Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

(1880)–Jacob van Maerlant– rechtenstatus


Hier begint dat derde boeck: hoe Pandragoen ende Uter Merlyne doen zoecken. Dit boeck zeghet voert openbaer, Tiersten dattet datGa naar voetnoot6 lant wart gewaer Waren die heren herde blyde Ende ontfingen ze te stryde; 5720[regelnummer] Aldus zo wonnen zi dat lant. Anrelius Ambrosins maeckte te hant Enen koninck van Pandragoene, Ende was hem getrouwe in allen doeneGa naar voetnoot7. Vertegier, die hadde in den lande 5725[regelnummer] Den Sennes geset in die hande Die castele ende oeck die borge. Des hadden die KersteneGa naar voetnoot8 zorge. Pandragoen zat een half iaer Vor eenerGa naar voetnoot9 borgh, dat was waer, 5730[regelnummer] Daerynne belegen was Hangis; Sine liede berieden hem diesGa naar voetnoot10, Hoe men gewonne den casteel. Doe warenGa naar voetnoot11 daer liedeGa naar voetnoot11 een deel Die van Merline sprakenGa naar voetnoot12, 5735[regelnummer] Hoe hi bediedeGa naar voetnoot13 van den draken Vertegier al sijn doen. Zi namenGa naar voetnoot14 Uter ende Pandragoen Buyten den lieden ende al bysonder, Ende zeiden hem van Merlijns wonder, 5740[regelnummer] Dat hi waer die beste divijn Die in der wereltGa naar voetnoot15 mochte zijn, Ende woude hi oeck hi dade bekinnenGa naar voetnoot16, Of men die borch iet mochte gewinnen. Pandragoen sprack: ‘waer zoude men dan 5745[regelnummer] Vinden also wijsen man’? Si zeiden: ‘wy en weten waer, Maer dat wetewy wael openbaer, Als men van hem spreket dat hi dat weet, Ende woude hi, hi quame gereet’. 5750[regelnummer] Pandragoen sprack al te hant: ‘Iek salneGa naar voetnoot17 vinden es hi in dat lant’. Dus dade die coninck Pandragoen Merlyne nu zoecken doen In dat lant daer men hem vinden mochte. 5755[regelnummer] Doe Merlijn wiste dat men hem zochte, Nam hi an Blasise orlof saen, Ende es in een dorp gegaen, Daer hi des conincksGa naar voetnoot18 boden wiste, Quam hi in gegaen met liste, 5760[regelnummer] Op zinen hals met ener mastsue; Twe grote scoen al nuwe, Ende enen quaden rock hadde hi ane; Nu was hi in ziner gedane Rechte als hi een wilt man waerGa naar voetnoot19. 5765[regelnummer] Dus quam hi gegaen aldaer Daer des conincks boden lagenGa naar voetnoot20, Ende tallerierstGa naar voetnoot21 dat zi hem zagenGa naar voetnoot20 Wonderdes hem, ende zeiden dan: ‘Dit doncket ons wesen een quaet man’. 5770[regelnummer] Hi ginck te hem ende zeideGa naar voetnoot22 dese tale: ‘Gy en doet niet’, zeideGa naar voetnoot22 hi, ‘wale Iuwes Heren bodescap te ziner vromen, Daer gy ombe hier zijtGa naar voetnoot23 gecomen, Ombe te zoeckeneGa naar voetnoot24 den divijn 5775[regelnummer] Die geheten es Merlijn’. Doe zi dit hoerden, zi zeiden gemene: ‘Welck Duvel zeide dat dezen vileine’? Hi zeide doe: ‘waer dat geheten my, Ick haddene vonden eer dan gy’. 5780[regelnummer] ‘Weetstu daer ietGa naar voetnoot25 af’? zeiden zy mettien, ‘Of hevestu hem iergen gesien’? ‘GesienGa naar voetnoot26 heb icken’, sprack Merlijn, ‘Ende ick weet wael waer zine pade zijn; Ende dat gy hem zoecketGa naar voetnoot27 ende doet arbeit 5785[regelnummer] En helpet iu niet, heeftGa naar voetnoot28 hi my geseit, Al met alle niet een twintGa naar voetnoot29; Al is dat sake dat gy hem vint Hi ne voer nietGa naar voetnoot30 no min no meer. Als gy comet tot uwen Heer
[pagina 62]
5790[regelnummer] Secht, dat hi die borch wint in geenre wijs Eer dat doet es Hangys; Ende van al des konincks liedenGa naar voetnoot1 Die Merline te zoeckene rieden, So es hoerreGa naar voetnoot2 twe min dan vive 5795[regelnummer] Van hem allen nu te live; Juwen Here secht van den drienGa naar voetnoot3, Ende secht wat gy hebbet gesienGa naar voetnoot3 Ende secht hem, zocht hineGa naar voetnoot4 in desen woudeGa naar voetnoot5, Dat hine daerinne vinden zoudeGa naar voetnoot5, 5800[regelnummer] Hi en zal met nieman willen varen Dan met den koninck twaren’. Dus sprack hi daer dat die boden horen, Ende eer zi dat wisten hadden sineGa naar voetnoot6 verloren, Ende elkerlyck sach op anderen 5805[regelnummer] Ende zeiden: ‘laet ons hene wanderen; Dat was die Duvel dat wy sprakenGa naar voetnoot7; Wat willewy doen met desen saken Dat es best, sint dat ons es gevallen, Dat wi dat onsen Here verkallen’. 5810[regelnummer] Enwech voerenGa naar voetnoot8 die boden saen. Doe si hoer dachvaert hadden gedaen, Quamen zi tot Pandragoene. Doe hise sach in dien doeneGa naar voetnoot9, Vragede hi oft zi hadden gebrocht 5815[regelnummer] Dengenen, dien si hadden gesocht? ‘Here’, zeiden si, ‘versame die liede dijn, Die dy zeiden van den divijn’. Pandragoen dade ze ontbieden, Ende alsiGa naar voetnoot10 quamen tot hem lieden, 5820[regelnummer] Seiden zi wat hem was gesciet, Ende wat hem die dorper riet, Ende dat daer twe doet zoudenGa naar voetnoot11 wesen Van dien die reden te zoeckeneGa naar voetnoot12 deson. ‘Dat es waer’, zeiden zi. 5825[regelnummer] Die coninck sprack: ‘dat doncket my’. Hem wonderde in hoerGa naar voetnoot13 gedochte WieGa naar voetnoot14 die dorper wesen mochte; Zine dachten niet van Merline, Dat hi ander gedane danGa naar voetnoot15 zine 5830[regelnummer] Enegewijs genemen mochte. Zi dachten doe in hoer gedochte, Dat nieman van Hangys doet Dan Merlijn wiste, cleyne noGa naar voetnoot16 groet, Den boden vrageden zi of waer waer, 5835[regelnummer] Dat hem die dorper brachte die maer? Zi zeiden: ‘in Northomberlant, Daer wi atenGa naar voetnoot17 quam hi te hant In die berberge tot ons gaende’. Doe sprack daer een, dat hi waende, 5840[regelnummer] Dat dat Merlijn wael wesen mochte, Ende woude dat hem die coninck sochte. Pandragoen sprack: ‘ick zal daer varen Ende laten Uter hier, twaren; Ende die Merlijn hebben gesienGa naar voetnoot18, 5845[regelnummer] Zullen daer my ombe helpen spienGa naar voetnoot18. Zi voeren in Northomberlant; Ombe mare vragedensi te hant, Negene en hebbenze gevreestGa naar voetnoot19. Die koninck quam in enen foreest, 5850[regelnummer] Ende een van sinen lieden vant Ende herdeGa naar voetnoot20 al te hant, Die vele beeste hoedeGa naar voetnoot21 daer, Ende hi vragede wanen hi waer? Hi zeide: ‘van Northomberlant 5855[regelnummer] Ben ick, eens goeden mannes seriant, Maer ick sprackGa naar voetnoot22 gisteren enen man, Die my dat zeggen began, Dattene coninck Pandragoen Zoude zoecken, dat es een zwaer doen’. 5860[regelnummer] Die bode sprackGa naar voetnoot22: ‘zeeh waer hi sy’. Hi zeide: ‘ick zegge dat node dy, Dat ick den coninck zoude vertellen’. ‘So com met my te minen gesellen, Ick late dy den coninck zienGa naar voetnoot23’. 5865[regelnummer] ‘Wie wonde dan myner beesten plienGa naar voetnoot23? Ick en hebbe een twintGa naar voetnoot24 oeck niet te doene Metten coninckGa naar voetnoot25 Pandragoene: Maer waer hi hier, ick wysede hem dan, Waer hi vinden mochte den man’. 5870[regelnummer] Hi zeide: ‘ick zalneGa naar voetnoot26 dy halen te hant’. Hi voer daer hi den coninck vant, Ende verteldeGa naar voetnoot27 hem van den zaken t waerGa naar voetnoot28 Die coninck zeide: ‘varewy daer’. Aldus quamen si tot den kornnet 5875[regelnummer] Die knape sprack al overluet: ‘Siet, waer ick den koninck bringeGa naar voetnoot29, Nu vertel ons alle die dinge’. ‘Du zoeckesGa naar voetnoot30 Merline, du en kans hemGa naar voetnoot30 twaren Vinden, hy en wille dyGa naar voetnoot31 openbaren;
[pagina 63]
5880[regelnummer] Maer vare tegen die poerteGa naar voetnoot1 gereet, Hi zal daer comen, dat ick wael weet’. ‘Hoe gelove ick des’? sprack Pandragoen. MerlijnGa naar voetnoot2 zeide: ‘wildyGa naar voetnoot3 dat niet doen, In trouwen soe laet dat staen; 5885[regelnummer] Maer dat is dompheit, zonder waen, Hoert men na valscen rade ietGa naar voetnoot4’. Die koninck sprack: ‘ick en mestrouwe dy niet’. Doe zeide MerlijnGa naar voetnoot2: ‘alse dat dy nu staet, So geve ick dy den besten raet, 5890[regelnummer] Dan ieman die iu es by, Ende voorwaer zeggick dat dy’. Die coninek voer toter iersten poert Die hy daer nomen hoert. Doe quam daer te hove een man, 5895[regelnummer] Die goede cleder hadde an, Ende zeide: ‘laet my te Pandragoene’. Men dade dat. Hi sprack alse die koene: ‘Here’, zeide hi, ‘Merlijn zent my tot dyGa naar voetnoot5 Ende zeide my, dat hi diegene zyGa naar voetnoot6 5900[regelnummer] Dien gy in genen bossche vontGa naar voetnoot7; Een waerteecken sprack zijn mont, Dat hy hier te komene zeide Huden, endo dat es waerhede; Maer du en heves zijns gene noet’. 5905[regelnummer] Die koninck zeide: ‘ick doe wel groet, Ende ick zegge dy dat ick en zoude Negenen man spreken also boude’. Merlijn zeide: ‘goede mere Ontbiedet hi dy by my, here: 5910[regelnummer] Dijn broeder Uter hevet gedoet Hangys, dinen viant groet’. Den koninck wonderdes, ende zeide: ‘Vrient, zegstuGa naar voetnoot8 my waerhede’? Doe zeide hy tote Pandragoene: 5915[regelnummer] ‘Wat hebbick daer mede te doene? Gelovestu des niet, zo bistu niet wijs; Ondervinde die waerbeit diesGa naar voetnoot9 Ende geloves of dat es waer’. Die koninck sant twe boden daer 5920[regelnummer] Op perden van goeder lustenGa naar voetnoot10 Ende heet hem, datze niet en rusten, HentGa naar voetnoot11 zi die waerheit hebben vernomen Hieren binnen ander boden komen Die desen boden gemoetenGa naar voetnoot12 5925[regelnummer] Ende Pandragoene voeren groeten, Die hem die waerheit zonden ontbinden TierstGa naar voetnoot13 dat zi hem onderkindenGa naar voetnoot14 Reden zi toten koninck te samen, Mettien zi den raet daer namen, 5930[regelnummer] Hoe Uter Hangyse sloech. Die koninck zeide: ‘dat es genoech; Swiget also lief gy wilt leven’. Aldus es die tale gebleven. Wonder haddes den koninck in sijn gedochte, 5935[regelnummer] Hoe so dit Merlijn weten mochte; Hy woude omb hem daer nog dagen, Want hy hem geerne zoude vragen, Hoe Hangys waer blyven doet. Doe quam tot hem een man groet, 5940[regelnummer] Die goede cleder hadde angedaen, Aldaer die koninck quam gegaen. Die man ontboet hem goeden dach, Ende vragede hem waerombe hi daer lach? Hy zeide: ‘Merline ick hier ontbeide 5945[regelnummer] HentGa naar voetnoot15 dat hy kome, als hy zeide’. ‘Gy en zijtGa naar voetnoot16 niet’, zeide hy, ‘al teGa naar voetnoot17 vroet, Dat gyne zagetGa naar voetnoot18 ende vor in stoet, Ende gyne niet kennen mocht indienGa naar voetnoot19; Roepse die hem hebben gesienGa naar voetnoot20, 5950[regelnummer] Ende vraget of ick datietGa naar voetnoot21 wesen mochte’. MettienGa naar voetnoot22 men dieGa naar voetnoot22 daer brochte, Die koninck sprack: ‘ombe den divijn, Die geheten es Merlijn, Hebbewy hier lange gedaget, 5955[regelnummer] Kendy hemGa naar voetnoot23 ietGa naar voetnoot21 of gyne saget’? ‘Here’, zeiden zy, ‘dat en mochte niet zijn, Wy en zouden kennen zijn anschijn’. By den koninck stont die man, Ende antworde den lieden dan: 5960[regelnummer] ‘Es hier ieman van hier binnen, Die Merline mochte kinnen’? Zi antworden: ‘zine zede En mochten wy niet kinnen mede, Al wetewy, hoe hy es gedaen’. 5965[regelnummer] Die man zeide: ‘gy zult verstaen, Dat gy den man niet kinnet welGa naar voetnoot24, By zyner gedane ende niet elGa naar voetnoot25 Kendy hemGa naar voetnoot23 of gyue saecht in die ogen? Ick zal iu zine gelijcke togen’.
[pagina 64]
5970[regelnummer] Doe riep hy in ene kemenade Pandragoene tenen rade, Ende zeide: ‘Here, ick ben Merlijn, Ick wil zijn die raet al dijn Ende Uters uwes broederGa naar voetnoot1 mede; 5975[regelnummer] Hier ombe zoeckGa naar voetnoot2 gy my gerede, Iu volck en kint niet wel mijn doenGa naar voetnoot3 Roepse hierin, Heer Pandragoen, Zi zullen zeggen ick ben gevonden; Ende woude ick, zy en konden 5980[regelnummer] My gekinnen nembermeer’. Pandragoen was blyde zeer, Ende hy riep degene doen binnen, Die zeiden, dat si Merline kinnen; Ende Merlijn was also gedaen 5985[regelnummer] Als sine tierst sagenGa naar voetnoot4, zonder waen, ‘Dit es Merlijn’, zeiden zy al. Die koninck zeide: ‘weetdy dat wal’? ‘Ja, wy’, zeiden zy, ‘dit es Merlijn’, Hy zeide: ‘wy weten nu den fijn’. 5990[regelnummer] Doe sprack die koninck terGa naar voetnoot5 selver stat: ‘Merlijn, geerne badeGa naar voetnoot6 ick iu dat, Dat gy my waretGa naar voetnoot6 van herten houd, Want menech man, ionck ende out, Hevet my gezecht, dat gy zijtGa naar voetnoot7 wijs’. 5995[regelnummer] Merlijn zeide: ‘in gener wijs Vraechdy my iet, dat ick weet, Ick en zal iu dat zeggen wel gereetGa naar voetnoot8’. Die koninck zeide: ‘sprack ick iu iet Sint dat ick wten woude schiet’? 6000[regelnummer] Merlijn zeide doe: ‘Heer koninck, Ick was die by den beesten ginck, EntieGa naar voetnoot9 dat iu zeide van Hangys doet’, Den koninck hadde des wonder groet, ‘Gar oevele wiste gy Merlijns doen’. 6005[regelnummer] Zy zeiden: ‘Here, dusdune zaken En zagenGa naar voetnoot10 wy hem niet maken, Ende hy mach doen ende berechtenGa naar voetnoot11 Dat ander liede soude ontfecbtenGa naar voetnoot11. ‘Condy my dat geseggen iet’, 6010[regelnummer] Sprack die koninck, ‘hoe Hangys lietGa naar voetnoot12 Sijn lijf, ende hoe gy dat vernaemtGa naar voetnoot13’, Merlijn sprack: ‘doe gy hier quaemtGa naar voetnoot13. Wonde Hangys Uter doet slaen, Ende ick dadenGa naar voetnoot14 dat te wetene saen; 6015[regelnummer] Danck hebbe hy, hy geloefde my Ende ick zeide hem daerby Hangys doegetGa naar voetnoot15 ende zine krachtGa naar voetnoot16 Ende dat hy zoude, als dat waer nacht, Allene komen in dat paveloen 6020[regelnummer] Ombe dat hi hem sterven waende doen. Oevele dochtem dat wesen waer. Maer zo vele helt hi hem daer naer, Dat hy zijn paveloen by nachte, Dat niemanGa naar voetnoot17 en wiste, allene wachte 6025[regelnummer] So lange dat Hangys quam; Ende alsen Uter vernam, So liet hine wael binnen komen; Ende als hy Uter niet en hevet vernomen, Woude hi hem selven doden van rouwen, 6030[regelnummer] Maer Uter die was eer entrouwen Ende sloechen aldaer toterGa naar voetnoot18 doet’. Des hadde die koninck wonder groet. ‘Merlijn, hoe waerdy doe gedaen? Want my wondert des zonder waen, 6035[regelnummer] Dat ick des gelove min no meer’. Ick was gedaen doe, Heer, Als een out man ende een vroet; Mijn raet dochten wesen goet. Ick zeidene: ‘zietGa naar voetnoot19, dat gy iu wacht, 6040[regelnummer] Ende doedy des niet, ghy stervet te nacht’. ‘Ontdcckede gy hem anders ietGa naar voetnoot20’? Sprack die koninck. ‘Here, neen ick, niet, Ende hy en sal des weten niet een woert, Eer hy iu dat vertellen hoert’. 6045[regelnummer] Doe sprack hy: ‘wildyGa naar voetnoot21 met my varen? Ick hebbe uwer te doeneGa naar voetnoot22 twaren’. Merlijn sprack: ‘ick doe dat vele tGa naar voetnoot23 eer’ Nochtan zullen zi vele teGa naar voetnoot23 meer Iuwe liede tornen, gelovet myGa naar voetnoot24; 6050[regelnummer] Maer ziedyGa naar voetnoot25, dat ick iu nutte zy, Doer hem zult gy teGa naar voetnoot23 min doen’. Doe sprack die koninck Pandragoen; ‘Gy hebbet my nu des gemaket vroet, Es dat waer dat gy hebbet behoet 6055[regelnummer] Uter, ende zineGa naar voetnoot26 doet geletGa naar voetnoot27, broeder Ick sal iu geloven teGa naar voetnoot23 bet’. ‘Coninck’, zeide hy, ‘vrage des uwen
[pagina 65]
Ende dan moechdy des zijn te vroeder Of hi des lyet, gelovet my dan, 6060[regelnummer] Ende ick weet wael, als ick doe an Die gedane, als ick hadde ane, Doe ick hem dat dade te verstane, En zuldyGa naar voetnoot1 my mogen kennen niet; Ende dat zal zijn, hoe dat gesciet, 6065[regelnummer] Van huden over twalef dage’. Die koninck sprackGa naar voetnoot2: ‘al sonder sage Wistick gerne, als gy woudetGa naar voetnoot3, Dat gy Uter spreken zoudetGa naar voetnoot3 Gy zult dat weten, maer hoedet iu des, 6070[regelnummer] Dat gy niet en zijt onwes, Dat ander liede weten mogen; Bevinde ick iu met ener logen, Ick en betronweGa naar voetnoot4 iu nembermeer wale, Ick zal iu proeven te menegen male’. 6075[regelnummer] ‘Dat es my lief’, sprack Pandragoen. Merlijn zeide: ‘gy wetetGa naar voetnoot5 mijn doen, Dat zal over twalef dage zijn. Dat ick zal spreken den broeder dijn’. Mettien nam Merlijn oerlof 6080[regelnummer] Ende ginck tot in Blasys hof, Ende Blasys hevet al dit bescreven, Ende van hem es ons dat gebleven. Die coninckGa naar voetnoot6 voer an zine zijde, Uter, sijn broederGa naar voetnoot7, die was blyde, 6085[regelnummer] TierstGa naar voetnoot8 dat hyneGa naar voetnoot9 komen sach Was hi blide al den dach. Die koninckGa naar voetnoot6 leidene buten liedenGa naar voetnoot10 Ende zeide hem die saken die hem gescieden Van Angyse, alse hem dat Merlijn zeideGa naar voetnoot11. 6090[regelnummer] Uter zeideGa naar voetnoot11: ‘dat es waerhede Ick meende, ick dat wiste ende nieman elGa naar voetnoot12, Ende een goet man, die my welGa naar voetnoot12 Hoede, dat ick niet en bleefGa naar voetnoot13 verloren; Here, wanen quam iu dit te voren?’ 6095[regelnummer] Hy zeide: ‘gy wetet wel, dat ick dat weet, Broeder, nu zegget my gereet, Die iu warnde, wat manne hi was. Ick waneGa naar voetnoot14 gy niet en wetetGa naar voetnoot15 das Dat iu Hangys gerne hadde gedoet. 6100[regelnummer] By der trouwenGa naar voetnoot16, die God geboet, Ick en weet, wie hi wesen mochte, Maer een goet man hi my dochte, Des gelove ick over een. Dor al dat, dat logene sceen, 6105[regelnummer] Dat Hangys hier komen zoude Ombe dat hi my moerden woude’. Pandragoen zeide: ‘broedeGa naar voetnoot7, Of gyne zagetGa naar voetnoot17, waerdyGa naar voetnoot18 des iet teGa naar voetnoot19 vroederGa naar voetnoot7?’ Uter zeide: ‘ia, ick meene dan’. 6110[regelnummer] Die koninck sprack: ‘houtGa naar voetnoot20 iu daeran, Dat hi iu binnen elven dagen sal Spreken, dat en doe groet ongeval; Maer al den dach weset met my Tote dien, dattetGa naar voetnoot21 avent zy 6115[regelnummer] So dat ick bescouwen mach Alle dieGa naar voetnoot22 iu spreken op dienGa naar voetnoot23 dach, Te wetene, of icken kinnen konde In eneger wijs tenegerGa naar voetnoot24 stonde’. Uter sprack: ‘wat des gesciet, 6120[regelnummer] Dan en scheide ick van iu niet, Ick en sal eer weten, neen of ia Eer ick iergen van iu ga’. Elck heeft dit den andren gelovet Ende hebben te samene gehovet, 6125[regelnummer] Ende Merlijn, die dit wiste allegader, ZeideGa naar voetnoot25 dit Blasise, den geestleken vader, HoeGa naar voetnoot26 Uter ende Pandragoen Visierden onder hem dit doen, Ende hoeGa naar voetnoot26 hem die koninckGa naar voetnoot27 proeven woude. 6130[regelnummer] Blasys vraechde hem wat hi zoude Doen, dat hi dat volbringen mochte. Hi zeide: ‘ick merke in mynen gedochte Dat zi jonck zijn ende blyde Ende mochtese an myne zyde 6135[regelnummer] Te mynen wille niet bet gerekenGa naar voetnoot28 Dan met spraken, die ick kan spreken, Ende doen wonderleke saken, Dat ickse lachgende sal maken; Ende oeck so kenne ick ene vrouwe 6140[regelnummer] Die Uter mintGa naar voetnoot29 op gerechte trouwe; Ick sal hem een paer letterenGa naar voetnoot30 bringen Van zinen lieve, in zulken dingen Dat hi zal houden vor waerheit, Want ick weet al hoerGa naar voetnoot31 hemelecheit; 6145[regelnummer] Als dat Uter van my hoert, Sal hem wonderen derre woert Want dat es hoerGa naar voetnoot31 hemelecheit.
[pagina 66]
Dan sal die dach lyden gereit Dat zi my niet zullen zienGa naar voetnoot1 6150[regelnummer] Ende niet bekinnen in dien; Des anderen dages sal ick my Hem ontdecken, dan zullen zyGa naar voetnoot2 My des weten meerreGa naar voetnoot3 danek’. Hierenbinnen quam der sonnen opganck 6155[regelnummer] Van (den dach van) Merlijns gelove, Dat hi zoude komen te hove, Ende was gedaen als een knecht, Dien Uter hadde gesien echt, Wonende met zinen lieve. 6160[regelnummer] Doe hi quam met sinen brieveGa naar voetnoot4 SprackGa naar voetnoot5 hi: ‘Here, mijn vrouwe groetetGa naar voetnoot6 iu Ende zent iu deze letteren nu’. Des was Uter herde vro Ende meende, dattet wareGa naar voetnoot7 also. 6165[regelnummer] Die letterenGa naar voetnoot8 zeiden: ‘gelovet den knechte, Want gy moget wel doen met rechte Wat dat hi zeghet, dat es waer In amye sentene daer’. Merlijn zeide hem daer al die woert, 6170[regelnummer] Die hy weet dat hi gerne hoert. Dus was Merlijn, dat es waer, TotenGa naar voetnoot9 avende vor hem daer, Ende Uter was met hem blyde. Doe dat was komen na Vespertyde, 6175[regelnummer] Wonderde des den koninge ende was gram Dat Merlijn ginder niet en quam; FyGa naar voetnoot10, dachte hi, hevet Merlijn gelogen! MettienGa naar voetnoot11 wilt hem Merlijn togen Ende ginck over ene zide staen, 6180[regelnummer] Ende was rechte als die man gedaen, Die ierstGa naar voetnoot12 tote Uter quam. Ende als Uter den man vernam, Kende hineGa naar voetnoot13 ende bat, dat hi ontbeide Tote dat hi dat den koninge zeide; 6185[regelnummer] Hi zeide: ‘gerne’, ende Uter ginck Ende zeidetGa naar voetnoot14 zinen broeder den koninck, Dat die man daer komen waer. Die koninck vragede der maer: ‘Is hi dat die iu warnde dan’? 6190[regelnummer] ‘Ja’, sprack hi, ‘dat is die zelve man’. Die koninck zeide: ‘gaet ende proevet bet Ende secht my dan by uwer wet’. Uter komet weder, ende zietGa naar voetnoot15 Den man, dienGa naar voetnoot16 hi ginder lietGa naar voetnoot15, 6195[regelnummer] Die noch daerGa naar voetnoot17 sijns ontbeide; Hi kendene wael, ende gereede Zeide hi: ‘Here, hebbet danck groet Dat gy my loestetGa naar voetnoot18 van der doet, Welkomen moettyGa naar voetnoot19 my nu zijn; 6200[regelnummer] Maer wonder heb ick in dat herte mijn, Hoe mijn here, die koninck, Geweten mochte dese dinck, Want hi my tellede dat gy my zeide, Daertoe zeide hi my oeck gereede 6205[regelnummer] Al dat my es geschiet Seder dat hy my hier liet, Ende dat gy hier zoudtGa naar voetnoot20 komen hedenGa naar voetnoot21; Daertoe hevet hi my gebeden, Dat ickenGa naar voetnoot22 dat te wetene dadeGa naar voetnoot23 6210[regelnummer] Als ick met iu waer te rade. Hy zeide my oeck, of gy waertGa naar voetnoot24 dat, Dat ickenGa naar voetnoot22 dat ontbode ter stat; Ende dat hi dit weet al bloet, Des hevet my wonder al te groet’. 6215[regelnummer] Merlijn sprack: ‘haelten daer hy zy Ende vrage des hem vor my’. Uter ginck ombe zinen Heer, Ende beval den lieden zeer, Dat zy daer nieman in laten gaen. 6220[regelnummer] Alse Uter enwech was, also saen Verkeerde hem Merlijn ende nam Sine gelike die mettenGa naar voetnoot25 letteren quam; Ende also Uter den koninck brochte Vonden zi den knecht, ende Uter zochte 6225[regelnummer] Den goeden man, ende hi zwoer zeer, Hi stont hier nu, by onsen Heer, ‘Nu vindickGa naar voetnoot26 hier den messelgier, Die my die letteren brochte hier; Ontbeidet here, ick zal den lieden vragen 6230[regelnummer] Of zi hier ieman wtgaen zagen Ofte desen knecht hier in gaen’. Die koninck begonsteGa naar voetnoot27 lachen saen. Uter zeide: ‘zaechdyGa naar voetnoot28 hier iet Enegen man in corter tijt, 6235[regelnummer] Siut dat ick ombe den koninckGa naar voetnoot29 ginck’? Zi zeiden: ‘neen wy, waerliker dinck’. Hi sprack toten koninge na desen: ‘Ick en weet wat dit mach wesen’. Hi sprack toten knechte: ‘hoerstuet
[pagina 67]
6240[regelnummer] Ginck hier ieman in of wt’? Hi zeide: ‘ick was hier by iu dan, Doe gy spraecktGa naar voetnoot1 tegen dien man’. Doe sprack Uter ten koningeGa naar voetnoot2 metter vaert: ‘Also moetGa naar voetnoot3 ick zijn bewaert 6245[regelnummer] Alse my dit geschiede nieGa naar voetnoot4, Dat ick nu mettenGa naar voetnoot5 ogen zieGa naar voetnoot4’. Die koninck maeckte daeraf groet spelGa naar voetnoot6, Dat dat Merlijn was, wiste hi welGa naar voetnoot6: ‘Ay, lieve broeder’Ga naar voetnoot7, sprack Pandragoen 6250[regelnummer] ‘WeetdyGa naar voetnoot8 wie hi es, dese garsoen? Hi zeide my, hy was iuGa naar voetnoot9 gesent. Nu proevet of gyne ietGa naar voetnoot10 kent’. Hi zeide: ‘ia ick’. ‘Wat duncket iu dan’, Sprack die koninck, ‘mochtet zijn die man, 6255[regelnummer] Dien gy sochtetGa naar voetnoot11 nu hier na desen’? Uter zeide: ‘dat en mochte niet wesen’. ‘Gawy enwech’, sprack Pandragoen, ‘Wil hi hem te kennen doen, So hebbewyne lichte gevonden’. 6260[regelnummer] Wt gingen zi te dien stonden. Alsi een stucke hadden gegaen, Riepenzi een ridder saen: ‘Gaet, zietGa naar voetnoot12 wie daer inne zy’; Als hy daer quam, so sach hyGa naar voetnoot13 6265[regelnummer] Waer die man optenGa naar voetnoot14 bedde sat; Hi keerde weder ende zeide dat. Uter sprack: ‘Genade God, Heer, Ick waneGa naar voetnoot15 ick zie dat niemanGa naar voetnoot16 eer En zach die in der wereltGa naar voetnoot17 was, 6270[regelnummer] Dit es die man, die my genas’! Die koninck was blider dan zi some, Ende hieten wesen wellekome, Die koninck zeide: ‘en waer iu dat niet leet, Ick zeide hem geerne hoe gy heetGa naar voetnoot18, 6275[regelnummer] Ende oeck wieGa naar voetnoot19 dat gy zijt’. Merlijn sprack terGa naar voetnoot20 zelver tijt: ‘Dat es my lief’. Die koninck zeide echt: ‘Uter, broeder, waer es die knecht, Die tot iu quam, die mcsselgier? 6280[regelnummer] Uter sprack: ‘hi was nu hier’. Doe riep Merlijn den koninck wt, Ende zeide hem al overluet, Wat maren hi van den vrouwen zeideGa naar voetnoot21, Ende wat hi hem te voren leideGa naar voetnoot21. 6285[regelnummer] Doe riep die koninck Uter wt: ‘Die iu brochte dat saluet Van uwen lieve, waer es hiGa naar voetnoot22 nu? Ick soudene geerne spreken vor iu Die iu die goede letteren gaf’. 6290[regelnummer] Uter zeide: ‘wat weetdy daeraf’! Die koninck zeide: ‘dat ick des weet dan Zal ick iu zeggen vor desen man, Van dien, dat staet in dien brief’Ga naar voetnoot23. Uter zeide: ‘dat es my lief’; 6295[regelnummer] Hi en wiste niet dattet hem was kont. Die koninck zeide al dat daer inne stont. Uter sprack doe totenGa naar voetnoot24 koninck: ‘Here, hoe weettyGa naar voetnoot25 al dese dinck, Ende dat gy achterst zeideGa naar voetnoot26?’ 6300[regelnummer] Die koninck zeide: ‘ick zegge dat gereideGa naar voetnoot26, Gebiedet my dese goede man’. Uter sprack: ‘wat gaet des hem an’? Die koninck zeide: ‘ick en zegget iu niet Dat en zij dat hi dat my gebiet’. 6305[regelnummer] Des wonderde Uter zeer, Ende zeide: ‘es iu dat lief, mijn heer, My vertellet al dit wonder, Latet maer ons drienGa naar voetnoot27 bysonder’. Gar oevele sprack die koninckGa naar voetnoot28 dan: 6310[regelnummer] ‘Weetdy wie hy es dese man? Maer dat weet ick wel sekerlike Hi es die vroedeste van eertrike, Hi hevet die macht, die ick in zal zeggen Daer ons vele aen zal leggenGa naar voetnoot29; 6315[regelnummer] Dit es die knape die iu gaf Die letteren, daer ick iu zeide af’. Uter sprack: ‘mach dat waer wesen, So en hoerde ick nieGa naar voetnoot30 zulck wonder lesen’. Die koninck zeide: ‘golove des bet 6320[regelnummer] Dan eneger zake die gy wet, Ick en geloves niet, zonder waen, Eer hy my dat anders doet verstaen’. Die koninck bat Merline hertelike, Dat hi hem togede die gelike. 6325[regelnummer] ‘Gerne’, zeide bi, ‘gaet daer wt beide Ick toge bem den knecbt gereide’. Si gingen wt ende keerden saen; Doe was hi als dieGa naar voetnoot31 knecht gedaen, Ende vragede wat hi woudeGa naar voetnoot32 ontbieden
[pagina 68]
6330[regelnummer] Sinen lieve eer zi schieden. Die koninckGa naar voetnoot1 Pandragoen sprack echt: ‘Wat duncket in van dezen knecht? GeloofdyGa naar voetnoot2 dat hi dat es gereet’? Uter zeide: ‘ick enGa naar voetnoot3 weet, 6335[regelnummer] Wat ick (iu) hier af mach zeggen’. Die koninck sprack: ‘laet nederleggen Allen twifel ende allen waen, Dit was hi die iu dadeGa naar voetnoot4 verstaen, Dat iu Hangys doden zoudeGa naar voetnoot6 6340[regelnummer] EntienGa naar voetnoot5 ick zochte ick genen woudeGa naar voetnoot6; Hi weet dat gescietGa naar voetnoot7 es al Ende oeck dat gescienGa naar voetnoot7 sal; Ick woudeGa naar voetnoot8 dat hi ons oeck woudeGa naar voetnoot8 geraden Ende wy al by sinen wille dadenGa naar voetnoot9’ 6345[regelnummer] Uter sprackGa naar voetnoot10: ‘wy hadden des noet’. Doe dadenGa naar voetnoot9 zi des an hem bede groet Dat hi hem zoude wesen by. Hi zeide: ‘wetet dat wael van my, Al dat ick wille, dat ick dat weet’. 6350[regelnummer] Zi zeiden: ‘dat wetewy gereet, Ende dat gy die waerheit wetetGa naar voetnoot11 van my; Merlijn, gy en logetGa naar voetnoot11 my nie’. ‘Uter, ia, ende heb ick waerheit Iu van Hangyse nu geseit, 6355[regelnummer] Ende daertoe van uwer mynnen Die gy nieGa naar voetnoot12 en lietet bekinnenGa naar voetnoot13?’ Uter zeide: ‘ia gy, gy doet, Ende ombedat ghy zijt zo vroet, Zo zageGa naar voetnoot14 wy veel teGa naar voetnoot15 eer dat gy 6360[regelnummer] Minen hereGa naar voetnoot16 altoes waretGa naar voetnoot16 by’. Merlijn sprack: ‘ick doc dat vele teGa naar voetnoot15 eer Maer gy twe ende nieman meer MogetGa naar voetnoot11 weten, hoe dat met my staet, Ende ick moet, so hoe dat gaet 6365[regelnummer] In Brytanien wesen saen, Maer dat mach zo niet vergaen. IckGa naar voetnoot17 en zal meer denken op iu Dan ombe ieman die levet nu; Ende wat node iu toe gaet, 6370[regelnummer] Ick zal wesen al iu raet; Al ga ickGa naar voetnoot17 enwech, en achtes niet; Als gy my wederkomen siet, So doet my vor iu liede eer, Men sal mijns achten teGa naar voetnoot15 meer; 6375[regelnummer] Den quaden sal dit wesen leet Die my ende iu haten gereet. Maer zi en zullens niet derrenGa naar voetnoot18 togen DoedyGa naar voetnoot19 my ere vor haren ogen, Ick en verkeer my nu in langer tijt 6380[regelnummer] Sonder daer gy twe zijt, Te hant zal ick komen in dieGa naar voetnoot20 zale Dan zullen zi dat weten al te male Ende zeggen dat ick gekomen benGa naar voetnoot21, Dan doet my ere vor hen; 6385[regelnummer] Zi zullen my pryzen daer gy staet; Vraget my dan, dat es mijn raet, Ende wat dat gy my vraget dan, Sal ick iu zeggen vor uwe man’. In horen rade ende in den hof 6390[regelnummer] Bleef Merlijn ende nam oerlof, Beide teGa naar voetnoot22 komene ende teGa naar voetnoot22 gane, Ende hem teGa naar voetnoot22 togene in die gedane, Daer hi inne best bekennet was: Ende alsi worden gewaer das 6395[regelnummer] Diene zagenGa naar voetnoot23 in ziner manier, Waren si des verblidet scier. Men sach den koninck tegen hem gaen: Doe zeiden die liede saen: ‘SietGa naar voetnoot24 waer die koninckGa naar voetnoot25 koemt tegen iu wt’. 6400[regelnummer] Daer was blijtscap ende geluet In des koninges zael wart hi geleit Des koningesGa naar voetnoot26 man namen hem gereit Over ene zide, ende spraken: ‘Siet hier Merline, in waren saken, 6405[regelnummer] Die die heste divijn esGa naar voetnoot27 Die nu in der wereltGa naar voetnoot28 esGa naar voetnoot27; Here, biddet hem te zeggene al Of men die borch iet winnen sal, Ende hoe dit orloch sal vergaen; 6410[regelnummer] Wil hi, hi sal iu dat zeggen saen’. Die koninckGa naar voetnoot23 zeide: ‘ick salneGa naar voetnoot30 des vragen, Eer dese achte dage verdagen’. Des derden dages bilt die koninck feeste. Daer waren doe die alremeeste 6415[regelnummer] Die in den lande waren geboren. Merlijn zeide den koninge te voren Des hem sine liode badenGa naar voetnoot31. Pandragoen sprack metGa naar voetnoot32 staden: ‘Men segget my vor iu, Merlijn,Ga naar voetnoot29
[pagina 69]
6420[regelnummer] Dat gy zijt negeenGa naar voetnoot1 divijn; Ick bidde in, dat gy my zegget een deel, HoeGa naar voetnoot2 men winnen zal den casteel, Ende ick wil doen al uwen raet’. Merlijn sprack: ‘dat verstaet 6425[regelnummer] Ende proevet of ick ben wijs: Sint dat die Sennen verloren Hangys, En zagenGa naar voetnoot3 si anders geen pant Dan te nemene dit lant. Gebiedet hem vrede, ende wetet vorwaer, 6430[regelnummer] Si en steken an iu niet een haer Dan gy hem dat latetGa naar voetnoot4 altegader, Dat hem quam van uwen vader; Maer des en zuldy nietGa naar voetnoot5 gehingen; Noch hem laten dat volbringen 6435[regelnummer] Willen si dat lant rumen gerede, Dat gy hem gevetGa naar voetnoot6 sulck geleide Ende scepe daer si mede varenGa naar voetnoot7’. Doe sprack Pandragoen twaren: ‘Dese dinck wil ick hem ontbieden’. 6440[regelnummer] Hi nam wt al sinen liedenGa naar voetnoot8 Enen ridder die hiet Ulfijn, Die die bode zoude zijn; Kempe en was in genen tyde Die so stoutelike ginck teGa naar voetnoot9 stryde 6445[regelnummer] Alse Ulfijn voer totenGa naar voetnoot10 vianden. Alse hem die Sennen vercandenGa naar voetnoot11, Quamen si jegen hem also houde, Ende vrageden wat die koninckGa naar voetnoot12 woude, Ende of hi waerGa naar voetnoot13 des conincxGa naar voetnoot12 bode. 6450[regelnummer] Hi zeide: ‘ia ick, by Gode, Ende hi zent iu vrede drieGa naar voetnoot14 weken’. Zi zeiden: ‘wy willen des ons bespreken’ Ende doe hoer raet versamelt waert, Doe zeiden ziGa naar voetnoot15: ‘wy zijn bezwaert 6455[regelnummer] Van onses Horen Angys doet, Wy en hebben spyze clein of groet Daer ons iet af waer teGa naar voetnoot16 bet Onthier ende ons quame ontsetGa naar voetnoot17, Ende men ontbiedet ons vasten vrede 6460[regelnummer] Des hebwy te doene mede, Ende dat es wesen herde quaet Daer dat zo nauwe van spize staet; Maer wi zullen hem ontbieden Dat hi enwech vaer met zinen liedenGa naar voetnoot18 6465[regelnummer] Ende late ons borge ende lant; Wy zullen dat ontfaen van ziner hant, Ende geven hem telken iaer Dertich ridder ende daernaer TienGa naar voetnoot19 vrouwen ende elke hoer kamenier 6470[regelnummer] Ende daertoe tienGa naar voetnoot19 ioncfrouwen fierGa naar voetnoot19, Van knapen die den vrouwen dienen Wilwy hem senden hem tienenGa naar voetnoot20, Hondert valke ende hondert paerde Ende hondert orse van goeder waerde’. 6475[regelnummer] Dit dochte hem allen goet raet wesen, Ende gingen ten boden met desen Ende zeiden hem dit beheetGa naar voetnoot21. Doe ginck Ulfijn enwech gereet, Ende zeide den koninck dese tale 6480[regelnummer] Ende hem die waren in derGa naar voetnoot22 zale. Alse die koninckGa naar voetnoot23 dit verstaet, SochtiGa naar voetnoot24 des an Merline raet. Merlijn zeide: ‘enGa naar voetnoot25 doet niet diesGa naar voetnoot25 Daer zoude afkomen groet verliesGa naar voetnoot26; 6485[regelnummer] Bliven zi in den lande, dat es verloren: Maer gy zult mynen raet horen: Ontbiedet hem, dat zi rumen dat lant, Ende opgeven die borch te hant; Zi zullen dat doen alle geerne 6490[regelnummer] Want zi en hebben niet te verteerne; Ende beheet hem lijf ende lede, Ende scepe te vaerne mede; Segget hem, dat zi niet ontgaen Es dat si dit niet an en gaen; 6495[regelnummer] Want gy en vredet nembermeer zoeGa naar voetnoot27; Zi en zullen des wesen al te vroe’. Des morgens die koninck nietGa naar voetnoot28 en liet, Hi en dadeGa naar voetnoot29 dat hem Merlijn hiet; Langer en spaerden niet die Sennes, 6500[regelnummer] Doe zi zeker warenGa naar voetnoot30 des. Dat zi behoudenGa naar voetnoot31 mochten varen, Ende zi ontboden dat twaren Achterlande horen vriendenGa naar voetnoot32. Pandragoen hiet die hem dienden, 6505[regelnummer] Dat zise toter zee zouden leiden
[pagina 70]
Dus moestenzi danenGa naar voetnoot1 scheiden. Dus zeide Merlijne Pandragoene Wat den Heidenen stont te doene.	voetnoot6 To eirsten dat dat voetnoot7 done voetnoot8 Cristenen voetnoot9 eyner voetnoot10 des voetnoot11 waren, lude voetnoot11 waren, lude voetnoot12 spreken voetnoot13 bednde voetnoot14 nemen voetnoot15 werlde voetnoot16 bekennen voetnoot17 zal ene voetnoot18 koninges voetnoot19 weer voetnoot20 legen, zegen voetnoot21 to alre eirst voetnoot20 legen, zegen voetnoot22 zegede voetnoot22 zegede voetnoot23 zint voetnoot24 zokene voetnoot25 icht voetnoot26 gezeen voetnoot27 zoket voetnoot28 nicht hevet voetnoot29 twinck voetnoot30 voro nicht. voetnoot1 luden voetnoot2 erre voetnoot3 dren, geseen voetnoot3 dren, geseen voetnoot4 ene voetnoot5 walde, zolde voetnoot5 walde, zolde voetnoot6 ze ene voetnoot7 spreken voetnoot8 voren voetnoot9 done voetnoot10 alze ze voetnoot11 zolden voetnoot12 to zokene voetnoot13 er voetnoot14 we voetnoot15 dan de voetnoot16 noch voetnoot17 eten voetnoot18 geseen, speen voetnoot18 geseen, speen voetnoot19 Fransch: mais il ne trova onques qui les li en seust dire; Engelsch: but thei founde noon that ought of hym cowde sey. voetnoot20 h[...]erden voetnoot21 hodde voetnoot22 sprach voetnoot22 sprach voetnoot23 zeen, pleyn voetnoot23 zeen, pleyn voetnoot24 twinck voetnoot25 Mit den koninge voetnoot26 zal ene voetnoot27 vortellede voetnoot28 waer voetnoot29 Fransch: voici lou roi que ic lamain voetnoot30 zoekest, kanst ene nicht voetnoot30 zoekest, kanst ene nicht voetnoot31 dich. voetnoot1 porte voetnoot2 Noch in 't Fransch noch in 't Engelsch wordt hier de naam van Merlijn reeds gevonden voetnoot3 wil gij voetnoot4 icet voetnoot2 Noch in 't Fransch noch in 't Engelsch wordt hier de naam van Merlijn reeds gevonden voetnoot5 her. In 't Fransch echter: M. menvoie a toi; in 't Engelsch: M sente me hider to the voetnoot6 weer voetnoot7 vonden voetnoot8 zeges du voetnoot9 des voetnoot10 Fransch: sor les ii meillors chevax que il ot voetnoot11 went voetnoot12 gemoten voetnoot13 To eirst voetnoot14 onderkenden voetnoot15 went voetnoot16 icht voetnoot17 to voetnoot18 ene zegen voetnoot19 in den voetnoot20 geseen voetnoot21 icht voetnoot22 mit den, de voetnoot22 mit den, de voetnoot23 kende gij ene voetnoot21 icht voetnoot24 wal voetnoot25 al. voetnoot23 kende gij ene voetnoot1 broder voetnoot2 zoke voetnoot3 Fransch: mais cetre gent que me quidoient conoistre, ne secent rien de mon estre voetnoot4 Alze ze ene to eirst zegen voetnoot5 to der voetnoot6 bedc, weren voetnoot6 bedc, weren voetnoot7 zint voetnoot8 Fransch: vos ne me requerrez ia de chose ne de nul conseil, se ge lou sai, que ge ne lo vos doigne boen et leal. voetnoot9 Unde die voetnoot10 segen voetnoot11 berichten, ontfichten voetnoot11 berichten, ontfichten voetnoot12 biet voetnoot13 vernemen, quemen voetnoot13 vernemen, quemen voetnoot14 dede em voetnoot15 doen voetnoot16 Fransch: ge lis di bien la force et la vertu et lon hardement de Hanguis voetnoot17 neman voetnoot18 to der voetnoot19 zegede em zeet voetnoot20 icet voetnoot21 wil gy voetnoot22 to done voetnoot23 de voetnoot23 de voetnoot24 gy my voetnoot25 ze gy voetnoot23 de voetnoot26 zinen voetnoot27 gelettet. voetnoot23 de voetnoot1 ne zole gy voetnoot2 de coninch sprach voetnoot3 wolden, zolden, enz. voetnoot3 wolden, zolden, enz. voetnoot4 betronwede voetnoot5 weten voetnoot6 coninch voetnoot7 broder, vroder, enz. voetnoot8 To eirst voetnoot9 he ene voetnoot6 coninch voetnoot10 luden voetnoot11 zegede voetnoot11 zegede voetnoot12 al, wal voetnoot12 al, wal voetnoot13 bleff voetnoot14 wene voetnoot15 weten voetnoot16 truwen voetnoot7 broder, vroder, enz. voetnoot17 gy ene zegen voetnoot18 weer gy voetnoot19 icht de voetnoot7 broder, vroder, enz. voetnoot20 holt voetnoot21 den, dat dat voetnoot22 de voetnoot23 den voetnoot24 to eneger voetnoot25 zegede voetnoot26 Wo voetnoot26 Wo voetnoot27 koninck voetnoot28 gebreken voetnoot29 mynnet voetnoot30 litteren voetnoot31 er. voetnoot31 er. voetnoot1 zolen zeen voetnoot2 zolen ze voetnoot3 meren voetnoot4 breve voetnoot5 sprach voetnoot6 grotet voetnoot7 dat dat were voetnoot8 litteren voetnoot9 Tot den voetnoot10 Phy voetnoot11 Mit den voetnoot12 De eirst voetnoot13 he ene voetnoot14 zegede dat voetnoot15 zeet, leet voetnoot16 den voetnoot15 zeet, leet voetnoot17 dar voetnoot18 loesten voetnoot19 mote gy voetnoot20 zolden voetnoot21 huden voetnoot22 ick ene voetnoot23 dede voetnoot24 weren voetnoot22 ick ene voetnoot25 mit den voetnoot26 vinde ick voetnoot27 begonde voetnoot28 zege gy voetnoot29 koninch. voetnoot1 spreken voetnoot2 to den koninge voetnoot3 mote voetnoot4 ne, ze voetnoot5 mit den voetnoot4 ne, ze voetnoot6 spil, wil voetnoot6 spil, wil voetnoot7 broder voetnoot8 wete gy voetnoot9 to iu voetnoot10 ene icht voetnoot11 sochten voetnoot12 zeet voetnoot13 he voetnoot14 op den voetnoot15 wene voetnoot16 neman voetnoot17 werlde voetnoot18 hiet voetnoot19 we voetnoot20 tor voetnoot21 zegede, legede voetnoot21 zegede, legede voetnoot22 is he voetnoot23 breyff voetnoot24 tot den voetnoot25 wo wete gy desse voetnoot26 zegeden, gereet voetnoot26 zegeden, gereet voetnoot27 mer ons dien voetnoot28 de koninch voetnoot29 liggen voetnoot30 ne voetnoot31 de voetnoot32 wolde, voetnoot1 de koninch voetnoot2 gelove gy voetnoot3 ne voetnoot4 dede voetnoot6 zolde, wolde voetnoot5 Unde den voetnoot6 zolde, wolde voetnoot7 gescheen voetnoot7 gescheen voetnoot8 wolde voetnoot8 wolde voetnoot9 deden voetnoot10 sprach voetnoot9 deden voetnoot11 weten, logen, mogen voetnoot11 weten, logen, mogen voetnoot12 ne voetnoot13 lieten bekennen voetnoot14 zege voetnoot15 de voetnoot16 heren, weren voetnoot16 heren, weren voetnoot15 de voetnoot11 weten, logen, mogen voetnoot17 Ich voetnoot17 Ich voetnoot15 de voetnoot18 zolens nicht doren voetnoot19 Do gy voetnoot20 dat voetnoot21 bin voetnoot22 to voetnoot22 to voetnoot22 to voetnoot23 De ene zegen voetnoot24 seet voetnoot25 De koninch voetnoot26 coninges voetnoot27 is voetnoot28 werlde voetnoot27 is voetnoot23 De ene zegen voetnoot30 ick sal em voetnoot31 lude beden voetnoot32 myt. voetnoot29 wo voetnoot1 zijd engeen voetnoot2 wo voetnoot3 Ne zegen voetnoot4 laten voetnoot5 zole gy nicht voetnoot6 geven voetnoot7 In 't Fransch duidelijker: lors vos requerront il meismes que il vos laisseront la terre qus fu tre pere et vos les feroiz fors conduire et lor covenleroiz que vos lor bailleroiz vaissiaus en quoi il s'en porrout aler. Het Engelsch maakt de Saksen tot Sarazins voetnoot8 luden voetnoot9 stoltelike genck to voetnoot10 to den voetnoot11 verranden voetnoot12 coninch, coninges voetnoot13 weer voetnoot12 coninch, coninges voetnoot14 dre voetnoot15 se zegeden voetnoot16 de voetnoot17 Fransch: ne nos navons point de vitaille ne natandons nul secors; Engelsch: and we have here no titaile to abide after socour. voetnoot18 var mil z. luden voetnoot19 tijn, fijr voetnoot19 tijn, fijr voetnoot19 tijn, fijr voetnoot20 em tijnen voetnoot21 behiet voetnoot22 den voetnoot23 de koningh voetnoot24 Sochte he voetnoot25 ne d. nicht dus voetnoot25 ne d. nicht dus voetnoot26 verlus voetnoot27 Fransch: que james treves ni auront s'il ne lou font voetnoot28 koninch nicht voetnoot29 dede voetnoot30 weren voetnoot31 beholden voetnoot32 vrenden. voetnoot1 van danne

Vorige Volgende

Merlijn, naer het eenig bekende Steinforter handschrift

Hier begint dat derde boeck: hoe Pandragoen ende Uter Merlyne doen zoecken.

Over het gehele werk

landen