Werken. Deel III
(1934)–Jan van Ruusbroec–* II. De vereeniging met God is geen vereenzelviging. Vierderlei onderscheid in de aanvoeling Gods. *Nochtans hebbe ic te-hans gheseghet dat wij één met gode sijn, ende dat tuycht ons die heylighe scriftuere. Maer nu wille ic segghen dat wij een ander van gode eewelijc bliven moeten, ende dit tuycht oec die scriftuere. Ende dit moeten wij beide in ons verstaen ende ghevoelen sal ons recht sijn.![]() | |
[pagina 29]
| |
ochte ute onsen oversten ghevoelne, soe schijnt eene claerheit die ons die waerheit leert van minnen ende van allen duechden. Ende sonderlingheGa naar voetnoot1) in deser claerheit soe werden wij gheleert gods ende ons te ghevoelne in .iiij. manieren. | |
* A. Eerste onderscheid. De goedwillende mensch voelt God in zich door de genade. *Inden eersten ghevoelen wij gode in ons met zijnre ghenaden. Ende als wij des waer-nemen, soe en connen wij niet ledich ghesijn. Want ghelijckerwijs dat die zonne met harer claerheit ende met harer hitten verlicht ende verblijt ende vruchtbaer maect alle die werelt, alsoe doet god met zynre ghenaden: hy verclaert ende hy verblijdt ende hy maect vruchtbaer alle menschen die hem ghehoorsam willen sijn.![]() ![]() | |
[pagina 30]
| |
niemen comen dan scouwende menschen. ![]() | |
* B. Tweede onderscheid. De schouwende mensch voelt zich ofwel ontzinkend ofwel omhelsd in God. *Ten anderen male, eest dat wij hebben een scouwende leven, soe ghevoelen wij ons levende in gode. Ende ute dien levene daer wij ons in gode ghevoelen, soe schijnt eene claerheit in onse inwindeghe aenschijn die onse redene verlicht ende tusschen ons ende gode middelt. Ende alse wij in deser claerheit met onser verlichter redenen staende bliven in ons-selven, soe ghevoelen wij dat onse ghescapen leven altoes weselijc hemselven ontsinckende es in sijn eewich leven. Maer daer wij der claerheyt na-volghen boven redene, met eenvoldighen gesichte ende met willigher gheneychtheyt ons selfs, tote in onse overste leven: daer ontfaen wij die overforminghe gods in alheyt ons-selfs.![]() | |
* C. Derde onderscheid. De schouwende mensch voelt zich één met God in genieting. *Ende hier-na volcht dat derde onderscheet van ghevoelne, dat es, dat wij ons met gode één ghevoelen. Want overmids die overforminghe gods ghevoelen wij ons verswolghen in een grondeloes abis onser eewigher zalicheit, daer wij tusschen gode ende ons nemmermeer onderscheet venden en moghen. Want dat es onse oversteGa naar voetnoot1) ghevoelen, dat wij anders niet besitten en moghen dan in ontsonckenheiden van minnen.![]() | |
[pagina 31]
| |
penheit. Ende alsoe langhe als wij met gheneychden gheeste ende met openen oghen sonder merken ledich staen, alsoe langhe moghen wij scouwen ende ghebruken. | |
* D. Vierde onderscheid. Uit de Godsgenieting tot zich weerkeerend, voelt de mensch zich buiten God, in een onpaaibaar verlangen naar Hem.*Maer inden selven oghenblicke dat wij proeven ende merken willen wat dat es dat wij ghevoelen, soe vallen wij in redenen. Ende dan venden wij onderscheet ende anderheyt tuschen ons ende gode. Ende dan venden wij gode buten ons in ombegripelijcheiden, ende dit es dat vierde onderscheet daer wij godeGa naar voetnoot1) ende ons in ghevoelen. Want hier venden wij ons staende voer die jeghenwoordicheyt gods. Ende <die>Ga naar voetnoot2) waerheit die wij ontfaen uten aenschine gods, die tuycht ons dat god te-male wilt onse sijn, ende dat hi wilt dat wij te-male sine sijn. Ende inden selven oghenblicke dat wij des ghevoelen dat god te-male wilt onse zijn, soe ontsprinct in ons eene gapende ghierighe ghelost, die alsoe hongherich ende alsoe diep ende alsoe idel is, al <gave god>Ga naar voetnoot3) dat hi gheleisten mochte, sonder hem selven, het en mochte ons niet ghenoeghen. Want in dien dat wij ghevoelen dat hi [hi] hem-selven ghelaten ende ghegheven heeft onser vriër ghelost, sijns te ghesmakene in alder wijs dat wijs begheren moghen; endeGa naar voetnoot4) wij leeren, in die waerheit sijns aenschijns, dat al dat wij ghesmaken, jeghen dat ons ontblijft, dat en es nietGa naar voetnoot5) een druppe jeghen al de zee: endeGa naar voetnoot6) dit verstormt onsen gheest in hitten ende in ongheduere van minnen. Want soe wijs meer ghesmaken, soe lost ende hongher mederGa naar voetnoot7) wert; want ieghewelc es des anders sakeGa naar voetnoot8). Ende dit doet ons crighen in ontbliven. Want wij teren op sine onghemetenheit, die wij niet verswelghen en moghenGa naar voetnoot9); ende wij crighen in sine ongheïntheit, | |
[pagina 32]
| |
die wij niet hervolghen en moghen Ende aldus en connen wij in gode comen noch god in ons Want in ongheduere van minnen en connen wij ons-selfs niet vertijen. Ende hieromme es die hitte soe onghetempert, dat die oefeninghe van minnen tuscen ons ende gode gaende ende kerende es als die blixeme des hemels; nochtans en connen wij niet verberren. ![]() ![]() ![]() | |
[pagina 33]
| |
in sijn gherinen; ende soe wij diepere crighen in dat gerinen gods, soe ons die vloede sijnre soeticheit meer doervloeyen ende overvloeyen; ende soe wij meer doervloeyt werden ende overvloeyt sijn, soe wij bat ghevoelen ende bekinnen dat die soeticheit gods ombegripelijc es ende sonder gront. ![]() |
|