Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift (1880)

Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

(1880)–Jacob van Maerlant– rechtenstatus

Auteursrechtvrij

Vorige Volgende


Van den koninck Leodegan ende van sinen gesellen. Ons segget daventure, twaren, 23890[regelnummer] Doe die Sennen gesconfiert waren, Dat die koninck Leodegan jagede doe Stoutelike thentGa naar voetnoot24 in die nacht toe, Ende sloech vele Sennen doet daeran. Doe geviel, dat koninck Leodegan 23895[regelnummer] Ende Cleodales gesceden waren Van haren liedenGa naar voetnoot25 ende quamenGa naar voetnoot26 gevaren In enen foreest in den nacht alsoe, EndetGa naar voetnoot27 was herde donker doe, Want die koninck Artur ende Leodegan 23900[regelnummer] Ende sine twe ende veertich gesellen voertan Noch die heren van der tafelronden En keerden nietGa naar voetnoot28 vor dien stonden DattetGa naar voetnoot29 dach was, maer danderGa naar voetnoot30 gemene, Die keerden des avendes thueswaertGa naar voetnoot31 allene. 23905[regelnummer] Maer daventure sechtGa naar voetnoot32 hier dat Leodegan Ende Cleodales, sijn drossate, voertan Jageden CanlusGa naar voetnoot33 ende Ydorasse Ende Lamathoure ende Dorilasse; Ende alsise lange hadden daer 23910[regelnummer] Gejaget, verhaeldensi se daernaer Ende haerreGa naar voetnoot34 gesellen hondert mede Ende veertich houdendeGa naar voetnoot35 tener stede; Doe die vier koninge zagen, die daer vloen, Datsi soccoersGa naar voetnoot36 daer vonden doen, 23915[regelnummer] Doe keerdensi hem ombe ende sagen, Datsi twe maerGa naar voetnoot37 daer en iagen; Doe liepensi hem op sere nadas Ende onder enen eyke, daer dat scone was, Ontbeiden die twe daer alsoe; 23920[regelnummer] Daer wart die koninck Leodegan doe Daer neder gesteken ende sijn ors mede; Alse Cleodales dit sach ter stede, BeetteGa naar voetnoot38 hy neder ende halp hem daer Dat hy op sijn ors quam daernaer, 23925[regelnummer] Ende bat hem dat hi enwech rede, Hi soude vor hem bliven ter stede. Alse dit die koninck hoerde suchte hy
[pagina 266]
Ende hadde grote ontfermnesse daerby, Ende berouwedeGa naar voetnoot1 hem herde sere saen, 23930[regelnummer] Dat hi tegen hem hadde mesdaen, Ende zeide tot hemselven, seggic iu, Hi sonde hem dese dogot lonen nu; Die Sennen liepen hem op ter stede, Ende si weerdenGa naar voetnoot2 hem sere mede naer. 23935[regelnummer] Entie eyke halp hem wael daer; Men konde hem van achter niet komen Ende al dese wile gevielGa naar voetnoot3 oec mede, Dat Gwinemar ende Synados bede Jageden seven Gigante alsoe; 23940[regelnummer] Daer quamenGa naar voetnoot4 op vijftich Sennen doe Ende si volgeden hem doe so nare, Datsi in die vijftich gejaget waren Eer si dat iet wisten al bloet. Doe wart die strijt herde groet, 23945[regelnummer] Want die twe waren herde koene; Ende niet lanc na desenGa naar voetnoot5 doene Quam hem eon ridder te hulpe nu; Ende al dose wile, dat seggic iu, Dat deseGa naar voetnoot6 aldus daer nu streden, 23950[regelnummer] So jagede Antor daer ter steden Die Sennen, ende Keye ende Griflet Ende Lucam ende Amorasis met Ende Arogans ende Cladise Ende Abechin ende Blioberise 23955[regelnummer] Ende Galesconde ende Galegresante Ende Keyadijn. Dese twaelfGa naar voetnoot7 seriante Jageden die Sennen in den foreest Ende sloegenGa naar voetnoot8 so doet alremeest, Ende jagedense so lange daer, 23960[regelnummer] Datsi quamen in enen plaen daernaer, Daer si vonden den koninck Pantyne Met tweenhondert Sennen in scine; Ende also vro alsi die twaelve sagen Sijn si haestelic in hen geslagen 23965[regelnummer] Met groter cracht; doe duurde daer Die strijt toter middernacht wel naer. Dus vochtensi nu te dier steden: Die koninck Leodegan ende Cleodales streden TenerGa naar voetnoot9 stat, ende Gwinemar 23970[regelnummer] Ende Synados tenerGa naar voetnoot9 anderGa naar voetnoot10 vorwaer; EntieGa naar voetnoot11 van der tafelronden mede wet, Die streden daer ter derderGa naar voetnoot12 stede, Ende ter vierderGa naar voetnoot13 die koninck Artur, dat Ende koninck Bohort ende koninck Ban met. 23975[regelnummer] Ende dander waren alle ter stat waert Ende alsi daer quamenGa naar voetnoot4 warenGa naar voetnoot14 si vervaert; Ombedat die koninck Artur ende koninck Ban EntieGa naar voetnoot11 koninck Bohort ende Leodegan In der stat nu niet en waren, 23980[regelnummer] MeendenGa naar voetnoot15 si dat si doet sijn, twaren, Ende hadden des rouwe herde groet; Ende ombedit sloegenGa naar voetnoot8 si daer al bloet HaerGa naar voetnoot16 tenten vor die stat alsoe In derGa naar voetnoot17 prayerie, die daer stont doe. 23985[regelnummer] Ende in desen doene alsGa naar voetnoot18 dit was, Was Merlijn oec gevolget nadas Met siner banier wel tiendnsent Seynen Ende brachtese gejaget in enen pleyne, In enen dale tuscen twe berge toe; 23990[regelnummer] Ende dese leide dio koninck Galaät doe, Die here van den lande dierGa naar voetnoot19 syden was. Ende doe si quamenGa naar voetnoot4, sijt seker das, Makede Merlijn een chantement, Ende dade daer komen een water omtrent, 23995[regelnummer] Dat herde groet ende stuer was daer, Datsi niet vorder en dorsten naerGa naar voetnoot20 Riden, ende so in angeste waren, Datsi weder wonden kerenGa naar voetnoot21, twaren. Doe sagensi enen nevel so groet 24000[regelnummer] Die hem so grote donkerheit doet, Datsi nergent en mochten riden; So moestenGa naar voetnoot22 si daer bliven ten tyden, Wantsi vorwaert no achterwaert mede En dorsten varen daer ter stede; 24005[regelnummer] Ende waerombe Merlijn dit dede nu, Sal ic hier al vertellen iu, Want in die merseGa naar voetnoot23 van Carmeliden Lach een herde goet lant tienGa naar voetnoot24 tyden In dene syde an des koninck Rioens lant. 24010[regelnummer] EntieGa naar voetnoot11 koninck daeraf hiet Amant, Ende op desen koninck hadde vordas Die koninck Uter-Pandragoen, doe hi levende was. Lange georlogetGa naar voetnoot25 op dat lant, Ombedat sijn man die koninck Amant 24015[regelnummer] Niet werden en woude; maer nochtan
[pagina 267]
Orlogede hine so lange, dat hi wan Enen herde riken castecl daernaer Die Caroie hiet, wet vorwaer; EntienGa naar voetnoot1 casteel hadden te leene 24020[regelnummer] Driehondert riddersGa naar voetnoot2, als in desen gemene Datsine elkGa naar voetnoot3 jaerlykes, twaren, Twe maent sculdech tboudene waren, Welke tijt dat men woude in den iaer; Entie heerscap daeraf duerdeGa naar voetnoot4 aldaer 24025[regelnummer] Twintich milen verre daeromtrint; Enten casteel gaf Uter-Pandragoen sint Den koninck Banne ende sinen broeder mede, Bohorde, ende hem te blivene ter stede Ende oec horen ervenden embermeerGa naar voetnoot5; 24030[regelnummer] Wantsi hem geholpen hadden seer In sinen orloge; ende daerna thant, Doe sine hadden in hore hant, GavenGa naar voetnoot6 sine Gwinebande daernaer, Horen broederGa naar voetnoot7, die doe was vorwaer, 24035[regelnummer] Die beste van nigromancien, dienGa naar voetnoot8 men vant, Ende oec ten wapenen een vrome seriant; Entie koninck Amant was droevech des, Dat sijn casteel verloren es, Ende als hi sach, dattieGa naar voetnoot9 koninck Artur nu 24040[regelnummer] In Carmelide was, dat seggic iu, Entie Sennen in sijn lant mede, Doe dachte hi, soude hi des embermeer stede OchteGa naar voetnoot10 stonde verkrygen, dat hi vorwaer Sinen casteel mochte winnen daernaer, 24045[regelnummer] Dit soude nu met rechte wesen; Hi ontboet sine liede na desen, Sodat hi hadde sevendusent man, Ende voer enwech so lange daeran, Dat hi quam varende in dat dal, 24050[regelnummer] Daer die tienGa naar voetnoot11 dusent Sennen lagenGa naar voetnoot12 al, Daer se Merlijn dade bliven also Als gy voert hoerdetGa naar voetnoot13, entesGa naar voetnoot14 morgens vro Was dat water enwech, ende twas Herde scoen weder; ende nadas 24055[regelnummer] Geredensi hem ende reden van daer, Ende te hant gemoetenGa naar voetnoot15 si naer Den koninck Amante met sinen liedenGa naar voetnoot16; Doe meendenGa naar voetnoot17 si in dienGa naar voetnoot18 tyden, DattetGa naar voetnoot19 des koninck Leodegans liedeGa naar voetnoot20 waren 24060[regelnummer] Die hem gevolget quamenGa naar voetnoot21 nareGa naar voetnoot22, Ende sloegenGa naar voetnoot23 in hem daer ter steden; Doe wart daer herde seer gestreden. Hier latic dese dus striden nu, Ende sal van Artur seggen iu, 24065[regelnummer] Die den koninck Ban euten koninck BohoertGa naar voetnoot24 Dat swaert togede, als gy hebbet gehoertGa naar voetnoot24, Dat hi nu gewonnen hadde daer, Datsi sere pryseden vorwaer. Doe reden si daer onder hem drienGa naar voetnoot25 24070[regelnummer] Te Deneblasewaert; mettienGa naar voetnoot25 So hoerden si grote slage daer Eer si iet verre reden vorwaer, Ende twas donker daer si reden In den bosc, ende doe ter steden 24075[regelnummer] So en sceen die mane niet doe; Daer si die slage hoerden alsoe, Derwaert redensi dapperlike naer, Daer vondensi Synados ende Gwinemaer, Maer den derden kendenGa naar voetnoot26 si meer no min. 24080[regelnummer] Doe si dit sagenGa naar voetnoot27 sloegensi in, Ende dodentGa naar voetnoot28 al dat voer hem quam; Daer proevede Artur, als ict vernamGa naar voetnoot29, Malminadorse, dat goede swaertGa naar voetnoot30, Want eer die strijt geïndet waertGa naar voetnoot30, 24085[regelnummer] Sloech hi daermede doet tien Gigante. Doe die Sennen, die quadeGa naar voetnoot31 seriante, Hem sagen sulc wonder maken daer, Gingensi vlien alle daernaer. Doe volgedensi hem daerna ten steden, 24090[regelnummer] Maer si en sijn niet verre gereden, Si en hoerden echt geclanck daeran Met swaerden; doe zeide die koninck Ban: ‘My dunket, dat wy ons sullen nu Al die nacht meyen, seggic iu, 24095[regelnummer] In desen boseeGa naar voetnoot32 met strydene mede’. ‘By Gode, dat es my lief’, zeide ter stede Die koninck Artur, ‘so sal ic daeran Mijn swaert te rechte proeven-Ga naar voetnoot33 dan’. ‘HoeGa naar voetnoot34, en hebdyGa naar voetnoot35 dat noch niet geproevetGa naar voetnoot36?’ 24100[regelnummer] ‘Neen ic, here’, zeidi, ‘also alstGa naar voetnoot37 behoevetGa naar voetnoot36, Want der Sennen was te luttel goet Ende gy ende dander sloegense doet,
[pagina 268]
Sodat ictGa naar voetnoot1 na minen wille doe Niet en konde geproeven daer alsoe’. 24105[regelnummer] Doe loechenGa naar voetnoot2 si sere ombe sine woert; Dus quamensi gereden voert Ende vonden die twaelf ridderGa naar voetnoot3 vechtende nu Tegen hondert Sennen, seggic iu; Daer sloegensi in ende vochten alsoe, 24110[regelnummer] Datsise alle doet sloegen doe Tote veertieneGa naar voetnoot4. die hem ontvloen alsoe. Daer proevede Artur sijn swaert doe So waelGa naar voetnoot5, dat hi zeide ter stat Dat Caliburnus iegen dat 24115[regelnummer] Ene bone niet waert en wareGa naar voetnoot6; Dus voerensi in goeden hogen daernare Ende blyde, ombedatsi daer ter stede Die twaelve bescutGa naar voetnoot7 hadden mede. Doe quam daerop Merlijn ridende nu, 24120[regelnummer] Die sere nu riep, dat seggic iu, OptenGa naar voetnoot8 koninck Artur. ende zeide: ‘heer, Nu haestet iu een luttel meer, Nu vaert ende bescuddet den koninck Leodegan, Die nu vechtet tegen hondert man 24125[regelnummer] Ende oec twintich, hi ende Cleodales, Ende si sijnGa naar voetnoot9 beide teGa naar voetnoot10 voet, sijt seker des, Want haer orse sijnGa naar voetnoot11 gesteken doet Onder hem; nu volget my bloet’. Ende si volgeden hem, ende aldaer 24130[regelnummer] Vloech den drake utenGa naar voetnoot12 monde vorwaer Groete vlamme van viereGa naar voetnoot13 nu, Daer si mede by sagen, seggic iu. Doe reden die een ende twintich gesellen alsoe Datsi quamen toten eyke toe, 24135[regelnummer] Daer si sagen Cleodales ende Leodegan, Die den eyke vaste stonden an, Ombedatse niemanGa naar voetnoot14 van achter en soudeGa naar voetnoot15 Mogen bestriden met gewoude, Ende wat hem toe quam van voren 24140[regelnummer] MoesteGa naar voetnoot16 daer dieGa naar voetnoot17 doet bekoren. Doe Merlijn sach genen strijt Ende sine gesellen, des seker sijt, Doe sloegensi in, ende daernaer Wrachtensi dat meeste wonder daer, 24145[regelnummer] Dat ieman (oit) sach met ogen, Daer en konde niemanGa naar voetnoot18 vor hem gedogen; Maer in dat leste hadden sijtGa naar voetnoot19 haest genoech, Want die Gigante daden hem ongevoech, DierGa naar voetnoot20 daer was wel sestich onder. 24150[regelnummer] Doe Merlijn sach die sine tonderGa naar voetnoot21, Reet hi besyden in den foreest aldaer Ende beide een luttel daernaer; Doe quam hi weder ende brachte doe Dertich ridder van der tafelronden daertoe, 24155[regelnummer] Die groten moert wrachten nu. Daer stredensi so lange, seggic iu, Datsi den koninck Loodegan ter stede Daer bescudden ende Cleodales mede, Ende sloegen die rese ende danderGa naar voetnoot22 doet, 24160[regelnummer] Datter hem maer sevene ontstoetGa naar voetnoot23. Doe leidese Merlijn uten bosce daer, Ende doe si daer wtquamen, wet vorwaer, BeganGa naar voetnoot24 dat te dagene; doe reden si saen Daer si haerGa naar voetnoot25 tenten sagen staen; 24165[regelnummer] Ende doe si in haerGa naar voetnoot25 tenten quamenGa naar voetnoot26 Ende haerGa naar voetnoot25 liede dat vernamenGa naar voetnoot26, WasserGa naar voetnoot27 grote feeste ter stede; Daerna gingensi hem rastenGa naar voetnoot28 mede Ende sliepen een luttel nadat; 24170[regelnummer] Ende na den slape waren ter stat Die tafelen gereet ende men ginc eten, Ende na den etene, gy sult weten, So dade die koninck Leodegan Al dat goet vor hem brengen dan, 24175[regelnummer] Dat in den stryde gewonnen was, Dat deelde men daer doe, sijt seker das, DenGa naar voetnoot29 koninck Artur entenGa naar voetnoot30 koninck BohoertGa naar voetnoot31 EntenGa naar voetnoot30 koninck Ban also voertGa naar voetnoot32, By Merlijns rade, dat hemselven daer 24180[regelnummer] Een penninck niet en bleef vorwaer. Doe dat goet also gedeelt was, Dade die koninck te wetene na das In dat koninckryke overal, Den jongen batselieren, groet ende smal, 24185[regelnummer] WaerGa naar voetnoot33 daer ieman die wille winnen daer Ende met hem woude varen daernaer, Hi soudene rike maken, God weet; Ic segge iu, dat niet lange en leet, Hi en hadde daer wel xxm batseleer, 24190[regelnummer] Ende hi hadder oec gehat wel meer,
[pagina 269]
Hadde hi gewilt; maer neen, hy; Hi en woude niet dattet lant ydel sy Ende ongemannet oec mede. Ende na desen doeneGa naar voetnoot1 reet en wech gerede 24195[regelnummer] Die koninck Bohort tenGa naar voetnoot2 castelewaertGa naar voetnoot3 Van Caroie, met snelre vaertGa naar voetnoot3, Ombe dienGa naar voetnoot4 bescuddene nu daernaer Tegen den koninck Amante vorwaer; Want Merlijn dade hem verstaen, 24200[regelnummer] Als ic iu hier vor zeide saen, Datten die koninck Amant woude winnen; Dus voer hi enwech hierenbinnen, Ende nam met hem vijfdusent man Wael te harnas, ende reet danGa naar voetnoot5 24205[regelnummer] Met sinen liedenGa naar voetnoot6, datsi quamen, DaerGa naar voetnoot7 si den casteel van Caroie vernamen, Daer si wael inne waren ontfaen. Nu sal ic iu aventure doen verstaen Van den koninck Galaät, ende oec mede 24210[regelnummer] Van den koninck Amante ter stede.	voetnoot24 stoltelike went voetnoot25 luden voetnoot26 quemen voetnoot27 unde dat voetnoot28 nicht voetnoot29 dat dat voetnoot30 andern voetnoot31 to huswert voetnoot32 zeget voetnoot33 Claulus voetnoot34 erre voetnoot35 holdende voetnoot36 holpe voetnoot37 meer; doch zie 't Eng. and saugh they were but tweyne voetnoot38 beitte. voetnoot1 berow; doch zie 't Eng. and repente in his herte voetnoot2 werden voetnoot3 gevel voetnoot4 quemen voetnoot5 dessen voetnoot6 desse voetnoot7 twelff voetnoot8 slogen voetnoot9 to ener voetnoot9 to ener voetnoot10 andern voetnoot11 unde de voetnoot12 derden voetnoot13 veerder voetnoot4 quemen voetnoot14 weren voetnoot11 unde de voetnoot15 menden voetnoot8 slogen voetnoot16 er voetnoot17 de voetnoot18 al voetnoot19 de voetnoot4 quemen voetnoot20 darnaer voetnoot21 kieren voetnoot22 mosten voetnoot23 martse voetnoot24 ten voetnoot11 unde de voetnoot25 orlogede he lange. voetnoot1 unde den voetnoot2 ritters voetnoot3 elker voetnoot4 durde voetnoot5 ombermeer voetnoot6 geven voetnoot7 oren broder voetnoot8 den voetnoot9 dat de voetnoot10 offte voetnoot11 tijn voetnoot12 legen voetnoot13 hoerden voetnoot14 unde des voetnoot15 gemoten voetnoot16 luden voetnoot17 menden voetnoot18 den voetnoot19 dat dat voetnoot20 lude voetnoot21 quemen voetnoot22 naren voetnoot23 slogen voetnoot24 Bohort, gehort voetnoot24 Bohort, gehort voetnoot25 dren, mytden voetnoot25 dren, mytden voetnoot26 kanden voetnoot27 segen voetnoot28 doden dat voetnoot29 ik vornam voetnoot30 sweert, wart voetnoot30 sweert, wart voetnoot31 quaden voetnoot32 dessen busche voetnoot33 proven voetnoot34 wo voetnoot35 hebbe gy voetnoot36 nicht geprovet, behovet voetnoot37 als dat. voetnoot36 nicht geprovet, behovet voetnoot1 ik dat voetnoot2 lachgeden voetnoot3 twelff ritter voetnoot4 veerteyne voetnoot5 wal voetnoot6 were voetnoot7 besend voetnoot8 op den voetnoot9 sin voetnoot10 to voetnoot11 sint voetnoot12 ut den voetnoot13 vure voetnoot14 neman voetnoot15 ne solde voetnoot16 moste voetnoot17 den voetnoot18 neman voetnoot19 se dat voetnoot20 der voetnoot21 to onder voetnoot22 unde de andern voetnoot23 onsuet voetnoot24 begonde voetnoot25 er voetnoot25 er voetnoot26 quemen, vernemen voetnoot25 er voetnoot26 quemen, vernemen voetnoot27 was daer voetnoot28 resten voetnoot29 de voetnoot30 unde de voetnoot31 Bohort voetnoot30 unde de voetnoot32 In 't Eng. daarentegen: and Arthur it departed be the counseile of Merlyn, that the kynge Leodegan would not medle therin voetnoot33 weer. voetnoot1 done voetnoot2 to den voetnoot3 wart voetnoot3 wart voetnoot4 den to voetnoot5 van dan voetnoot6 luden voetnoot7 dat

Vorige Volgende

Over het gehele werk

landen

Groot-Brittannië (en Noord-Ierland)