Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

Van des koninck Arturs belove, ende van den heren van der Tafelronden, ende van heer Gawyns gelove ende siner gesellen.

Hier secget voert die aventuer¹³:
Als men geten hadde ter uer¹³,
Doe sprac die koninck Artur dese woert
Die si alle hoerden weder ende voert:
‘Gy heren, ic danke iu allen sere ter tijt,
Die nu tmynen hove komen sijt,
Ende my daermede ere te doene;
Hierombe belovic vor alle dese baroene
Altoes, als ic hof houde, na desen dage,
Te hoechtyde ende wan ic crone drage,
Dat ic niet eer dan en sal eten,
Ic en sal eer aventure weten
Waeraf dat sij¹⁴, ende oec gelovic mede,
Dat icse berechten¹⁷ sal doen ter stede
Die daventuren bringen daernaer,
Indien¹⁶ datse des te doene hebben daer
By enegen ridder die es (in) mijn hof;
Ende ombe te meerren¹⁷ daermede mijn lof,
Enter ridder¹⁸ lof van mynen hove met,
So willic dit houden¹⁸, by mijnre wet,
Also lange alsic leve tien stonden’.
Doe dit hoerden die van der Tafelronden,
Dat die koninck Artur dit gelovede daer,
Doe zeidensi alle, datsi daernaer
Haer belof hier moesten¹⁹ doen, toe²⁰;
Daer baden²¹ si Nasciene alle doe²⁰,
Dat hi hieraf sprake²² haer woert.
Doe quam Nascien vor den koninck voert,
Ende zeide so hoge sine tale,
Datsise alle hoerden in der²³ sale.
‘Here, heer²⁴ koninck!’ zeide Nascien tien stonden,
‘Hier sijn die²⁵ ridders van der Tafelronden,
Die oec willen doen hier een belof,
Dat hier nembermeer joncfrouwe in den hof
Comen en sal om helpe²⁶ negene,
Opdat tegen enen ridder allene
Te doene es, daer en sal een ridder varen
Waer dat sine leiden wille daernare,
Ende also vele pinen daerombe dan,
Dat men haer recht sal doen voertan¹⁵

13 aventur, artur

13 aventur, artur

14 Eng. that never from hensforth I shall not sitte to mete into the time that I here some straunge tidinge

17 merren

16 in den

17 merren

18 unde der ritter

18 unde der ritter

19 mosten

20 to, do

21 beden

20 to, do

22 spreke

23 den

24 her

25 sin dre

26 hulpe.

15 berichten

[p. 318]

 

Van den onrechte, dat haer es gedaen’.

 

Doe vragede die koninck Artur saen,

28535

Ochtsi¹ dat sekeren wouden² alle alsoe,

 

Alse daer Nascien hadde gesecht doe.

 

Si zeiden, ja si, alle daernaer;

 

Doe zwoeren³ si te houdene daer

 

Allegader toter⁴ doet toe;

28540

Daer was grote blyscap doe.

 

Ende als heer Gawyn hoerde dese dinge,

 

Ginc hi tsinen gesellen sonderlinge

 

Ende zeide, wouden⁵ si hem volgen daer,

 

Dat hi hem raden woude⁵ daernaer,

28545

‘Wy souden⁵ des allo hebben ere

 

Waer men des gewoge ember⁶ mere’.

 

Si zeiden alle, ja si, nu.

 

Doe nam hi haer sekerheit, secgic iu;

 

Ende deser⁷ was tachtentich ter stede;

28550

Doe leide hi dese alle mede

 

Tote vor die koninginne, ende zeide nu:

 

‘Vrouwe! ic entese ridder⁸ komen tot in

 

Ende bidden iu, dat gy ons onthout⁹

 

Alse iu ridder⁸ te sijne met gewout⁹,

28555

Van masnieden, ende datsi voert

 

Sullen¹⁰ secgen in elke poert,

 

Waer si komen, iu ridder wesen’.

 

Doe die koninginne hoerde van desen,

 

Zeide zijs¹¹ Gawyne groten danc mede

28560

Ende alle den andren¹², ende zeide ter stede:

 

‘Ic onthonde iu alle¹³ gereet

 

Vor myne heren ende vrient¹⁴, God weet,

 

Ende God moete¹⁵ my laten leven

 

So lange, dat ic iu des danc moge geven,

28565

Des behetes enter¹⁶ eren mede,

 

Die gy hier nu mede doet ter stede’.

 

Doe zeide Gawyn: ‘nu es dat in scijn,

 

Vrouwe, dat wy uwe ridder sijn;

 

Nu willewy iu doen een gelof,

28570

Dat nieman¹⁷ sal komen in uwen hof,

 

Die iu ansoeket ombe enege noet

 

Van enegen onrechte, dat men hem doet,

 

Daer en sal een nwer ridderen¹⁸ dan

 

Varen, opdat iegen enen man

28575

Te doene es, waer dat oec sy;

 

Ende oec snllen¹⁹ si mogen nemen daerby

 

Welken ridder si willen vorwaer,

 

Ende hebbene²⁰ also lange daernaer

 

Alsi²¹ des te doene hebben iet;

28580

Ende en quame²² hi in ener maent niet,

 

So soudewy²³ ne alle soeken varen,

 

Ende dat soude duren daernare

 

Een jaer ende enen dach,

 

Eer hi te hove wederkomen mach,

28585

Ende dan sal hi vertellen sine aventuren,

 

Die hem gesciet sijn²⁴ binnen derre uren,

 

Ocht si quaet, eder goet mede;

 

Dit sullensi ten Helegen²⁵ sweren gerede

 

Te varene ende te komene ten hof²⁶.

28590

Doe die koninck Artnr hoerde dit gelof’,

 

Dat mijn heer Gawijn gelovede tien tyden²⁷,

 

Was hi des utermaten blyde,

 

Entie²⁸ koninginne was van desen gelove

 

Die blydeste ene van den hove.

28595

Doe Artur die koninginne sach so blyde,

 

Zeide hi: ‘Vrouwe, nu willic tesen tyden²⁹,

 

Dat gy deser³⁰ geselscap hebbet te³¹ bat;

 

Want ic wil, Vrouwe, dat gy al mynen scat

 

In uwer hant hebbet ende doet daermede

28600

Al dat iu dunket³² goet ende oerbaerlychede;

 

Want sint iu God hevet gegeven

 

So scone geselscap in iuwen leven,

 

So willic dat gy des deelerse³³ sijt,

 

Ende dat gyne deelet³³ als in dunket tijt’.

28605

Als dit die koninginne verstoet,

 

Knieldesi vor den koninck te voet,

 

Ende dankede hem der eren daernaer.

 

Doe riepsi heren³⁴ Gawyne tot haer³⁵

 

Ende zeide, datsi nu woude,

28610

Dat men vier clerke nemen soude,

 

Ende datsi souden sijn daertoe³⁶

 

Datsi scriven souden voertmeer doe³⁶

 

Alle daventuren, die nadien

 

Den riddren³⁷ van den hove souden gescien,

28615

Dat men also lange als die werlt sal wesen

 

Daventnren moge vinden van desen.

 

Dus waren³⁸ vier clerke genomen daer,

 

Daventuren te scrivene daernaer;

 

Tote noch hevetse Blasys bescreven,

28620

Dat Merlijn hevet wtgegeven,

 

Ende nu voert van deser uren

 

Screven die clerke daventuren.

1 Off ze

2 wolden

3 do zworen

4 tot der

5 wolden, wolde, zolden

5 wolden, wolde, zolden

5 wolden, wolde, zolden

6 iemer

7 desser

8 unde dese ritters

9 ontholt, gewolt

8 unde dese ritters

9 ontholt, gewolt

10 solen

11 ze des

12 andern

13 allen

14 myne yrent

15 mote

16 unde der

17 neman

18 rittere

19 solen

20 hebben ene

21 alse ze

22 queme

23 zoldewy

24 zin

25 hilgen

26 daroff

27 ten tyde

28 unde de

29 to dessen tyde

30 desser

31 de

32 donket

33 deilersche, deilet

33 deilersche, deilet

34 hem

35 to er

36 darto

36 darto

37 ritters

38 weren.

[p. 319]

 

Doe gelovede Gawyn noch voert,

 

Dat hi en hoerde nember woert

28625

Van negener¹ aventuren, hi en zoudese dan

 

Varen soecken, ende sine gesellen daeran,

 

So lange, datsi souden voert

 

Daeraf bringen gewarige woert.

 

Dit geloveden sine gesellen alle daer,

28630

Entie² van der Tafelronden oec daernaer;

 

Ende van dien³ dage voert was Gawijn

 

Ende sine gesellen geheten⁴ fijn

 

Der koninginnen ridder voertmere;

 

Ende hieraf quam oec die ere

28635

Minen heren Gawyn altenen gader,

 

Dat menne hiet der aventuren vader,

 

Ombedathi daventuren brachte toe

 

Van den gelove, dat men daer dade alsoe.

 

Doe al dese gelove⁵ gedaen waren

28640

Ende men geten hadde daernare,

 

Toende daer ele sijn spel⁶, die woude⁷;

 

Daer quam Dagenet, met groter vroude,

 

Van Carlioen; hy dade⁸ daer grote feeste,

 

Dat daerop sagen⁹ minste ende meeste;

28645

Hi was wel half sot diegeue:

 

Hi tumelde, hi sanc, hi riep gemene,

 

Met luder stemmen riep hi daer:

 

‘Morgen moete¹⁰ wy soecken¹¹ vorwaer

 

Daventure te velde hier buten;

28650

Laet sien, wie¹² sal nu licgen in muten?

 

Heer Gawyn, suldy¹³ daer dorren komen iet

 

Met uwen ridderen? neen gy, niet;

 

Gy heren van der Tafelronden,

 

Suldy¹³ my iet dorren volgen tien¹⁴ stonden,

28655

Morgen, daer ic vor sal varen?

 

Neen gy, gy en hebbets herte niet, twaren!’ -

 

Aldus so riep daer Dagenet,

 

Die herde blode was, dat wet,

 

Ende sonder twivel, hi wapende hem sint

28660

Menechwerf ende voer omtrint

 

In den bosc, ende hinc sinen scilt mede

 

An enen boem, ende sloech daer ter stede

 

Sinen scilt met sinen swaerde alsoe,

 

Dat hyne¹⁵ cloef entie² verwe afginc doe;

28665

Ende dan quam hi te hovo met groter noet,

 

Ende zeide, hi hadder¹⁶ enen ridder¹⁷ ocht twe doet;

 

Ende haddi¹⁶ enen ridder¹⁷ gesien ryden,

 

Gewapent ende op hem roepen tien¹⁸ tyden,

 

Hi hadde gevloen al sine macht;

28670

Oec hadde hi dickewile bewacht doe¹⁹,

 

Ridder, die reden ende dachten soe

 

Ombe enege dine, dat hem gesciet was,

 

Dan voer hi al swigende an hem saen,

 

Ende nam hem metten breidel, sonder waen,

28675

Ende bracht bem, hoe²⁰ hine vangen hadde doe,

 

Ende zeide daer dan grote woerde toe.

 

Van deser²¹ manieren was Dagenet²²,

 

Ende hi was een scoen ridder met²³

 

Ende van groten geslachte, sonder waen.

28680

Hieraf laet ic dese tale staen,

 

Ende sal iu van enen tornoye secgen,

 

Dien die ridder onder hem daer lecgen.

1 gener

2 unde de

3 den

4 gehieten

5 gelovede

6 spil

7 wolde

8 dede

9 zegen

10 mote

11 soken

12 we

13 zole gy

13 zole gy

14 ten

15 he

2 unde de

16 hadde dar, he

17 ritter

16 hadde dar, he

17 ritter

18 ten

19 Eng. yef he mette eny knyght erraunt that were pensyf, that spake no worde

20 wo

21 desser

22 dagenoet

23 oec