Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 3

XLIV. Hoofdtstuk.
Van den Godtsdienst der Volkeren rondom de Rivier der Amazonen woonende, en in het binnenste van 't Zuidlyk Amerika tot omtrent Peru, en van hunne byzondere Plechtigheden.

⁺ ‘De Godsdienst van alle deeze Heidenen, zegt D' Acunha,^(a) is byna geheel gelykformig: zy aanbidden alle Afgoden die zy met hunne handen toestellen, en waar aan zy verscheidene werkingen toeschryven. Eenige gelooven zy, dat over de Wateren heerschen, en zy verbeelden de zodanige met een Visch in de handt; ook hebben zy Goden van den Zaaitydt, en anderen om hun Dapperheit in den Kryg in te storten. Zy zeggen dat de Godheden van den Hemel zyn nedergedaaldt, alleenlyk om onder hen te woonen, en hen het goede te beschikken: maar zy doen aan dezelve geene de minste Godsdienstige Eerbewyzingen: zy draagen dezelven in een koker, by zich, of laaten hen hier of daar slechts nederleggen, tot zy hen noodig hebben. Aldus gebeurt het dat zy gereed staande, om ten Oorlog te trekken, op de Voorsteven van hunne Canoes, dien Afgod oprechten, daar zy 't meeste Vertrouwen opgesteld hebben, en waar van zy het zekerste de Overwinning verwachten; insgelyks doen zy, wanneer zy gaan visschen, en zy zetten een Vlag op den Afgod, die over de Wateren heerscht.’ Ondersteld zynde, dat D' Acunha wel onderrecht is geweest, komt zyn verhaal op twee byzonderheden uit die aanmerkenswaardig zyn.⁺ Namelyk I. Dat zy de bestiering der Natuur, onder hunne Goden verdeelen. II. Dat zy nooit bidden dan wanneer zy iets nodig hebben; waar omtrent men zonder schromen zeggen mag, dat zy hierin slechts de opvolgers der andere Godsdiensten navolgen. Deeze Goden zyn, om eigentlyk te spreeken, Geesten, of Schimmen, aan een opperste Godheit onderworpen. De Volkeren der Amazonen erkennen dit eerste Weezen, zoo dat het besluit uit 't vervolg van't verhaal van D' Acunha, licht op te maaken is.

Deeze Volkeren hebben veel achting, en⁺ vreeze voor hunne Priesters; zy hebben, zegt de zelfde D' Acunha, een byzonder Huis tot de oeffening hunner Ceremoniën, aldaar is 't dat zy hunne Orakelen en Voorzeggingen doen, en dat zy de antwoorden hunner Goden ontfangen. Deeze Priesters zyn de Meesters, Predikers, Raadsheeren en Geleiders des Volks. Men begeeft zich tot hen, om de oplossing der twyfelagtige zaaken te bekomen; en wanneer men gezint is zich van zyne Vyanden te wreeken, verzorgen deeze waardige Dienaars der Afgoden de vergistige Kruiden, waar mede de Indianen hunne Pylen en andere Wapenen vergiftigen.

+ Wat d' Acuna ons van de Godsdienstigheit der Volkeren omtrent de Rivier der Amazonen bericht.

(a) Relation de la Riviere des Amazones.

+ Twee byzonderheden hier van aangeweezen.

+ Van welk een achting de Priesters onder dien Landaart zyn.

[p. 160]

Zy hebben zoo veel agting voor de gedagtenis deezer Bestierders en hunne Godsdienstige bedryven, dat zy hun gebeente als Heiligdommen bewaaren: na dat zy dezelve alle by een gelegt hebben, hangen zy die in dezelve Katoene Hangmatte op, waarin deeze Bestierders in hunne leeftydt gelegen hebben.

⁺ Wat de andere Plechtigheden betreft; van hunne Huwelyken wordt ons geen de minste beschryving gegeeven; en ten opzigt der Dooden, worden eenige in hunnen huizen bewaard, ‘op dat zy, zegt D'Acunha ten allen tyde de gedagtenis van hunne Doodt zouden vooroogen hebben; andere verbranden de Lyken in groote groeven of kuylen, en nevens dezelve, alles wat zy in hun leven bezeten hebben: maar alle vieren zy hunne Lykstatien verscheidene dagen agter een, geduurende welken tydt zy niet dan als weenen en zich tot dronken wordens toe vol zuipen’.

De Aguas min bloeddorstig dan het meerendeel⁺ der overige Volkeren van Amerika, handelen hunne Gevangens veel zachter die zy in den Oorlog bekomen: echter wanneer zy voor dapper geroemdt worden, slaan zy hen op hunne plegtige Feestdagen dood, en hangen hunne Hoofden tot Zegetekens aan den ingang hunner Tenten.

+ Plechtigheden wegens hunne Dooden by hen in gebruik.

+ Hoe de Aguas met hunne Gevangenen handelen.