Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

Van den koninck Clarione, ende hoe⁴ die Sennen branden in allen landen.

Hier seghet daventnre mede,
Dat die koninck Clarion nu ter stede,
Sine stede alle hesorgede⁵ doe⁶
Met vleesce, met wine, van spise toe⁶;
Ende hi geboet sijn lant aldoere⁷
Dat men al dat quick nu voere⁷
Coye, scaep, ende paerde⁸ mede
Verre⁹ in den wout¹⁰ in hemeleke stede;
Ende alle die spien¹¹ die men¹¹ vant,
Dade hi vaen ende houden thant.
Ende op enen avont gevil daernare,
Dat vele Sennen vergadert waren
In des koninck Barnagus tenten ter stede,
Ende in des koninck Malegans mede,
Die koninge waren van Yrlant.
Dese beclageden hem sere te hant
Van der scaden, die si hadden ontvaen
Vor der roetsen, ende mede nu saen
Die hem alle dage comet te handen
Van den genoten van den landen,
Ende dat haer spise nauwede sere.
Daer stont op een ionc ridder¹², een here,
Die dapper was, ende zeide aldus
Tot sinen oeme, den koninck Barnagus:
‘Ic soude¹³ nu varen voederen¹⁴ thant
In een herde groet vet lant,
Dat nu wel vol van allen goede es,
Woude¹³ mi des orlof geven Amades,
Mijn vader, ende mijn oem Aglaänt,
Want sonder haren orlof, sij iu becant,
En vaer ic daer niet’. Doe sprac Barnages:
‘Lieve neve, nu berecht¹⁵ my des,
Welc es dat lant’. Doe zeide hi:
‘Nortomberlant hetet dat¹⁶, koninck vry,
Daer woudic neven der Savernen ryden
Ende opter rivier van der Ombren tyden;
Ende vor den casteel Dorelosen torre;
Dit soude nu wesen mine porre,
Ende hier ombelanck es dat vetteste lant,
Dat men nu vint, sij iu becant’.
Doe zeide Barnagus: ‘gy zout¹⁷
Kiesen die gy hebben wout¹⁷,
Die met in sellen varen nu’.
‘Here’, zeidi, ‘des danckic iu’.
Doe nam Oriens scier daernaer
Die hi hebben woude vorwaer
Tote veertechdusent, sonder, dat wet,
Die te voet liepen oec met.
Dese voeren alle te Sorbantwaert¹⁸
Ende branden ende roveden mettervaert¹⁹,
Entie²⁰ koninck Malaänt, hi es
Met sinen lieden²¹ bleven na des
Vor Windeheres, die vaste stede.
Hi²² riep Soriondes, sinen neve, mede:
‘Wat eest²³’, zeidi, ‘suldy²⁴ iergent varen?’
‘Ja ic, here’, zeidi¹⁶, ‘sonder sparen,

4 wo

5 besorgen

6 do, to

6 do, to

7 dure, vure

7 dure, vure

8 perde

9 vere

10 wolt

11 speer, er

11 speer, er

12 jonch ritter

13 zolde, wolde

14 voderen

13 zolde, wolde

15 bericht

16 zegede he

17 zult, wult

17 zult, wult

18 wart

19 myt der vart

20 unde de

21 luden

22 hie

23 is et

24 zole gy.

16 zegede he

[p. 222]

 

Haddic liede’. Doe zeide die koninck:

20025

‘Nemet mijns volkes, ombe dese dinck,

 

Also vele als gy wilt tehant,

 

Ende vaert in des koninck Ydiers lant,

 

Ende nemet al dat gy vindet daer’.

 

Hi dankedes den oeme sere. Daernaer

20030

Nam hi met hem veertichdusent man,

 

Die hi hebben woude¹ voertan;

 

So es hi mettien² enwech gevaren

 

Stoutelike³, al sonder sparen.

 

Daerna riep die koninck Amades

20035

Hertrante, sinen neve, na des,

 

Ende zeide: ‘neve, gy moet varen thant

 

Te Loenes in des koninck Lottes lant

 

Ende in Orcanien mede, God weet,

 

Ende nemet miner liede⁴ mede gereet

20040

Also vele als gy wilt nu merc’.

 

Hi dankede des sinen ome sere,

 

Ende nam veertichdusent man ter stede,

 

Ende voerdese in des koninck Lottes lant mede;

 

Ende begonden bernen daernaer

20045

Ende te rovene, wet vorwaer,

 

Entie⁵ ander mede, sonder beiden,

 

Daer ie hier te voren af zeide.

 

Ende alle die wile, dat dese nu varen,

 

Hadden die ander koninge, twaren,

20050

Een parlement, hoe si mochten nadat

 

Windeberes winnen, die vaste stat;

 

Daerombe ginck een water, diep ende wijt.

 

Men hadde niet mogen, doen ter tijt,

 

Met enen amborste overscieten⁶ vorwaer.

20055

Daer ginck⁷ een rivier ombe, ende daer

 

En stonden maer twe poerten doe⁸,

 

Ende menech torre⁹ daer alsoe⁸

 

Vaste ende so hoge mede,

 

Dat men verre sach van der stede.

20060

Men mochtese niet lichte winnen

 

En waer¹⁰ dat mense verhongerde binnen

 

Die koninge gingen al ombe besien

 

Ocht¹¹ enech gewin daer mochte gescien¹²;

 

Doe zeidensi dattet¹³ daer niet toe dochte

20065

En waer¹⁰ dat mense verhongeren mochte.

 

Doe zeide die koninck Magondres

 

Toten koninck Barnagus nades:

 

‘Dat es also hier gescapen nu,

 

Dat daer negeen¹⁴ gewin an es, zeggic iu’.

20070

‘Sekerlijc’, zeide die koninck Malaänt,

 

‘Des volge ic wael; nu laet ons te hant

 

Die stat van Clarense beleggen,

 

Wantsi en hebben negeen¹⁴ wederseggen,

 

Oec en zijn in desen lande allegader,

20075

Al warensi vergadert al evengader,

 

Niet dat tiende deel, dat zeggic iu,

 

Also vele liede⁴ als wire¹⁵ hebben nu’.

 

Doe zeide die koninck Barnagus daernaer:

 

‘Here, wie wildy¹⁶ dat daer nu vaer?’

20080

‘Ic salt iu seggen al te hant:

 

Daer sal varen die koninck, heer Gode brant,

 

Entie⁵ koninck Magondres,

 

Ende Sinatores ende Sorbares

 

Die koninck Sapharys, die koninck Cohas,

20085

Die koninck Plantor, die koninck Mathonas,

 

Die koninck Sornagris, die koninck Ignores;

 

Ende elc van desen, sijt seker des,

 

Sal onder siner banieren¹⁷ voeren dan

 

Vor die stat twintichdusent man’.

20090

Dit was dat inde¹⁸ van den rade daer,

 

Ende si lovedent¹⁹ alle daernaer;

 

Doe bereidensi hem met snelre vaert,

 

Ende voeren daer nu te Clarensewaert,

 

Ende belagen²⁰ herde nauwe die stat.

20095

Ende alle die wile dat gesciede dat,

 

So es Oriens metten Sennen komen,

 

Als gy hier vor wel hebbet vernomen

 

In Nortomberlant, wet vorwaer,

 

Ende bernet ende rovetse daernaer.

20100

Doe dit die koninck Clarion vernam,

 

Was hi des toernech ende herde gram,

 

Ende ontboet den hertoge²¹ van Cam benick

 

Dat hi ten passe quame²² haestelic

 

Jegen hem ter roetsen van Margot

20105

Met al den lieden²³ die hi in sijn gebot

 

Hadde, ende verkrygen mochte nu.

 

Doe hi dit hoerde, seggic iu,

 

Dat hi doe nam twaelf²⁴ dusent man

 

Ende voer ten passewaert wat hi kan;

20110

Daer vant hi den koninck Clarioen²⁵

 

Met dertien²⁶ dusent man, stout ende coen²⁵,

 

Ende doe si vergadert waren daer

 

Voerensi op die Sennen daernaer,

 

Daer sise sagen roven ende bernen tlant.

20115

In dat begin, daer si quamen²⁷ gerant,

1 wolde

2 myt den

3 stoltelike

4 lude

5 unde de

6 overscoten

7 ginch

8 do, also

9 toern

8 do, also

10 weer

11 off

12 gescheen

13 dat dat

10 weer

14 geen

14 geen

4 lude

15 ze er; doch zie 't Eng. to our

16 we wil gy

5 unde de

17 banire

18 ende

19 dat

20 belegen

21 hertogen

22 queme

23 luden

24 twelf

25 Clarione, kone

26 drutteen

25 Clarione, kone

27 quemen.

[p. 223]

 

Sloegen¹ si der Sennen vele doet,

 

Want der Sennen een groet hoep

 

Was gesceden also alsi²

 

Den roef haelden verre ende by;

20120

Daer bleef er tiendusent doet ter stede.

 

Doe quamen³ die grote heren mede,

 

Met al den Sennen, ingevaren;

 

Doe was die koninck Clarioen, twaren,

 

Versaget⁴ ende dhertoge mede,

20125

Nochtan haddensi groet volc ter stede;

 

Oec quam hem nu helpen meer

 

Van den Doloreusen torre die heer

 

Ende Cristofles ende Sansidones,

 

Ende Brioen sonder genade ende Mares,

20130

Entie⁵ here van Salerne fijn

 

Ende Caringes ende Gaudijn,

 

Die des koninck Arturs neve was.

 

Dese lagen³ daer vor den pas

 

Met vijf ende dertichdusent man, ter stede,

20135

In dat enge van der roetsen mede;

 

Daer vochtensi vor den pas alsoe

 

Vreeslike optie Sennen doe,

 

Ende en hadde gedaen die pas ter uren

 

Si en hadden daer niet konnen geduren,

20140

Wantsi en konden allegader niet komen;

 

Si hebben daer haer speer genomen

 

Ende scoten dene ten andrenwaert.

 

Daermede wart daer in der vaert

 

Menech gewondet, sonder sage;

20145

Dus geduerdet daer nu drie dage

 

Toten avende datsi binnendien

 

Noit⁶ ongewapent (en) waren gesien,

 

Sonder des avendes alsi² eten vorwaer,

 

Ende dat en was niet vele, openbaer.

20150

Dus latic daer stryden dese alsoc

 

Tote dat ic daer weder kome toe,

 

Ende sal van den koninck Artur lesen

 

Ende van Merline ende Sagrimor na desen.

1 slogen

2 alze ze

3 quemen, legen

4 vortzaget

5 unde de

3 quemen, legen

6 ne

2 alze ze