Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 3

III. Hoofdtstuk.
Van de Offerhanden en Aanbiddingen der Volkeren van Canada.

⁺ Wy hebben reeds gezegt dat de Volkeren van Canada, en die van de Baai van Hudson enz: de naam van Kitchi-Manitou aan den Grooten Geest geeven. Zy schryven den zelven alles goedts toe, gelyk zy in tegendeel al het quaade aan dien quaaden Geest toeschryven, daar wy onder den naame van Matchi-Manitou van gesprooken hebben: maar behalven dat, stellen zy noch goede en quaade Invloeden of Verstanden in alles wat zy wonderbaar vinden; en naar dat hen de zaaken nuttig of schadelyk voorkomen, doen zy daar over goede of quaade Geesten voorzitten. La Hontan zegt dat zy het Goudt en 't Zilver onder het getal der laatsten stellen; en deeze gedagten zyn juist niet vreemd. Zy merken wel ten deele wat vlyt en moeite de Franschen aanwenden om rykdommen te vergaderen: maar wat zouden zy wel zeggen, indien zy alhier de gierigheit en baatzugtigheit der Europeanen in alle haare uytgestrektheyt eens zagen? De Amerikanen zegt la Hontan^(a) offeren nooit⁺ eenige levendige Schepselen aan Kitchi Manitou: maar zy verbranden ter zyner eere dikwils eenige Koopmanschappen, die zy met de Franschen verhandelen, en somtydts bedraagt zulken Offerhande meer dan vyftig duizend Kroonen. Zie hier het verhaal dat deeze Reiziger ons van deeze gansche Plechtigheit doet. Men verkiest eerst een schoonen dag en stil weder om denzelven te vieren; alsdan brengt ieder Amerikaan zyne Offerhande op den Houtstapel. Daarna als de Zon op zyn hoogste is, voegen zich eenige jonge Canadeezen in 't ronde om den Houtstapel met eenige brandende schorssen van boomen, om 'er den brand in te steeken. De Krygslieden zingen en danssen zoo lange tot dat de Offerhande verteert is, terwyl de Oude lieden den Kitchi-Manitou aanspreeken, en van tydt tot tydt hunne ontstokene Calumets de Zon aanbieden. Dit danssen en zingen duurt den ganschen dag, en de hulde des Calumets geschiedt van Zonnen opgang, tot deszelfs ondergang, verzuimende niet dezelve te aanbidden in 't opgaan, op den middag, en in 't ondergaan. De

+ Welk een eigenschap eenige Amerikanen het goudt en zilver toeschryven.

(a) Evenwel zoo offeren de Amerikanen van Mississipy hunne Gevangenen aan de Geesten, welke zy zeggen dat over de wateren gebieden en voorzitten, gelyk wy te vooren gezegd hebben.

+ Hoe zy hunne Offerhanden den Afgod door geene levendige Schepzelen maar met verhandelde koopmanschappen doen, aangemerkt en beschreeven.

[p. 74]

nevensgaande Afbeelding verbeelt deeze offerhande^* hier onder naader verklaart.

⁺ Zie hier nu den Inhoudt hunner Gebeden. Zy bidden den Grooten Geest, deezen Kitchi-Manitou, die zy voor den Meester hunnes levens erkennen, dat hy hun bescherme tegen alle booze menschen, en hun zyne gunst wil verleenen; dat hy de dapperheit en kragt hunner krygslieden behoude, en het verstandt der oude lieden versterke; dat hy hen goede raadgevingen instorte, en hunne huisgezinnen vermeerdere en behoede, opdat deeze kinderen de bejaardheit hunner Ouderen troost en vermaak mogen toebrengen. Zy bidden, dat hy zyne Zegeningen wil uitstorten op alle hunne inzamelingen, op hunne woonplaatsen, en op de Jagers, hen onderrechtende van zynen wille, door droomen, en dat hy hen na hunne doodt naar het Landt der Zielen geleide.

⁺ Hunne-Liederen komen meest op de schoonheden der overdenkingen van de Natuur uit, op de goedheit Godts, op hunne Overwinningen en het verslaan hunner Vyanden. De Vrouwen doen een aanspraak aan de Zon als dezelve in 't opgaan is, en bieden dezelve te gelyk hunne kinderen aan. De Krygslieden⁺ trekken uit het Dorp om den Dans des Grooten Geests te danssen als de Zon ondergaat; nogtans hebben zy geen bepaalde dagen voor de byzondere danssen en offerhanden. Dit verhaal doet ons de Baron de la Hontan.

⁺ Wy zyn verzekert dat men door een langer verblyf en eenige Optogten van eenige Jaaren in deeze Noordlyke deelen van Amerika, een veel naaukeuriger, klaarder en grondiger kennis zoude bekomen van den Godsdienst deezer Volkeren. Maar in zodanig een geval moest de Reiziger zyne vooroordeelen geheellyk afleggen, en meer kennis en licht bezitten dan gemeenlyk den geenen, die maar slegts het Landt doorreizen; ook moest hy de nodige bequaamheit bezitten, om den oorsprong van de Grondstellingen der Amerikanen te konnen ontdekken, en vooral geduld en zagtzinnigheit genoeg hebben om met hen te redeneeren. Hoe woest en ruuw ook deeze Volkeren, daar wy van spreeken, zyn mogen, echter heeft men konnen bespeuren dat zy t'eenemaal geene Atheisten zyn, en dat hunne groote onwetenheit hen niet belet om tot eene eerste oorzaak op te klimmen, verre boven alle die Geesten, die zy gelooven dat in alle de Wezens huisvesten. Wat nu hunne bekeering tot het Christendom aangaat, men verzeekert ons, dat dezelve zeer moeyelyk valt, en dat zy vast blyven by hunne denkbeelden, zonder te konnen besluiten de verborgenheden van 't Christendom te smaaken, die zy met eene onverschilligheit aanhooren, bequaam om den hevigsten Yveraar van zyn stuk te helpen, en verlegen te maaken. Alle de redenen die zy van hunne weigering in 't omhelzen van het Christendom geeven, komen meest altoos op het antwoordt uit dat eens een Afgodisch Prins in Oost-Indiën, aan den Aards-Bisschop van Goa gaf, te weeten:^(a) Indien Godt gewild hadt dat ik een Christen zoude zyn, zoude ik het al van myne geboorte afgeweest hebben.

Men verzekert ons nochtans dat men byna geen het minste teken van Godsdienst in den Landaart van Terreneuf bespeurt.

* De Groote Offerhande der Canadeezen voor Kitchi-Manitou of den Grooten Geest.

+ en hoe zy hunne gebeden hem voordraagen.

+ Waarop hunne gezangen opzicht hebben, aangeweezen,

+ Als mede hun danssen.

+ Redenen over hunne onbeschaafdheit en onkunde bygebragt.

(a) Histoire du Christian: des Indes par M: de la Croze. L. IV.