Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 3

XLII. Hoofdtstuk.
Van den Godsdienst der Volkeren van Cubagua, die van Caribana en van Nieuw Andalusie; en hoedanig hunne manier van Geneezing hunner Zieken zy, als mede van hunne Huwelyks- en Lyk-Plechtigheden.

⁺ Men beschryft ons niets anders van den Godsdienst deezer Volkeren, dan dat zy de Zon en de Maan aanbidden: maar daar en boven noch en met achterstelling deezer twee Hemellichten, eenen booze Geest of een Weezen, 't welke zy geenen hulde doen, dan alleen om dat het zelve hen quaadt doet. Die van Paria, bidden, zoo men ons verhaalt, de Geraamtens hunner Voorouderen aan. Deeze Volkeren en die van La Trinida, verbeelden zich dat de Zon haaren loop in een Waagen doet, door Tygers voortgetrokken.^(a) Dit Gevoelen deedt hen Dieren met eerbiedt handelen, en dezelven hun dagelyksche Spyze, de doode Lichaamen hunner Overleedenen, voorzetten. Zy behouden noch by overlevering de gedagtenis van een schrikkelyke brandt door de Zon, om hen te straffen veroorzaakt, overzulks zy verzuimd hadden hunne doode Lyken aan deeze Dieren te geeven. Deeze brandt was weergaloos, en verteerde een oneindig getal van Inwooners: maar wy zullen ons met diergelyke buitenspoorigheden niet langer ophouden. Het Afbeeldzel^† verbeeldt eene Godsdienstigheit deezer Zuidelyke Amerikanen,⁺ die men licht aanmerken zoude als eene Bohamakery der Priesteren, indien het vooroordeel, dat wy hebben tegen de West-indianen, ons toeliet te gelooven dat zy bequaam waren, om zulks te bedryven in zaken die zoo veel ernst en waarheit vereisschen.

De Caribes van Caribana ontfangen in⁺ eene plechtige Ceremonie, 't geene zy den Geest der Dapperheit noemen. De gaaven van deezen Geest worden door Priesteren, die de Ceremonie aanvangen met zingen en danssen, ingestort en uitgevoert, waarin ieder een zich zoo hevig en geweldig vermoeit, dat hy beeft en schuimt als een Bezeetene. Een kleine stilte volgt op deeze geweldige beweeging, en alsdan hervat men den zang, en dans met wat meer geregeldheit, en naar de maat. Al de geenen die begeerig zyn om van de Priesteren deezen Geest te ontfangen, houden elkander by de handt, en varen aldus zonder ophouden voort; terwyl drie of vier andere Priesters in den Kring treeden, en de Danssers op 't lyf loopen, sommige met een Calbas aan het einde van een stok, andere met een lang

+ Godsdienst Plechtigheden der Bewooners van Paria en anderen, waarin die bestaan.

(a) Purchas.

† Zie de nevens gevoegde Afbeelding, verbeeldende hoedanig de Caribische Priesters den Volke hun Heldenmoedt inblaazen.

+ Insgelyks die der Caribes aangemerkt,

+ en hoe zy elkander op een Plechtelyke wyze den Geest van Dapperheit inblaazen.

[p. t.o. 156]

89
B. Picart, del. 1721.
Maniere dont les PRÊTRES CARIBES souflent le Courage.

[p. t.o. 157]

90
Maniere dont les SAUVAGES de PARIA gouvernent leurs MALADES.

B. Picart sculp. dir. 1723.
DANSE des SAUVAGES de PARIA autour des MOURANS, et leurs CEREMONIES FUNEBRES.

[p. 157]

riet vol aangestooken Tabak, waar van zy den rook in 't gezigt der Danssers blaazen, zeggende deeze woorden: Ontfangt alle den Geest van sterkte, waar door gy de Vyanden kont overwinnen. Deeze weinige woorden doen vermoeden, dat die Ceremonie een der Godsdienstigste is, voor Lieden die, gelyk de meeste West-indianen, hunne Geloofs Artykelen in eenige danssen en zeer dubbelzinnige Eerbied-bewyzingen doen bestaan; want wat naam kan men anders aan de Beschryvingen geeven, die ons de Reizigers van de Amerikaansche Afgodery doen? En wat aangaat de Volkeren, daar wy nu van spreeken, al wat wy met zekerheit van hunnen Godsdienst konnen zeggen, is, dat dezelve bestaat in den quaaden Geest te vreezen en aan te bidden, en in den Geest die zy voor God houden met vreden te laaten. En dat meer is, het schynt dat de verdelging hunner Vyanden by hun een Godsdienstigheit en eene vroome Daadt is.

⁺ Wat wyders de overige Ceremoniën deezer Volkeren aangaat, en eerstelyk de wyze van geneezing hunner Zieken,^(a) zoo dompelen de Inwooners van Paria een Zieke van de koorts aangetast, in eene Rivier^*, en doen hem vervolgens byna buiten zynen adem, onder eenige geesselslagen, rondom een groot Vuur loopen, waarna zy hem weder in zyn hangmat draagen. Eene langduurige onthouding is by hen ook een der middelen, die zy in 't werk stellen tot geneezing hunner Zieken Somtyds bedienen zy zich ook wel van het aderlaaten; en alsdan openen zy eene der Lenden-aderen.

⁺ Indien de Ziekte byna ongeneeslyk en hoopeloos schynt, brengt men den Zieke in zyne hangmat, en in een Bosschaadje; aldaar hangt men de hangmat tusschen twee Boomen, en men danst den ganschen dag rondom den Zieke. Zoodra de nacht aangekomen is, laat men hem eenig voedsel voor vier dagen, en men geeft hem dus aan zyn Lotgeval over: zoo hy weder hestelt, is 't wel, en de Nabestaanden stellen zich in staat, om 'er zich over te verblyden: maar anderszins komt hy te sterven, maakt men zeer weinig werks van hem.

Het zal ook niet noodzaakelyk zyn te herhaalen,⁺ dat de veelheit van Vrouwen niet min in zwang gaat in Caribana dan in andere Landen van de West-Indiën. De Caciquen hebben veele Vrouwen en zelfs houden zy 'er tot^(b) verversching langs den weg, en wanneer zy op reize zyn. Het Gemeen neemt 'er zoo veel, als zy konnen of willen onderhouden: maar in 't algemeen maakte men geen zwaarigheit, om 'er het gebruik van af te staan aan de goede Vrienden, en andere Vremdelingen, die men achting toedraagt. Deeze Hoflykheit belet echter niet dat hy 'er het Recht van eigendom van behoudt; doch men verzekert ons dat de Mannen hunne Vrouwen verstooten, indien zy aan de Huwelykspligten en Trouw nalatig zyn geworden.

Wanneer de Dochters huwbaar geworden⁺ zyn, sluit men haar voor twee Jaaren op, en geduurende dien tydt is haar verbooden zich het hoofdhair te haren afsnyden; de tydt verstreeken zynde, tracht men haar uit te huwelyken. De Bruiloft geschiedt ten kosten der goede Vrinden, die spyze om te eeten aanbrengen, en een goeden voorraadt van hout, om de Hutte der aanstaande Jonggehuwde op te rechten. Een Vriendt des Bruidegoms snydt hem het hair op het voorhoofdt af; insgelyks doet zulks een zedige Caribische Matroone aan de Bruidt, en daar mede is het Huwelyk voltrokken. De Bruiloften worden gevierd door wel te eeten en te drinken; de Priester komt hier op zonder te vertoeven het Zegel der Zegening aan de Trouw te hangen; waarna zyne Eerwaardigheit den Man zyne Bruidt, die hy van de vrysterlyke staat tot dien van eene Vrouwe heeft doen overgaan, weder ter handt stelt. Hier staat nu aan te merken, dat deeze alleen voor de wettige Huisvrouw wordt gehouden. Alle de andere zyn niet dan Bywyven en moeten aan de eerste als aan haare Meesteresse gehoorzaamheit bewyzen.

Men begraaft de Dooden in hunne eigene⁺ Hutten. Die van Paria, na dezelve in 't Graf gelegt te hebben, doen veele voorraadt van Levensmiddelen by hen nederzetten^†; verzekerd zynde, dat men na de doodt noch noodig heeft gevoedt te worden. Somtyds droogen zy den voorraadt alvoorens voor 't Vuur, en hangen die vervolgens in de Lucht op. De gansche Plechtigheit is met Lykzangen en Klaagliederen vermengd, voornamelyk wanneer de Overleedene uit geblonken heeft in Heldendaaden, en andere diensten van aangelegenheit. Alsdan wordt hem de eere aangedaan, van het Jaargetyde zyns doodts te vieren, en zyn Huis-Vrouw die hy in zyn leven het liefste hadde, is genoodzaakt het bekkeneel

+ Hoedanig de Bewooners van Paria hunne Zieken handelen.

(a) De Bry part. X. Americae.

* Zie het nevens gevoegde Afbeeldzel, verbeeldende het bovendeel, hoe de Bewooners van Paria hunne Zieken handelen; en 't Onderdeel, het Danssen deezer Volkeren van Paria rondom den Stervende, en hunne Lyk-plechtigheden in gebruik.

+ en hun gedrag wanneer geen hoop van herstelling voor den Zieke is.

+ Veelwyvery onder de Caribes in gebruik.

(b) Zie de Schryvers by Purchas aangehaaldt.

+ Huwelyks Plechtigheden hoedanig onder hen gebruikelyk.

+ Hoe die van Paria hunne Lykplichten afleggen, en dooden begraaven.

† Zie het Onderdeel van 't boven aangeweezen Afbeeldzel.

[p. 158]

des Overleden Krygsheldts, haaren wettigen⁺ Man als een Heilig Overblyfzel te bewaaren. Zy gelooven de onsterflykheit der Ziele, en verbeelden zich dat dezelve voorzien blyft van de nuttelyke zinnen, die zy op Aarde gebruikt heeft, zoo dat zy zeggen, dat de Ziel over al eeten en drinken geniet naar haar welgevallen; insgelyks gelooven zy dat de Echo of Weerklank niets anders, als de stemmen der Zielen is, die te Veldwaarts wandelen.

+ Hun gevoelen der afgescheiden Zielen aangemerkt.