliic sonder in die wonden die van quetsueren comen maer als sij siin gheriipt ende ghemondificeert int einde dan behoevense medecine die droghen. Ende behoert oec in al sulke wonden die vander lucht verandert en verderft siin. Alsoe als wiit vinden vanden wonden die int vleesch siin dat voren int capittel es geseit. Item oec die wonden van pesen of biden pesen salmen vlien als vanden viere dat es in haer proper stat gheseit. Maer vanden wonden ende van den ulceren daer een stuck al af es es onse ghedachte vleesch te doen wassen. Maer dat en sal niet wesen dan met etene ende met drinckene met goeden bloede ende met medecinen die droghen ende niet te zeere en mondificeren. Ende Avicenna seit dat alle die medecinen die droghen sonder corroderen siin vander natueren datse vlees doen wassen in die wonden ende in die ulceren. Maer in ouden wonden daert stuck niet [al] af en es ende salmen anders niet legghen

[p. 51]

dan medecinen die de huijt doen wassen ende die moet wesen seer stiptich ende seer verdroeghende die wonden die bloedich siin ende versch ende die de lucht niet en heeft verandert. Ende die[t] stuck metter huijt ende metten vleesche niet af en es ghehouwen en salmen anders niet doen dan die lippen doen vergaderen ende dat siin met medecijne seer droghende ende stiptich. Ende die oec hebben die natuer te mundificerene. Waer oec dat sake dat in dese wonden overtollich vleesch wiese soe suldi daerop legghen medecinen corsiif die heet ende droghen siin van natueren. Ende waer oec verrotte ulceren daer corosive medecine niet ghenoech en conde ghewerken soe seldi nemen medecinen die bernen als vier. Ende die wonden die veel quaets gheven suldi mundificeren met medecinen die veel machtigher siin dan die gene die vlees doen wassen. Ende ghi [sult oec weten] ende gheloeven dat die onrein wonden die alte veel quaets geven es orberliic die medecine die seer mondificeert ende suvert meer dan in dander wonden die moeten wesen een luttel corosiifs. Vindi oec wonden of ulceren met quaden complexien soe sullen wise cureren met medecinen die contrarie siin der quader complexien dat es die droghen metten verschen ende die heeten met den couden. Ende aldus sullen wy verstaen in allen anderen. Ende wy sullen alle weghen verhoeden die complexie vanden vleesche ende vanden leden dier ghewont siin.