Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

[p. 210]

§. XXXIX.
Of 't waar is, 't geen men zegt, dat Mahomet eene Duive had opgevoedt, die hem in zyn oor kwam luisteren, wanneer hem de vallende Ziekte overkwam.

DIt is een vertellingtje, 't geen de gansche weereld heeft ingezoogen. Men geeft voor, dat den Bedrieger overvallen wordende door de vallende Ziekte, eene Duive met zoo veel behendigheid had gewent, dat dezelve in zyne overvallen met haaren bek aan zyn oor kwam pikken; en zulks, gelooft gy 't, om aan zyne Vrouw, en aan zyn maagschap te doen gelooven, dat hy Profeetische verrukkingen had, en dat de Heilige Geest onder deeze gedaante, hem in stilheid kwam zeggen, wat hy te doen, en wat hy aan zyn volk had te openbaaren.

Dog om een ieder redelyk mensch te overtuigen, dat dit een enkel verzinsel is, van de Christenen van daan gekomen, zal ik alleen bybrengen^(a) eene zeer byzondere daad, welke ik vind in de Inleidinge tot de Oostersche Taalen van den geleerden Heer Ockley, Hoog-Leeraar in die zelve taalen te Cambridge, en een der aldergeleerdsten in dit soort van Taalgeleerdheid. Dees zegt, dat men byna niet zoude konnen gelooven, hoe veele belachelyke vertellingtjes men in Europa op de reekening van Mahomet heeft verbreidt, waar van men niet den alderminsten voetstap vind in de Oostersche Schriften; dat 'er omtrent dit stuk duizend Overleveringen zyn, de eene zoo valsch als de andere, die ondertusschen als waaragtige by ons worden voort verhaalt, en die zelfs de verstandigste inneemen. By voorbeeld, zegt hy, de onvergelykelyke Huig de Groot, die zoo veel by de geleerde weereld verdient heeft, is egter daar in bedroogen geworden. In het onsterflyk Boek, dat hy ons heeft meedegedeelt over de Waarheid des Christelyken Godsdiensts, zegt hy in het VIde Boek aldaar, 't geen geheel en al tegen de Mahometaanen is geschreeven, dat Mahomet eene Duive had gewent, om aan zyn oor te komen vliegen, ten einde om 't Volk daar door te doen gelooven, dat hy van God wierd ingeblaazen. En egter is 'er niets meer verdigt, dan de historie deezer gewaande Duive, welke de Arabiërs buiten twyfel niet zouden hebben vergeeten, 't zy als eene Overleveringe, 't zy als eene waarheid, by aldien zy maar eenige voetstappen daar van in hunne Schryvers hadden gevonden; en zy voornaamentlyk, die niet schroomen, de aldervreemdste verdigtselen te verhaalen, wanneer dezelve maar eenigszins dienen, om hunnen Profeet agtbaarheid by te zetten. En dit is zoo waaragtig, vervolgd hy, dat de geleerde Pocock, die 't Boek van de Groot in 't Arabisch heeft vertaalt, dit vertellingtje in zyne vertaaling niet heeft gestelt. Behalven dat, hy zelf doedt ons zien in zyn Proefstuk over de Historie der Arabiërs, dat hy, by de Groot zynde,^(b) (naar alle gedagten te Parys) denzelven had afgevraagt, of hy ook dat vertellingtje in eenige Oostersche Schriften had gevonden, of in eenige werken der Christenen? Waar op hem de Groot uit de borst had geantwoordt, dat hy niets diergelyk in de Schriften der Arabiërs had geleezen; maar dat hy zig, omtrent dat stuk, had verlaaten op de goede trouw der Christenen.^(c) (Laat ons dan die Duive daar laaten, waar van de Mahometaanen gansch geene meldinge maaken, hernam buiten twyfel de verstandige Pocock, en overmits, 't zaake is om dezelve over te zetten, by geleegentheid van uw uitneemend Boek, laat ons daar van geene meldinge maaken in 't hoofdstuk hunnes Profeets, tot dat het onder hen eene beweeze zaak is, uit vreeze, dat zoo wy fabelen met waarheid komen te vermengen, zy niet met de eene spotten, ten kosten der andere.)

Daar is dan overzulks geene waarschy-

(a) Daar word in de aangehaalde plaats van den Heer Ockley niet gehandelt van eene byzondere daad. Men zou aldaar te vergeefsch zoekken die byzondere daad. Zie hier hoedanig de Heer Reeland spreekt: Adscribam quae..... de bac re notavit vir....peritus Simon Ockley &c. Dog 't geen wezentlyk daar in is van wegens M. D**, is, dat hy ons leerd, dat de Heer Ockley Hoogleeraar is te Cambridge.

(b) Zie hier een naar alle gedagten wel ter snee geplaatst.

(c) Deeze kleine zaamenspraak, zweemende naar de Romans, is een spulletje dat M. D** wel aanstaat, en 't geen hy uit den akker zyner inbeeldingen heeft opgedolven. Hy kan met regt zeggen met Sosia; Waar haald myn geest alle die aardigheden van daan.

[p. 211]

nelykheid, besluit de Heer Reeland, dat het vertellingtje van de Duive kan worden waargemaakt; want zoo dit stuk maar eenigen grond had, of in de Geschiedenissen, of zelfs in de Overleveringen, zoo zouden de Arabische Schryvers niet nagelaaten hebben, dat, als een soort van wonderwerk, te voegen by zoo veele andere, die niet den minsten zweem naar waarschynelykheid hebben: als by voorbeeld, dat de Maan van den Hemel nederdaalde, om hem te begroeten; dat de boomen kwamen om hem haare agtinge te betuigen; en dat zelfs de beesten hem kwamen eer bewyzen enz. Weeg deeze volgende woorden wel van den Abt Maracci; zy zyn genomen uit de Voorreden van 't Leeven van Mahomet:^(a) ‘Zoo ik wilde beschryven eene geschiedenis van het leeven en daaden van Mahomet, op de gedenkstukken, welke onze Christen Schryvers my zouden aan de hand konnen geven; ben ik wel verzeekert, dat ik my zelf door de Mahometaanen leelyk zou doen uitlachen: Want al wat zy van dien man zeggen, en al wat wy van onze zyde daar van verhaalen, is zoo verscheiden en zoo tegenstrydig, dat men nooit zou gelooven, dat het van een en dezelve persoon gezegt was: Invoegen dat al 't geen de onze daar van gezegt hebben, daar laatende, en 't zelve alleen in 't voorbygaan zullende aanraaken, heb ik vastelyk besloten, my niet te gedraagen, dan alleen aan de^(b) Discipelen van den man zelf. Niet dat ik my gansch en gaar verlaate op hun zeggen, of op hunne opregtheid, voor zoo veel aangaat het weezentlyke der Historie; maar om dat, wanneer 't zaake is, van hen aan te tasten, om ze, was 't mogelyk, tot het Christen geloof te bekeeren, ik van gedagten ben, dat het veiliger is hen met hunne eige wapenen te keer te gaan, dan met de onze, en dat het insgelyks voor ons roemwaardiger is, hen te doorschieten met hunne eige pylen. Voeg hier by, dat het meerengedeelte onzer Schryvers, die over die stoffe geschreeven hebben, zeekere zaaken van dien persoon hebben verhaalt,^(c) die hen byna doen bersten van lachen, vermits dezelve in der daad zoo belachelyk, als kwalyk gegrond zyn.^(d) ('t Was nog te dulden, zoo 't 'er by bleef, dat zy onze Schryvers uitlachen; maar dit is 't ergste, namentlyk, dat) zy tot alle ongeluk uit deeze kinderagtige en ongehoorde daaden gelegenheid nemen, om zig, meer dan ooit te vooren, in hunnen^(e) afval te verharden.’^(f) (Behalven dit alles, is, myns bedunkens, 't natuurlykst, dat men een iegelyk vryheid laate, om de geschiedenis van zynen Godsdienst en van deszelfs Stichters zelf te beschryven.)

(a) Pag. 9.

(b) In de aangehaalde plaats van Vader Maracci staat, aan de Mahometaanen.

(c) Deeze laage uitdrukking staat niet in de aangehaalde plaats. Daar staat alleen, die de Mahometaanen doen lachen.

(d) Dit is eene aanhaaling van M. D**.

(e) In de aangehaalde plaats van Vader Maracci staat, Overgeloof. Afval by de hedendaagsche Christenen, is de daad des genen, die het geloof der Protestanten vaarwel zegt, om Roomsch Catholyk te worden, en vice versa. Aangaande de gene, die 't Christendom verlaaten, zoodanige noemd men Verloochende.

(f) Een plat en onnut byvoegsel.