Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

Van den elven baroenen, ende van den Sennen⁴, die in horen⁵ landen lagen⁶.

Die aventure seget hier; twaren,
Dat die elve baroene⁷ truerich waren⁸
Om haer verlies⁹, ende eerden hem sere
Ende zeiden, datse God, onse Here,
Hatede ombe enege sonde, sonder waen,
Die si an ieman hadden gedaen,
Ende ombedat was hem dit gesciet;
Dus voeren¹⁰ si clagende haer verdriet
Ende horen rouwe¹¹ ende hoer verlies,
Ende si voeren al den dach dies¹²,
Datsi en aten noch en dronken iet¹³
Noch den dach te voren niet¹³;
Want die batalie haddet hem benomen
Daer si nu wt sijn gekomen,
Endet¹⁴ was kout¹⁵ gevroren mede,
Ende si waren so moede ter stede
Van der¹⁶ pinen, die si hadden geleden,
Ende si hadden sere gereden,
Ende waren hongerech ende dorstech doe,
Datsi met groter¹⁷ pinen alsoe
Quamen te Sorant in ene stat,
Die rike ende scone was, wetet dat,
Ende vol van allen goede mede.
Des koninges Uriens was die stede;
Maer Bandemagus, zijn neve, zeggic iu,
Hieltse van hem ende hoedese nu,
Ende een deel daeraf, zijt gewes,
Daer was af here een, hiet Clamides,
Alse iu dit boeck hiervor zeide.
Diegene waren getrouwe beide
Ende stout¹⁸ ende koene, entie heren
Ontvingen¹⁹ se met groter¹⁷ eren.
Daer blevensi hem rustende²⁰ nadat,
Ende daden hem te gemake in der stat,
Want si haddent wael te²¹ doene.
Daer wasser²² vele der baroene,
Die sere gewont waren²³ nu
Ende in der²⁴ stat bleven, zeggic iu,
Tote datsi genesen waren²³ mede.
Des derden dages daerna ter stede.
Quamen boden van Carmelide
Ende van Cornuale ten tyden²⁵
Ende van Orcanien ende van Leones
Ende van al den landen, sijt seker des,
Daer si heren af waren²³ alsoe²⁶,
Daer hem die boden af zeiden doe²⁶,
Dat die Sennen²⁷ daer in nu waren,
Ende hadden al dat lant dorvaren
Ende verwoestet ende verbrant mede,
Ende dat nu lagen⁶ vor der stede
Windeberes die Sennen²⁷, ende hadden daer
Sovele liede²⁸, wet vorwaer,
Datse die van der stede niet
En konden verdriven, wat des gesciet.
Doe die baroene²⁹ hoerden also
Die nyemaer³⁰, waren²³ si des onvro
Ende oec tongemake³¹ seer,
Want daer en was negeen³² so koene heer,
Hi en was in anxte³³ herde groet,
Ende si wisten wel die waerheit bloet,
Datzi in aventure waren alle
Van der doet tocht³⁴ van groten mesvalle³⁵.
Si weenden som van rouwen daer,
Entie machtechste³⁶, wetet vorwaer,
Weenden in horen cameren nadien,
Daer se nieman³⁷ en konde gesien³⁸.
Op enen dach gevil³⁹ na des,
Dat die koninck Brangores,
Die een herde vroet man was,
Sende⁴⁰ enen bode na das
Hemelick⁴¹ toten heren daer.
Ende datsi alle quamen⁴² daernaer
In ene⁴³ sael des morgens vroe⁴⁴;
Die koninck Uriens was (daer) doe⁴⁴,
Die koninge ende ander liede²⁸ mede
Quamen des morgens daer ter stede

4 Zeynen

5 oren

6 legen

7 elven vorslen

8 weren

9 verlues

10 voren

11 rouwen

12 aldus

13 niet, dat wet

13 niet, dat wet

14 unde dat

15 wolt

16 den

17 groten

18 stolt

19 ontfengen

17 groten

20 rostende

21 des wal to

22 was er

23 weren

24 den

23 weren

25 tijde

23 weren

26 alzo, do

26 alzo, do

27 Seynen

6 legen

27 Seynen

28 lude

29 barone

30 nyemeer

23 weren

31 to ong.

32 geen

33 angeste

34 off

35 mysvalle

36 unde de mechtigeste

37 neman

38 geseen

39 gevel

40 sande

41 hemelich

42 quemen

43 enen

44 vro, do.

44 vro, do.

28 lude

[p. 172]

 

Ende serech waren ende rouwech met,

 

Ende weenden so oec, dat wet,

15545

Ende makeden rouwe ende mesbaer¹;

 

Dus stondensi lange stonde daer,

 

Datsi en spraken² niet een woert

 

Van serecheden. Doe quam voert

 

Die koninck van Nortomberlant,

15550

Ende sprack³ den koninck an te hant

 

Brangores: ‘here, ic ben⁴ hier komen nu

 

Ombe te wetene hier van iu,

 

Waerombe dat gy ontbodet⁵ my;

 

Ic en hebbe met nieman, dat wety⁶,

15555

Te doene, dan met iu, sonder waen;

 

Secht⁷ my uwen wille⁸ ende laet my gaen,

 

Want my en lustet te scempene nn

 

Nochte⁹ sprekene, dat zeggic iu’.

 

Doe zeide die koninck Brangores:

15560

‘Hier en es nieman, sijt seker des,

 

Hi en hebdes¹⁰ also wel te doene, ter tijt,

 

Daer gy nu ombe ontboden sijt,

 

Alse gy doet, ende dadet wale

 

Dat gy begonnen hebbet die tale;

15565

Ic salt, iu seggen waerombe ic iu

 

Alle¹¹ hier hebbe ontboden nu:

 

Gy heren’, zeidi¹², gy hebbet gehoert,

 

Dat die Sennen zijn komen voert

 

Nu met herde groter macht:

15570

Ende sijn komen van Angis geslacht¹³,

 

Ende liggen nu in onse lant

 

Ende hebbent verheert¹⁴ ende verbrant,

 

Ende zijn komen vor Windeberes;

 

Si hebben dat belegen, sijt gewes¹⁵,

15575

An die syde van Cornuale;

 

Ende dese stat was, sonder fale,

 

Des koninck¹⁶ Norgans, die bleef doet

 

In den lesten strijde, die was groet,

 

Daer hem die koninck Uter-Pandragoen

15580

In ener orsbare¹⁷ dede dragen doen;

 

Ende hem bleef maer ene dochter doe,

 

Die dat lant bleef houden alsoe;

 

Maer si haddet¹⁸ lange verloren, sonder waen,

 

En hadde een haer¹⁹ broeder gedaen,

15585

Die haer¹⁹ broeder was gemene

 

Van hoerre²⁰ moeder halven allene;

 

Ende hi was vrome ende vermeten²¹

 

Ende was Gosengoes geheten,

 

Ende hi hielt haer¹⁹ lant ende manne mede

15590

Met krachte ende met vromechede,

 

Ende dadese werden siner snster man

 

Ende helpen²² verweren dat lant daeran,

 

Ende sulcke²³ tijt si verwonnen waren²⁴,

 

Sijn wi in aventuren ende varen²⁴

15595

Ombe al te verliesene, sijt seker des,

 

Opdat onse lant niet het en es

 

Behoet, dan dat nu es; ende ombe dat

 

Behoevet ons wel, dat wy ter stat

 

Enen haestegen raet hebben nu,

15600

Hoe²⁵ wy die Sennen, zeggic iu,

 

Mogen verdriven, wetet bloet,

 

Ochte²⁶ wi sijn alle ontervet ocht²⁶ doet,

 

Ende onse kinder embermeer;

 

Bander²⁷ syde hebben wy verloren seer

15605

Daer wy streden tegen koninck Artuer²⁸,

 

Ende oec en mogewy, nu ter uer²⁸,

 

Van al sinen lande nu mede

 

Negene hulp²⁹ krigen ter stede,

 

Ende van den koninge bander²⁷ syde

15610

Leodeganne van Carmelide,

 

Die ons gerne holpe³⁰, hadde hi des macht,

 

Hi es belegen met groter kracht³¹,

 

Want die koninck Rioen, wetet wel,

 

Die machtech es ende sere fel,

15615

Orloget hem nu ende hevet gedaen

 

Twe iaer achtereen, sonder waen;

 

Ende bander²⁷ syde van koninck Peles

 

Van Listenois, zijt seker des,

 

En mogewy oec, dat zeggic iu,

15620

Negeen³² soccoers³⁰ verkrigen nu;

 

Want hi hevet sinen broeder ter stede

 

An³³ ener ziccheit, die hi hevet mede,

 

Daer hi nember af wert³⁴ gesont

 

Tote der tijt ende toter stont,

15625

Dat die Grael wert³⁵ gewonnen gemene³⁶;

 

Ende oec van den koninck Alene³⁶

 

En mogewy hebben soccoers³⁰ twint,

 

Want hi leget sieck, als men kint,

 

Ende en mach genesen vorwaer,

15630

Vordat die beste ridder³⁷ komet daer

 

Ende hem vraget, wat siechede

 

Hi hevet, ende na dat Grael mede

1 mysbaer

2 spreken

3 sprach

4 ick bin

5 ontboden

6 wet gy

7 segget

8 willen

9 noch to

10 hebbe des

11 allen

12 zegede he

13 geslechte

14 verhert

15 gewis

16 koninch

17 rossebare

18 hadde

19 er

19 er

20 erre

21 vormeten

19 er

22 hulpen

23 zo welcke

24 wesen, vresen

24 wesen, vresen

25 wo

26 off

26 off

27 op ander

28 Artur, ur

28 Artur, ur

29 holp

27 op ander

30 hulpe

31 krafft

27 op ander

32 engene

30 hulpe

33 Van

34 was

35 wirt

36 gemeyne, aleyne

36 gemeyne, aleyne

30 hulpe

37 ritter.

[p. 173]

 

Moet hi vragen ende winnent¹ met

 

Eer hi geneset; - dus eest² geset³.

15635

Ghy heren, dus en⁴ kan ic niet

 

Gesien⁵, waer wy mogen iet⁶

 

Hulpe hebben, in negenen wegen,

 

Want die koninck Amagijn van Nortwegen

 

In Sorlois⁷, die orloget nu

15640

Caleos, der Gigantinnen sone⁸. seggic iu,

 

Van den vremden⁹ eylande¹⁰, dat wet,

 

Ende wil, dat hi sijn lant houde met¹¹

 

Van hem, ende orloget bem daerombe seer;

 

Ende van den Co. Brangine¹² noch meer

15645

Van den verlornen eylande, dat wet,

 

En¹³ hebbewy negeen hulpe met

 

No van den koninge Nodoamine¹⁴

 

No van den koninge Clamedine

 

Van den beslotenen eylanden:

15650

Ende ombedat ons negeen hulpe te handen

 

En komet, so duncket¹⁵ my goet

 

Dat elck in zijn lant vaer metter¹⁶ spoet,

 

Ende vergader¹⁷ alle sine liede¹⁸ mede,

 

Ende manne sine borge ende sine stede,

15655

Ende doe voeren alt¹⁹ goet daerin

 

Van den lande meer no²⁰ min,

 

Ende vare liggen selve nadat,

 

Eest²¹ in borch eest²¹ in stat

 

Daer die Sennen liden sullen²² vorwaer,

15660

Ende weert²³ se met sinen lieden daer;

 

Want dat en waer²⁴ ons niet goet nu

 

Dat wy op hen voeren, seggic iu,

 

Want wy en hebben der liede¹⁸ niet

 

Dat wy se beduden mogen iet;

15665

Daerombe dunket my dat beste wesen,

 

Dat wy doen aldus van desen.

 

Opdat gy dat lovet ende dincket goet;

 

Nu zeggic elck wat men best doet,

 

Want ic ben gereet, van desen al

15670

Des men overeen hier dragen sal’.

 

Doe antworde die koninck Clarioen

 

Van Nortomberlant, op dit doen:

 

‘Here, gy hebbet wel gesecht²⁵ nu,

 

Ic volge uwen rade, seggic iu,

15675

Want dat es te doene, na dat staet,

 

Dat wy haesteleke hebben raet.

 

Ende my duncket goet, dat elc sinen wille

 

Hier nu zegge, lude ende stille,

 

Wat hem des goet dochte gedaen;

15680

Want hier en⁴ es nieman²⁶, sonder waen,

 

Hi en⁴ sij sculdech te radene hiertoe,

 

Want es die ene ontset, so es also

 

Die ander int verlies²⁷ ende gescint,

 

Want hi en sal des behouden²⁸ twint’.

15685

Doe zeide die koninck Loth gereit:

 

‘By Gode, gy hebbet waer geseit,

 

Gy wetet²⁹ wael. doe wy hier quamen

 

Dat wy rouwech waren al te samen

 

Ende serech, ende en wisten wat zeggen

15690

Doe gy dese tale begont³⁰ voert leggen,

 

Daer gy wel gesecht hebt an mede,

 

Entie³¹ koninck, die ons onboet ter stede;

 

Ende wy sijn hier komen altemale

 

Ende hebben gehoert sine tale

15695

Enter³¹ uwer een deel, dat wet;

 

Nu wil ic minen zin zeggen met:

 

Wy zijn hier alle van enen accoerde

 

Ende hebben gelovet met vasten woerde,

 

Dene den andren niet af te gane

15700

Ende toter doet; daerombe voertane

 

Soude³² deen den ander raden daernare

 

Dinge die niet te³³ begripen waren;

 

Want en vindewy in ons selven niet

 

Goeden³⁴ raet, waer sullen wyne³⁵ iet

15705

Soeken mogen? want in allen lande

 

So en hebben wy niet dan viande,

 

Ende dat scijnt ons in deser manieren

 

Want si ons tallen steden asselgieren’.

 

Doe zeide Carados, die koninck³⁶:

15710

‘Ons hevet gescadet sere een dinck³⁶,

 

Dat is dat orloge van Arture;

 

Ende welc Duvel mochte nu ter ure

 

Gedenken, dat hi soude³³ komen gevaren

 

Tegen ons, die so mogende waren?’

15715

Doe zeide die koninck Uriens saen:

 

‘Dat weet ick wel: en hadde gedaen

1 winnen

2 is dat

3 Eng.: Ne the kynge Pelles of Lytenois, for he kepeth the kynge Pellynor his brother that lyeth seke, of which seknesse he shall never be heled, till he rome that shall brynge to ende the aventures of the seint Graal. Ne of the kynge Alain, his brother, that lieth in sekenesse and shall never be warisshed till the beste knyght of alle Bretouns come and aske hym why he hath that maladye, and what thinge sholde be hys helpe.

4 ne

5 gescen

6 ieet

7 Eng. alleen: the kynge of Sorlois

8 Eng. Galehant the sone of the geaunte

9 vromeden

10 Eng. of the oute-yles

11 holde med

12 Eng.: the kynge Berennain

13 unde en

14 Eng. Anadonain

15 donket

16 myt der

17 vergadder

18 lude

19 al dat

20 noch

21 ist

21 ist

22 zolen

23 wertse

24 weer

18 lude

25 geseget

4 ne

26 neman

4 ne

27 dat verlues

28 beholden

29 weten

30 begonden

31 unde de, der

31 unde de, der

32 solde

33 to

34 gueden

35 solewy ene

36 koninch, dinch.

36 koninch, dinch.

33 to

[p. 174]

 

Merlijn, die tovener, daer ter uren

 

En hadde hi vor ons niet konnen geduren;

 

Want hi wiste also wael vorwaer

15720

Welke tijt dat wy souden komen daer,

 

Alse wy selven wisten onse dinck,

 

Des dade hi warnen den koninck

 

In der manieren dat wy

 

Alle waren bedrogen daerby,

15725

Dat ons scijnt ende scynen sal

 

Want wy en hadden niet al

 

Onse liede¹ verloren so saen

 

En hadde dat onweder² gedaen,

 

Dat die Duvel Merlijn komen dede

15730

By siner toverien, die hi kan, mede

 

Sodat nieman hem (en) kan gewachten

 

No by dage no by nachten’.

 

Doe zeide voert die koninck Ydier:

 

‘Gy heren, dochtet³ iu goet nu hier

15735

Dat elc van ons in onze lant

 

Ontbode⁴ onse manne te hant,

 

Dat nieman (en) bleve daerin

 

Die wapene mach dragen meer no min

 

Sonder diegene, die⁵ borge ende stede

15740

Souden wachten ende hoeden mede;

 

Ende alse wyse alle hebben tehant,

 

Varewy met crachte in onse lant,

 

Ende daer wy die⁶ Sennen ontmoeten⁷

 

Laetse ons daer also groeten

15745

Met onsen swaerden, datsi daernaer

 

En gerne nembermeer openbaer

 

Daerin en komen; dat dunket⁸ my beste,

 

Want vor Windeberes, die stercke veste,

 

Daer en sullewi niet varen⁹ nu

15750

Want daer isser te vele, zeggic iu.

 

Aldus mogewi onse leet wreken,

 

Ende wil ieman iet¹⁰ anders spreken

 

Dat beter es, hi segget¹¹ na des’.

 

Doe zeide die koninck Brangores,

15755

Die een goet vroet ridder was,

 

Enten¹² rechte volgede nadas

 

Sonder valsceit telker stede,

 

Hi sprac met luder¹³ stemmen mede,

 

Sodat sijt¹⁴ alle hoerden daer:

15760

‘Elc hevet gesecht’, sprac hi daernaer,

 

‘Na synen¹⁵ beste sinen raet;

 

Die koninck Ydier, dat verstaet,

 

Hevet wael gesecht in ener manieren,

 

Die dat also mochte visieren

15765

Als hi gesecht hevet, maer en es¹⁶

 

Also niet berecht, sijt seker des,

 

Want wy en weten een twint niet¹⁷

 

Van horen manieren die men daer pliet¹⁷,

 

Ende hoe si riden nu in dat lant,

15770

Ende onser es luttel goet te hant

 

Aldus te vaerne¹⁸, want onversien

 

Mochtewy te hant komen te dien

 

Daer wy mochten sijn bedrogen;

 

Ende worden si boven ons vermogen,

15775

Waer soudewy dan mogen vlien?

 

Dat en kan ic niet gesien;

 

Want al omb ende ombe, seggic iu,

 

So sijn¹⁹ onse viande nu;

 

Dus moeste²⁰ wy doet bliven ochte²¹ gevaen

15780

Ende ic en kan oec niet, sonder waen,

 

Geweten, waer wy mochten verkrigen

 

Soccoers²² alse men ons soude bewigen;

 

Geviele²³ dat wy in aventuren waren

 

Van der doet, ende oevele twaren,

15785

Soude die ene²⁴ van ons heren

 

Den andren dan²⁵ gesoccorreren;

 

Maer dat beste, zijt seker des’,

 

Zeide doe die koninck Brangores

 

‘Dat es dat elc te hues vaer mede.

15790

Ende doe vesten borge ende stede,

 

Of die Sennen in den landen

 

Iet¹⁰ worden treckende, datsi te hande

 

Den borgen ende steden iet mochten scaden

 

Ende daerin niet en mogen varen;

15795

Ende doet met vitalien ende met spisen

 

Iu borge ende steden in alre wisen

 

Vullen wael, sodat die Sennen²⁶ daer

 

In den landen niet en vinden naer

 

Des si behoeven²⁷, dat verstaet,

15800

Ende hebhet hierop goeden raet

 

Ende mallic zegge zijn beste nu’.

 

Die koninck Ventres²⁸, zeggic iu,

 

Antworde hierop, ende hi was

 

Een vroet man, sijt seker das,

15805

Entie²⁹ gerne gelovede goeden rade,

 

Oec haettehi verraders entie²⁹ quade;

 

Hi zeide: ‘here, gy hebt wel geseit

 

Ende oec accordere ic daermet gereit

1 lude

2 ongeweder

3 duchtet

4 ontboden

5 de

6 den

7 ontmoten

8 donket

9 zole wy nicht varn

10 icht

11 zeege dat

12 unde den

13 ener luden

14 se dat

15 sijn

16 is

17 nicht, plicht

17 nicht, plicht

18 varne

19 sint

20 moste

21 offte

22 hulpe

23 gevelle

24 ene den andern

25 solden dan ovele

10 icht

26 Seynen

27 behoven

28 Neutres

29 unde de.

29 unde de.

[p. 175]

 

Ende en weet genen betren daer an’.

15810

Doe seide die hertoge Escan¹,

 

Die een stout² wijs man was:

 

‘An desen raet, wetet wael das,

 

So houdie³ my oec; waer hi sot

 

Die hem wederseide, so helpe my God!’

15815

Die koninck van den C. riddren⁴ seide daer:

 

‘Dit es een goet raet ende gewaer

 

Ende sonder anxte⁵, ende weet oec nu,

 

Warewy in onse lant, seggic iu,

 

Wy souden⁶ sekerre wesen dan

15820

Dan ocht⁷ wy alle te samene daeran

 

Voeren; want haddewy soccoers⁸ noet,

 

Wie ware dan diese ons boet,

 

Ocht⁷ wy alle waren belegen?

 

Daerby dunckt⁹ my dat beste daer iegen,

15825

Dat wy volgen Brangores raet,

 

Want nadien¹⁰ dattet ons staet

 

So en wetic genen so goeden;

 

Maer dat wi ons mede spoeden,

 

Dat men van ons (en) verneme niet,

15830

Ocht⁷ eer dan wy werden verspiet¹¹’.

 

Doe seide die koninck Anguissant.

 

Die koninck was van Scotlant:

 

‘Desen raet (en) mach nieman nu

 

Verbeteren, dat seggic¹² iu’.

15835

Dus accordecrden si alle daer

 

An desen raet, ende zeiden naer

 

Datsi hem haesten onde gereiden,

 

Want daer en waer negeen langer beiden.

 

Doe zeide die koninck Tradeliant

15840

Van Nortgales al te hant:

 

‘Gy heren, wy en mogen ons niet

 

Dus sere haesten, nu besiet,

 

Want onse liede¹³ en zijn noch niet al

 

Komen, datter komen noch sal;

15845

Want die in den bosch vloen verborgen,

 

Doe wy waren in groter sorgen,

 

Si en derren¹⁴ noch komen niet

 

Ombe te scuwene meerre verdriet,

 

Ende oec en hebbewy maer vier¹⁵ dage

15850

Hier gelegen, sonder sage,

 

Ende wy waren moede, sonder waen,

 

Want wy waren¹⁶ anxtlike bestaen,

 

Ende so hemelick oec mede,

 

Datsi op ons waren¹⁶ ter stede

15855

Eer wy des iet¹⁷ wisten sonderlinge;

 

Ende al te¹⁸ male dese¹⁹ dinge

 

Dade ons Merlijn, die ons herde seer

 

Hatet; ende weet wael, hi sal noch meer

 

Ons alle letten, ende wy en konnen niet

15860

Hem gescaden, wat des gesciet;

 

Ende hi weet oec alle dinge

 

Eer si gedacht sijn²⁰ sonderlinge;

 

Entie²¹ koninck Artur en doet niet

 

Sonder hem; ende by hem es gesciet,

15865

Dat die koninck Bohort ende koninck Ban

 

Artur nu quamen²² dienen voertan;

 

Ende dit sijn twe die beste mede,

 

Die men nu vonde in Kerstenhede²³;

 

Maer hem scadet sere die koninck Claudas,

15870

Die machtech es, sijt seker das,

 

Entie²¹ ene scadet den ander²⁴ met,

 

Daer en es geen vrede tnschen geset,

 

Maer vrede es tuschen hem nu daer;

 

Die koninck Ban ende sijn²⁰ broeder²⁵ vorwaer

15875

Sijn²⁰ noch metten²⁶ koninck Artur, seggic iu,

 

Ick²⁷ en weet wat zy denken te doene²⁸ nu;

 

Daerombe en es niet so goet dan wy

 

Met gemake ons gereiden daerby,

 

Ende dat elc doe²⁹, dat sine man

15880

Gereet sijn so hi ten besten kan,

 

Ende wy en mogen niet trecken vordesen,

 

Onse liede en sijn bet genesen

 

Ende comen; want ten waer niet³⁰ goet

 

Dat sy achterbleven, des sijt vroet’.

15885

‘Gy heren’, zeide die koninck Urien,

 

‘En sijt niet tongemake van dien³¹,

 

Al en mogen die gewonde³² daerby

 

Niet trecken, gy sult se laten met my

 

Tote dat zy al zijn³³ genesen,

15890

Want ic en sal niet trecken van desen,

 

Ic sal hier bliven te miner³⁴ stat

 

Ende mynen³⁵ marisen, ic seg iu dat,

 

Ende mynen³⁵ borgen³⁶, dat die Seynen

 

Niet en vinden onbewaert die pleynen’.

15895

Si hielden hem alle an desen³⁷ raet,

 

Ende elc hem daer bereiden gaet

 

Alse te varene in hoer³⁸ lant

1 Eschan

2 stolt

3 holde

4 ritteren

5 angest

6 solden

7 off

8 hulpe

7 off

9 donket

10 den

7 off

11 verspeet

12 zegge ich

13 liede

14 ne doren

15 men veer

16 weren

16 weren

17 icht

18 to

19 desse

20 sin

21 unde de

22 quemen

23 Cristenhede

21 unde de

24 andern

20 sin

25 broder

20 sin

26 myt den

27 Ich

28 to done

29 do

30 weer nicht

31 den

32 gewonden

33 sint

34 blivende mine

35 mine

35 mine

36 borge

37 dessen

38 or.

[p. 176]

 

Men dade die orse conreiden te hant

 

Entie¹ seilde verwerven daer

15900

Entie¹ halsberge scuren naer

 

Entie¹ speer occ ter stede,

 

Scerpe yser daerin doen mede

 

Entie helme bruneren doc.

 

Dus bereidensi hem daer alsoe

15905

Ombedatsi niet en wisten vorwaer,

 

Welke tijt zijs² te doene souden hebben daer

 

Ende tegen wat liede³, God weet!

 

Des woudensi wel zijn bereet;

 

Ende doe si alle bereet waren

15910

Alse te treekene, doe stont op daernare

 

Die koninck Lot, ende seide ter steden:

 

‘Gy heren, sint dat wy moeten⁴ sceden,

 

Denket ombe wael te doene, radic iu,

 

God hoede iu! ic vaer⁵ hene nu.

15915

Ende heb ic noet, so biddic⁶ iu met,

 

Dat gy komet ende niet en let,

 

Als ic in ontbiede’. Ende ele gelovede daer

 

Den andren te komene, ende daernaer

 

Gaf dene den ander⁷ een lijcteken,

15920

Wantsi duchten⁸ hem sekerleken⁹

 

Verraetnesse. Doe voer van daer

 

Die koninck Lot, weet vorwaer,

 

In sijn lant¹⁰, ende elc van hem

 

Es daer gesceden meer no¹¹ min,

15925

Ende voeren daerna tharen landewaert.

 

Die koninck Lot voer welbewaert

 

Met sinen lieden, wel te harnas,

 

Dier¹² wael vier¹³ dusent was,

 

Die hem in den strijt bleven vor nu.

15930

Hi voer so lange, seggic iu,

 

Dat hi te Haterive quam

 

In Loenois, daer hi vernam

 

Sine liede¹⁴, die seer vervaert¹⁵ waren

 

Van den Sennen, die hadden gevaren

15935

In dat lant ende gerovet mede.

 

Doe si sagen¹⁶ haren heer ter stede

 

Waren¹⁷ si blide, ende daden¹⁸ hem daer

 

Grote feeste, ende daernaer

 

Versameldensi liede ende soudeniere

15940

So vele dat hi er hadde sciere

 

Tien¹⁹ dusent sonder diegene, wet dat,

 

Die daer woneden in der stat,

 

Ende dier²⁰ wael sevendusent was,

 

Ende die hoeden, sijt zeker das.

15945

Aldus verweerden²¹ si ene lange tijt

 

Den²² koninck Lot, des seker sijt,

 

Sodat hem die Sennen clene²³

 

Scade²⁴ deden ocht wel²⁵ na negene²⁶.

 

Daerna voer doe van Soerhant

15950

Die koninck Ventres²⁷ al te hant

 

In sine stat, die Polle hiet,

 

Die nu was in swaer verdriet

 

Van den Sennen²⁸, want haer²⁹ pas

 

In ener halver myle na was,

15955

Ende ombedit voer hi liggen in die stat

 

Met vier¹³ dusent ridders³⁰, die hem na dat

 

Bleven waren¹⁷ in den stryde groet,

 

Daer der liede vele inne bleven doet.

 

Doe ontboet hi sine liede aldaer,

15960

Scutten ende seriante, dat hi er naer

 

Vijftien³¹ dnsent hadde mettengenen nu

 

Die die stat hoeden, zeggic iu;

 

Hi hielt hem tegen die Sennen wel³²,

 

Hi hadde diekewile strijt fel,

15965

Ende dickewile verloes hi ende wan

 

Als men in stryde pliet³³ dan.

 

Daerna voer te hues die koninck Clarioen

 

Met tweendusent mannen coen³⁴,

 

Die som gesont sijn, som gewont,

15970

Die hem bleven waren¹⁷ ter stont,

 

In den strijt vor den koninck Artuer³⁵;

 

Hi voer so lange dat hi ter uer³⁵

 

Quam te Montrubie nadat;

 

Dat was ene vaste goede stat

15975

Maer si was sere bedwongen dor das

 

Want der Sennen wech was

 

Enter³⁶ Giganten, alsi³⁷ gingen

 

Vandaer si lagen³⁸ ter voederinge³⁹

 

In des koninck Arturs lant, dat wet,

15980

Ende in Nortomberlant met⁴⁰.

 

Ende als hi daer quam, so ontboet hi

 

Ridders³⁰ ende knapen, verre ende by,

 

Die tors waren¹⁷ ende herde snel,

 

Ende dier¹² was achtedusent wel

15985

Sonder die in der stat waren⁴¹ nu,

 

Dier¹² was vier¹³ dusent, seggic iu;

 

Daer weerdensi⁴² hem ende dicke vochten

1 Unde de

1 Unde de

1 Unde de

2 zees

3 lude

4 moten

5 var

6 bidde ik

7 andern

8 dochten

9 sekerliken

10 land

11 noch

12 der

13 veer

14 lude

15 verveert

16 tegen

17 weren

18 deden

19 tijn

20 unde der

21 verwerden

22 de

23 cleyne

24 seaden

25 off wal

26 engene

27 Neures

28 Seynen

29 er

13 veer

30 ritters

17 weren

31 vijffteen

32 wal

33 pleget

34 vroem

17 weren

35 Artur, ur

35 Artur, ur

36 unde der

37 alze ze

38 legen

39 voderingen

40 med

30 ritters

17 weren

12 der

41 weren

12 der

13 veer

42 werde hi.

[p. 177]

 

Tegen die Sennen, diese besochten.

 

Dacrna voer te sinen lande waert

15990

Die koninck Ydier met snelre vaert,

 

Met vier¹ dusent mannen hem beneven,

 

Die hem in den stryde bleven;

 

Hi reet so lange oec nadas,

 

Dat hi quam daer gestaen was

15995

Een casteel, die Mongla hiet,

 

Die dicke hadde groet verdriet,

 

Want hi lach by enen passe ten tyden

 

Daer die Sennen dicke overlyden;

 

Die casteel stont op ener rotse daer

16000

So hoge, dat men sach vorwaer

 

Al dat lant over, ende hi was

 

Groet ende wijt, als ict² las.

 

Onder den castele liep een riviere

 

Die groet was ende herde sciere,

16005

Ende was geheten Koperne³ met;

 

Ende dat was daerombe, dat wet,

 

Ombe dat men daerinne vant ter stede

 

Manier van coper, wetet gerede;

 

Ende in den castele vant hi daer

16010

Vele liede, ende oec daernaer

 

Ontboet hi mage ende vrient⁴ scire

 

Ende selfscutten⁵ ende sondenire⁶,

 

Sodat daer veertien⁷ dusent waren

 

Mettien⁸ van den castele twaren.

16015

Dus hoede die koninck die merse⁹ wel

 

Ende was dickewile den Sennen fel

 

Ende dede hem scade groet mede.

 

Oec dede die koninck daer ter stede

 

Die besten alle van den lande

16020

Entie¹⁰ vitalie menegerhande

 

In den casteel voeren in die stade,

 

Sodat die Sennen negene scade

 

Conden gedoen, ende dat oec si

 

Negene vitalie vonden daerby.

16025

Daerna sciet die koninck te hant,

 

Die van den hondert ridders¹¹ es genant,

 

Met vier¹ dusent ridders¹¹, die alle waren

 

Wel gewapent ende georset, twaren,

 

Ende voer te Malant in die stat,

16030

Daer een herde edele vrouwe in sat,

 

Die wedue was ende ionc¹² mede;

 

An die merse⁹ stont die stede

 

Van sinen lande, ende ombedat si

 

Dintrepasse naest stont¹³, voer hi

16035

Nu daerin, ombedat die Scynen

 

Te wanderne plagen¹⁴ by den pleynen;

 

Want die baroene van Malant

 

Entie¹⁰ vrouwe baden¹⁵ t hem te hant,

 

Ende hi dadet dor horen wille¹⁶ met.

16040

Dese hiet Agingmers, dat wet,

 

Ende was koninck, edel ende vry,

 

Hi hoede die lande verre ende by,

 

Sodat die Sennen, by sinen daden,

 

Den lande deden luttel scaden,

16045

Want hi was altoes gereet

 

Te werene alse daer enich leet.

 

Daerna sciet van der stat Soerhant

 

Die koninck van Nortgales, Tradeliant,

 

Ende voer in sijn lant nadas,

16050

Daer hi herde welcome inne was;

 

Want hi hadde scade gehat swaer

 

Van den Sennen, die aldaer

 

Gewandert waren¹⁷; want haer¹⁸ pas

 

Meest aldaer te wanderne was

16055

An ener roetsen, daersi te hande

 

Groten scade daden den lande;

 

Entie¹⁰ koninck ontboet in dien¹⁹ dagen

 

Alle die wapene mochten dragen;

 

Doe quamer so vele tot²⁰ hem daer

16060

Dat hi er hadde, wet vorwaer,

 

Wael sevendusent tors²¹ ende te voet,

 

Ende in der stat waren werachtich ende goet

 

Ses dusent man; hiermede weerde²² hi wel.

 

Die Sennen die waren daer herde fel;

16065

Maer een casteel stont daer met gewout²³,

 

Dien Heer²⁴ Godebrandes suster hout²³

 

Die Carnele²⁵ was geheten²⁶;

 

Den wech, alse wi dat weten,

 

En konde die koninck Tradeliant niet

16070

Dan Sennen benemen, wat des gesciet,

 

Hem en quame²⁷ soccoers²⁸ ende spise

 

Van den castele in alre wise;

 

Want hi was so vast ter ure

 

Nochtan en haddi²⁹³⁰ veste no mure,

16075

Sonder die lucht, daer hi mede was

 

So vaste besloten, zijt seker das,

 

Dat hi daermede was so beraden,

 

Dat hem nieman en²⁸ konde gescaden;

 

Ende dit was met nygromancien

1 veer

2 ik dat

3 keuperne

4 vrent

5 selfscutters

6 soldire

7 veerten

8 mit den

9 martse

10 unde de

11 ritters

1 veer

11 ritters

12 jonch

9 martse

13 ston. Eng. but for it was nerre the passages

14 plegen

10 unde de

15 bedens

16 willen

17 weren

18 er

10 unde de

19 den

20 to

21 to ors

22 werde

23 gewelt, helt

24 her

23 gewelt, helt

25 Eng. Carnyle

26 gehieten

27 queme

28 hulpe

29 hadde he

30 neman.

28 hulpe

[p. 178]

16080

Gemaket ende met gokelien,

 

Daer Carnele af konde meer

 

Dan ieman, die wiste eer,

 

Sonder Arturs suster Morgane¹

 

Ende Merlijns vriendinne² Viviane¹,

16085

Die hi minde berde sere doe,

 

Ende hadde haer geleert alsoe

 

Al die wonder van der werlt nu,

 

Alse dit boeck sal seggen iu

 

Hierna, als dat tijt es ende stede.

16090

Ende by desen castele, wetet mede,

 

Hadden die Senuen haer soccoers³ daer

 

Dat mense niet mochte bringen⁴ vorwaer

 

Wten lande vor dien tyden,

 

Dat die koninck Artur op hem quam striden

16095

Entie⁵ koninck Bohort ende koninck Ban.

 

Diese hier namaels verdreven dan.

 

Nu was⁶ hier na desen in porre

 

Die koninck Brangores van Estragorre

 

Met drien⁷ dusent man, ende voer na dat

16100

Tote Estragorre in sine stat,

 

Die daer by der roetsen stoet.

 

Hi ontboet daer tors ende te voet

 

Vrient ende mage, so dat hi⁸

 

Hem⁸ sesdusent hadde by,

16105

Sonder die in der stat waren,

 

Dier was vier⁹ dusent, twaren;

 

Dese scaden den Sennen sere nu.

 

Dese koninck badde, seggic iu,

 

Een herde edel wijf, die was

16110

Des keysers dochter, als ict¹⁰ las,

 

Adrianus van Constantinople;

 

Dese was fier¹¹ ende herde noble,

 

Ende was noch metten¹² vader dan;

 

Ende si hadde gehat enen man,

16115

Ende was wedue eer se Brangores

 

Te wive nam, ende hadde vor des

 

Den koninck gehat van Blakie

 

Ende oec mede van Bulgerie,

 

Ende si haddene maer¹³ vijf iaer;

16120

Een scone kint bleef daernaer,

 

Dat scoenste een, dat mochto wesen,

 

Dat nu so groet was, als wy lesen,

 

Dat hi wael ridder¹⁴ mochte sijn nu,

 

Ende hiet Sagrimor, seggic iu,

16125

Ende dade¹⁵ sint menege vromechede

 

In den lande van Logres, ende anders mede,

 

Alse dit boeck wael seggen sal.

 

Nu liep dor die werelt al

 

So grote nyemaer van koninck Artuer,

16130

Hoe¹⁶ vrome hi waer¹⁷ nu ter uer,

 

Hoe¹⁶ stout, hoe¹⁶ koene¹⁸, hoe¹⁶ mylde,

 

Ende hoe¹⁶ goet hi waer¹⁸ ten scilde,

 

So datter¹⁹ Sagrimor dicke vor das

 

Te Constantinople, daer hi was,

16135

Af hoerde spreken menege dinck,

 

Ende was van vijftien²⁰ jaren een jongelinc.

 

Doe begeerde hi dickewile seer,

 

Dat hi van so goeden heer

 

Ridder¹⁴ mochte werden, als hi es,

16140

Ende seide oec dickewile na des

 

Tegen sinen hemeliken²¹ raet,

 

Dat en mochte niet sijn, hoet²² gaet,

 

Die ridder¹⁴ worde van so goeden man,

 

Hi en soudes²³ zijn leven sijn voertan

16145

Te²⁴ beter. Dit seide hi dicwile daer;

 

Ende als hem sijn oude²⁵ vader daernaer

 

Vermaende, dat hi ridder¹⁴ soude wesen,

 

Want dat keyserike op hem na desen

 

Versterven soude²⁶ na siner doet,

16150

So antworde hi den keyser bloet,

 

Dat hi niet ridder²⁷ werden en wille

 

Vor dat (hem) die koninck, lude ende stille,

 

Artur, die van Bertanien es heer,

 

Ridder¹⁴ make, des begeerde hi seer.

16155

Doe gevil dat also hier naer,

 

Datten die keyser, wet vorwaer,

 

Wael bereide ende sendene alsoe

 

Toten koninck Arture doe,

 

Diene²⁸ ridder¹⁴ makede sint.

16160

Nu kere ick weder daeromtrint

 

Daer ic mine materie liet,

 

Daer ic van den koningen²⁹ sciet,

 

Die van Soerhant thueswaert varen.

 

Na den koninge Brangores, twaren,

16165

Es die koninck Carados dan³⁰

 

Gesceden met vier⁹ dusent man,

 

Ende voer te Margore nadas

 

In sine stat, die herde vaste was,

 

Die opter merse³¹ stont in dat lant

16170

Van Estragorre ende Nortomberlant;

 

Die stat hilt³² hi, dat seggic iu,

1 Morgeyne, Vivieyne

2 vrendinne

1 Morgeyne, Vivieyne

3 er hulpe

4 brengen

5 unde de

6 waer

7 dren

8 he, eme

8 he, eme

9 veer

10 ik dat

11 fijr

12 mit den

13 mer

14 ritter

15 dede

16 hoe

17 weer

16 hoe

16 hoe

18 kone

16 hoe

16 hoe

18 kone

19 dat dar

20 vijffteen

14 ritter

21 hemeliken

22 wo dat

14 ritter

23 zoldes

24 de

25 older

14 ritter

26 solde

27 nicht ritter

14 ritter

28 de ene

14 ritter

29 koninge

30 van dan

9 veer

31 op der martse

32 helt.

[p. 179]

 

Van sines wives halven nu,

 

Want hi haddese behuwet an haer¹

 

Ende Brangores gafsem² daernaer

16175

Ende groet lant mede nochtan,

 

Want hi sijn maech was ende sijn man;

 

Van siner moeder³ wegen mede

 

Haddine⁴ herde lief ter stede.

 

Die stat was sere bedwongen mede

16180

Van den Sennen, die daer ter stede

 

Doe lagen⁵, want si en was niet

 

Gemuret; maer, als men siet,

 

So lach al ombe een maras,

 

Daer si vele te⁶ sterker af was,

16185

Sonder tener stat te landewaert,

 

Daer was ene intreie waelbewaert.

 

Doe Carados quam in die stede

 

Ontboet hi knapen ende ridder⁷ mede,

 

Dier⁸ hi wael sevendusent hadde nadat,

16190

Sonder die⁹ waren in der stat;

 

Ende hi ontboet steenbickelaren

 

Ende dade die stat beteren, twaren,

 

Ende torren¹⁰ maken, daer men mede

 

Houden soude¹¹ oec die stede.

16195

Dus weerdi¹² hem tegen die Sennen daer

 

Ende scade hem dicwile daernaer,

 

Daer si reden dor sijn lant,

 

Want hi was vroem ende valiant,

 

Ende liep hem op, als een lewe doet

16200

Te siner spise, des sijt vroet.

 

Hi hoede die mersen¹³ herde wale,

 

Met sinen lieden, ende sine pale,

 

Sodat sy luttel goet mesdeden

 

Dat en worde gewroken ter steden.

16205

Hi hielt dat orloge lange tijt

 

Tegen die Sennen, ende den strijt

 

Dicke verloes hi, ende oec wan;

 

Hi sloech hem af menegen man

 

Wetet wael¹⁴, dat hi hem best hout¹⁵

16210

Tegen die Sennen met gewont¹⁵,

 

Entie¹⁶ se meest scade als te voren,

 

Alse gy hier na wel sult horen.

 

Nu suldy¹⁷ horen van Anguissant,

 

Die here was van Scotlant:

16215

Hi was die machtechste¹⁸ van allen mede

 

Van magen, entie¹⁹ rikeste ter stede

 

Entie¹⁶ jongeste van hem allen nu,

 

Die ic genomt hebbe, zeggic iu;

 

Maer van wapinen wisti¹⁹ min mede

16220

Dan ienech van den andren dede.

 

Hi voer nu met sevendusent man

 

Wael tors van Soerhan,

 

Ende reet te Corenges na des

 

In sine stede, die vaste es²⁰

16225

Ende herde rike; maer si hadde nu

 

Grote scade gehat, seggic iu,

 

Van den Sennen, die daer dicke leden

 

Ende dat lant hadden dorreden,

 

Want dat en was maer twintich milen

16230

Scoetse²¹ van der groter²² stat ter wilen,

 

Windeberes, daer dat grote heer²³

 

Vor lach, daer men, min no meer,

 

Dat getal niet af en wist, twaren,

 

Van dien, die daer vergadert²⁴ waren,

16235

Entie¹⁶ elck²⁵ dagelikes oec mede

 

Quamen²⁶ beliggen daer die stede;

 

Ende als die koninek Anguissant komen es

 

In sine stede te Corenges,

 

Warens²⁷ sine liede²⁸ herde blide.

16240

Daer woenden binnen te dien tyden²⁹

 

Sesdusent ridder, sonder poerter³⁰ ter stede

 

Ende ander volc, dat men niet telt mede.

 

Doe dade die koninck ontbieden te hant

 

Ridder ende seriante in sijn lant,

16245

So vele dat hi en hadde wale

 

Dertien³¹ dusent bi getale

 

Mettien, die hi bracht hadde mede,

 

Sonder die hi vant in der stede.

 

Dicwile street hi grote stride

16250

Tegen die Sennen nu by tyden;

 

Hi wan dicke ende verloes met³²

 

Gelijc³³ men doet in stryde, (dat wet);

 

Oec dade hi weder sine stede maken

 

Daer se vor die Sennen braken;

16255

Aldus hielt³⁴ hi sijn lant wel

 

Tegen die Sennen, al waren si fel.

 

Na desen reet dhertoge Escant

 

Met vier³⁵ dusent lieden³⁶ in sijn lant

 

Ende voer so lange dagelijc

16260

Dat hi quam te Cambenijc

 

In sine goede stat sekerlike,

1 er

2 gaff ze em

3 meder

4 hadde he ene

5 legen

6 de

7 ritter

8 der

9 de dar

10 toerne

11 holden solde

12 werde he

13 martsen

14 wal

15 helt. gewelt

15 helt. gewelt

16 unde de

17 zole gy

18 mechtigeste

19 wiste he

16 unde de

19 wiste he

20 is

21 stoetse; doch zie 't Eng. XX scotysch myle

22 groten

23 her

24 vergaddert

16 unde de

25 elker

26 quemen

27 weren des

28 lude

29 to den tyde

30 porter

31 drutteen

32 mede

33 gelyc dat

34 helt

35 veer

36 luden.

[p. 180]

 

Die scone was ende herde rike,

 

Ende vol van allen goede mede.

 

Vier¹ dusent man waren in der stede,

16265

Die vrome ende scoene waren

 

Enten² hertoge festeerden³, twaren,

 

Want si waren bedwongen nu

 

Van den Sennen, seggie iu,

 

Die daer quamen van Arondeel,

16270

Van den castele, die een deel

 

Stont by der merse van Cambenijc

 

Ende by der roetsen der Sennen desgelijc,

 

Die die koninck Artur hadde ten tyden

 

Doen warneren⁴, doe hi te Carmelide

16275

Voer toten hertoge Leodeganne.

 

Doe die hertoge, ende sine manne,

 

Quum in sine stat, ontboet hy

 

Ridder⁵, seriante, verre ende by;

 

Sodat hi er vergaderde wale

16280

Twalef⁶ dusent by getale,

 

Daer hi die Sennen orlogede mede,

 

Ende bescermede tlant⁷ ter stede,

 

Ende hadde menegen swaren strijt,

 

Daer hi in wan somege tijt,

16285

Ende onderwilen verloes hi mede,

 

Alse men pleget te meneger stede:

 

Daer men orloget daer wint men alse nu

 

Ende alsenu verliest men, zeggic iu.

 

Aldus als gy hebbet vernomen

16290

So zijn dese tien⁸ prinsen komen

 

Elck in sijn lant, ic zeg iu dat,

 

Entie⁹ koninck Uriens bleef in sine stat,

 

Ende ontboet sine liede daeran,

 

Ende vergaderde achtedusent man

16295

Sonder die woneden in der stede,

 

Ende dier¹⁰ was sesdusent mede.

 

Ende Windeberes was oec daer¹¹

 

Wael¹² in ener dachvaert naer¹¹,

 

Daer die Sennen vor lagen ter tijt.

16300

Si hadden menegen pongys ende strijt

 

Tegen die Sennen, ende wonnen daer

 

Op hen menegen strijt swaer

 

Ende oec verlorensi dicke mede,

 

Datsi bescermeden lant ende stede;

16305

Dus hieldensi dat lant lange tijt

 

In orlogen ende in swaren strijt,

 

Sodat men daer en erde no korn wan,

 

Ende tlant woeste wart daeran,

 

Sodat binnen vijf jaren daernaer

16310

Die liede¹³ van den lande vorwaer

 

En¹⁴ levenden nergen mede nu

 

Dan dene den ander, zeggic iu,

 

Rovede¹⁵ ende nam met crachte mede;

 

Dus onthieldensi hem daer ter stede

16315

Lange tijt, by dage by nachten,

 

Dat sy anders niet en wachten

 

Dan dene rovede opten¹⁶ ander daer.

 

Entie⁹ Sennen, wet vorwaer,

 

Orlogeden oec die¹⁷ lande seer,

16320

Oec dedensi daerna noch meer:

 

Si voeren voederen¹⁸ in Arturs lande

 

Ende deden daer scade menegerhande,

 

Want daer en was nieman, diese daer

 

Weerde¹⁹, dat en waer²⁰ also vorwaer

16325

Dat God, Onse Here, woude vorsien

 

Als hi oec dade²¹ seer nadien,

 

Want hi daer sende vrome joncheren²²,

 

Die dat lant zullen²³ verweren²²

 

Toter²⁴ tijt ende toter²⁴ uer²⁵,

16330

Dat die koninck Artuer²⁵

 

Comen sal van Carmelide,

 

Daer hi gevaren was tien tyden

 

Self veertechste²⁶ van ridderen²⁷ koene,

 

Omb een huwelye daer te doene

16335

An des kouinges dochter Leodegan,

 

Die hi daer met wapine wan,

 

Ombedat hi daer den koninck Rioen²⁸

 

Verdreef als een degen koen²⁸,

 

Ende namaels oec nam sijn leven;

16340

Ombe dit was hem Jenover²⁹ gegeven

 

Tot enen wive in vrientlecheden³⁰.

 

Hier ende ie dit boeck ter steden

 

Ende sal een ander nu angaen

 

Van Gaweins³⁰ kintheit, sonder waen,

16345

Ende alle siner broeder³¹³² oec mede,

 

Wat si daden in meneger stede

 

Eer si ridder⁵ worden weren,

 

Ende van Galescins, den heren,

 

Die vrome was ende herde scone,

16350

Ende was des koninck Ventres³³ sone,

 

Ende van Yweine³⁴ ende vele ander tsamen;

1 veer

2 unde den

3 feeste deden

4 Eng. hadde well garnysshed

5 ritter

6 twelf

7 dat l.

8 tijn

9 unde de

10 der

11 da, na

12 wal

11 da, na

13 lude

14 ne

15 roveden

16 op den

9 unde de

17 de

18 voderen

19 werde

20 weer

21 dede

22 jonchern, verwern

23 zolen

22 jonchern, verwern

24 tot der

24 tot der

25 uren, Arturen

25 uren, Arturen

26 viertigeste

27 rittern

28 Rione, kone

28 Rione, kone

29 Eng. Gonnore

30 vrentl.

30 vrentl.

31 Gawans

32 broder

5 ritter

33 Neutres

34 Ywane.

[p. 181]

 

Hoe dese¹ begonden ende opquamen,

 

Dat sal iu dit boeck, groet ende smal,

 

Van beghinne berechten² al.

1 wo desse

2 berichten