Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 3

XXXVIII. Hoofdtstuk.
Van den Godsdienst der Inwooneren van Campechie, Jucatan, Tabasco, Cozumel, enz.

⁺ De Godheden alhier verbeeldt^†, wierden te Campechie en mogelyk ook wel elders, aangebeden. De Godsdienstige van de Oosterlyke Kust van Mexico gingen de Afgoden op het Eilandt, der Offerhanden genoemt, offeren. De Schryver van de Historie der Overwinning van Mexico, doet 'er geen byzondere Beschryving van; hy zegt alleenlyk, ‘dat de Spanjaarden aldaar Afgoden van verscheidene gedaante, alle even verschrik-

+ Godheden van verscheiden gedaante te Campechie geëert, waarin die bestonden.

† Zie het Afbeeldzel, Bladzyde 148.

[p. 148]

lyk, ontmoet hebben. Zy waren, vervolgt hy, op Altaaren geplaatst, daar men met trappen op klom, alwaar noch onlangs zes of zeven menschlyke lichaamen opgeofferd waren geworden, en in vier quartieren gedeeldt, na dat men dezelven de ingewanden uitgehaaldt hadt.

⁺ Voor deezen zag men te Campechie een vierkant Theater van aarde en steen gebouwdt, hoog omtrent vier elleboogen; op dit Theater stondt een Marmerbeeldt van een Man, die twee Dieren van een ongemeene gedaante en maaksel scheenen te willen verscheuren. Ook zag men naby dit Beeldt een ander Afbeelkzel van een Slang zeven-en-veertig voeten lang, en naar maaten dik, een Leeuw verslindende^†: deeze twee Beelden, waren van Marmer gelyk het eerste, en eenigzins omheindt door een houte Staketsel. Op den grondt lagen Bogen, en Pylen, Beenen en Doodshoofden. Dit is alles wat ons hier van verhaald wordt, daar mogelyk wel veele verborgenheden in steeken.

⁺ De Inwooners van Jucatan hadden ook een soort van Besnydenis: maar men zegt ons niet, of dit niet het zelve is, als het geene wy verhaald hebben, spreekende van de Plechtigheden der Mexikanen, by de geboorte hunner Kinderen gebruikelyk. Men vondt mede by deeze Volkeren eenige Kruissen; doch men kan bezwaarlyk zeggen, waar toe deeze Afgodische Volkeren dezelve toch zouden dienen, en wat 'er de oorspronk van zoude mogen zyn: alzoo men geen staat kan maaken op 't geen zy tegen de Spanjaarden zeiden: namelyk, dat eertydts een Persoon veel schooner dan de Zon, dit Landtschap doortrekkende, aan de Inwooners dit gedenkteeken van zynen doortogt overliet.

⁺ Het Eilandt Cozumel voerde,^(a) zoo men zegt, den naam van den Afgod die de Inwooners aanbaden. De Tempel van deezen Afgod was vierkant, van steen gebouwd en redelyk wel naar de kunst. De Afgod hadt een menschen gedaante: maar afschuwelyk en verschrikkelyk om aan te zien. Men hadt achter dit Afgodsbeeldt een verborgen deur toegesteld, waardoor de Priester de Orakels gaf; zonder van iemant gezien te worden: maar de Godsdienstigen hunne Gebeden voor deezen Afgod uitstortende, verbeelden zich vastelyk dat het Beeldt zelfs antwoordt gaf.^(b) Men zag 'er eenige andere figuuren van Marmer en Aarde in de gedaante van Beeren. Deeze Goden waren, zo men ons zeide, de Huis-Goden of Lares der Inwooneren.

Op dit zelve Eilandt wierdt de God van den Regen, onder de gedaante van het Kruis, aangebeden. In den tydt van al te groote droogte deed men een Omgang, en badt men deeze Godheit om den regen. Men offerde hem Quakkels, en verscheidene reukwerken; men besprengde hem met water, en men herhaalde dit zoo lang en dikwils met dezelve Offerhanden, Gebeden en Besprengingen, dat eindelyk de tydt quam dat de Wolken de lucht overtrokken, en daarop volgde den Regen. Dit nu ging by hen voor een mirakel door.

De Afgoden van Tabasco en de Offerhanden⁺ die men hen deed, ziet men alhier afgebeeldt.^* Nadat men de Slachtoffers de borst geopend had, haalde men het Hart daar uit; daarna stelde men, of liever lag men het lichaam dus bebloed in de holligheit of ter zyde den hals van een gemaakte Leeuw. Het bloedt van den geenen die men aldus had opgeofferdt, viel in een steene Kom of Waterbak, aan welkers randt een steenen mansbeeldt stond, schynende als met aandacht op het bloedt van het Slagtoffer te letten. Wat aangaat het Hart, door den Offer-Priester uit het Slacht-offer gehaaldt, daarmede wreef hy het aanzigt van zynen Afgod, en wierp het zelve daarna op een Vuur, daar toe enkel aangelegt en ontstooken.

+ Het Theater van twee byzondere Afgoden beschreeven.

† Zie het nevens gevoegde Afbeeldzel, vertoonende het bovendeel de Afgoden van Campeche en Jucatan; en 't onderdeel, de Afgoden van Tabasco.

+ Welke tekenen van Godsdienst men by de Bewooners van Jucatan vond.

+ Insgelyks op 't Eilandt Cozumel, en 't gedrag der Priesteren by dien Afgod aangemerkt.

(a) Histoire de la Conquéte du Mexique.

(b) Zie Purchas.

+ Wreede Godsdienstigheit voor de Afgoden van Tabasco gepleegt, en waarin bestond.

* Zie het Onderdeel van dit nevensstaande Afbeeldzel.