Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

Van den koninck Artur ende van Merline ende van Sagrimor.

Hier seghet dhistorie⁷ vorwaert mere
Dat die van Tornasse grote ere
Daden⁸ den heren, zijt zeker das,
Om die victorie daer ic af las,
Die vor der stat gesciede daer nu.
Die koninck Leodegan, seggic iu,
Ende sijn dochter daden⁸ groet ere daer
Den koninck Artur, wet vorwaer
Si waer⁹ hem altoes gerne by
Maer dat dat scande waer⁹, dachte sy.
Op ene tijt nam Merlijn daer
Die drie koninge te rade naer,
Ende seide, hi moeste te Logres varen:
‘Men hevet daer rades te doene, twaren,
Niet daerom be dattet lant hevet geen ruwaert¹⁰,
Want die genote sijn so beswaert
Van den Sennen, datsi en mogen
Op nieman varen noch orlogen;
Daer sijn liede¹¹ in komen ter heervaert
Van over veertech dachvaert,
Ende alle dage wasset dat heer twaren’.
Hi telde hem hoe belegen waren
Die stede Clarense ende Windeberes,
Ende hoe ene partye oec gevaren es
Opten koninck Loth, ende ene ander mede
Op Clarione ende Ydier ter stede;
Hi telde hem alle die stryde daernaer,
Die si gehat hadden vorwaer,
Ende hoe Ywein die grote, ter steden,
Ende Ywein Overdoem sijn gesceden
Van den koninck Uriens, horen vader,
Dat hi daer niet af en weet algader,
‘Ende Keye van Strans ende Ladinas
Ende Keye die Clene’, zeide hi nadas,
‘Dese sijn wt¹² horen lande gevaron
Te Logreswaert, sonder sparen,
Ombe ridder te¹³ werdene van Arturs hant,
Ende si en mogen niet komen in dat lant,
Ten¹⁴ zij hy andren rade dan¹⁴ si hebben nu;
Des doet iu te gemake, seggic iu,
Ende en varet nergen hier nochte daer
Totedat ic weder kome vorwaer’.
‘Ja Merlijn’, zeide die koninck Ban,
Ende wildy¹⁵ ons nu begeven dan,
So warewy verloren al te male’.
‘Here’, zeide Merlijn, ‘so meendy¹⁶ wale,
Dat ic niet wederkomen soude tot¹⁷ iu?
En denket des nember¹⁸, dat hetic iu,
Want gy haddet¹⁹ myne vrienscap²⁰ verloren dan’.

7 de istorie

8 deden

8 deden

9 weer

9 weer

10 Eng. nought for that the londe hath eny perecle

11 lude

12 ut dien

13 ritter to

14 dat en, dat

14 dat en, dat

15 wil gy

16 mene gy

17 zolde to

18 nomber

19 hadden

20 vrenscap.

[p. 224]

 

‘Ic en denke geen arch’, zeide die koninck Ban,

 

‘Tote iu, lieve vrient¹, dan dat gy

20205

Mijn vrient¹ zijt, ende ic duwe daerby’.

 

Ende Merlijn zeide: ‘ic sal herde saen

 

Hier weder sijn’. Dus es hi gegaen

 

Van hem, also si en wisten waer,

 

Ende quam opten selven avont daernaer

20210

Daer Blasys, sijn meester², was,

 

Die blyde es, sijt seker das;

 

Si hadden onder hem feeste groet.

 

Daer telde Merlijn Blasyse al bloet

 

Alle die dinge, die gesciet waren,

20215

Den drien³ koningen, ende daernare

 

Telde hi hem die stride, groet ende clene,

 

Waer si gescieden algemene;

 

Dit screef Blasys al daernaer.

 

Ende opten⁴ selven avent, wet vorwaer,

20220

Dat Merlijn quam te Blasysewaert

 

So was Sagrimor in der vaert

 

Met drien³ hondert gesellen te vaerne⁵ nu

 

In dat lant van Logres, seggic iu,

 

Ende quamen gevaren te Wyssant

20225

Ende voeren over te Doever⁶ thant,

 

Daer gereidensi hem ende zaten⁷ op haer⁸ paerde

 

Ende voeren henen hoerre vaerde⁹;

 

Si en kenden den wech niet daernaer

 

Ende si en wisten wien¹⁰ vragen daer;

20230

Want dat lant al verbrant daer was,

 

Die Sennen haddent¹¹ verwoestet vordas,

 

Ende eer si des iet¹² worden gewaer,

 

Quamensi op een trop daernaer

 

Van Sennen, die Oriens hevet gesent

20235

Wael twintichdusent daer omtrent,

 

Die voeren ombe Sohant vorwaer

 

Ombedat hem nieman¹³ en zoude daer

 

Scade doen van den rove nu,

 

Dien si gerovet hadden, zeggic iu.

20240

Doe quamen daer liede¹⁴ roepende seer

 

Ende riepen lude op Onsen Heer;

 

Doe vrageden die kinder, wat hem es¹⁵?

 

Si zeiden: ‘die Sennen, sijt gewes¹⁵,

 

Verbernen ende verstoeren¹⁶ dat lant

20245

Ende doden dat hem komet te hant

 

Man, wijf, ende kinder.

 

Doe vragede Sagrimor ginder,

 

Waer die koninck Artur nu weer

 

“Te Camelide”, zeiden si, “heer”.

20250

“Ende wie es hier dan in siner stat?”

 

“Des koninck Lottes kinder”, zeidensi nadat;

 

“Ende waer zijn si nu?” zeide hi doe.

 

“Te Logres”, zeiden die dorpers alsoe,

 

“Ende by Gode, en vaert niet voert,

20255

Want gy werdet¹⁷ alle vermoert”.

 

“Ende waer staet Logres?” zeidi¹⁸ naer;

 

“Gy zijt wel in den wech”, zeidensi daer,

 

“En daden die Sennen; maer ombedat

 

Moety¹⁹ varen enen andren²⁰ pat”.

20260

“Ende hoe²¹ verre es”, zeidi¹⁸, “Carmeloet²²?”

 

“Tien²³ mylen, maer si en zijn niet groet”.

 

Doe sprac²⁴ Sagrimor: “by Onsen Here,

 

Ic en keer heden, ic en sal ere

 

Stryden tegen dese Sennen nu;

20265

Mine gesellen, nu wapent iu!

 

Laet zien²⁵, wie hem wel sal proeven²⁵,

 

Want wy des wel zullen behoeven²⁶;

 

Si houden²⁷ in onsen wech hiervor;

 

Condewy haer²⁸ scare broken dor,

20270

Wi zullen²⁶ wael komen te Carmeloet²²

 

Es dat sake dat wijs²⁹ hebben noet”

 

Dus wapendensi hem alle daer,

 

Ende vergorden haer orse daernaer,

 

Ende saten³⁰ daerop ende lieten lopen;

20275

Si wouden³¹ hem selven dnre verkopen.

 

Ende al die wyle datsi dus streden,

 

Was Merlijn van Blasise gesceden,

 

Ende was vor die stat komen nu

 

Te Carmeloet²², zeggic iu;

20280

Hi quam als een out kranck³² man

 

Ende hadde enen gescoerden³³ rock an

 

Ende ene matsue haddi³⁴ mede

 

Op sinen halse, ende dreef ter stede

 

Een hoep vees tote vor die stat,

20285

Ende hi begonde roepene³⁵ nadat,

 

Ende makede rouwe ende mesbaer³⁶,

 

Dat ment hoerde in der stat aldaer:

 

“Acn arme, God Here!” riep hi doe,

 

“Hoe scone kinder zullen ember toe

20290

Haer lijf verliesen³⁷! koninck³⁸ Artur, lieve Here!

 

Dese³⁹ scade en verwindy⁴⁰ nembermere,

1 vrent

1 vrent

2 mester

3 dren

4 op den

3 dren

5 to varne

6 dat overe; doch zie 't Eng. thei arived at the port of Dover

7 seten

8 er

9 orre verde

10 wen

11 dat

12 icht

13 neman

14 lude

15 is, gewis

15 is, gewis

16 versturen

17 worden

18 zegede he

19 mote gy

20 andern

21 wo

18 zegede he

22 Eng. Camelot

23 tijn

24 sprach

25 zeen, proven

25 zeen, proven

26 zolen behoven

27 holden

28 es

26 zolen behoven

22 Eng. Camelot

29 wy des

30 zeten

31 wolden

22 Eng. Camelot

32 olt kranch

33 gescorden

34 hadde he

35 to ropene

36 mysbaer

37 vorlesen

38 koninch

39 desen

40 verwin gy.

[p. 225]

 

Verliesdy¹ dese hier nu ter tijt!

 

Ay, Sagrimor, die hier komen sijt

 

Toten koninck Artur, ombe ridder² te syne,

20295

Ic wane³ gijs niet en werdet in scyne,

 

Hoe goeden vrient⁴ soudy⁵ wesen nu

 

Artur, mochte hi⁵ behouden iu!”

 

Gawijn ende sine broeder mede

 

Stonden opter mueren⁶ van der stede,

20300

Ombe wtwaert te siene na den brant,

 

Die alombe daer was in dat lant;

 

Ende si hoerden desen ouden⁷ man

 

Sere roepen⁸, ende spraken⁹ hem an;

 

Maer hi geliet ocht hijs en¹⁰ hoerde niet¹¹

20305

Ende sloech sine colve op die aerde, siet¹¹,

 

Ende scudde metten¹² hovede daernaer,

 

Alse ocht¹⁰ hi ontsinnen soude openbaer;

 

Hi sceen rouwe drivende swaer,

 

Hi vil op die aerde saen daernaer,

20310

Alsocht¹⁰ hi in onmacht hadde gewesen;

 

Doe stont hi op thant na desen,

 

Ende nam sine beeste ende dreefse mettien¹²,

 

Ocht¹⁰ hi te woudewaert woude vlien.

 

Doe riep hi: “waer es die ritterscap gevaren

20315

Van Logres? men zeide, dat hier waren

 

Des koninck Arturs neven komen,

 

Die dit lant souden begomen;

 

Vorwaer si hoedent¹³ oevele, seggic iu,

 

Alse si sullen laten sterven nu

20320

Dat wonder van der werlt al rene”.

 

Alse Gawyn hoerde datgene,

 

Riep hi driewerf: “vilein¹⁴, waerby

 

En wiltu¹⁵ niet spreken tegen my?”

 

Entie vilein¹⁴ keerde zijn hovet daernaer,

20325

Ocht¹⁰ hi niet en wiste waer dat waer;

 

Noch riep Gawyn driewerf mede;

 

Doe sach hi opwaert daer ter stede

 

Die ogen toe, ende metten¹² monde daer

 

Al grinsende¹⁶, dat hem bleken daernaer

20330

Die tande, ende zeide: “wat wildy¹⁷?”

 

Gawyn zeide: “dat gy spreket¹⁸ tegen my

 

Ende komet hier nare nu na des,

 

Ende zegget my, wat iu te wenene es”.

 

“lc soude iu”, zeide hy, “seggene saen,

20335

En wouden my mine beeste niet ontgaen”.

 

“Neensi, niet; maer zegget nu my,

 

Wat iu dus te clagene sy,

 

Ende ombe wien gy weent, des biddic iu”.

 

“Ic zoudet dy zeggen, woudestu nu

20340

Dy pynen hem te helpene mede”.

 

Gawyn zeide: “by myner waerhede,

 

Ic gelove dy nu, dat ic van al

 

Mire¹⁹ macht hier toedoen zal”.

 

“Here”, zeide die vilein ter stede,

20345

Wie zijdy, ende hoe hety²⁰ mede?’

 

‘Ic hete Gawyn, nem des goem,

 

Entie koninck Artur es mijn oem’.

 

‘So sal ict dy²¹ zeggen’, zeide hi doe,

 

‘Nochtan en hebdy²² dat herto niet soe,

20350

Dat gy se zult dorren²³ bescudden nu:

 

Dat es des keyzers neve, zeggic iu,

 

Van Constantinople ende hetet Sagrimore,

 

Ende was ten koninck Arturwaert in rore,

 

Ombedat hine ridder zoude maken,

20355

Met drien²⁴ hondert vromer sciltknapen;

 

Ende drie²⁴ dusent Sennen hebbense begaen,

 

Die in horen²⁵ wech waren²⁵ gestaen,

 

Daer si tegen stryden so sere sekerlike,

 

Dat nieman (en) sach desgelike;

20360

Ende kondestu dese bescudden nu,

 

Dune dades niet so wael, zeggic iu;

 

Maer neen, gy en hebbet dat herte niet’.

 

Alse Gawyn dit hoerde ende siet,

 

Datten die vilein²⁶ blode scout²⁷.

20365

Scaemde hi hem des; met groter gewout²⁷

 

Riep hi: ‘edele gesellen, wapent iu nu,

 

Ende volget my na, des biddic iu’.

 

Doe hadde hire vier²⁸ dusent saen bereet,

 

Daer hi haestelic mede henen reet;

20370

Ende hi hiet²⁹ den vilein²⁶, dat hi daer

 

Op een paert sate, ende hise daernaer

 

Leide daer die kinder vochten doe;

 

Entie vilein dade³⁰ daer alsoe:

 

Hi leidese daer die strijt was groet,

20375

Daer Sagrimor vacht ende sine genoet.

 

Doe si daer quamen, sagen³¹ si wel,

 

Dat die strijt was herde fel

 

Ende dat Sagrimor anxtlike³² street

 

Entie scare dorbrac gereet;

20380

Si hadden er driehondert doet geslegen³³

 

Sagrimore en dorste nieman³⁴ komen tegen,

1 vorliese gy

2 ritter

3 wene

4 vrent

5 zolde, mochte gy

5 zolde, mochte gy

6 op den muer

7 olden

8 ropen

9 spreken

10 off he des

11 nicht, gedicht

11 nicht, gedicht

12 mytden

10 off he des

10 off he des

12 mytden

10 off he des

13 dat

14 vilan

15 wultu

14 vilan

10 off he des

12 mytden

16 grensende

17 wil gy

18 spreken

19 mine

20 we sint gy, wo hete gy

21 dy dat

22 heb gy

23 zolt doren

24 dren, dre

24 dren, dre

25 oren, weren

25 oren, weren

26 vilan

27 scolt, gewolt

27 scolt, gewolt

28 veer

29 heet

26 vilan

30 dede

31 quemen, zegen

32 engestlike

33 geslagen

34 nemen.

[p. 226]

 

Hi sloech so grote slage doe,

 

Dat die Sennen vor hem vloen doe;

 

Hem en dorste nieman¹ genaken,

20385

Dan si van verre² tot hem staken

 

Ende scoten met speren tot hem daer;

 

Maer niet lange, wet vorwaer,

 

En hadde hi daer mogen geduren.

 

Doe quam Gawyn terselver uren

20390

Inslaende met so groter mogenthede,

 

Dat hire twedusent storten dede;

 

Des was Oriens herde onblyde,

 

Want hi en sach nie³ so luttel liede⁴

 

Hem so vromelic hebben geweert.

20395

Hi nam een speer met snelre veert,

 

Ende sprac, hi sal sulken steken daer,

 

Die des berouwen sal daernaer;

 

Ende hierenbinnen was Gawein

 

So verre komen in den plein,

20400

Dat hi ten kindren komen es,

 

Die moede waren, zijt seker des;

 

Maer Sagrimor stont vor hem daer

 

Met ener axe, wetet vorwaer,

 

Ende sloech alombe slage groet,

20405

Dat daer iegen niet en gestoet

 

No⁵ halsberch no⁵ helm mede,

 

Hi en sloech dat al doer ter stede.

 

Hi was groet ende wael gemaket

 

Ende van leden bet geraket

20410

Dan men enegen vant ten tyden.

 

Daer Gawyn nu in soude ryden

 

By den kindren⁶, daer si nu streden,

 

Bescuddise vromelic, ter steden.

 

Daer wart die strijt herde groet,

20415

Daer bleef der Sennen vele doet.

 

Daer wasser twintichdusent vergadert nu,

 

Want die gesceden waren, zeggic iu,

 

Ombe dat lant te rovene quamen⁷ daer an,

 

Ende Oriens hadde twintichdusent man,

20420

Daer waren veertichdusent mede;

 

Ende Oriens hadde sijn speer⁸ ter stede

 

Ende reet op Agrawein, zeggic iu,

 

Die sinen neve gedodet hevet, nu,

 

Des hi herde droevech⁹ doe was.

20425

Hi stac Agraweine nadas

 

Onder die scouder¹⁰, neven der¹¹ syde,

 

Daer dat speer dorginck tien¹¹ tyden,

 

Dat¹² hi ter aerden nederlach;

 

Doe Gaweyn sinen broeder¹³ vallen sach,

20430

Meendi¹⁴, dat hi doet hadde gewesen;

 

Hi voer tegen Oriens mettesen¹⁵,

 

Ende meendene met siner gisarmen¹⁶ slaen

 

Ende thovet hebben geclovet saen;

 

Maer Oriens droech daer den scilt tegen,

20435

Dien hevet hi te sticken geslegen¹⁷,

 

Ende van den helme een quartier¹⁸;

 

Ende also die gisarme¹⁶ scampelde¹⁹ hier

 

Van den helme nederwaert,

 

So dorsloech hi achter dat paert;

20440

Doe vielen si beide ter aerden²⁰ daer.

 

Ende Garies sloech oec daernaer

 

Solimanue dat hoeft af saen;

 

Ende als die Sennen dit verstaen,

 

Dat Oriens ter aerden²⁰ lach,

20445

Reet elc derwaert, dat hi mach,

 

Ende hieven²¹ hem op, zeggic iu,

 

Maer hi was verduselt so sere nu

 

Van den slage in sijn hovet, sonder waen,

 

Dat hi op sine bene niet en konde staen,

20450

Ende hi togede sulc gelaet mede,

 

Datsi meenden dat hi ter stede

 

Sterven zoude²²; doe makedensi

 

Alle rouwe ende zere daerby,

 

Dat²³ die batalie scoerde²⁴ daer.

20455

Ende hierenbinnen, wetet vorwaer,

 

Hadden die kinder Agraweine nu

 

Wael gereddet, seggic iu.

 

Nu hevet hem die vileyu, wetet vorwaer,

 

Verwandelt in enen ridder daernaer,

20460

Ende quam te Gawine gereden,

 

Ende zeide: ‘vrient²⁵, ic rade iu ter steden,

 

Dat gy trecket ter statwaert nu

 

Met uwen lieden, dat hetic iu,

 

Die wile dat dese haer zere driven,

20465

Ocht²⁶ gy sult hier alle doet bliven,

 

Ende voert die kinder met iu gesont,

 

Gy en moget iu niet verweren ter stont’.

 

Doe Gawin hoerde desen raet

 

Te Sagrimorewaert hi slaet,

20470

Ende heet²⁷ hem wellecome wesen,

 

Ende Sagrimor dankedo hem van desen.

 

Doe vragedem Gawin, wie hi waer²⁸,

 

Hi antworde hem ende zeide maer,

1 neman

2 veren

3 ny

4 lude

5 noch

5 noch

6 kindern

7 quemen

8 sper

9 drovich

10 scolderen

11 de, to den

11 de, to den

12 sodat

13 broder

14 mende he

15 myt desen

16 gisarinen (gelijk ook vroeger en later steeds)

17 to stucken geslagen

18 quarteer

16 gisarinen (gelijk ook vroeger en later steeds)

19 scamfelde

20 eerden

20 eerden

21 hoven

22 zolde

23 sodat

24 scorde

25 vrent

26 off

27 hiet

28 weer.

[p. 227]

 

Dat hi des keysers neve es

20475

Van Constantinople, ende na des

 

Vragedi Gawine: ‘here, wie zijdy¹,

 

Die ons so wael gestaen heves by?’

 

‘Ic ben² koninck Lottes sone’, zeidi³ doe,

 

‘Ende koninck Artur es mijn oem daertoe,

20480

Ende ic hoede nu mijns oemes lant

 

Ende hudemorgen quam my te bant

 

Een ont⁴ man ende dade my verstaen,

 

Dat gy van den Sennen waert⁵ bestaen;

 

Doe qnam ic iu te hulpe mede’.

20485

Noch zeide die man, daer ter stede,

 

Die Gawine ansprac⁶ daer te voren:

 

‘En wiltu⁷ mynes rades niet horen?

 

Du heves⁸ genoech geclappet, zeggic iu,

 

En siestu⁹ niet, dat al die werlt nu

20490

Op dy hier thant komet gereden?’

 

Doe sach Gawyn ombe ter steden

 

Der Sennen sovele komen utermaten,

 

Ocht¹⁰ al die werlt waer¹¹ wtgelaten;

 

Doe zeidi te¹² Sagrimor daernare:

20495

‘Here, laet ons te Carmeloet varen,

 

Wy en mochten ons niet verweren nu!’

 

‘Gerne’, zeidi, ‘ic vare met iu’.

 

Dus zijn si te Carmeloet gevaren,

 

Die wile die Sennen onlcdech waren

20500

Met horen heren, die thant bequam,

 

Die des was utermaten gram,

 

Dat hi so sere geslagen was;

 

Hi sat op een sterck ors nadas,

 

Ende nam een speer¹³ in sine hant,

20505

Ende swoer, mochti¹⁴ hem komen te hant,

 

Hi soude hem den slach gelden saen.

 

Mittien¹⁵ liet hi henen gaen,

 

Wat sijn ors gelopen konde daer,

 

Entie Sennen volgeden hem naer

20510

Ende verhaelden se met hem somen

 

Eersi te Carmeloet konden komen.

 

Maer Sagrimor ende Gawein

 

Ende Galescins ende Agrawein

 

Ende Gaheries ende Garics,

20515

Dese zesse, zijt seker des,

 

Daden¹⁶ die achterhoede wel

 

Tegen die Sennen, al waren¹⁷ si fel;

 

Si ontfingen menegen steke groet

 

Eer si qnamen¹⁸ te Carmeloet.

20520

Doe sach Oriens Gaweine¹⁹,

 

Diene gevellet hadde in den pleine,

 

Alse gy wel hoerdet²⁰ hiervoren;

 

Hi kendene ende sloech met sporen

 

Sijn ors, wat dat konde gelopen,

20525

Ende swoer by Mahomete hi soudet bekopen,

 

Ende hi stac op Gawine alsoe

 

Dat sijn speer¹³ brac daertoe;

 

Daer hi neven Gawine soude lyden,

 

Sloechne Gawyn so sere ten tyden

20530

Met siner gisarmen opten²¹ helm mede,

 

Dat hine ter aerden tumelen dede;

 

Ende Sagrimor sloech Driante soe,

 

Dat hi hem die scouder²² ontlede doe,

 

Ende Galescins sloech Placidus daer

20535

Dat hovet af, ende Garies daernaer

 

Stac daer neder Gwinebanden,

 

Ende Gaheries stac Taurus te handen,

 

Ende Agrawein Fanelen mede.

 

Dese bleven alle doet ter stede,

20540

Ende Gawein ende Sagrimor vorwaer

 

Waren²³ over Oriens gereden daer,

 

Ende haddene gerne nu gevaen;

 

Maer die Sennen quamen²⁴ daer nu saen,

 

Dier²⁵ so utermaten vele was,

20545

Dat sine²⁷ hem namen²⁶ saen nadas,

 

Ende doe voerden sine²⁷ enwech van daer;

 

Maer daer bleef menech²⁸ doet naer,

 

Eer sine²⁷ konden genemen nu.

 

Doe reden die ander, seggic iu,

20550

Ter statwaert, al datsi konden,

 

Ende lieten Gawine daer ten stonden

 

Allene met hem twe gesellen.

 

Alse Garies dit hoerde vertellen

 

Ende sine broeder, doe zeidensi ten tyden,

20555

Dat si niet verder²⁹ en sonden ryden,

 

Si en souden³⁰ die drie hebben vonden.

 

Doe keerdensi ombe, ende daer ten stonden

 

Ontmoeten³¹ si den vileyn mettien³²,

 

Dien si te voren hadden gesien³³,

20560

Ende hi vragede hem, waer si reden,

 

Ende si antworden hem ter steden:

 

‘Wy varen soecken³⁴ Gawein, dat wet,

 

Ende Galescins ende Sagrimor met’.

1 we zijn gy

2 bin

3 zegede he

4 olt

5 weren

6 sprach

7 wiltu

8 hevest

9 zustu

10 off

11 weer

12 to

13 sper

14 mochte he

15 myt den

16 deden

17 weren

18 quemen

19 Gawine

20 horet

13 sper

21 den

22 scolder

23 weren

24 quemen

25 der

27 ze ene

26 nemen

27 ze ene

28 manich

27 ze ene

29 vorder

30 solden

31 ontmoten

32 myt den

33 geseen

34 zoken.

[p. 228]

 

‘Oevele’, zeide doe die vileyn, ‘zijdy¹

20565

Hem ontvloen, nochtan komen sy

 

Niet verre van hier’. Doe zagen daernaer

 

Sise³ tegen hem komen daer.

 

Doe zeide die vileyn: ‘nu zie⁴ ic gereet,

 

Dat gy wel zoudet laten, God weet,

20570

Iuwe gesellen, ende vlien⁵, zeggic iu.

 

Als gy uwen broeder ontvliet⁵ nu,

 

Die in ombe al die werlt niet en liete

 

In genen vernoye no⁶ verdriete’.

 

Doe sciede die vileyn van hem daer,

20575

Ende si scamcden hem sere daernaer

 

Van der talen. die zeide die vilein.

 

Doe quam tegen hem Gawein

 

Entie⁷ twe ander gesellen mede,

 

Die bebloedet waren te meneger stede,

20580

Alse die gestreden hadden stoutelike⁸.

 

Gawein vragede doe baestelike

 

Sinen broederen, waer die ander waren.

 

‘An Carmeloet’, zeiden si, ‘twaren,

 

Daer beidensi nu te desen tyden.

20585

Doe gingensi vaste henen ryden

 

Ende ontmoeten des vileyns paert

 

Al bebloedet komen themwaert.

 

Doe dit die drie gebroeder⁹ zien

 

Zagen¹⁰ si daerop ende loechen¹¹ mettien

20590

Doe vrageden Galescins waerombe si lachten

 

Doe zeiden zijt hem daer, ende sachten

 

Alle die woerde, die hi hem alsoe

 

Hiervor hadde gesproken toe;

 

Daer dat gereide bebloedet was¹²,

20595

So meenden¹³ si (daeraf) seker das

 

Dat hi doet hadde gewesen.

 

Gawyn vragede sinen broedren¹⁴ na desen

 

Ochtsi enege¹⁵ Sennen gemoeten daer

 

Diene mochten doden. Si zeiden vorwaer:

20600

“Neen wy, broeder”. Doe zeide Gaweyn¹⁶

 

Laet ons dan soeken den vileyn,

 

Want levede hi, dat waer¹⁷ scande groet,

 

Lietewyse hier liggen vor doet’.

 

Si zochten alombe zeggic iu,

20605

Si mochten lange zoeken nu

 

Eer sine vonden; want hi was

 

Als een knecht gelopen nadas

 

Met enen tronsone¹⁸ in dat heer doe¹⁹.

 

Doe zy des niet en vonden, redensi soe¹⁹

20610

Ter statwaert, daer zy ten stonden

 

Hoer²⁰ gesellen houdende vonden.

 

Hierbinnen Oriens vorkomen es.

 

Die wt sinen sinnen, zijt zeker des,

 

Welna was komen nu ter steden,

20615

Ombedat hem Gawyn was ontreden;

 

Hi swoer echt, hi soudet bekopen

 

Mochtine enegessins belopen,

 

Hi woudene levendich villen saen

 

Ende dan doen slepen, sonder waen;

20620

Dus dregede²¹ hi Gawine, zeggic in,

 

Die met sinen gesellen was nu,

 

Te Carmelot al in der stat.

 

Doe si daerinne waren²², trac²³ men nadat

 

Die hruggen op ende gingen ten muren

23625

Ombe der Sennen wille, op aventuren,

 

Ocht si iet²⁴ komen wilden vor die stede.

 

Neensi, niet; daer was groet vrede.

 

Doe gingensi hem ontwapenen saen;

 

Daer was Sagrimor groet ere gedaen,

20630

Doe men wiste wie hy was.

 

Dus lagen²⁵ si twe dage nadas,

 

Datsi van den Sennen niet (en) vernamen,

 

Anders dan si voeren²⁶ tsamen

 

In des hertogen lant van Cambenijc,

20635

Ende in Nortomberlant desgelijc,

 

Daer die ander Sennen waren.

 

Nu latie van hem die tale varen

 

Ende van den kindren te spreken mede,

 

Ende sal voert seggen hier ter stede

20640

Van den koninck Clarione sekerlike

 

Ende van den hertoge van Cambenike.

1 sin gy

3 se

4 ne

5 vleen, ontfleet

5 vleen, ontfleet

6 noch

7 unde de

8 stoltelike

9 gebroder

10 segen

11 lachgeden

12 aff was

13 menden

14 brodern

15 offte enigen

16 Gawijn

17 weer

18 trinsone

19 do also

19 do also

20 er

21 drouwede

22 weren

23 treckede

24 icht

25 lagen

26 voren