Logo DBNL
Vijf versies van 'Vera' (1962)

Vijf versies van 'Vera'

(1962)–H. Marsman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

39

aant.21Vera zit laat in den middag voor het venster te lezen in de Victoriastrasse. Hauser is 22 zwaar vermoeid van een verre wandeling om de meren van Wannsee thuis gekomen en 23 slaapt op den divan. Telkens dwalen haar oogen van het boek naar den sterken 24 slapenden jongen, die nu



illustratie

tekstkritische noten

aant.1het hart van haar leven is. En weer overweegt zij - hoe vaak al voor dien - wàt in 2 hem haar zoo onweerstaanbaar geboeid houdt en zoo weerloos aan hem overgeleverd. 3 Maar wanneer zij enkele der benoembare machten, die hen schijnen te binden heeft 4 opgespoord, glimlacht zij om het ijdele van dit tasten en, haar ogen sluitend, fluistert 5 zij de eeuwig eendere woorden. -

6Hauser was een van de tallooze mannen, die de oorlog niet had ontwricht of verweekt, 7 maar gehard en gezuiverd van overtollige sentimenten, idealen en filosofieën. Toen 8 Europa haar tijd ging verspillen met de lafhartige transacties die men vredesbewegin-9gen noemde (na de meest weerzinwekkende moordcampagnes, die den naam van oorlog 10 niet meer verdienen) was hij haastig geëmigreerd. Het Amerika dat hij vond ergerde 11 hem weliswaar door zijn sentimenteele hypocrisie, door zijn barbaarsche onnoozelheid 12 en democratie, maar het verheugde hem tegelijkertijd door zijn ontzaglijke werkkracht, 13 zijn optimisme, zijn vitaliteit. Hauser, uit een oud, krachtig koopmansgeslacht uit 14 Hamburg, miste wel sterk de hierarchische orde die hij adoreerde en liefhad in de kerk 15 en het kapitalisme, maar nu het moederland een deel van haar krachten verknoeide 16 aan Aufbau, Internationalisierung, Geneve, Versailles, inplaats van zonder phrase, te 17 heerschen, te leven, te zijn, leek het hem beter te gaan werken in een jong land, dat 18 (- desnoods ook onder phrases, dat was blijkbaar op heel de aardbol onvermijdelijk 19 geworden -) leefde en schiep zonder inmenging van cultuurphilosophische bespiegeling, 20 zonder relativisme, forsch, bruut, snel. Niets haatte hij feller dan het humanitair 21 anarchisme, niets bewonderde hij ongeremder dan het fascistisch Italië. Rome of 22 Moskou, de rest is lapwerk. Maar zijns inziens vergiftigde Rome zijn krachtige geest 23 met den kanker der bureaucratische tyrannie, en hèm zat de hanseatische vrijheid te 24 diep in het bloed om zich daadwerkelijk in Italië te vestigen. Hij detesteerde het 25 communisme en de sov-



illustratie

tekstkritische noten

aant.1jets bewonderde hij uitsluitend om de hyperkapitalistische tactiek van mannen als 2 Stalin en in zooverre het een gelukkige navolging was van Pruisen, van Rome. - Hij 3 stak over; hij onttrok zich aan de sjacherende west-europeesche politiek, die door 4 zakenmannen en zwetsers gevoerd werd inplaats van door staatslieden van zuiver 5 karakter en in het Westen vond hij, ondanks zijn critiek, een nieuw vaderland, dat 6 hem boeide door zijn sportiviteit, zijn tempo - en door zijn gelijkenis met het oude 7 klassieke Rome. (Zooals Europa op Griekenland leek en de verhouding tusschen die 8 twee haar moderne evenbeeld vond in de verhouding tusschen het moederland en 9 de Vereenigde Staten.) Hij kende geen verwerpelijker schrijver dan den epilepticus 10 Dostojewski, want stuk voor stuk incorporeerden zijn helden een stuk pathologisch 11 geweten, en stuk voor stuk leden zij aan het zoogenaamd zuivere christendom, aan 12 een buiten-kerkelijk, wezenloos moralisme. Hij, Hauser, leefde ongebreideld en zorge-13loos. - Alleen als hij, doodelijk uitgeput neerzeeg uit een verliefd avontuur en zich 14 uitstrekte in een smal en koel bed, vroeg hij zich in de twee korte minuten voordat hij 15 insliep soms wel eens af, of dit richtingloos en gewetenloos zwalken en rooven niet 16 eens zeer somber en armzalig eindigen zou. - Nu sliep hij en in zijn krachtig lichaam 17 sliep zijn grof, helder jongenshart, onbewust van zijn botte barbaarschheid en van zijn 18 plebeïsche charme. -


Vorige Volgende