Werken. Deel III

* Narede. *

* Algenoegzaam en synthetisch karakter van het schouwende leven. *

Vele meer waerde mochte ic hier-toe segghen. Maer die dit beseten hebben, si en behoevens niet, ende dient⁸⁾ ghetoent es, ende⁹⁾ met minnen ane minne cleven, minne sal hem¹⁰⁾ die waerheyt <wel>¹¹⁾ leeren. Maer die-ghene die uutweert gaen, ende van <vremden>¹²⁾ dinghen troost ontfaen, wat hem ontblivet si en ghevoelens¹³⁾ niet. <Ende al seidic vele meer, si en verstondens niet>¹⁴⁾. Want die hem te-male gheven tot uutwendigen werken, ochte, sonder were, in inwindigher ledicheit, si en moghens¹⁵⁾ niet verstaen. Want al eest¹⁶⁾ dat sake, dat redene ende al lijflijc ghevoelen

8) Dien het, aan wie het.

9) Denk bij: die.

10) Hen.

11) Add. G, Vv, D, H.

12) G, Vv, D, H; vrienden ende F.

13) Gemessen, (= missen) Vv, H.

14) Add. G, Vv, H; id., met weglating van meer, D,

15) Kunnen het.

16) Is. D, H.

[p. 297]

ontbliven ende wiken moeten den ghevoelne ende den instaerne des gheests, ende dien dinghen die boven redene sijn, nochtan blijft redene staende sonder werc inder hebbelijcheit¹⁾, ende oec dat sinlijcke leven, ende en moghen niet vergaen, niet meer dan die natuere des menschen vergaen en mach. Ende al es oec dat sake, dat instaren, ende des gheestes neyghen in god, wiken moeten den ghebrukene in eenvuldicheit, nochtan blivet staren ende neyghen staende in sijn abijt. Want het es dat innichste leven des gheests. Ende inden verclaerden opgaenden mensche soe es dat senlijcke leven anehanghende den gheeste. Ende daer-omme sijn sine ghevoellijcke crachte te gode ghevoecht met hertelijcker liefden, ende sine natuere vervult met allen goede. Ende hi ghevoelt dat sijn gheestelijc leven ane gode hanct sonder middel; ende daer-omme, sijn <siin>²⁾ overste crachte te gode verheven met eewigher minnen, ende doergaen met godlijcker waerheit, ende ghestedicht in onghebeelde vriheit. Ende hier-mede es hi vol gods ende overvloedich sonder mate. Inder overvlo[y]et soe es dat weselijc ontvlieten ochte ontsincken in overweselijcker enicheit. Ende daer es de eeninghe sonder onderscheet, alsoe alse ic u dicwile gheseecht hebbe. Want in overwesene inden alle onse weghe. Willen wij met gode lopen de hoghe weghe der minnen, soe selen wij met hem rasten eewelijc sonder inde. Ende aldus selen wij eewelijc toegaen ende ingaen, ende rasten in gode.

1) In den zin van Lat. habitus.

2) Add. Vv, D, H.

* Onderwerping aan het oordeel der Kerk, en laatste waarschuwing tegen de pantheistisch-quietistische strekking. *

Ic en can u mijne meininghe nu te desen male niet claerre³⁾ bewisen. Van allen dien dat ic versta, ochte ghevoele, ochte ghescreven hebbe, soe latic my onder die sentencie der heilighen ende der heiligher kercken. Want

3) Klaarder.

[p. 298]

ic wille leven ende sterven cristus knecht, in kerstenen ghelove. Ende ic begheer te sine, overmids <de gracie Gods>¹⁾, een levende let der heiligher kercken. Ende hier omme, ghelijckerwijs als ic u vore gheseecht hebbe, soe seldi u hoeden vore die bedroghe menschen die, overmids hare ledighe onghebeeltheit, met haren bloten eenvuldighen ghesichte natuerlijcker-wijs bevonden hebben in hen dat <inwesen>²⁾ gods [gods], ende willen één met gode sijn sonder de gracie gods ende sonder oefeninghe van duechden, ende onghehoorsam gode ende der heiligher kercken. Ende met alle dien verkeerden levene dat ic hier-vore seide, soe willen si een gods-sone sijn van natueren. Ende ochte³⁾ de vorste der inghele uten hemel gheworpen was omme-dat hi hem verhief ende gode ghelijcken woude, ende de eerste mensche uten paradise verdreven was omme-dat hi gode ghelijc woude sijn, hoe sal dan de quaetste sondere, dat es de kerstene onghelovege, van der eerden inden hemel comen, die selve god wilt sijn sonder ghelijcheit van graciën ende van duechden? Want met eyghender cracht en clemt niemen op in den hemel dan des menschen sone jhesus cristus⁴⁾. Ende hier-omme moeten wij ons met hem vereeneghen overmids gracie ende doechde ende kersten ghelove, soe selen wij met hem clemmen daer hi vore-ghevaren is. Want inden lesten daghe selen wij alle opverstaen, ende yeghewelc met sinen eyghenen lichame. Ende die dan goede werke ghewracht hebben, die selen gaen in dat eewighe leven. Ende die quade werke ghewracht hebben selen gaen in dat eewighe vier. Dit sijn .ij. onghelijcke inden, die nemmermeer vergaderen en moghen. Want yeghewelc van⁵⁾ anderen altoes vliet. Bidt ende begheert vore dengheene die dit ghedicht hevet ende ghescreven, dat god sijns ontfarme: dat sijn arme beghin en sijn alendeghe middel ende onser alder⁶⁾ volbracht werde in een salich inde. Dat verleene ons allen jhesus cristus die levende gods-sone. Amen.

1) G, Vv, H; die gracie mijns Gods F.

2) G, Vv, H; inwisen F; wesen D.

3) Indien.

4) Vgl. Joan. 3, 13.

5) Vanden Vv, D, H.

6) Alre G, Vv, D, H.