Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

§ V.
Zonderlinge Vergelyking van Vivaldo tusschen de Lutheraanen en de Mahometaanen.

Ik kan niet nalaaten hier ter neder te stellen de oorspronkelyke vergelyking van Vivaldo tusschen de Lutheraanen, dat is te zeggen alle de Protestanten, en de Navolgers van Mahomet; vergelyking, waar van men kan zeggen, dat alle de valschheden daar van tastelyk zyn. ‘In de eerste plaats, zegt hy,^(b) Mahomet heeft zig beroemt alleen te hebben het waaragtig Evangelium, dat is te zeggen, dat men stiptelyk zig moet houden aan het Oude en Nieuwe Testament, en al de rest verwerpen; even aldus heeft de Godvergeeten Luther durven zeggen, dat Duitschland voor hem geen Evangelium had. Ten tweeden; het Mahometaandom is verdeelt in LXX. Secten; en men reekend dat 'er de Evangelischen niet minder in getal hebben. Ten derden; Mahomet heeft bevoolen, dat men van zaaken van Godsdienst niet zoude oordeelen, als uit zyne schriften; en even alzoo willen de Ketters, dat de hunne zullen dienen tot een rigtsnoer des Geloofs. In de vierde plaatse; de Valsche Profeet heeft den grooten Vasten tien dagen verkort, en dien maar eene^(c) Maaneschyn lang gemaakt, welke in 't vervolg van tyd beurt om beurt in alle saizoenen des jaars kan vallen; maar Luther heeft zig niet vergenoegt met aldus den Vasten te veranderen; hy heeft zelfs dien afgeschaft met alle de Vastendagen. Ten

(b) 't Is te vinden in de Aanmerkingen van Vivaldo op een Boek van Dom Pedro de la Cavalleria, betytelt, den Iever van Christus tegen de Jooden en de Sarazynen.

(c) 't Is de maand van Ramadan.

[p. 84]

vyfden; Mahomet heeft den Vrydag gestelt in plaats van den Zondag; dog de Lutheraanen hebben alle agtinge voor de Feest-dagen vernietigt. Ten zesden; Mahomet heeft de Beelden verworpen; en de Lutheraanen, even als hy, hebben die geschonden en ter nedergeworpen. Ten zevenden; Mahomet lachte met den dienst aller Heiligen; en de Navolgers van Luther doen even het zelfde. In de agtste plaats; Mahomet verwierp den Doop; en Calvyn oordeelde denzelven niet noodzaakelyk te zyn. Ten negenden; de Mahometaanen besnyden niet als de gene, die tot hunne jaaren van onderscheid zyn gekoomen; en^(a) Adriaan Namstod wierd niet gedoopt als op zyn zeventiende of agttiende jaar. Ten tienden; Mahomet heeft de egtscheiding toegestaan; en zoo deed ook Oecolampadius: want, na zyne eerste vrouw te hebben verlaaten, trouwde hy eene andere. Ten elfden; de Mahometaanen neemen zoo veele wyven als zy willen, ten minsten zoo veele als zy 'er konnen onderhouden; en Bucer en Olemdorp hebben ook dat gebruik goed gekeurt. Ten twaalfden; de Mahometaanen loochenen de toerekening der goede werken, aan wien het ook zoude mogen wezen, behalven aan den genen, die ze doedt; en de Lutheraanen beweeren, dat onze goede werken zonden zyn. Eindelyk Mahomet heeft den vryen wille verworpen; en de Lutheraanen^(b) hebben mede denzelven verbannen.

(a) Dees was een Wederdooper van de XVIde Eeuw.

(b) Hy bedriegt zig; 't is Luther die den Vryen Wille verbande: Dog zyne Discipelen hebben dien weder op den troon gestelt. 't Is van gelyken valsch, dat de Mahometaanen dien loochenen: Maar zy spreeken zig zelven tegen. Zie d'Herbelot Biblioth. Orient. op 't Artikel Ham en elders.