Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

§. VIII.
Of zy ook belyden te gelooven, dat God zelf voor Mahomet bidt.

(DE voorgaande Beschuldiging is wel haatelyk, dog egter nog te begrypen; maar aangaande deeze, die is zulks in geenen deele.) Men verwyt de Mahometaanen te gelooven, dat God zelf voor hunnen grooten Profeet bidt: en die zulks getuigen, zyn staatige getuigen.

De Cardinaalen de Cusa en Bellarmin, den een in zynen Geziften Alcoran^(d), en den ander in zyne Verschilstukken^(e), verzeekeren met dezelve woorden, dat, door de Leere van den Alcoran zelf,^(f) den God des Alcorans een dienstknegt is van Mahomet, overmits God en de Engelen voor Mahomet bidden. Den Auteur der Tweede Redenvoering^(g) tegen den valschen Profeet, neemt hem deswegens voor, hem vraagende: Wat hy door dat bidden van God verstaat? Hy heeft niet geheel en al ongelyk met zig daar over moeylyk te maaken; want, om de waarheid te zeggen, dit soort van gebed is niet wel te begrypen. Martyn^(h) den Etymologist⁽ⁱ⁾, heeft die alle afgeschreeven; en wie zou daar in niet bedroogen worden, na dat den vermaarden Abraham Echellensis in zyne Voorreeden over de Leere der Arabische Wysgeeren^(k) de gewoone zeegening der Mahometaanen, welke tot deeze dwaaling voet heeft gegeven,

(d) Boek III. Kap. 5. Bladz. 97.

(e) IIde Deel, Bladz. 294.

(f) Deeze woorden zyn door den Overzetter vergeeten geweest.

(g) Te Zurich agter den Alcoran gedrukt, Bladz. 327.

(h) Wat is dat dog voor een Martyn den Etymologist? Waarom niet gezegt, Martinius in zyn Woordenboek van den Oorspronk der woorden?

(i) Martini Martinii Lexicon Etymol. ad vocem Mahomet.

(k) De placitis Philosophorum Arabum, gedrukt te Parys in 't jaar 1641.

[p. 162]

aldus vertaald: Orationes Dei sint super illos; ‘Dat de gebeeden des Heeren op hen zyn,’ in plaats dat hy had behoort over te zetten, Dat de zeegeningen des Heeren over hen zyn; en alsdan komt dat Formulier niet meer onbegryplyk voor.

Dit alles is daar van daan gekomen, dat men zoo weinig kennisse had van de Mahometaansche gewyde taal; dog wel voornamentlyk heeft daar toe oorzaak gegeven, die verfoeylyke Latynsche Overzettinge,^(a) welke men ons, voor omtrent anderhalve eeuw, heeft in de hand gestopt, alwaar den Text aldus is overgezet:^(b) Deus & Angeli propter Prophetam exorant; dat is te zeggen, dat God en de Engelen voor Mahomet met vrugt bidden. Maar wien dog zou God bidden? De eigentlyke overzetting is dan deeze: Gewisselyk God en de Engelen zyn Mahomet gunstig: Hy heeft voor zig de goedgunstigheid des eenen, en de gebeden der andere. Du Ryer^(c) hoe bedroefd een Overzetter hy ook mogt wezen, heeft egter deezen misslag gemerkt, vermits hy op de kant van zyne Fransche Vertaalinge heeft gestelt, zeegenen den Profeet: En aldus had 'er in den Text moeten staan, wanneer het geweest zoude zyn volgens de natuur der zaaken, volgens den aard der Arabische taal, en volgens den styl van den Alcoran, alwaar dat zelve woord, spreekende van God, Zeegenen, en spreekende van menschen en Engelen, Bidden beteekend; zoo als de geleerden onder deeze Natie in hunne Oostersche Woordenboekken te kennen geven, en zoo als de Persiaanen, en die van Malacca het zelve in hunne uitbreidingen en in hunne gebede-boekken hebben uitgelegt.^(d) (Zeg my nu nog, na dit alles, dat de Taalziftery en oordeelkunde in onze Letter-oeffeningen niet te pas komen, en vooral in de oude taalen, en dat dezelve nergens anders toe nut is, dan om ons des te onzeekerder te maaken, ten opzigte der zaaken zelve. En egter is het uit deeze oordeelkunde, dat wy het meeste behulp hebben gehaalt in het uitleggen der Godspraaken, en in het verstaan van den zin der menschelyke schriften)^(e).

(a) Dezelve is gemaakt door Robbert van Rets (Retenensis) en door Herman van Dalmatie (Hermannus Dalmata,) dog het is Bibliander geweest, die dezelve heeft doen drukken in 't jaar 1550.

(b) 't Is in het XXXIIIste. Kapit. vers 56.

(c) Al zulk een bedroefd Overzetter als M. D**; dog, als 't alles gezegt moet zyn, zy hebben beide hun best gedaan.

(d) Deeze overheerlyke Parenthesis is een byvoegsel des Overzetters, en de aanteekening (e) behoord hem ook toe. Om de waarheid te zeggen, hy heeft dit gestelt in plaats van zeer veel letterkundige geleerdheid van den Heer Reeland, welke hy gedagt heeft niet te moeten vertaalen.

(e) Wylen de Heer Elias Saurin plagt gemeenlyk deeze Veerzen van Terentius op de Taal-ziftery toe te passen

Fecistis probè,

Incertior sum multò, quam dudum!

Phorm. Act. II. Sc. III. 18.

dog geleerde lieden hebben aangetoont, dat hy zig zelven bedroog.