Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

§. XVI.
Of de Mahometaanen besmet zyn met de stellingen van Origenes.

MEn heeft Origenes beschuldigt, de helsche Straffen der booze menschen en der Duivelen bepaalt te hebben tot zeekere ruimtens van tyden, waar na zy alle moeten zalig worden; hoe zeer ook veele geleerden in die beschuldiginge geene billykheid hebben gevonden.^(a) Dog wat hier ook van zy, men heeft Mahomet beschuldigt vast te zyn aan die zelve dwaaling.

Thomas de Jesus, en veele andere, hebben hem met veel regt, zoo zy meinden, verweeten, de stellingen van Origenes te begunstigen; dog niemand heeft zulks met meer drift gedaan, dan den Auteur van de IIde Reedenvoeringe tegen deezen Bedrieger; want zie hier hoedanig hy daar van spreekt:^(b). ‘Dees Man, houd met eene onbeschaamdheid^(c) zonder weerga staande, dat de Duivelen zelve eenmaal zullen zalig worden; waar in hy, buiten twyfel, de Leere van Origenes heeft gevolgt. In de nieuwe Wet, door hem gesmeedt, ik meine den Alcoran, leest men deeze woorden: Eene groote meenigte van Duivelen, deeze^(d) dingen hebbende hooren leezen, wierd opgenomen in verwondering, en wierden daar over uit 'er maaten zeer verblydt; en de gene van hen die geloof daar aan sloegen, verkreegen de zaligheid. Hoe! Kan iemand zalig worden, zoo hy zig niet van te vooren bekeert, en goede werken gedaan heeft, welke hem weder met de Godheid verzoenen? Want het is niet, dan uit hoofde van deeze weder-vereeniging met God, dat hy deel kan hebben aan deszelfs vriendschap en genaade. Dog met God bevreedigt zynde, word hy een erfgenaam der zaligheid, des Koningryks der Hemelen, en des eeuwigen leevens. En deeze zyn de gevoelens, welke van den Duivel heeft opgevat deszelfs egten zoon Mahomet; zoo dat, schoon hy zig eenigszins geweld aandoedt, om zynen vader opentlyk den Vriend Gods te noemen, bevestigd hy hem zoodanig eenen te zyn, door een wettig gevolg.

Dog wy hebben albereids van te vooren deeze beschuldiging wederlegt,^(e) wanneer wy aangemerkt hebben, dat dit gansche Kapittel in den Alcoran, 't geen het LXXIIste is, tot de Duivelen niet betrekkelyk is; maar wel tot de Geesten^(f) (die weezentlyk, volgens de Mahometaansche Godgeleerdheid, daar van verschillen.) Want wat aangaat de Duivelen zelve, niets is zeekerder dan dat hethoofd deezer booze Geesten aldaar genaamt word Iblis, als of men zeide den wanhoopenden of den wanhoopigen,^(g) (overmits hy niet meer wil, of niet meer kan, eenige hoope op God hebben.) Aangaande de Geesten die boos en afvallig zullen hebben geweest, Mahomet legt hen niet meer genaade toe, dan aan de boozen van onze soort: Dezelve zullen eeuwiglyk in de Helle worden gepynigt, en zelfs met deeze byzonderheid, dat 'er Engelen van de zyde Gods zullen worden afgezonden, om het zelve uit te voeren, zoo ten opzigte van d'eene als van d'andere. Invoegen dat de Eeuwigheid der straffen voor de Duivelen, voor de kwaade Geesten, en voor de ongeloovigen, die geen Mahometaanen zyn, (want dit moet wel opgemerkt worden,)^(h) een

(a) De Heer Reeland haald 'er verscheide aan, en onder anderen Picus van Mirandula en Coelius Secundus Curio.

(b) Pag. 337.

(c) In 't Latyn staat Summa dicendi libertate, 't geen geenszins wel vertaalt word met eene onbeschaamdheid zonder weêrga.

(d) Den Alcoran.

(e) Zie hier boven §. XII.

(f) In plaats van dit, leest men in 't Origineel: van welke de eene Geloovigen, en de andere Ongeloovigen zyn.

(g) In plaats van aldus, had hy moeten overzetten, overmits hy wanhoopt van de genaade Gods.

(h) Zie het Uittreksel hier boven Kap. VI.

[p. 173]

der nadrukkelykste Artikelen van hunne Godgeleerdheid is.^(a) (Men merkt wel dat den Bedrieger, die van zyne gezindheid begunstigende door zulk een vleyend onderscheid te maaken, het voorneemen heeft gehad om 't getal daar van te vermeerderen, en lings en regts veld te winnen, zoo als hy ook daar in zyn oogwit heeft bereikt; maar aangaande de Duivelen, de kwaade Geesten, de Jooden, de Christenen, de Sabeërs, en de Afgodendienaars, is het zeer gemakkelyk af te nemen, dat hy dezelve reedenen niet had, om hen uit de Helle te trekken, naar een zeeker verloop van tyd. Dat men dan, zoo meenigmaalen als men wil, zegge, dat hy, uit inzigten van staatkunde, het met Origenes hield, en uit gunste tot zyne Leerlingen; en dat men daar door verheffe de hoogdraavendheid en Godlykheid van het Evangelium, 't geen voor de kwaade Christenen de alderstrengste straffen van een toekomend leeven bewaard; maar dat men niet zegge, dat hy de Duivelen heeft zalig gemaakt.

Voor het overige, zie hier eenige plaatsen uit den Alcoran, nopende de straffen der verdoemden. ‘Staa op, en preedik aan het volk de pynigingen der Helle.^(b) Zy gedagtig der straffen, welke den ongeloovigen bereidt zyn: zonder u af van hun gezelschap; geef niets op woekker; de dag, op welken de bazuine geblaazen zal worden, zal vreesselyk zyn voor de boozen...... Laat my dien ondankbaaren, welken ik geschaapen heb, kastyden, welken ik rykdommen en kinderen in overvloed heb gegeven, en egter heeft hy om nog meer gevraagt, en heeft zig verhardt, om aan myne geboden niet te gehoorzaamen. Ik zal hem zyne smerten vermeenigvuldigen, vermits hy godlooslyk heeft gesprooken van den Alcoran;....... Hy zal tot in het diepste van den jammer-gloed worden nedergestort, en negentien geesten zullen gemagt worden om de boozen te pynigen. Ik zweer by de intreede des nagts, en by den daagraad, dat de Helle eene verschrikkelyke pyniging zal zyn voor de godloozen....... En ter zelver tyd zullen de Goeden aan de Kwaaden vraagen, zeggende: Wie heeft u in de Helle ter neder gestort? waarop deeze zullen antwoorden: Wy hebben God op den gezetten tyd niet gebeden; wy hebben de arme niet te eeten gegeven; wy hebben niet gelooft, dat 'er eene Weder op standinge zou zyn te wagten, nog een laatste Oordeel, tot dat ons de dood overviel. En 't geen het droevigste voor hen zal zyn, is, dat de voorbiddingen der regtveerdigen voor hen van geene nuttigheid zullen zyn.

Op eene andere plaats verklaard zig Mahomet nog nader^(c) ‘In den dag des Oordeels zullen de Kwaaden aan God vraagen, zeggende: Heere, wy bekennen u vertoornt te hebben; wy 'erkennen, dat wy zeer te beschuldigen zyn, in te hebben afgezwooren 't geloof uwer Eenheid: Zullen wy nimmermeer uit den Afgrond worden verlost, om uwe wet te gehoorzaamen, en den weg der zaligheid in te slaan? Neen, gy zult lyden in de Helsche vlammen, overmits gy geloof gegeven hebt aan de Afgoden-dienaars, en nadien gy God Metgezellen en zyns gelyken hebt toegeschreeven.

Eindlyk, in een Kapittel^(d), waar in hy grootelyks Jesus, den zoon van Maria, pryst, spreekt hy aldus van de Goede en van de Kwaade, en van derzelver verscheide voorbeschikking: ‘De Geloovige, die myne geboden gehoorzaam zullen zyn geweest, zullen in 't Paradys gaan met hunne vrouwen...... om aldaar te genieten, al 't geen de ziel kan vergenoegen en de oogen verlustigen, en aldaar eeuwiglyk te blyven..... Zie daar het Paradys dat zy zullen hebben verkreegen door hun vroom en deugdzaam leeven..... Maar de Kwaade zullen eeuwiglyk blyven in 't helsche vuur, stom zullen zy zyn van wanhoop, en zullen niet de alderminste verligtinge

(a) Van deeze plaats af, tot aan het einde van het Kapittel toe, houd M. D** op met vertaalen, en doedt het werk van eenen Schryver, of, zoo men wil, van eenen Uitschryver. Deeze aanteikeningen zyn onnut, zal iemand zeggen, geenszins; dezelve dienen, om aan te toonen, dat M. D** den Alcoran heeft geleezen, zoo als du Ryer dien heeft overgezet, en dat hy cierlyke woorden weet te spreeken. Wie zou niet verrukt worden over dit, 't geen zyne Parenthesis sluit? Zoo 't anders waar is, dat Origenes is geweest een Origenist.

(b) Zie Kap. LXXIV.

(c) Kap. XLIII.

(d) 't Is 't XLste Kapittel.

[p. 174]

gevoelen van hunne elenden....... En alsdan zullen zy vraagen aan den bewindhebber des vuurigen poels: Zal ons uw Heer nooit van deeze smerten verlossen? Neen, zal den Dienaar antwoorden, gy zult daar eeuwig blyven. Dit is, myns bedunkens, geen taal van een Leerling van Origenes, zoo 't anders waar is, dat Origenes is geweest een Origenist.)