|
| |
| |
| |
Tweede bedryf.
Molimpo moolnaers knecht, Millido zijn bekenden vriend.
DE eenicheid ik zoek in dees bebloemde velden,
't Schijnt dat den Hemel my dit ongeluk toe stelden.
Singt uyt bedroefde stem het gheen uw hert gevoeld,
V mist het lieve wit, daer ghy na hebt gedoeld.
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik.
Liefde is zo machtich, trotzich van vermogen,
Al-verwinner, krachtich, steelt hy 't hert door d'oogen,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh ik,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik,
Hebt ghy hier in vreughde, dat ghy 't hert doet blaken?
Zo en wil mijn jeughde, na geen weerliefd' haken,
Dwingt my de liefdens reen,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik,
Kunnen uyt uw lippen, zo verweent van kleuren
Niet een woortjen slippen, zal 't dan niet gebeuren?
Hebt meer als in 't gemeen,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik,
Kan in uwe schoonheid, zo veel wreedheid rusten,
Dat in uwe troon leyd, geen verkrijgh mijns lusten?
't Stilden mijn naer gesteen,
Lief ik, bemin ik, en klaegh' ik, en vraegh' ik,
| |
| |
Ghemeenlik zeydtmen dat het nieuw's bekoort de ooghen,
Aen Laura zie ik datmen zulkx wel zegghen mooghen,
Want zedert dat Martijn op onse molen quam,
Zo schijnt het dat zy hem voor my te keure nam.
Vriend Millido ghy hier? geluk in d'echte state.
daer wensch ick u oock in.
Vriend Millido ik zet het huwen uyt mijn zin.
Hoe? dat waer Laura leet.
waerom? zou zy 't beklaegen?
z' heeft in my geen behagen.
De ommegang verveelt, wat 's dat heur liefd' belet?
Zy heeft nu op een ander al heur liefd' ghezet.
Op Martijn, die laetst' is aenghenomen.
In Leridanos dienst? van waer is hy gekomen?
Van Belvedeer, en 't schijnt hy meerder in hem heeft
Als in 't ghemeen, hy is zeer aerdigh, en beleeft,
Wel-sprekend', vol vernuft, de molenaers ghezellen
En kunnen gheene oeff'ningh hem te voren stellen
Waer in hy niet uytmunt, spreeckt veelderleye tael,
Hy weet zo veel Molimp' dat ik' er in verdwael,
Zo dat ik Laura noch ten deele moet verschoonen
Dat zy hem heeft bezint, en liefde wil betoonen,
Doch hoe het my verdriet ghy, Millido, verstaet
'k Heb deernis uw's onluk.
Die heur in 't diepst' mijns hert zo langen tijd bezinde.
Ik weet Molimp' zy u genegentlik beminden.
Leridano meester-molenaer, een oudt man: Grave Prospero, molenaers knecht, en genaemt Martijn.
Zijt wel ghemoet ghy knaepen,
alleen om Meyse lucht te raepen,
Zien hoe de zwang're aerd' heur lieve vruchten teelt,
En hoe het tierelierend' pluym-ghedierte queelt,
De luchtens lief ghesmeek, de zoete windens vlayen.
't Is nu de rechte tijd om d'herten te vermayen.
Is dit de nieuwe knaep daer ghy terstont van spraeckt?
De tijd doet dat een yder haeckt
Na d'heughelijcke groent.
De lentens lieve jeughde,
‘Waer in dat yder mensche danckbaerlik verheughde,
Be-oogen 't hoe natuur heur heyl'ghe kracht betoont,
En hoe de zoete lent heur pruyke cierlijck kroont,
Met heur verweent gebloemt, in k'leurkens gansch bezonder,
Dat wy met reden dat wel achten mogen wonder,
Ten waer de Al-beschicker in natuure gheeft,
Een Godelijcke kracht, die dit vermogen heeft,
| |
| |
Zo dat wy 't in natuur geen wonder kunnen achten,
Want veel meer zy vermach door d'ingestorte krachten
Der mild', en heyl'gen God, 't is Gode die het doet,
En geeft het voedster-zogh, waer op natuure voed.’
Is 't meester wel gezeyt?
Martijn die kan 't wel zeggen.
Noch moeter in Martijn veel meer verburgen leggen.
Laura.
Dus Vader quam de knecht van d'Hertogh Leonaed,
En zeyden my dat ghy doch heden niet en laet
Te zenden 't laetste meel.
En morgen moetmen dan het ander koren malen,
Met al de niewe tarw'. Gaet Millido met my,
Ik moet u zeggen yets. Martijn.
Zult brengen 't meel ten hoof.
Me Vrouwe Celia? ik meester flukx beginne,
Zacht zacht, Martijn, hoe dus?
Van dese, lieve, mond door u vertrek te stelen?
Zacht Laura, niet zo na, ghy zult u kleen bemelen.
En zal ik achten meer de kleedingh als mijn vreughd?
't Is wel gezeyt mijn lief.
Ach hoe zoet is de jeughd.
Dat Celia dit zagh, wat zou mijn engel denken?
't Schijnt ik in u ghezicht mijn Paradijs zie blenken.
Mits ik uyt u gelonk mijn Hemel heb gerukt.
Martijn ghy hebt terstont mijn lippen so gedrukt,
Vermits ghy toonden al u lieffelijke krachten,
Ik bid u kust noch eens om 't eerste te verzachten.
Martijn daer was bedrogh.
Hoe? deed' ik u dan zeer?
En hebt ghy 't niet gevoelt, mijn hert, mijn ziel, mijn leven?
Ik wil u in de plaets' van die een duysent geven.
Met dees verweende mont? Corael-robijnich rood.
Zo dit het sterven is, zo haek ik na de dood.
Martijn ghy moord mijn hert.
Hoe zoete is lieve liefd'!
En watten lodd'ren schicht?
Die nimmer in ons rust als wy eens hert'lijk minnen.
Op dese ving'ren ik al de minuten tel
Tot uwe wedercomst'. Martijn, ha! dat ghy wiste
Wat hemelslijke vreughd' uw Laura, lacy, miste,
Als ghy heur u gesicht een oogen-blik onthoud,
Ik weet ghy stedich heur uw by-zijn geven zoud.
| |
| |
Van dese bloemkens wil ik nu een kransken binden,
En met mijn hayre-snoer de steeltjens t' zamen winden,
Om kransen 't lieve hooft mijns waerdighe Martijn,
Ach liefde! mocht ik weer in zijn omhelsing zijn.
HOE komt dat ghy lief my kusten
Met zo zoete lieve vreughd?
't Is geen wonder dat het lusten
Vw zo dart'le frisse jeughd.
Mijn hert, mijn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
2. Zo uw lippen vocht gebreken,
Nat weer uyt mijn azem dan,
Nu uw liefde liefdens teken
Op mijn lippen drukken kan.
Mijn hert, mijn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
3. Kust my liefken zonder tellen,
Want de liefde stelt geen wet:
Tal van kussen dat zijn quellen,
En 't de zoetste smaek belet.
Mijn hert, mijn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
4. Vaerdich laet uw lippen woelen,
Alzo haestich als ghy 't geeft
Zult ghy weer de mijne voelen,
Die door uw gekussen leeft.
Mijn hert, mijn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
5. Zo ghy liefken om verander
Van uw Lauraes lippen vliet,
Laet ons kaekxkens dan malkander
Kussen g'lijk de liefd' gebiet.
Mijn hert, mijn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
| |
| |
6. Zo uw Laura dus getroetelt
Deur de vreughd' in flaeuwt geraekt,
En ghy na heur borstjens wroetelt
Daer de lievers ziel na haekt:
Myn hert, myn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
7. Zo wy door de zoete smake
Beyde sturven hier dus bangh',
Na te bootsen onse zangh.
Myn hert, myn ziele gaet uw gang,
Troetelt zo uw leven lang.
Ha tierelijke krans! hoe zal u glory zwellen,
Als ik u op het hooft mijns lieve lief zal stellen?
Voor wien ik booghzaem kniel,
Als 't Autaer mijnes vreughde,
Waer in gansch zijn verwert
De schakels mijnes jeughde.
De Prince, en Valerio.
Men vind de Grave niet, in all's is hy voorzichtich,
Het blijkt aen zijn beleyd.
De zaek, Heer, is ook wichtich,
Daerom acht ik zeer goed 't geen nu besloten is,
G'lijk of de Grave waer gevangen, en gewis
Zal Celia daer door zo moedeloos heur quellen,
Dat moog'lijk zy heur onder uw gebied zal stellen.
Ik heb mijn volk belast dat zy met groot gedruys
Hem leyden recht verby de Hertoginnens huys,
Heur gevend' te verstaen dat Prosp'ro is gevangen:
Hoe wel hy niet zal zijn. doch hier zal 't meest aen hangen,
Dat d'Hertogin gelooft dat Prospero is vast.
En zo uw hoogheid dan heur errenst'lik aentast,
Zy ziende dat zy moet de Grave doch verliesen,
Zal moog'lijk in zijn plaets' u hoogheid dan verkiesen;
De vrouwen wiss'len haest, 't kan in heur ook geschien.
Valerio ik zal de uytkomst' haeste zien.
Zoo 't wijs'lik werd beleyd, en zy maer kan geloven
De Hertogin is kloek, en zy verstaet heur stuk.
Dit is de meeste vrees van al uw ongeluk.
| |
| |
't Is vol ghevaers met wyzen mommelijk te wand'len.
Daer om zo moetmen zeer voorzichtich met heur hand'len.
De oorspronk des gelukx in 't goed beleyd bestaet.
Valerio daerom zo volgh ik goeden raed.
De meeste dwael ghevalt door eyghen zinnigheden.
Vermits die vals'lijck rold, ver uyt het spoor der reden.
De Hertoginne zal vervaerlijk zyn verschrikt.
Zo zy verbaesd'lijk mocht heur liefd' tot hem vergheten.
Te eerder ik gheloove zou zy zyn bestrikt.
De Vrouwen vaeken doen meer als zy zelven weten.
Zo haestigheid heur dwinghdt die licht'lijck reen vermoort.
En dat zy niet gedenkt heur trouws ghegheven woordt.
De Vrouwe licht vergheet als passy heeft 't beheeren.
En vaeken doet de passy hunliens liefd' vermeeren.
Zo wien op Cleopatra of Lucretia ziet.
De liefd' meer inde vrouw als in de man ghebied.
Mijn Prince daer in zal uw hoogheid my verschoonen.
Vw oordeel daer in mist, 'k zoud kunnen wel betoonen.
Vermits de Vrouwe langsaemlijk verkiest.
Vw Hoogheid waend de Man licht kiest, en licht verliest.
Daer is veel op te zegghen.
Met reden meen ik kanmen myn gezegh belegghen,
Doch laet ons staken 't gheen de tijd niet toe en laet.
'k Verwonder dat ik gheen gherucht hoor inde straet,
Want ik belasten datmen niet en zou verwachten.
My dunkt ik hoor ghewach.
Ghelijk of zy hem brachten.
't Is best wy gaen van hier, de Hertogin gewis,
Ghelooven zal dat heuren Graef ghevanghen is.
Ik zal vertoeven, Heer, om zien hoe 't zal gheschieden.
Begheeft u ook terstont in drangh van d'ander lieden.
Celia en Theodora aen d'eene zyde, De Soldaten komen met een ghevanghen.
Treet aen, marcheert, voort voort, en past wel op zyn handen.
Daer is gansch gheen ghevaer, hy is in zulke banden
En boeyens wel verzien, dat hy ons niet ontslipt.
Hoe aerdigh zyn de Gravens vleug'len nu gheklipt.
Me Vrou wat isser gaende?
Ha Theodoor helaes! meer als ik immer waende.
De vrees 't u gh'loven doet.
Daer zie ik een Me Vrouw, die ik het vraghen moet;
Vriend wat gerucht was dat?
't Was Joffrou een gevangen,
Om weten wien daer was gebrocht met zulk gheraes.
| |
| |
't Is Prospero, de Prince zal hier in verheughen,
En wy zyn dienaers ons ook wel verblyden meughen,
Want nu zal zyn vernoeght, dat yder een behaeght,
De liefd' die hy u toond, en ghy de Prince draeght,
Zal rechtlijk zijn ghestraft, en 't gheen hy heeft bedreven,
Verradelyk, nu slipt de schakel zynes leven,
De Prince my vertoeft int eyken Bos alleen,
Verlanghende daer beyd, dus spoeyd ik vaerdigh heen,
Want dese mare zal doch vluchtich derwaerts vlieden,
Kan ik u dienste doen? Mevrouwe mach ghebieden.
Dat yeder vaerdigh is om brenghen quade maer.
‘In 't bitterste verdriet
Men meest de kloekheid ziet,
‘Ach mocht dit laffe hert
Zich zelven nu vermoorden.’
‘De inzicht gansch verblind
Die na gheen reden hoorden.’
‘Slist zelfs de zelfde tijd,’
Wilt uw gheruste stellen.
Nu Prosp'ro is ghekreghen.
De vruchten van 't verstand
Zyn in 't gheduld gheleghen.
Ik ga Mevrouw om zien, Wat datter zal gheschien.
De Grave Prospero in molenaers kledingh, Arcelo en Galo houden de Graeve teghen.
Ik moet de Hertoginne spreken.
Keert, hoe? wilt ghy tegen ons in breken.
Wat raserny is hier? wien zyt ghy? wat ghetier?
Twee dienaers vande Prins.
En waerom quaemt ghy hier?
Om wacht te houden dat hier niemant in zou komen,
Dit schijnen zotte dromen,
| |
| |
Is zy de Prinsens vrou? om hier te houden wacht.
Een slecht man vaeken ook wel redenen voortbraght,
Vw Prins en Heere is tyrannich in zyn werken,
Vermetel, dat hy op myn deure doet oog-merken,
Wien my te spreken heeft, de Prins hem zulkx ontgeeft,
Is 't niet ghenoech dat hy de Graef gevanghen heeft?
Ach waert valsch 't geen ik zeyden:
'k Heb zelfs de Graef ghezien by hun ghevanghen leyden.
Is 't lang verleen Mevrou?
Ghelukkich is hy die Graef Prospero eerst vond.
Onlukkich was de uur al zy de Grave namen.
Zo moghen wy weer gaen daer wy van dane quamen.
Gaet fielten, flux van hier, van hier, en flux vertrekt,
Voor dat de tooren my tot haestigheid verwrekt,
Van hier ghy fielten, gaet.
Mevrou wilt ons verschoonen.
Niet minder kosten wy als onze plicht betoonen
Flux, terstond uyt myn ghezicht.
Gaet droggen, doet uw plicht
En zeght uw Prins dat hy betoone zyn vermoghen,
Doch zo lang als het licht geduurt van Celias ooghen,
Zal hy ghenieten niet 't gheen hy Tyrann'lijk zocht,
In my hy vinden zal het gheen hy nimmer docht.
Mevrouwe, waerom zeyden ghy ghy hem zaeght leyden?
Wast om dat dese fielten eerder zouden scheyden?
Daer in, helaes! in 't minst ik niet bedroghen ben.
Mevrou is gansch verdooldt.
Dees oogen 't, lacy, zagen,
Die noch de tranens tekens met bedroeftheid draghen.
Ey! laet dit lief ghezicht niet laden tranens deel,
Dees schoone sterren zyn t'uytmuntich, en te eel
Als dat het brak ghebigghel daer uyt zoude dringhen.
Myn droefheids krachte kan de tranens vloeden dwingen.
De kloekheid van 't vernuft blijckt meest in toevals nood,
Als is de Graef ghevanghen hy en is niet dood,
De Graef manhaftich is, hy zal 't zo wel belegghen
Dat hy met reen verweerd al wat de Prins kan zegghen.
Laes, zyn ghezontheid is het meeste dat my vreest.
'k heb onlangs zelven by zyn Majesteyt gheweest:
Die my beloften deed (nae 't op-hou mynes kermen)
Dat hy de Graef en my ons rechte zou beschermen.
De Graef veel schuldich is voor dees bewesen trouw'.
De echts-plicht dat vereyscht, als tusschen man en vrouw'.
Vw liefde ghy betoont in waere trouwheids teken,
Te meer ghy uw vernedert dus met my te spreken,
Een slechte moolnaers knaep, in dees bemeelde kleen.
Helaes, ik kan de tyd niet waerdigher besteen,
| |
| |
Dan als ik spreken mach van Prospero de Grave,
't Schijnt ik dees laffe borst, met Nectars zoetheid lave
Als dees verwurghde aezem zyne naem sleghts uyt.
Ik bid Mevrouwe doet dees mool'naer klaer beduyd,
Zyt ghy te zaem belooft? waer is dit uyt gherezen?
In spyt van die't benijd zal hy myn echten wezen.
Wien is 't die 't u misjont.
Vermits de Prins my gaerne t' zynen wille had'.
So is 't de Princens doent dat Prospro is gevanghen.
Ja na Gravens dood de Prince heeft verlanghen.
Wilt ghy dat ik de Prins zyn levens draed verniel,
'k Heb een gheweer 't welk ik van Prospero behiel.
Hoe hebt ghy dat bekomen?
De Grave was verspied het welk hem dede schromen
Te gh'naken 't Hof, dies hy op onse molen quam,
En graeghelijk ik hem in myn verzelling nam,
Doch juyst de molen was met koren dicht beslommert,
Zo dat ik met de Grave hert'lik was bekommert,
Maer g'lijk een dienstbaer hert maekt vande nood een wet,
Zo maekten ik hem plaets, sliep by my, op myn bed',
Myn hert van vreughde klopt om 't gheen ghy my doet horen,
Hoe aenghenaem ghy zyt ik, laes, niet uyten kan,
Mits ghy ghekoestert hebt die lieven waerden man.
En als hy van my ging (door vreeze van ghevaere)
Gaf hy myn zyn rapier, en kleding in bewaere,
En met voorzichticheid hiel hy hem stedich wis,
Zo dat ik niet gheloof de Graef ghevanghen is.
Vw neyging spreekt na gunst g'lijk my myn liefd' doet weenen.
Ik hoop den Hemel zal hem beter luk verleenen,
Ghelooft, Mevrouwe, dat de Grave is noch vry.
Ik ben de Grave, lief, ha Celia myn waerde!
Ha Prospero myn hert, myn glory deses aerde.
Ha Prospero, myn lief, in molenaers habyt?
Dit zyn noods-werken van onlukkelijke tyd.
Ha Grave! waerden helt! liefd' kan ik niet bedwinghen,
Ach laet my myn herts hert op 't liefelyx omringen.
Zacht lief op dat ons niemand hoort,
Bedwinght uw passy want het luyd-ruftighe woord
Meld vaken al 't gheheym. Maer Enghel wilt my zegghen,
Wien ist doch die de Prins ghevanghen heeft doen legghen?
'k Acht dattet is verziert, ja door zyn Majesteyt.
Die om u te bedroeven dit dus heeft beleyt.
Waer hebt ghy doch gheweest al dees bedroefde daghen.
Ghedoold nu hier dan daer, helacy, te beklaghen.
| |
| |
Hoe Prospero gezwerft heeft landwaert op en neer,
‘G'lijk een verdwaelden doffer, die door lang onbeer
Zijns waerde duyfken zoekt na een vergeten lommer,
Om daer met naer geluyd te korren uyt zijn kommer.’
Ten laetsten 't zo geviel ik by een molenaer
In dienste my begaf, mits ik daer uyt gevaer
Mocht schuylen, en het luk my dienden zo behendich,
Mits ik vervormden al mijn kleedingen uytwendich,
Dat ik als onbekent mijn dienste heb gedaen,
En kost mijn lief hem tot dees slechten dienst begeven?
Wat doen de menschen niet om hoeden 't zoete leven?
De arbeydt viel my zwaer die 'k in de molen von,
Maer wat het lichaem leed, de liefde weer verwon.
De liefde zelven maeld als molenaer in 't herte
't Onsichtbaerlijke grayn van een verwoede smerte.
De steenen des gedachts, en oogens-water-vloed
Die malen steets het meel van een bedrukt gemoed.
Hier af zo baktmen 't brood waer by de droefheid voeyden,
En geven steeds nieuw grayn 't welk uyt de knaging groeyden.
Nu quam ik hier by toeval die de tijd my gaf,
En overtijdich, mits mijn herte was zo laf
In flaeuwte uytgeteert, door 't derven uw's gezichte,
Dat ik 't gevaer vergat om 't herte te verlichten.
Ha Prospero! de tijd die ik u heb gemist,
Laes! heb ik in 't geween noyt oogen-blik geslist,
Dees kaken, ach! en zijn niet als besulde banen,
Door 't stedige gerol mijns laeuwe, brakke tranen,
Die d' aenpars mijns gezuchts uyt dese boezem drong
Vyt voorbeeld uws af-zijn, die yselijke dwong.
My zelven uyt mijn zelfs, dus Celia uytteerden,
En in een geest'loos rif, laes! Metamorphozeerden.
Nu is vergeten al de quelle, en 't verdriet.
Vermits uw Celia nu ziet,
Laet my nu met u gaen, flukx sal ik my verkleden.
't En mach niet zijn mijn hert, laet ons niet van de reden
Wel wat zal 't zijn in 't lest?
Mijns oordeels acht ik 't vaynsen alderbest,
G'lijk of ghy mijn gevang'nis vast'lijk kost gelooven,
En daer meed' zalmen al 't vermoeden gantsch verdooven
Dat wy den ander zien, en ik zal in dit kleed
Vaek by u komen, want daer niemand van en weet.
Myn lief, 't is wel gezeyt, dies ik in 't openbare
Beween, g'lijk of mijn Graef in hechtenisse ware,
Te voete valt, en mijn gevangenis beschreyt.
| |
| |
Wat is 't dat u verbaest?
My dunkt ik hoor geruchte.
Mijn Heer, het schijnt my vreemd, ach Heer het bitt're zuchten
Mijns vrouwens naer gequijn, kan ik uytspreken niet.
Ha wereld! wat verdriet! de Prince komt genaken,
Hoe zult ghy wech geraken?
Dus niet verbaest en bent,
Niet kennen zal hy my, hebt ghy my niet gekent.
Prince, en Valerio.
Geen aengenamer licht mijn oogen noyt en zagen.
Vw hoocheid moet dat licht dan in de uwen dragen.
Nu molenaer vertrekt: gebreekt u anders yet?
Het geen daer ik om quam en heb ik immer niet.
Gaet Theodora, geeft hem 't geen hem mach gebreken.
Het schijnt dat uwe oogen uw misnoeghte uytspreken,
Wat isser Hertogin? is 't u gevangen Graef?
Noch blijf ik vry, al maekt ghy Prospero uw slaef.
Geen slaef alleene, maer de dood staet hem voor oogen.
Vw hoogheid overheerscht, 't is all' in uw vermogen.
't Voornemen van de Graef de dood nu eynd'lik breekt.
En uw baldadicheid zal door my zijn gewreekt.
Ghy kent voorkomen 't al het geen nu is op handen.
Ghy nimmer breken zult mijn liefdens vaste banden.
Vergunt my slechts alleen ik dese hand geraek.
Veel vaerdiger zy is om wreken mijne wraek.
Kan het me-doogen u tot geen weer-liefde dringen?
De reklijkheid kan meer als tyrannije dwingen.
Zo ghy de Graef verlieft, waerom ontzeght ghy my?
Vermits ghy oorzaek zijt van 't gene dat ik ly.
Wijt Prospero de quel om 't geen hy heeft bedreven.
Daer heeft uw hoogheid hem veel reden toe gegeven.
De Hertogin zijn doente niet verschoonen kan.
Vermits hy is een Graef, en man
Wiens genereuse bloed geen eers-vlek kan verdragen,
‘De Prinsen vaeken doen het geen zy na beklagen:’
Had ghy hem niet geterght, had ghy hem niet getart,
Zo had uw hoogheid noyt ondekt zijn stoute hart.
Wat Prosp'ro heeft gedaen in 't trecken zijns geweere,
‘Was niet om te misdoen, maer voorstand zijnes eere.’
De minste onderdaen die staet zijn eere voor.
En daerom is 't dat hy zijn Hertogin verloor.
Aenvaert nu weer een Prins, en staekt mijn hertens quellen,
En Celia ik zal uw Graef in vryheid stellen.
En noch gebreekter yets te zeggen aen me Vrouw,
Want Leridano zey dat ik u zeggen zou,
| |
| |
Hoe onse molen langer niet zal kunnen malen,
Zo ghy 't verlaet niet stut met strenge eycke palen,
Recht tegens 't waters val, en die zo wel borst-weert,
Dat d'eerste slagh de molen niet rondomme keert,
Maer vast mach blijven staen, zo tegen d' eerst' als tweede
Aenstoot van 't waters vloed. En ook is zijne beede,
Dat alsmen 't koren zend men wel de mate schrijft,
Op datter op de molen niet vergeten blijft.
En 't zelfde zal hy doen, zo werter niet vergeten,
Dus 't geen hier wert gedaen kan Leridaen daer weten,
En hier wat daer om gaet.
'k Heb u zeer wel verstaen,
By mijn hof-meester zal 't volcomen zijn gedaen,
't Welk is mijn rechter hand: ghy meucht uw meester zeggen,
Dat ik borst-weering wel zo vast zal doen beleggen,
Dat al de vloedens kracht, en 't mogende geweld
In 't minst de molen niet in dit gevaer en stelt.
En zegt aen Leridaen, hy wel gerust mach slapen,
't Geweld, noch wrevel-vloed en zal my niet betrapen,
Ik blijf zyn borge, en de rekeninge al
Van 't geen hier om zal gaen men hem ook schrijven zal.
Me Vrou, hier meed' ik ga.
De boer g'lijkt wel een hoveling.
Men vind beleeftheid vaeken wel in een verschoofling.
Vw hoogheid my vergeef. 't schijnt ik mijn Vader hoor.
Valerio hoe haestich ik het licht verloor
Mijns herten glory, laes!
Mijn Heer 't en is geen wonder,
Want Celia gelooft dat Prospero nu onder
De wil uw's hoogheids staet, vermits zy vast gelooft
Dat heur geliefde Graef zijn vryheid is ontrooft.
Wat tijd noch wercken zal, moet tijd ons openbaren.
De wond is noch te versch, laet tijd ons 't al verklaren.
De Koning en Rufino.
RUfino, 't schijnt natuur heeft in dit lieve beeldt
Van Celia de proef van al heur gunst gedeelt,
Ach! had ik niet gezien die herte-steelers-oogen,
Want 't schijnt mijn hert en ziel zijn schielijk opgetoogen
In een verwoest gewoel, laes! die den Hemel ziet
Verandert in een Hel zo keur die niet geniet:
Hoe kort was my de tijd die wy by Celia waeren!
Het scheen u Majesteyt verwerden in de haeren,
Zo steeds was uw gezicht op Celia gedoelt.
't Is onafbeeldelik het geen mijn hert gevoeld.
Zy mocht uyt uw gezicht uw liefde wel bemerken.
Wat kan de liefdens schicht in onze herten werken!
Ten waer heur Vader die gestedich by heur stond,
Ik had heur g'openbaert mijn doodelike wond.
| |
| |
Die dit arm' herte voeld'.
Mijn Heer hier is een Vrouwe,
Zy schijnt wat groots te zijn, 't gezicht afbeeld heur rouwe.
Verzoeckt uw Majesteyt heur geven wil gehoor.
'k Acht 't is de Hertogin, die my komt spreken voor
De Grave Prospero: wel laet heur komen binnen.
Rufino watten glory zal mijn ziele vinnen
Als ik die schoon zal zien, ha oogen! u verzaed
Door 't engelijk gezicht heurs lief gentil gelaet.
Celia d'Hertoginne.
Rechtvaerdicheid gansch stelt
Ghy die de scepter zwayd,
Doch heerschen in uw landen.
‘Wat zijn de Prinsen, Heer,
Moed-willichlik aenvaerden?
't Zijn Prinsen in de schijn,
Recht Tyg'ren op de aerde.’
Nu hy mijn Grave boeyden,
Het misbruyck zijnes haet
Vermits zijn toren groeyden.
Tot Prosp'ro zal verlaten,
Hoe? zoud' ik scheyden van
'k Most dan mijn zelven haten.
Door krachte zijnes macht
Zal ik de Prins ter spijt
| |
| |
Die 'k onrechtvaerdigh ly
Den hooghen Hemel klaghen,
Hun onderdaen te plaeghen.’
Zo wijs'lijk, en goedadich:
Door moed-wil dus baldadich.
Om Prosp'ro vry te stellen.
Beweeght u door 't gheween
Welk uyt dees ooghen wellen.
Ha Celia al had ghy niet de waere reden!
Aen uwe zyd, 't verzoek en krachte uws ghebeden,
(Vermits die komen uyt dees uw verweende mondt)
Een will'ghe yver in myn hertens neygingh vond,
Om niet alleen 't verzoek, maer wat ghy zult ghebieden,
Zo vaerdich als ghy 't wenscht te laten flucx gheschieden.
Ghy Hertoginn' had lange door myn woord 't verbond,
Dies zal ik stellen vry uw Prospero terstont.
Een Tempel zo ghy wilt 'k om u wil laten bouwen,
Om op het hooghe autaer uw lieve beeld' t'aenschouwen,
Om aenghebeen te zyn ghelijk ik u aenbid,
En in het middel-punt uws Conings herte zit.
Veel waerder waer de tempel voor uw waerde troone,
En met Laurieren dicht verciert uw hoofdens kroone,
Als 't Heroykste beeld uytbeeldende uw waerd',
Mits ghy nu macht, en recht, een-schalich evenaert,
En ik als dienares u d'offer-mirr' mocht gheven,
Nu ghy de Grave gheeft zyn vryheid, en my 't leven.
En datmen ook de Graef terstont in vryheid laet.
Myn Heer het zal gheschien. Nu zalt gevayns ondekken,
Hoe wel 't zyn hoogheid tot meer tooren zal verwrekken.
Gherechticheid betoont in all's uw Majesteyt.
Ik bid u Celia blijft, uw Grave hier verbeyd.
En laet my mid'ler tyd het lieve licht uws ooghen
('t Verweende zoet gegluur, almachtich in vermogen)
Ghenieten Hertogin, want myn hert trockt ghy in
Bestrikking uwes schoon, in dese boezem vin.
| |
| |
Ik een verkrachte ziel, mits 't wezen is verloren
Door will'ghe slaverny, gelukkelik verkoren:
Mits 't keurelijke oog uw, schoonste puyk, verkiest,
Waer door uw Coning, laes, zyn eyghendom verliest.
Doch Celia rechtvaerdich ik myn vryheid derve,
Zo ik maer tytel van uw slaef te zyn verwerve,
Verwerve dan het hoogst' een Coning erven mach,
Gheen waerder in dees eeuw men kroone voeren zach
Als uw gentiele pruyk op 't schoonste schoon verheven,
Ik off'r u op myn kroon, myn scepter, en myn leven.
Maekt u daer vrouwe van, mits ik verwonnen ben.
Myn sprake is verstomt, want lacy, Heer ik ken
Niet oord'len op wat grond uw Majesteyt zou spreken.
De woorden kunnen al myn passy niet uytbreken.
Breekt passy, Heer, waer in gh'u Heer uws zelfs betoont.
Stilt ghy de Passy, en daer door u zelven kroont.
Zo cierden ik myn pruyk met onrechtvaerdicheden.
Laet u voorneem niet gaen te boven uwe reden.
'k Gheloof uw Majesteyt niet spreekt gelijk hy denkt.
Ten waer de liefde heeft myn wezen gansch gekrenkt.
Is 't wezen gansch ghekrenkt? zo dwalen dan de zinnen.
Vermits de vinn'ghe dwang van't schichtelik beminnen.
De schichticheyd is quaet, bedaertheid die vernielt.
Stilt ghy de schichticheid van dien die voor u knielt.
Stilt ghy de schichticheid door u bedacht beraden.
Stilt ghy de schichticheyd door schichticheids verzaden.
Verzaden ik de schicht zo stichten ik myn val.
Veel eerder uwe glory hoogher ryzen zal.
Om dat ik schicht door schichte wichtelik zou stillen?
Om dat ghy aen uw Coning gaeft zyn graeghtens wille.
Die wil, myn Heer, en kan in u niet zyn ghelooft.
Door 't niet verkrijghen ghy myn hertens leven rooft.
Wat roof ik, lacy, zo ik niet en heb verkoren?
Wat houd ik zo ik al myn hebben heb verloren?
Behoedt u voort verlies zo houd ghy 't gheen ghy had.
Ghy hebben zult het gheen noyt onderdaen bezat.
Verkreghen door de schicht die d'eerbaeren verachten.
Te afterdochtich zyn de Hertogins ghedachten.
Doch tot uw Majesteyts ghebieden ben ik reed'.
Ha Celia! uw Coning maekt ghy slaef daer meed'.
Stelt ghy myn Grave vry gheen dienst zal ik u weyg'ren.
Zo doet ghy in het hooghste top myn glory steyg'ren.
Nochtans de Prins uw zoon zal daer door zyn misnoeght.
Meer win ik zo ghy u na myne wille voeght.
Ik twijffel niet dat uw beloft zal vruchtbaer wezen.
Vermits die uyt de born mijns herte is gherezen.
| |
| |
Ik met verlangen hoop om Prosp'ro vry te zien.
'k Verzekert u, en 't zal ook dadelik gheschien.
En ghy verkrachte ziel zult smaekelik ghenieten
De wenschelike graeght die door uw ad'ren vlieten.
Hier comt Rufyn, wat nieuws?
Ik tyding brenghe van de doente al te wreed',
Wat tyding mach hy brenghen?
Zal uwe Majesteyt dit moeten dus ghehenghen?
De Graef is dood: de Prins heeft het gedaen.
De Grave dood? helaes! barst uyt bedroeft ghetraen.
Heur bloed verlooren heeft de matelike laeute.
't Verweende Carmosy van heure kaeken scheydt,
De zonnens licht, helaes! in droeve tenting leydt.
Besturven is de kleur, heur polsen gans verdwijnen,
't Hert-koesterende-licht taent nu sters flickrings schijnen,
Ha Prinse! ha tyran! ha Neroniste aert!
Ha Prins! myn zoon te zyn en acht ik u niet waerd'!
Domiciaen, en ook Celijn gaet ghy te boven
In wreedheid, laes, ik schrik om 't zelfde te gheloven.
Fy Prinse! hebt ghy niet uw Vaders wil ghehoort?
Niet teghenstaende hebt Graef Prospero vermoordt,
Vermoordt? helaes, vermoordt, het schijnt my 't vreemste wonder.
'k Hebt lichaem dood gezien.
Een zwart fluweelen kleet zeer statelik bedekt.
Rufyn, ik zweer het my tot wraek-giers toorn verwrekt.
Ha Hemel, is hy dood? Is Prospero verscheyden?
Ach Celia, waerom zal uwe liefd verbeyden,
Maer vlieghen na het rif, waer myn ziel in huys-vest
Op dat ik noch het koude riffe voor het lest
Met tranen overvloey. Wraeck, Hemel, wilt my gheven
Van een tyrannich Prins, vermoorder mynes leven.
Ha Celia Hertogin, helaes ik ben heur quyt!
Gheeyndight is de spoel myns droeve levens tijd.
Vlieght Coning na u graf, uw luk-ster is verschoten,
Gheen toeval heeft my zo ellendelik verdroten.
Als dese, ha, Rufijn wat isser ramp, en quel?
Noyt wasser op de wereld droeve' en naerer hel.
Myn Heer de Prins die komt.
Zo komt hy zeer afgrijs'lijk.
Vermetelen, tyran, uw doenten zyn te yslijk
Onmenschelik, van hier, gaet flucx uyt myn ghezicht,
Vermits ghy stout'lijck braekt ghehoorzaemheid, en plicht
Die ghy myn schuldich zyt, ik ban u uyt myn landen,
Vertreckt voor dat ik deze Coninglike handen
Door tooren aen u schen, ik acht u niet mijn zoon,
Maer vreemd, en zo ont-erve u ook van myn kroon,
| |
| |
Ik zegg' u Prins vertrekt, of zult my oorzaek geven
Dat ik de Gravens dood doe boeten met uw leven.
Vw wille zal geschien, en buyten 'tland ik dool.
De Konings haesticheid is g'lijk een vlamm'ge kool,
Die door de tijd verdooft. Daerom wilt niet vertrecken,
De liefd' uw's vaders zal door inzicht wel verwrecken
V misdaed te verschoonen, volght, Heer, doch mijnen raed.
Wat ramp my d'Hemel, lacy! overvallen laet,
De Conings ongena, doch 't meest dat my zal quellen,
Is dat mijn ballingschap my uyt 't gezicht zal stellen
Van d'Hertogin: ha Celia! boert met mijn geween,
‘Geluckich is 't onluk als 't onluk komt alleen.’
|
|
Auteursrechtvrij