Ideën III

758.

Het betoog van de stelling dat er geen boek is, waaruit niet kan geleerd worden hoe men niet schryven moet, is in de laatste nummers saamgevloeid met den wensch om eenige afbreuk te doen aan den roof dien 't militarismus dagelyks ongestraft begaat aan 't gezond verstand, en hierom koos ik als voorbeeld van slechtschryvery, 'n bydrage uit de krygsgeschiedenis. Ter-zyner-tyd hoop ik eenige bladzyden te wyden - misschien 'n boekdeel - aan uitbreiding en toelichting van de stelling in 475. Er is geen vak - na de theologie altoos - waarin meer misbruik wordt gemaakt van de algemeene onbedrevenheid in lezen, dan in de kwasi-wetenschappelyke lafhartigheid die men krygskunde noemt. En - we zagen 't in scheltema - liegende helden vinden terstond liegende schryvers die hen te-hulp komen in 't bedriegen van de menigte. Om aantetoonen hoe weinig vertrouwen men schenken kan aan den Redenaar, die oneindig minder van Kritiek heeft te vreezen dan 'n Schryver wiens arbeid kan worden onderworpen aan nauwkeurig onderzoek, zeide ik in 718 twee voorbeelden te willen geven van de wyze waarop misbruik wordt gemaakt van 't woord.

De publiekspreker staat ten-opzichte van de mogelykheid om z'n taal te onderwerpen aan nauwkeurig onderzoek, tusschen den deftigen schryver en den koffiehuis-habitué in. Deze verhouding - in-verband met al 't oorlogsgebrul dat me stoort in m'n werk - noopte my 'n sprong te doen van de

[p. 174]

firma spoorzaag & C^ie op ‘napoleons laatste Veldtogt door Mr. jacobus scheltema.’

Door 't aanwyzen van de grenzen, meen ik den inhoud bepaald te hebben die daartusschen ligt.

Publiek's tevredenheid met spoorzagery en schryvers-bombast op deftige wys voorgedragen, geeft ons den maatstaf van de wyze waarop in publieke voordrachten kan worden omgesprongen met de waarheid. Maar hoe schryvers 't aanleggen om...