Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

[p. 187]

§. XXIV.
Of een Hond onder de Mahometaanen voor een rein Dier word gereekent.

^(a) (HEt is niet genoeg, de Mahometaanen haatelyk te maaken in de beginselen hunner Godgeleerdheid en Zeedekunde; het is niet genoeg, hen geheel en al tot wellustigen, zelfs tot in den Hemel toe, te maaken; men moet hen nog daarenboven op deeze weereld tot beesten maaken, en hen doen eeten tot Honden en tot Wolven toe, zonder een eenig onrein dier uit te zonderen, behalven alleen het Verken.

't Is ten minsten op deeze wyze, dat zy van verscheiden Auteuren worden uitgeschildert:) ‘Mahomet, zegt Euthymius Zigabenus^(b), heeft geenen afkeer, dan alleen van het Verken, waar van hy verbied te eeten. Maar ten aanzien van Honden, Wolven en andere beesten, hoedanige die ook mogen wezen, is hy zoo vies niet. Eet, zegt hy tot zyne Discipelen, van 't geene op der aarden is: Want alle dingen zyn rein en goed.^(c),^(d) men moet niet twyfelen of zy zyn zeer wel nageschreeven.

Dog daar is niets valscher, dan deeze beschuldiging. Niet alleen den Hond en het Verken,^(e) (benevens het meeste gedeelte der onreine dieren) zyn hen verboden; maar zelfs is 't hen niet geoorlooft die aan te raaken. Al ware 't dat zulks slegts by geval geschiedde, zyn ze egter daar van besmet. Dit zoude ik konnen aantoonen met zeer veele getuignissen; dog ik zal alleenlyk de meest beslissende bybrengen. In een Arabisch Manuscript^(f) leest men deeze woorden: ‘Al wat leeven heeft, is zuiver, behalven den Hond en 't Verken, en 't geen daar van komt..... En wanneer 't geschied, dat d'een of d'ander deezer dieren gedronken mag hebben uit eenig vat, hoedanig het zelve ook zoude mogen wezen, zoo moet het zelve zeven maalen met zuiver zand worden gereinigt: In plaats dat in alle andere besmettingen, welke een vat naar zig mag hebben getrokken, het genoeg is, wanneer het zelve maar eenmaal word gewasschen.’ In een ander Arabisch Manuscript, 't geen insgelyks van verscheide punten der Musulmannische Godgeleerdheid handeld, vind men dit vonnis: Alle soorten van vellen der beesten worden rein, en van een wettig gebruik, wanneer dezelve bereidt zyn, behalven de vellen der Honden en der Verkens, en die van dezelve zyn voortgekomen. De vermaarde Busbecq^(g) in 't verhaal van zyn Gezantschap aan de Porte, bevestigd die zelve zaak, verzeekerende, dat den Hond een schandelyk en onrein dier is by de Mahometaanen, en dat zy om die reeden 'er geene onder zig willen dulden. Chardin, die zoo lang in Persië heeft gewoont, is mede een geloofwaardig getuige, welken men op dit stuk kan nazien in zyne reize,^(h) en men zal bevinden, of de beschuldiging van Euthymius wel gegrondt is.

In een ander Arabisch Manuscript, handelende over de heilige Plegtigheden, en voornamentlyk over die, welke in de Tempelen moeten worden waargenomen, worden deeze woorden van Mahomet herhaalt, dat geen Engel komt in eene plaats, alwaar een Hond is.⁽ⁱ⁾ (In der daad men merkt ligt, wat hy heeft willen zeggen,

(a) Een byvoegsel van den Vertaaler, zoo fraay als kragtig.

(b) Panoplia Crit. Bladz. 33.

(c) Laonic. Chalcondylas, de Reb. Turc. Lib. III. p. 65.

(d) Waarom de plaats van Chalcondylas niet overgezet? Was ze al te moeyelyk? Dan moet een klein Boekwurmtje dezelve aan een geleerd Predikant aan de hand geven. ‘Het is hen niet geoorlooft (den Mahometaanen) verkens-vleesch te eeten; maar zy eeten van alle dieren, geschikt tot voedsel (des menschen).

(e) Het meeste gedeelte der onreine dieren, is een byvoegsel van M. D**, dat niets met allen zegt. In het Origineel staat: De Mahometaanen hebben eenen afkeer van Honden en Verkens, en houden die dieren voor onreine. enz.

(f) Dat in de Bibliotheek van Amsterdam is, en 't welk de geleerde Heer Schaak aan den Heer Reeland had meedegedeelt, gelyk ook dat geene, 't welk hy in 't vervolg aanhaald.

(g) Gul. Busbequius Epist. III. Legation. Turcicae p. 178.

(h) Zie het VIIde Deel, Bladz. 229. Zyner Reizen door Persië, van den Druk in 12.

(i) Dit is eerst eene aanmerkinge, die wel geplaatst is! 't Zou groot jammer zyn, zoo 't aan de Nakomelingen verborgen bleef dat die van M. D** is.

[p. 188]

namentlyk eene plaats die geheel en al tot het gebed is gewydt, en tot de betragtinge van heiligheid, moet door diergelyke voorwerpen niet worden bezogt.) Aangaande nu de Jagthonden, zoo 'er eenige groote Heeren zyn, die 'er t' hunnen huize eenige houden, zyn ze in een zeer gering getal. Tot vergoedinge daar van, maaken zy veel werks van de Katten, en zy schroomen niet, om dezelve met zig te draagen op straat, of op de openbaare plaatsen te Constantinopolen, wanneer zy daar gaan wandelen, nog zelfs om dezelve in hunne Mosqueen te brengen, wanneer zy hun gebed aldaar gaan verrigten, overmits, zoo zy zulks niet deden, zoo zouden die fraaye Turksche Tapyten, waarop zy, geduurende hunne gebeden, nederknielen, wel haast aan stukken worden geknaagt door andere dieren,^(a) die immers al zoo schaadelykzyn, als derzelver Opvreeters, nuttig zyn.

Eindlyk is 't onwaaragtig, dat de Mahometaanen van alle dingen eeten, zonder onderscheid te maaken. Zy zullen zelfs niet aanraaken nog den Haas, nog de Kat, nog den Wolf, nog alle andere dieren, die door de Wet van Moses verboden zyn. Van gelyken zullen zy geene dieren aanraaken die halfslagtig zyn, en zoo wel op 't land als in 't water leeven, zelfs de Kreeft niet, vermits dezelve al mede zoo wel op 't land, als in 't water leeft: Wat nu vervolgens aanbelangt de visschen, dat is te zeggen, al wat in 't water leeft, daar omtrent maaken zy geene zwaarigheid.

(a) Wat is dat heerlyk gezegt! Andere diere, om niet te zeggen Ratten; en Opvreeters van die dieren, in plaats van te zeggen Katten. Voor 't overige moet men alhier de oogen der Leezers vermaaken, en hen in eene plaat vertoonen de liefdaadige wyze, waar op de Turken de Katten voeden.