Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 3

[p. 177]

XVIII. Hoofdtstuk.
Waarin vertoont word, hoe het Meerendeel der Gronden van der Heidenen Leere overeenkomst hebben, met het geen het Christendom leert.

⁺ Indien men met opmerking op de voornaamste Hoofdtpunten van de Leere der Indiaansche Heidenen achtgeeft, zal 't niet moeielyk vallen, te gelooven, dat deeze Afgodendienaars eertydts eenige kennis van de Verborgenheden^(a) hebben gehad, die wy in 't Christendom leeren, en dat de waarheden, die hun ongetwyffelt verkondigt zyn geweest, allenskens door ontbeering van Euangelische Bedienaren verbastert zyn geworden, toen die te verklaaren den Volke ontbraken. Blykbaar is 't dat deeze Landaart, natuurlyk tot Bygeloof geneegen, en zich tot den dienst der Afgoden overgeevende, ongevoelyk de Leer die zy hadden aangenomen, verlaaten hebben, om de valsche denkbeelden te volgen die hun bedurven inbeelding hen ingegeeven heeft; over zulks dat hun geheelen Godsdienst tegenwoordig niet meer bestaat, dan in buitensporige verdichtzelen en vertellingen, zulks het te verwonderen is, hoe menschen met reden begaaft, daaraan eenig geloof geeven konnen.

⁺ Daar is, by voorbeeldt, uit een denkbeeldt, alhoewel zeer plomp, en onvolmaakt, genoegzaam te begrypen, hoe de onbegrypelyke verborgenheit van de Allerheiligste Drieëenigheit, in de verdichte Historie hunner Goden, aan te merken is, wanneer zy zeggen, dat van Vixnu, die zy Adevixnu noemen, dat is, Vixnu eerste oorsprong, Bruma ontsprooten is, 't Welk wysheit beteekent, en die zy zeggen, Zoone van 't eerste beginzel te zyn, zonder nochtans hem een Moeder toe te eigenen; en dat ze vervolgens in een hunner Boeken, Chitanandi genoemt, Rutrem tot bygevoegde deezer eerste Godheden stellen; en eindelyk, eveneens gelyk in den Christelyken Godsdienst geleert word, en gelooft dat Godt alles door zyn Woordt geschapen heeft, leeren zy mede, dat alle zichtbaarelyke en onzichtbaarelyke dingen door Bruma zyn gemaakt geweest, die zy de Wysheit Gods noemen, of de God die alles weet.

In de plaats van de Opstanding der dooden, hebben ze de Zielverhuizing ingevoert, door welk middel de Vroomen vergelding genieten, en de Godloozen de straf. Men ontdekt mede hoe zy eenige kennis van den Oorsprong der Zonde hebbe gehad, in 't geen zy leeren dat de ziektens, ongemakken, wederstreevingen, en zelfs de doodt de verdiende straffen der zonden zyn in de eerste en voorgaande voortteelingen begaan, en dat zy over zulks eenigermaaten bekennen en toestaan, 't geen ons den Apostel Paulus leert, dat de zonde de rampzalige oorsprong alles quaadts en van de doodt is. Zoo als wy in den Christelyken Godtsdienst gelooven, dat we door de kracht der Sakramenten, en voornamentlyk door den⁺ Doop en Boete de vergeeving der zonden deelachtig worden; leeren mede de Heidenen door 's Duivels aandryving, die de naäaper van de Godheit is, dat hunne zonden worden uitgewischt, zich in de Rivieren van Caxi, Ramejuran, Cevery, Ganges, Cambuconam, of in andere Bronnen waschende, die onder hen geacht worden een byzondere kracht te hebben de Gewissen te reinigen. Maar dit bestaat niet alleen om zich in dit water te dompelen, 't welk zy achten zoo Heilzaam te zyn, dat ze zich meenen van alle hunne zonden te zuiveren; de Offerhanden die zy aan hunne Goden offeren, werken, naar hunne meening, de zelfde werkdaadt uit. Zy gelooven zelf dat het genoeg zy hen aan te roepen, om aanstonds hunne gunst te erlangen; en hier mede niet genoegt, hebbenze het Bygeloof tot die verzeekering voortgezet, dat deeze die eens met aandacht de naam van Ram, die de zelfde als den mensch geworden Vixnu is, aanroepen, aanstonds de vergeeving hunner zonden verwerven; dat zy, indien deeze aanroeping anderwerf herhaalt word, een zoo groote verdienste verwerven, dat ze de Goden als in een soort van onvermogen stellen, van hen niet waardiglyk te konnen vergelden. Zy eigenen de zelfde verdienste den geenen toe, die de naamen van Xiven, Chrixnen, Velayadam, en veele anderen voortbrengen, die deeze Afgodendienaars zonder ophouding uitspreeken, om hunne ongereldheden door een zoo gemakkelyk middel uit te wisschen.

Behalven deeze verscheidene middelen om de vergeeving hunner misdaaden te verwer-

+ Hoe de Schryver van gedachten is, dat deeze Heidenen eertyds eenige kennis van den Christelyken Godtsdienst hebben gehad.

(a) Dit alles is in dit en 't volgende Hoofdtstuk quaalyk beweezen.

+ en in welke zaaken die naar zyne meening bestaan.

+ Hoe gemakkelyk de Heidenen meenen hunne vergeeving der Zonden te erlangen, aangeweezen.

[p. 178]

ven, oeffenen de Heidenen noch verscheidene Offerhanden om der Goden gramschap te bevreedigen, en door welk middel zy gelykzaam een Aflaat ontfangen. Daar zyn bloedige Offerhanden onder hen in gebruik, en die men Belly noemt; andere die bloedeloos zyn, en Rigei genoemt worden; eenige bestaan niet dan in Offerhanden van bloemen, en Archiney geheeten zyn; eindelyk zyn 'er noch die men Oman noemt. De Heidenen eigenen een groote kracht aan deeze vierderlei Offerhanden toe, en ook aan een soort van Paternosters, waarvan zy zich om hunne Gebeden te doen, bedienen.

⁺ Deeze Paternosters, wier Greinen van een zekere vrucht gemaakt zyn, Rutraxam genoemt, en waarvan byna alle de Sektarissen van Xiven een gebruik maaken, worden een groote en ongemeene kracht toegeschreeven. Van deeze Greinen zyn 'er, die in haar gansche ronte geen streep hebben, andere hebben 'er niet dan een; daar worden 'er gevonden die 'er drie, vier, en eenige veel meer hebben. De Indianen noemen de gladde tusschen ruimtens, die tusschen deeze streepen zyn, gezichten of aangezichten; en zy maaken zoo veel staat op deeze soort van vruchten, als die veel streepen, en bygevolg meer aanzien hebben, nademaal het grootste getal, naar hun oordeel, een onfeilbaar teken van de grootste kracht van 't Grein is, en teffens van de verdienste van dien die 'er zich om te bidden van dient.

De Rutraxam of Paternoster-Greinen of kraalen die geen streep hebben, en die haare geheele ronte gladt zynde, niet dan een eenig aanschyn hebben, zyn zoo veel te uitmuntener, en brengen een zoo groote verdienste den geenen voort, die de zelve draagt, dat indien hy een Bramine gedood had, of ook een Koe, 't welk by de Heidenen de aller grootste misdaadt zoude zyn, die men begaan kan, niet alleen zoude hy vergeeving verwerven: maar hy zou alzoo Heilig en volmaakt als Xiven worden. De Greinen die twee aangezichten hebben, brengen de zelfde uitwerking voort; deeze die 'er drie hebben, draagen by zich het schynzel van vuur, en zy hebben de kracht van te zuiveren en schuldeloos te maaken zelfs die zyne Vrouw heeft gedood. De Greine vier aangezichten hebben, maaken zuiver deeze die eenige Braminen gedood mogt hebben, schoon zy van de zelfde Wezendlykheit van den God Bruma waren, nademaal Xiven, die de zelfde als Rutrem is, zich zelf van deeze vrucht bediende, om zyne begaane misdaadt uit te wisschen, houwende Brumâs hoofdt af, toen hy op een eerlooze wyze met zyne eigene Dochter leefde, gelyk in 't VIII. Hoofdtstuk getoont is. De Greinen van vyf aangezichten hebben het Voorrecht van allerlei zonden uit te wisschen; en wat meer is, zy hebben de kracht dat Yhamen Koning der Dooden hen niet verdelgen kan die de zelve draagen, 't welk nochtans niet belet, dat deeze, die het meest met deeze wonderbaare vruchten belaaden zyn, gelyk de andere sterven. De Rutraxam die zes aangezichten hebben, zyn alle van de zelfde kracht als deeze die 'er twee, drie of zeven hebben, en wat meer is, zy hebben de eigenschap die te onschuldigen die zich door een bloedschande met zyne eigen Dochter mogte bezoedelt hebben. Behalven dit wonderbaar Voorrecht, hebbenze noch het vermogen te beletten, dat de geene die dezelve draagen, door geenerlei soort van Slangen gebeeten worden. De Greinen of kraalen die agt aangezichten hebben, reinigen deezen, die de zelve draagt, van de zonde die hy mogte begaan hebben, verdervende zyns Geestelyke Meesters Vrouw, schoon hy zelfs een tydt lang met haar in Overspel geleeft had. Deeze die 'er negen hebben, maaken hen onschuldig die schoon zy een getal van een millioen Braminen gedood of moordaadig omgebragt hadden, en deeze, die geduurende zyn leven de zelve aan zynen rechter arm gedraagen heeft, kan zich verzeekert houden, dat hy verordineert is, en onafhankelyk van allerlei goede werken, waarvan hy volkomen ontslagen zy, en genieten zal na zyne Doodt de zelfde Heerlykheit die de God Xiven deelachtig word.

Deeze die zoo gelukkig is van een Paternoster⁺ te draagen wier Greinen of kraalen tien aangezichten hebben, vind zich verzeekert een algemeene vergeeving van alle zyne zonden te hebben, hoe groot en verfoeielyk die zouden mogen zyn, en ook dat nooit mensch, noch vergiftig dier, noch de Duivelen zelf, hem niet beschaadigen konnen. De Greinen die elf aangezichten hebben, bezorgen in deeze en de andere Waereldt het zelfde geluk en de zelfde Heerlykheit die Xiven bezit. Deeze die Paternosters van kraalen met twaalf aangezichten draagen, worden glanzig en verlichtende als de Zon, en hebben deelgenoodschap aan alle de gebeden en Offerhanden die den Goden over den ganschen Aardbodem worden aangeboden. Eindelyk, vermits wy noch niet van deeze wonderdaadige vruchten gezien hebben, die van meer als dertien aangezichten verzien zyn, deeze die het geluk hebben, van dit slag te vinden, die teffens raar en kostelyk zyn, en die de zelve aan den arm of om den hals draagen, zyn met een zodanige luch-

+ Zeldzaame kracht van uitwerking die deeze Heidenen eenige by hen gedragene Paternosters toeschryven,

+ en welk een wonderbaar vermogen zy deeze Paternosters toeëigenen.

[p. 179]

tigheit begaaft, die zoo verwonderlyk is, datze in een oogenblik zich konnen van de eene tot de andere plaats overvoeren, hoe verre die mogte afgelegen zyn. Zy hebben behalven dit het schoone Voorrecht van ongestraft alle soorten van ontucht en bloedschande te mogen begaan; en om de buitenspoorigheit den vryen teugel te geeven, waanen de eerlooze Geleerden van 't Heidendom, en leeren, dat men zoo veel te meer verdient als men een grooter getal van deeze kraalen of Greinen by zich draagt; overzulks die geene die 'er tot een getal van duizend van bekomen kon, zoude op deezen top van eer en gelukzaligheit geraaken, dat 'er geene zonden meer voor hem waren, en dat hy zonder bezorgt te zyn, zich te bezoedelen, en eenige wroeging te hebben, aan allerlei misdaaden en vuiligheden zich kon overgeeven. Zoo dat 't geen de Braminen als een middel voorstellen om de zonden af te leggen en uit te wisschen, wezentlyk niet dient dan om die met te meer vrymoedigheit en onbeschaamdheit te begaan, en zulks door de hoop van straffeloosheit by hun gestelt.