|
| |
| |
| |
Hertoginne Celia en Grave Prospero
Bly-eynde-Spel.
Eerste bedriif.
D'Hertoginne Celia.
DE neyghing mijnes herts stelt zulke strickte wetten
Die mijn vry-will'ge keurs-wiss-ling kan beletten:
Gegrond-paeld is mijn liefd', onbreek'lik is mijn trouw',
In spijt van Aristip zo werd' ik Prosp'ros Vrouw':
De Prins waend dat ik oog op zijne Prinsens staten
En dat ik door staet-gierheyd Prosp'ro zoud verlaten:
De Prince is verdoold. 't schijnt dat ik my verlaeg
Mits ik als Hertogin de Grave liefde draeg,
En werd van Hertogin in tijtel maer Graefinne:
Mijn hoogheid ik verneer, doch daer door ik weer winne
De wenschen mijnes herts, die ik veel meerder acht
Als of ik tot Princes waer door de Prins ghebracht.
D'uytwendelike hoogheid gheeft ten deel ghenoeghen,
Maer gheen ghelijcheid als een-zielich zielen voeghen
Te zaem in keur'ghe grif: Want gh'lijk de Hemels kracht
Ver overtreft de doent van tijtelike macht,
Zo overheerscht de gheests ghenoeging alle hoogheid
Vermits 't een in ons ziel, en 't ander in het oog leid:
Hier in de oude spreuk recht grondelik bestaet
Dat ons ghenoeghen boven alle rijkdom gaet.
‘Zeer wel verstae ik dat een yder b'hoort te trachten
Om t' echten tot vermeerdring zijnes eers gheslachte,
't Welck uyt de mans stam spruyt, en uyt de vrouwens niet
Zo dat de vrouwe doold zo z' op heur minder ziet.’
| |
| |
De man heeft eelder aert, hoe laeg 's vrouw's staet mach wesen
Zo werd heur eere na de mannens eer gherezen.
Alfonso, Coning, zeyden als zijn zoon verzocht
Om met een herderin in echt te zijn verknocht
(Waer 't rijck gansch teghen was) wilt u twist-reed'nen staken
‘De doffer kan het duyfken reyn en zuyver maken.’
Nu schijnt het gh'lijk of ik mijn waerde gans vergheet
Mits ik mijn liefde op Graef Prosp'ro heb besteed,
En in de echt verzaem met een niet mijns ghelijke
Ja Aristip veracht: de Prince deses rijke:
Waer om? is hy gheen Graef? en genereus in moed
Hooghmoedich, en manhaftich, treffelik van bloed.
Om van een Grave tot veel hogher staet te rijzen?
‘Men mach verwachten veel van kloeke liens en wijzen.’
Alwaer de Graef gheen Graef, al hoeden hy het Veed,
Zo waer ik om zyn Vrou te wezen noch ghereed.
Zyn vloxken ik met hem geneughelik zoud' leden,
Wat isser meerder heyl als 'thert dat is te vreden?
Wat is het schijn-luk-Hof? is 't meer als slaverny?
Een prachtige zottin, steets woelich, zelden bly?
Een heuselike mom, een eerelik ghebedel?
Het bedeld al, hoe hoogh 'tzy edel of on-edel.
Grave Prospero.
Mijn lief, me vrou, hier dus alleen?
Neen lief, met u verzeld, en dat met groote reen.
Als vooghd-heer mijns ghedacht. Hebt ghy de Prins gesproken?
Het heeft my aen de tijd gebroken,
Wat is 't dat hy begeert?
Helaes, me vrou, 'k en weet.
'k Acht 't is zijn oude ziekt, en quellings jalouzijen.
Voor al zo moet ghy nu voorzichtelike mijen
Ghy hem niet meer versteurt, de Prins is haest geraekt.
Me vrou, ik gae vermits bestemde uur ghenaekt.
Met u verlof mijn waerde.
De uur als mijn ghezicht uw lieve lonk gebreekt
Het af-zijn dan mijn hert met vinn'ge vlymen steekt,
Vaerd wel mijn waerde Graef.
Vaerd wel mijn Hertoginne.
De liefde die ik in dees eed'le bron bevinne
Maekt van de Graef een slaef, ha hoog geboren vrou!
Het luk is my dat ghy de Grave zijt getrou.
De Prince is jalours, en jalousy kan werken
Yets vreemds, dus moet ik op de Prinsens handen merken,
Die 't leven my misgunt, dies wil ik gaen verzeld
Met yemand die belet zijn trotzich-dul-gheweld,
| |
| |
‘Want Prinsen vaeken hun moed-wil heersch'lik betoonen
En waenen al hun doent door heersching te verschoonen.’
Twee Dienaers.
Ziet dat ghy op mijn past.
Want onse trouheid, Heer, in alles nu zal blijken.
Bevind ghy my in nood doet dan g'lijk ik verwacht,
De plicht van dienstbaerheid in nood heur trouheid wracht.
Aristippus, en Valerio.
Vw Dienaer zeyden my uw hoogheid hier te vinnen.
Ontstelt, vergramd', en in versteurnis mijnes zinnen.
Met u, ghy valschen onderdaen,
Verradery ghy pleeght met Celia, uw bestaen
Gansch vol bevainstheid is.
Verzierselen van hem die aen uw Hoogheids zije
Vw schuldige gemoed u zelfs beschulden kan.
Doch aen uw voeten, Heer, ik plichtelike buyge;
Laet dese plaetse zelfs mijn schuld of onschuld tuygen.
Noyt ik gedachte had om aen de Hertogin,
Me vrouwe Celia, de minste tocht van min
t' Ondecken, want ik niet mijn meening kost uytbreken
Zo ik met d' Hertogin noyt heymelik mocht spreken.
Zy kan ontkennen niet 't geen schrift'lik is geschied,
'k Gelooft, Heer Graef, 'k gelooft, al en bekent ghy niet.
Dus Grave 't zy hoe 't zy, mijn jalousije steygert
In mistrous hoogste top. 'k en wil niet dat ghy weygert
Te stellen my gerust, 't vermoeden my bestrijd,
Of houd gewislik dat ghy zijt uw leven quijt.
Wat wilt ghy dat ik na de Hertogin niet taele?
Vw hoogheid mach gebien, 'k zal in 't gebod niet faelen.
Neen Graef dat's niet genoech.
'k Wil dat ghy zonder toeven na uw Graefschap keert,
Mijns Vaders hof verlaet.
Hoe Prins? wilt ghy de wetten
Mijns blijven, hier of niet, na uwe wille zetten?
Vw hoogheid 't niet vermach, 't waer moed-wil en geweld:
Dat mijn graeflike staet tot hoger werd gestelt
Vermoogt ghy Prince wel, maer bannen en uytlanden
Geloof ik niet bestaet in uwe hoogheids handen,
De redenen mijns zijd' verzek'rent my gewis,
Vermits uw hoogheid noch geen wetlik Coning is,
'k Wil ghy het hof verlaet, doet 't geen ik heb geheeten,
Verrader, drogh, ghy fielt: vertrekt, en dat 's voor 't laest.
Waerd' ghy geen Konings zoon 'k antwoorden u wel haest,
'k Weet wien uw hoogheid is, en 't doet mijn toren breken,
Om uw onreden niet met redenen te wreken,
| |
| |
Dan waert ghy my ghelijk by d'Hemel ik u zweer.
Wat zoud' ghy Grave doen?
Vw' eer bevaynsden schalck? Neemt my voor uws ghelijke
Zo vind' ghy noch een man die voor gheen man zal wijken.
Veel hebben dese naem, en Vrouwen zyn z' int hert.
't Schijnd dees vermeet'len dwaes my stoutelijke tert,
Ik acht u myns ghelijk, en niet uw' Prins en Heere.
Zo stel ik my rechtvaerdich in myn eers verweere.
Wat zegt ghy dat ik ben verrader, fielt, of droch?
Het gheen ik heb ghezeyd dat zeg ick, Grave, noch.
Bestemt de plaetse dan, dees handschoen ik u gheve.
Bestemmen fielt? terstont ik u beneme 't leven!
Ghy hebt verklaert te zyn de Grave zijns ghelijk.
Vw' Hoogheid heeft dit zelven op uw' hals gaen halen.
Ik zweer u Graef ghy zult de moed-wil flucx betalen.
De Hertoginne Celia, en Theodora.
Ha! Prince wat ghevecht? wat let uw Hoogheid Heer,
Aen d'Hertoginnens deur met u ghebloot gheweer?
Hoe? schratst ghy het ghesteent?
Die onghevoelich zijn ghevoelen wel het weenen
En klaghen deses Prins, d'wyl uw verherde hert
Afkeerelijck beboert de knaging mines smert.
Verg'lijckinghen zyn valsch, en meest in dien beminnen.
Om dat zy gheen ghelyckheid in hun liefde vinnen.
Ghelijckt ghy my by steen? u zelven ghy misdoet.
Ik vind' helaes! versteent uw Vrouwelijck ghemoed.
Ik off'r'u op myn hert, myn wesen, en myn ziele,
En booghzaemlijck ick steets voor uwe autaer kniele,
En zonder dat ick vinde een'ghe liefds beweeg,
Is uw hert dies niet hardt, en van weerliefde leeg?
Versteent, verkleumt, gherotst, gans woestich, en afkeerlijck
En laet een Prinsens Lent verwelcken al te deerlijck.
‘Ha Celia! als ick dees steenen schratsten hier,
En met dit lemmers stael uyt zwinghden 's hertens vier,
D'eenzieligheids gheweldt ghemoeten in hun krachten:
Met reden zegg' ick dat de liefde dese machten
In 't reed'lik niet en pleeght. Want waer de liefd eens huyst
Gheen tweede weer vonck gheeft hoe zeer de lievert kruyst,
En schratst met bedel stof, met smeeckinghs zoete woorden
G'lyck of uw herten gansch gheen vlayinghs kruyzing hoorden.’
Hoe Prince? na ghy spreeckt kan 't uw gheen liefde zyn?
My razen doet, om dat onvruchtbaer zyn myn beden.
't Gheweldt vermach gansch niet, maer veel de lieve reden,
| |
| |
‘Dwing-lievers zelden spoen. Is die ghy lieft zo gh'reed’
Niet in weer-liefd' als ghy, waent ghy men daer door weet
't Gheheyme heurs besluyt? door tijds voorbeeldt wy vonnen
Dat Cesar noyt ten eersten 't hooghste heeft ghewonnen,
De liefd' vereyscht vervolgh?
Mishopen niemandt kan ten zy 't zyn wantrouw' doet.
Die beyd' verzellen my, mits ick weet ghy geneghen,
Ghy spreeckt u zelven teghen.
'k Weet Celia ghy my ghelijck een Prinse acht,
Maer lacy! alderminst geplaetst in uw gedacht,
Een Prins ghelijck myn Heere?
Gheen Prins, maer d'Hertoginne acht hem noch veel meere.
De Graef? dat niet gelooft.
't Is niemandt als de Graef die my myn heyl ontrooft.
Vw hoogheid my misdoet van hem ialours te wesen.
Ha! dat de sterren myns gheluck zo hooghe resen.
Hoe? zoud ick lieven dezen loomert, laf, en dwaes?
Het gheen men hert'lijckst' liefdt verachtmen wel, helaes!
Verachten 't gheen men lieft, waer teghen ons natuure.
Me vrouwe 't zy hoe 't zy de sterre myns lucx-uure
Schijnt gunstlik nu verschijnt, want zynder hertens leet
Hy is van hier, en heeft een reys op handen.
't Moet zyn want gaet uyt onse landen,
Doch houdt het voor gheheym.
Zo keert hy niet weer om.
Me Vrouwe vraeght niet meer, acht my in 't antwoort stom,
Maer laet het lieve licht 't gheen hy lang heeft ghenoten,
't Welck dees verschoven Prins zo deerlijck heeft verdroten
Nu gh'nieten dien u lieft.
Want lief ick hem, nu zal het af-zyn, en de tyd
Vw jalousy gheheel en d'afterdocht verkrachten.
Zo ghy de Graef niet ziet int voorbeeldt uws ghedachten.
Bedroefdelijck, en wreed,
Doch door't af-zyn de Vrouwe vaeck heur liefd vergheet.
Me vrou ik moet vertrecken
Myn lang vertoeven hier moght myn t'oneere strecken.
Gaet Prinse, gaet, want ick acht u niet waerd
Met my verzelt te zyn. De Graef is my ontooghen.
De dood ziet Celia voor ooghen.
Ghy weet niet 't gheen ick weet, want heden zalt gheschien
Dat ghy Lucretiaes treurs-eynd in my zult zien.
Helaes, helaes, ick ben verlooren,
Want heden is de val myns hooghste ramp ghebooren,
Ghenieticht is de hoop mijns aenghenaemste luck,
Waerom ist dat ick 't hert niet uyt dees boezem ruck?
| |
| |
Inbeeldinghen, me Vrouw', u wel bedrieghen moghen.
Ach neen! ik zie dat all' myn g'lukken my ontvloghen.
Ik zach de Prins, en Grave handtghebaer,
En daed'lik als ik zach myn Graeve in gevaer
Myn hert vloogh na zyn ziel om hun gevecht te slissen,
Maer, lacy, als ik quam most ik myn waerde missen,
Vermits hy was ghevlught, en vond' de Prins alleen,
Dit 's d' oorzaek Theodoor myns klaeghen en gheween.
Het zwaertst, voorbeeldt u eerst, de Graef zal zich wel hoeden.
Dewijl ick 't hert versmoor door tranens bracke vloeden.
Ach vloeden! wiens herts tocht uyt myn ziels borne vliet,
Mits dat de kribb'ghe ramp voor-boodschapt myn verdriet,
Vernielt, vermorst, verwurght, de gunst myns hoopens smeken,
Vervormd deez' oogens licht in laeuwe brakke beken.
Wiens stryvende ghestroom d'een d'anders voorvloed' steelt
Om beelden af het beeld myns waerde Gravens beeldt.
Mits in myn zielens kluys gheen oog-mik is te vinden
Als Prospero, myn Af-god, Herts-heer, en beminden,
Wiens af-zyns-droeve-taning Celia vernield:
Ha liefde! ziet hoe deze Hertoginne knield
Voor 't Hemelik autaer, en bedeld om meedoghen
Doch al 't gesmeek en heeft, helaes! gansch geen vermoghen
Om doen verwislen 't geen 't Orakels raed besluyt
Vermits ghebedens vlucht op uw voorschik weer-stuyt.
Ach Celia geboeyd, gereekst aen slavernye,
Vw herte werd vernield door liefdens tyrannije:
Fy liefde, fy Tyran die ziels graegt zo verwerdt,
Struyk-rooft, vermoord, beklemt een Hertoginnens hert
Door voorberaed verkies, waerom liet ghy verkiesen?
Liet ghy verkiesen om de keure te verliesen?
Verlies ik keur, o liefd', zo ik myn keure mis
Ontwezent blijf ik gh'lykeen zielloos riffe is,
Een schim een schaduws niet, een romp vol spokerije
Door 't woelende geswarm myns zinnens razernye.
Gherabraekt blijft het wezen dezes Hertogin,
En moogh'lik antwoord ghy ik my te heftich bin
Aen 't zinnelik verkies, en 't zijn uw eyghen werken,
Hier uyt zo machmen uwe wreede aerd bemerken,
Wat zyt ghy liefde doch? een kies-koors vreemde gril,
Die 't gheen hy mach verfoeyt, en 't onverkrijchbaer wil.
Doch liefde doet uw vinnichst 'k schrik niet voor uw dart'len,
Te feller dat ghy doet myn hert en ziele mart'len
In yselyke warringh eens benaude gheest,
Ik koev'ring in myn liefd en lieve aldermeest.
Alwaert ik 't overblijfsel van myn after-daghen
Verslijten zoude in ellende mynes klaghen
| |
| |
En in verwoeste ramp hier zwerven op de aerd,
Zo acht ik Prosp'ros waerde noch meer quellen waerd.
En nimmer zal ik all' myn passy teghen strijden,
Niet recht en lieft zy die om lieft 't niet al ken lyden.
De glorys strijt die werd triumphelikst' gekroont,
Die inde zwaerste ramp de meeste moed betoont.
Dus liefde waent niet dat myn ooghen ramp uyt wat'ren,
't Zyn vlieten uyt de vreughde mynes hertens schat'ren.
Myn zuchten waend' ghy dat zyn zuchten mynes pyn,
En 't zyn de vreughdens galmten die in 't herte zyn.
De Grave Prospero.
Myn hert, hoe komt ghy dus verbaest?
Vermits myn hert en geeft onmatelyke raest.
Meer moedicheid en kunt ghy, lief, my niet bewijsen
Als dat ghy hier nu komt, het schijnt myn hayren rysen
Door schrikking, want de Prins terstont eerst van my gaet.
Wat was de oorzaek, lief, van 't gheen u is ervaren?
Vermits de Prinses woorden onverdraeg'lik waren.
En kost de liefd' tot my uw tooren temmen niet?
't Gheen liefde my ghebood, de eere my ontried.
Nu is de Prins ghehest, wat zal't nu zyn in 't ende?
't Is my ghenoech de Prins myn moedigheide kende.
En moedeloos my laet door 't derven uw's ghezicht.
Een Prins die haest versteurt bezadicht weerom licht.
Helaes, in wat ghevaer gaet ghy u schielik stellen!
Laet dit toeval, myn lief, uw lieve hert niet quellen.
Niet quellen? als ik denk hy na uw leven tracht.
Hy die een ander dreyght, weer-dreyging ook verwacht.
Ha Prospero, myn hert, wat zalmen nu beginnen?
De tijd zal zelven wel een goede uytkomst' vinnen.
Vertrout niet op de tijd, de tijd ons vaek bedrieght.
De Princen werden wel door tijd in slaep ghewieght.
Onzeker is die hoop, daer op wilt niet vertrouwen.
Voor 't eerst zo moet ick my uyt zijn ghezichte houwen.
Zo duykt myn gouden zon, en my in 't duyster laet.
De geest allengs zich voeght nae 't wezen onzes staet.
Door nood die alles buyght, 't bedencken doet my schrikken.
'k Verhoop den Hemel zal het nutbaerst' ons tot schicken.
Men roept den Hemel aen als 't misbruyk is bestaen.
Ik bid' verflaeuwt my niet, ten kan niet zyn ontdaen.
't Is best ghy u verziet om 't gheen ghy hebt bedreven.
De Prins zal onghetwijffelt trachten na myn leven.
Vw leven? 't leven waer uw Celia op voed?
Ghy weet myn Hertogin, wat jalouzie doet.
| |
| |
Ha Prospero! wat raed? eylaes gheen raed ik vinne.
Ick moet de Prinsens tooren door gheduldt verwinnen.
In 't hof te blijven ons in geender wijse diendt.
't Is best ick my onthouw' ten huyse van een Vriendt.
En zonder u te zien? ha Prospero! ick sterve.
Ick dervend' uw ghezicht duyst duyzent dooden erve.
Niet verre van my gaet op dat ick van u hoor.
Vaert wel, mijn lief, mijn hert, ick draeg daer zorghe voor.
En ghy zult blijven steets de af-God mijnes ziele.
En mijn voorbeelding zal voor u gestadich knielen.
Dewijl ick met geween verslijten zal mijn tijdt
De laeste kus, mijn schoon, ick bid u moedich zijt.
Ontfanght dees ring mijn lief als weduw'.
En Celia die zal u eeuwich blijven trouwe.
Met dees omhelzing geeft u Prospero zich al.
En mijn omhelsing daer ghetuyg van wesen zal.
Mijn Engel-lief vaert wel.
ick bid voor u welvaeren.
En ick ootmoedich dat den Hemel hem beware.
Ha Theodora! 't schijnt mijn herte my ontzinckt.
Vermits uw' lieve zonne, Prospero, niet blinckt.
Hoe naer is my den dach, den Hemel schijnt my duyster.
Nae 't donckere ghetaen volght wel Pheeblijcke luyster.
Ha ooghen sluyt vry toe de litten uws ghezicht.
Verdwenen is de glans uws zuyverlijckste licht.
De Prins Aristippus, Valerio, Arcelo en Galo twee Soldaten.
ICk volgh' in alles raed.
de Graef hem niet ontziet,
Waer over raedsaem is u hoogheid flucx ghebiet
Verkundight werdt in 't hof, op straffe aen het leven,
Zo yemant aen de Graef huysvesting moghte gheven.
En datmen duyd'lijck weet wat Celia bedrijft,
Het nodich is om weten of hy aen heur schrijft:
Men steets verspieders houd in 't hof aen alle oorden,
En dus men weten zal wien Celia staet te woorde:
Arcelo, en ick acht, dat Galo, dese twee,
Daer zeer bequaem toe zijn.
Om in uw hoogheids dienst ons trouwelijck te quijten.
't Is wel bedoght, dies zult ghy naerstelijck bevlijten
Om weten of zy brieven van de Graef ontfanght.
Vermits zijn hoogheid daer zeer ernstigh na verlanght.
Om hun geheyme doent behendich te ondecken.
En 't zal u beyde tot uws staets vermeerd'ringh strecken,
'k Wil danckbaer aen u zijn zo ghy my trouwe zijt.
En twijffelt niet mijn Heer.
wel nu verliest gheen tijd.
| |
| |
Terstont u derwaerts spoeydt, houdt wachte dagh en nachte.
En offer yemant van de Grave brieven brachte
Ziet dat ghy die bekomt, en brenghtse my terstont,
En of ghy by gheval Graef Prospero daer vondt
Vermoordt hem, 't is mijn wil: ik zal uw doent' verschoonen.
In alles zullen wy ons trouwe plicht betoonen.
Zijn hoogheid laet de zorge op uw beyden staen.
Valerio wat dunckt u, zal 't stuck nu wel werken?
Al wat de Grave doet dat zalmen nu bemerken,
En oorzaek vinden om van hem te hebben wraek.
Valerio dat is 't waer graeg'lik ik na haek.
Zacht Heer de Coning komt! ik gis, ik ducht, ik vreese,
Zijn Majesteyt van alles onderrecht moet wesen.
Valerio vertreckt, ik treedt hem te ghemoet.
De Koning, en Rufino.
Wat oproer stelt ghy aen? Prins weet ghy wat ghy doet?
Vermetel, onbedocht, in alle uwe zaeken?
Het waer my leet zoud 't stuk uw Majesteyt gheraeken.
Ghy Prospero vervolght, en ghy staet na zijn dood.
Om dat hy lieft een vrouw? wilt ghy hem dat beletten
Door wulpse min? en stichten woed'ghe dulle wetten?
Van hier, en flux van hier.
De wantrouw' my verkracht, ick gae, en moogh'lijk ziet
Ghy nimmer weer uw' Soon.
zaght Prinse wilt bedaren,
En kinder-plicht met Vaders liefde evenaren.
Ha reuckeloose jeughdt! hoe zwierdt uw' zot ghezint?
Hoe schichtich, trots, en geyl, hoe koppich, dwaes, en blindt,
Is alle uw' bestaen? hoe zeer dat ik arbeyden
Om u door leer'ge-tucht op redens spoor te leyden:
Afkeerlik ghy opt waerdt, en acht mijn smeecking niet,
Doch Prins, helaes! ghy zoekt uw' eygen ramps verdriet.
Mijn Heer, hier is Me Vrou, verzoeckt met u te spreken.
Wien is me Vrou? geeft my doch eenigh teken.
De Grave Prosp'roos Vrouw'.
Die ken heur, z' is de Vrouw' van Prospero zy zeydt.
zy brengt, Heer, niemant mede.
Getrouwe liefd' zy toont.
Ik heur ghehoor verleen, dies laet heur komen in.
Heer my verlangt te zien de trouwe Hertogin.
Grootmogenden Monarch, en zo ghestrengh' als goedigh
Verschoont dees onderdaene, dat in heur dus moedigh
Een vrouwen herte heerscht, zy u verhoor verzoght,
Vermits de liefd', en nood, dees stoutheid in heur wroght,
| |
| |
Doch niet zo stout als booghzaem in ootmoedigheden
Aen uwe Majesteyt. Dees tranen, wiens ghebeden
(Doch spraek'loos) beelden uyt de quelle die ik ly,
En bigg'len deerlijk uyt, ja klaghen, Heer, voor my.
'k Ben Dochter vanden Hertogh Leonaed ghesproten,
Wiens stoute Manhaft nimmer moed en heeft ghebroken
Om stellen in ghevaer zyn leven, goed, en bloed,
In dienst uw's Maiesteyt, ghelyk de trouheid doet.
Zyn Lancy, Helm, en zwaert, die jeughdens krachten zwaeyden,
De kreupp'le ouderdom door lafheid nederlayden,
En nu uyt zyne Cel, en beden nimmer scheydt
Gheknield den Hemel smeekt om luk uw's Majesteyt:
En stut zyn grijse tijd, en 't hooghe tal zyn's jaeren,
Met smakelijke hoop hy noch mocht zien vergaeren
Zyn dochter inde echt voor dat zyn graf-tyd naekt:
Waer oyt een goede Vaders liefde steets nae haekt.
't Is zo ghenaed'ghe Prins dat keur my niet verhaesten,
Doch neygingh tot de Echt heeft Celia ten laesten
Weer-liefde stellen doen, op eene my ghelijk:
't Is, Heer, Graef Prospero wien ick ten Huwelijk
Myn trouwe heb belooft. Die Prince wil het steuren,
En trachten dat ons echte niet en zou ghebeuren,
Moedwilligh met geweld. Ik eysch uw hulpe, Heer,
Ghy die de Scepter zwaeyd, voor-vechter vande eer,
Gherechtigheids beschermer, Troost-heer der bedrukten,
Ist reden dat de Prins Graef Prospero ontrukten
Zyn eyghen-echten Bruyd? en my ondwinght myn lief?
Ootmoedelijck ik bid uw Maiesteyt belief,
Na uwen wijzen raed, dat tranen u beweghen,
Die dees benaude borst, ghelyk een vloede-reghen,
V knielich off'ren op, hebt deernis met een Vrouw.
Onprins'lijk waer't zo ik gheen mely hebben zou.
De Prince is myn waerd', doch hoogher ik noch achte
Gherechticheids ontzich: Helacy, noyt ik dachte
De eyghenzinnigheid verleyden zoud myn zoon.
By dezen hand ik zweer, by 't luk myns rijk en kroon,
Dat ik u, en uw Graef in alles zal beschermen.
Staekt u bedroefd gheween, stilt u benautheids kermen,
Bedaerd u, zyt gerust, en u te vreden steld,
Het deert my dat ik zie uyt d'ooghens vlieten weld
Vw brakke tranens-tocht langs dese marm're schoonheid,
Waer in het schoonste schoon uytmuntende ten toon leid.
Ik neem u beyden onder b'hoedingh myner vleug'len,
Myn opper-heersching zal de Princens moed-wil teug'len,
'k Belooft u, staekt 't gheween, ghy zult het daed'lijck zien.
Ik twijffel niet, myn Heer, uw wille moet gheschien.
| |
| |
Veel duyzent eeuwen leeft, God wil uw rijk vermeeren.
Ons ampt betaemt 't ghewelds indring te wederkeeren.
Is zy niet schoonheids beeld?
Dat vraegh ik niet, maer of ghy schoonder zaegt?
Zo tintelende oogen die in gits-bruyn branden,
‘Een wijnbraeuw' net besneen, 's oogs litten lieve randen,
Korthaerig-zuyver-schoon: Als zy die Heem'len luykt,
't Schijnt Titons held're glans dan onder d'aerde duykt.
Rufyno watten hayr, zyn 't hayren? wast geen goude
Ghevezeling die Godens handen t' zamen houden?
Op dat 's voorhoofdens pruyck verweend'lik zy verciert.
Ha voorhooft, op wiens top de liefdens baken viert!
Rufyno watten mond? Rufyno watte lippen?
Ha lippen! die met recht men noemen mach de klippen
Van een betovert hert, om datmen daer na haekt,
En laes, schip-brekingh' lyd, mits 't luk die niet gheraekt.’
't Gezicht zo 't schynt heeft gansch u Majesteyt verwonnen.
Vermits myn ooghen noyt dierg'lijke schoonheyd vonnen.
Dat dit verkleumde hert tot heur ontsteken is
Door vinn'ghe liefdens vier. Dies ik myn zoon verschoone,
Myn passy is zo groot dat ik my rijk, en kroone
Vry-willich Celia gheef, als ik heur schoon gheniet.
Merkt hoe almachtich dat de liefde ons ghebied:
Hoe wel ik wel bedenk dees stramme after-jaeren,
Verfoeyen gayle min, doch noyt myn zinnen waeren
Betovert g'lijk die zyn. Rufyno 't is nu tijd
Dat ghy door u beleyd my hier in dienstich zyt,
En heymelike handelt, toonende uw trouwe.
Noodzaek'lijk moetmen dan de Graef van hier ook houwen.
En nopende de Graef, en Prince stil ik wel,
Vermits zy my ontzien. Rufino op u stel
Ik vastelik myn hoop, daer over wilt beginnen
En laet ons beyden gaen te zaem heur vader vinnen.
't Moet onder dekzel zyn 't gheen zy u heeft gheklaeght.
Daer zie ik dan die schoon, ach hoe myn herte jaeght
Na Celias ghezicht! Rufyn ik werd ghedwonghen.
't Schijnt liefd' vermach zo veel in ouden, als in jonghen.
De Grave Prospero in Boermans kledingh.
Fortuyn? het gheen ik had'
Is vaerdich my ontvloghen,
Ghy b'loofde hoop veel meer,
Maer 't lukkighst' neemt ghy weer,
| |
| |
Laes 't myne hertens leet
In boerigh-huysmans kleet
Doet ghy een Grave wand'len,
Hoe wilt ghy met my hand'len?
In dees vergheten Bemden,
Ach! buldert doch eens uyt
't Gheen d'Hemel my toestemden.
Of wilt ghy dat ik staegh
De Liefde myns ghedachten?
De Zonne schijnt myn naer
Den dagh en blinckt niet klaer
't Zyn niet als duyst're nachten.
Nochtans en wensch ik niet
Die dien ons liefd' benyden,
Waer myne zon moet schijnen,
Verlies ick moed, en kracht,
Doet Prospero verdwijnen.
Door't weselik verkleenen,
Barst uyt myn droef ghezicht
Myn matte leen wil rusten,
| |
| |
Laura de molenaers dochter, loopende after Molimpo hem werpende met meel.
Wel loopt ghy van my voor?
Van zulken mool'narinneken?
Van u niet maer van 't meel, nu Laura lieve minneken,
Doet alles wat ghy wilt, voor al het meel een kus.
Het schijnt ghy't niet en meent.
Hoe Laura? dat waer wonder.
Ghy kusten vluskens niet.
Mits ghy daer teghen waert.
Fy lomert, fy Molimp, ghy zyt gheen kusse waerd',
Hoe? weet ghy niet dat wy bevaynsd'lik stedigh strijven.
Zo zult ghy Laura nu ook onghekust niet blyven.
Molimpo zacht daer is te veel dachx nu op 't huys,
Nu, nu maekt geen gedruys.
Laet ons de quidam 't zaem een weynich nader komen.
Hou vriend, hier dus alleen?
Wat denckt ghy als ghy slaept?
Siet hoe dat de grovert gaept.
Vriend wilt u niet versteuren.
Wat grooter eere kan een armen boer gebeuren
Als dat zo lieven hand zyn dromen heeft ontwaeckt?
Wrijft d'ooghen schoon eer dat ghy weer in slaep gheraeckt.
Neen Moolnaerin, u ooghen my wel wakker houwen.
Ja, alleen om 't lieve licht 't aenschouwen.
Lief, Laura ik moet gaen, de moolen na myn wacht.
Wien zorge draeght die heeft het noodighst' in ghedacht.
Segt aen myn Vader niet dat wy in d'Elmen waren.
'k Acht Laura dat de Molenaer u Vader is.
Dat hebt ghy wel gheraen.
Ik ben zyn dochter, en ik diene om gheen loone.
So lieven Maeghdeken, zo aerdigh, fris, en schoone
Verdiend veel meerder luk, doch yder na zyn staet.
Dies ik my met de myn zeer wel ghenoeghen laet.
En ik ghenoeghden my alleen uw' gunst te winnen.
Hoe? zoudt ghy zulken boeren meysken wel beminnen?
Zo lieven dier als ghy? die al steelt wien heur zien.
Hoe menschen stelen? dat kan immer niet gheschien.
Ik meen de herten, lief, die steelt ghy al ghewisse.
Ghy schijnt een hovelingh.
Neen, daer in raet ghy misse.
Ten naesten aen myn kledingh' zien kunt wien ick ben.
Neen, aen de kledingh' qualijck men de menschen ken.
Helaes hy teld veel jaeren.
Hy is met meel naer't Hof ghevaeren,
| |
| |
Na d'Hertogh Leonaed', en Celia Hertogin,
Wiens molen dat het is, doch hy heeft groot gewin,
Mijn Vader is getrouw', heeft steets veel grayn te malen,
Is nu gegaen om noch een mool'naers knecht te halen,
Mits dat het werk is drok, en 't valt ons over zwaer.
Ik wensche, Laura, dat ik in zijn dienste waer.
Waerom? men kan niet meer als werken.
Ghy noemt my by mijn naem.
Naem, zo ick 't weten mach?
Een dorp zeer wel bekent.
Martijn van Belvedeer, die naem my wel behaeght.
Ach Laura! 't schijnt ghy zijt zo lieven zoeten maeght,
De eerbaerheid die zietmen in uw heuslik wesen:
Wat zoud ghy zeggen dat uyt dese moeting resen
Twee Lievers, mits mijn herte leyd alreed' geboeyd.
't Is quakkeloose liefde die zo haestich groeyd.
Martijn ghy zijt wel toertich,
Zeer vrolik is mijn aert.
En daer beneven boertich.
Niet boertich, Laura, g'looft ghy daer in zijt verzint,
Ik bid u dat ghy hier voor my een dienste vind,
De tijd u leeren zal de rondsheid mijns gemoede.
Martijn ik bid u neemt mijn zeggen doch in 't goede,
Maer wilt ghy dienen hier?
Een plaets' waer dat ghy u zult vinden wel besteed.
Ik bid u, Laura, laet ons daer van spreken nader,
Vw Vader, Laura, wil ik wel ten dienste staen.
Verwacht my in de Elm, 'k zal na de molen gaen,
En vaerdich komen weer, om breeder voort te spreken.
Een kus voor u vertreck, of Martijns hert moet breken.
Helacy, om een kus? veel eer u duyzent geef.
't Schijnt Laura dat ik op die kus alleenlik leef.
Ja watten zoeten man. Nu gae ik na de molen.
Ik inden Elm u wacht, wat isser al verholen?
En heymelik geval? dit is de middel recht
Om Celia te zien, g'lyk of ik waer de knecht
Heurs Vaders, of als een des molenaers gezellen,
Zo zal ik my in 't minst' in geen gevaere stellen.
Met Laura moet ik vaynsen dat ik heur bemin,
Op dat ik zo door heur beleyd een meester vin.
Ha Liefde! hoe doet ghy de trotste herten buygen?
Gelyk dit boere kleed waerachtich kan getuygen.
En nu in moolnaers dienst vry-willich my begeef
Om Celia te zien, door wiens gezicht ik leef.
|
|
Auteursrechtvrij