Boeck van surgien

[Capm 6 van wonden daer die bene mede sijn ghewont].

Wonden metten beenen ghequets.

Soe wanneer dat wonden siin daer die beene mede ghequets siin soe en laet die wonde niet consolideeren van den vleesche toter tiit dat die beenen gheconsolideert siin. Nochtan en mach geen wonde die int been es worden gheconsolideert maer overmids hart vleesch dat daer tusschen wast in die wonden van den beenen doet die wonde knoepen ende dat been restaureren ende dat harde vleesch is gheheeten in der medecinen porus sarcoydes of caro poroydes ende steket in des beens stat. Ende daerom salmen int eerste in die wonde

[p. 19]

die int been es laten knoepen metten harden vleesche eer men die wonde laet ghenesen die int vleesch es want anders en mocht die wonde niet restaureren van beenen noch knoepen die verscheit die int vlees es die soude dat been beletten. Men droghe die wonde [want]die beene siin droghe ende die materie van den repermenten en es anders niet dan die voedinghe die de beene ontfaen ende dat es droghe van natueren. Ghi selt u hoeden dat ghi gheen wonden en sluiit noch en nayt in die armen noch in die beenen daer die beenen mede siin ghewont want dat let soude appostumeren. Ende waer oeck dat sake dat enich mensche hadde ghenayt alsulke wonden ende u ter hant quame ontnayese ghernighe ende doet die wonde open ende suvertse binnen. Ende ghi sult dat weten en uwe neersticheit daer toe keeren waert een arm of een been over ghehouwen tot eenre stat of tot tween of meer soe seldi die wonde binnen tasten met den vingher of daer enich stucken vanden beene siin die men uuiit moste doen soe doe se uut ende dan seldi die wonde nayen ende sult onder steken een wicke ende sult die eynden van den beenen dat over ghehouwen es vergaderen dat eene [eynde] teghen dander ende hebben u plaesteren ghereet als ghi weet dats te doen es ende hebt ghereet u vesschen mede te binden ende als ghi dat let hebt ghebonden soe selt ghi nemen een spaen wel ghewermt met werke of met catoen opt spaen ghehouden met linen doeken ende op dat let gheleit suverliic ghebonden opt spaen soe dat niet uuiit en werpe ende altoes verhoeden van appostumeren ende curet orbeliic en behendeliic met alsulke medecinen als daer orbeliic toe siin. Ende als ghi siit versekert van appostumeerne ende ghi die beenen die overgehouwen waren siin begonnen te kuspene soe seldi den sieken doen eten ende doen drincken goede spisen als goede pappen metter melc ende bonen ende riis ende vleesch ende drincken goeden dranck als wiin ende bier maer al bi maten soe salt heelen.