Logo DBNL
Alexanders geesten (1882)

Alexanders geesten

(1882)–Jacob van Maerlant–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
tekstkritische noten

Die neghende bouc.

 
Dus sijn die Siten al bedwonghen
 
Met Alexandere, dien jonghen,aant.
 
Ende hi sette sine vaert
 
Ten lande van Indien waert.
5
Daer waert hi up Clituse gram.
 
Hi verhoorde ende vernam
 
Dat hi hem beromde das,
 
Dat bi siere hulpen was
 
Die coninc der doot ontgaen.
10
Daerbi slouch hi hem, dat was mesdaen,
 
Ende dode Armelause mede
 
Ende ooc ter selver stede
 
Dien vroeden Calistonese.
 
Met onrechte slouch hi dese.
15
Het berou hem so sere,
 
Dat hi en at, min no mere
 
Binnen drien daghen daernaer.
 
Bedi secht men ons over waer:
 
+Elc man sie om sijn bederve;
20
Conincs hulde en es gheen erve.aant.
 
Nu salic tellen van Endi.
 
Die sonne rijst den lande bi;
 
Hoghe berghe hebbent bevaen
 
An die oostside sonder waen
25
Ende ane de suutside mede.
 
An de noortside hout sijn stedeaant.
 
Een berch, es Caucasus ghenomt,
 
Daer menich water ute comt.
 
In die middel eist slecht lant.
30
Hets na een flume ghenant,
 
Heet Indus, leit in die suutside.
 
Hoghe berghe delent wale wide.aant.
 
Daer in sijn vijfdusent stedenaant.
 
Ende menich dusent liede mede
35
Sijn, onghehoont, in elke stat.
 
Overwaer segghic u dat,
 
Dat Ganges, die ooc Phisoen heet,
 
Dor dat lant van Inden gheet.
 
Daer soe alre naust es,
40
Es soe wijt, des sijt ghewes,
 
Vierdusent voete, dat es waer,
 
Daer soe wijtst es daer naer,
 
Hondert dusent, ende aldus
 
Scrivet Junius Solinus.
45
Hare water es haerde soete,
 
Ende soe es diep hondert voete;
 
Si vallen in die Rode see,
 
Ganghes ende Indus dese twee;
 
Sij sijn die meeste rivieren twaren,
50
Die dor al die werelt varen.
 
Si vellen bome, si storen tlant;
 
+Waer so iet an haren cant
 
Comet, * grote stene,
 
Dat voersi wech, groot ende clene.
55
Acesis valt in Ganges,
 
Dat een grote riviere es;
 
Si maken haerde groot baraet,
 
Daer hare stroom te gader gaet.
 
In die riviere vintmen ghemene
60
Gout, ghimmen ende diere stene,
 
Ende weerder sijn bi onsen tiden,
 
Dan si oit waren siden
 
Dat Adam ghescapen was.
 
Dese rijcheit, sijt seker das,
65
Vintmen int lant van India.
 
Alse Alexander quam bat na
 
Ende cont waert int conincrike
 
Dattie ghesele van erderike
 
Met haesten quame darewaert,
70
Woorden die princen al vervaert
 
Ende gaven hem grote ghichten:
 
Diere stene, die sere lichten,
 
Bede borghe ende steden
 
Vul van lieden ende rijcheden.
75
Maer Porus sonder waen
 
Woudene allene wederstaen.
 
Teerst dat verhoort Macedo,
 
Was hi der orloghen vro,
 
Want hi hoopte om dien seghe
80
Des was hi seker alle weghe.
 
Ende Porus seinde hem jeghen
 
Boden, die hebben ghedreghen
 
Letteren, die aldus spraken
 
Tote Alexandere in waren saken:
 
+‘Porus, die here van Endi,
 
Alexander, die ontbiedet di,
 
Om dattu sijn lant vervaers:
 
Peins wat hoocheiden du begaers!
 
Jane bestu een steerflijc man,
90
Twi strides du jeghen die gode dan?
 
Ic wille du ooc weets, wie ic si:
 
Ic bem Porus, jeghen mi
 
En mach niemen ghestaen.
 
Bedi ghebiedic di, sonder waen,
95
Kere te Grieken met onneren!
 
Haddic mi willen daertoe keren,
 
Ic hadt ghewonnen wilen eer.
 
Maer daer en es min no meer
 
Vander rijcheit niet een twint,
100
Die men in mijn rike vint;
 
Bedi eist dat ic niene begare
 
Grieken, ende ic hebt ommare.’
 
Die coninc bat sinen lieden
 
Dat si hem niet en ontrieden,
105
Dat Porus sprake dusdane woort,
 
Want hi dicke hadde ghehoort
 
Van Darise dies ghelike.
 
Doe screef hi dit ‘coninc rike,
 
Here Porus, ghi waent ons vervaren
110
Met woorden; neen ghi niet, te waren.
 
Ghi secht dat Grieken van rijcheden
 
Niet en ghelijct uwen steden:
 
Bedi mach ons bat hoghen
 
U lant te winne, want wi moghen
115
Hopen omt goet, dat men vint daer;
 
Want ics wel lije, ende hets waer,
 
Men en vint in Grieken alsulc goet,
 
Als men in u lantscap doet;
 
Ende om dat wi dat wale kinnen,
120
+Wilwi di dijn goet afwinnen.’
 
Doe Porus hoorde dit saluut,
 
Voer hi met sinen lieden uut,
 
Ende Alexander quam hem jeghen.
 
Up een riviere sijn si ghesleghen
125
Die Ydaspes was ghenant,
 
Die liep dore Porus lant.
 
An deen side lach Alexander
 
An dander Porus ende menech ander.
 
Porus here was wel bewaert
130
Met oliphanten al om ghescaert,
 
Daer hoghe torre up waren ghestaen.
 
Maer die hoochste sonder waen
 
Was daer die coninc selve up sat.
 
Over waer segghic u dat,
135
Dat hi was vijf ellen lanc.
 
Sine wapene waren ghemanc
 
Bede van selvere ende van goude.
 
Hi was ten besten van siere oude;
 
Ende also vele alse hi meerre was,
140
Was hi coenre. sijt seker das,
 
Dat int lant van India
 
Noch niewer verre ofte na
 
En was gheen man siere ghelike
 
Van grote ende cracht sekerlike.
145
Nochtan was sijn outste broeder
 
Taxillis, dies was hi vroeder,
 
Alexandere onderdaen
 
Ende hadde sijn lant van hem ontfaen.
 
Die Grieken ontsaghen niet allene
150
Poruse, maer ooc ghemene
 
Tgrote water, datter liep.
 
Het was utermaten diep
 
Ende tvierendeel breet van ere milen.aant.
 
Wouden die Grieken tere wilen
155
+Jeghen Poruse varen striden,
 
Si moesten met scepen over liden.
 
Maer die viande waren
 
An dander side met haerre scaren
 
Diese met crachte weren mochten
160
Wel lichte, of sise sochten.
 
In die riviere laghen eylande;
 
Daer quamen dicke die viande
 
Entie Grieken omme striden
 
Ende prijs ontfaen an beden siden,
165
Somwile min, somwile mee.
 
Nu waren met Alexandere si twee,
 
Die waren van ere ghedane;
 
Ooc waren si na minen wane
 
Up enen dach bede gheboren.
170
Elc hadde anderen vercoren,
 
Waest in scaden, waest in vromen;
 
Waer so si te stride waren comen,
 
Elc was neven anders side,
 
Ende si en scieden te ghenen tide.
175
Nicanor hiet deen, dander Simacus.
 
Van buten toochden si aldus,
 
Wat hare herte binnen drouch.
 
Simacus sprac ende louch:
 
‘Nicanor en siestu niet,
180
Hoe nauwen water dat verbiet
 
Den onverwonnen Macedo,
 
Die noit dor ghenen man en vlo,
 
Dat hi niet en dar over varen?
 
Wi willen doch wat doen te waren!
185
Weten varen in dit eylant,
 
Daer in es menech viant!
 
Wi moghen daer ghewinnen ere.
 
Bliven wi doot, emmermere
 
Salmen tellen van onsen doene.’
190
+Nicanor sprac alstie coene:
 
‘“Te waren ic peinset ooc aldus”’
 
‘Nu varewi sprac Simacus
 
Met lichten wapen up die viande!’
 
Ende si voeren te gonen eylande
195
Ende met hem si vijftiene
 
Ende Andromacus, die siene,
 
Des conincs sone van Agriane.
 
Dus voeren die heren dane
 
Ende quamen in dat eylant,
200
Daer si vonden meneghen viant.
 
Teerst dat die Inden vernamen
 
Dattie Grieken ghinder quamen,
 
Waert daer een groot gheluut;
 
Si traken hare sweerde uut.
205
Simacus was over eer.
 
Hi maecte meneghen thovet seer,
 
Ende Nicanor, sijn gheselle,
 
Sende meneghen ter helle.
 
So dede Andromacus die deghen.
210
Si hebber so vele versleghen,
 
Dat si waren doot alle
 
Die van Inden bi ghevalle,
 
Die daer waren int eylant.
 
Nu mochtsi keren altehant
215
Met groter eren ende verhoocht,
 
Maer die dulheit soe toocht
 
Dat soe hare niet en wille laten
 
Met ghere redene ghematen.
 
Doe sijt hadden al versleghen,
220
Quam daer noch menich meer jeghen,
 
Dan siere te voren hadden verdreven;
 
Dat moester gaen an hare leven,
 
Want daer en pijnde niemen te vliene,
 
Daer bleef Andromacus, die siene,
225
+Ende met hem si vijftiene
 
Staerke ridders ende siene;
 
Dat Grieken langhe hevet gheclaghet.
 
Nu staen die andere twee versaghet
 
Ende vochten jeghen meneghe rote,
230
Die sere ghewont sijn met ghescote,
 
Ende sine weten wat best doen -
 
Want si haerde node vloen -
 
Want hare speren waren ontwee,
 
Ende si en hadden quarele mee,
235
No ander wapen, danne swaert.
 
Si liepen ten vianden waert
 
Ende ghinghen houwen ende slaen;
 
Maer si waren sonder waen
 
Met quarelen so ghewont,
240
Sine mochten te gherre stont
 
Met swaerden ghenen lof verwerven;
 
Si saghen dat si moesten sterven.
 
Elc bat anderen ‘laet mi teerst gaen!
 
Ic wille vor di die doot ontfaen.’
245
Simacus sprac ‘in does niet.’
 
Nicanor sprac ‘“wats mi ghesciet,
 
Ic sal sterven vor di,
 
Want nemmermeer en mochte mi
 
Leder ghescien in ghenen daghe,
250
Dan of ic di sterven saghe.”’
 
Elc woude anderen decken.
 
Doe scoot een van den coenen recken,
 
Een groot gygant, ene pike
 
Ende gheraecte ghenendelike,
255
So dat hise bede dorescoot.
 
Dus bleven si te samen doot
 
Elkerlijc in anders aerme.
 
Dat was grote ontfaerme.
 
+Dit was int upgaen vander sonnen
260
Dattie Grieke waren verwonnen,
 
Ende Porus haddes groot delijt,
 
Wat hi sach ter selver tijt,
 
Ende verhief sere sinen sin.
 
Ende hine hoopte niet te min,
265
Alexander, om den seghe.
 
Daerom peinst hi alle weghe,
 
Hoe hi tander lant ghewint.
 
Nu es daer eens conincs kint,
 
Hiet Ettel, ende was alsoaant.
270
Ghedaen, alse Macedo
 
Van linghen ende van ghedane.
 
Alexander dede hem doen ane
 
Sine wapine, in diere ghebare,
 
Alse of hijt selve ware;
275
Of Porus om hem dade spien,
 
Dat menne ghinder mochte sien,
 
Ende hiet dat hi dien ouver hilde,
 
Alse of hi recht niet en wilde
 
Poghen omme overvaren.
280
Selve voer hi wech te waren
 
Ende nam in siere were
 
Die staercste vanden here,
 
Omdat hi recht alstie boude
 
Poruse bedrieghen woude
285
Met ere cleenre gheselscepe.
 
Verre en wech stoeden sine scepe.
 
Ic wane dat hem god was mede;
 
Want hi ter selver wilen dede,
 
Doe si tscepe wouden gaen
290
Die lucht verdonkeren saen
 
Met enen so donkeren miste:
 
Cume was iemen die wiste,
 
Wie hem sat alre naest.
 
+Si voeren enwech met groter haest.
295
Dese mist soude te waren
 
Ander volc sere vervaren,
 
Waersi daert hem oncont ware;
 
Maer die coninc van dier scare
 
Hi peinsede daeromme al,
300
Dattet ware sijn gheval;
 
Ende hi voer voren, ent ander here
 
Volchde hem met groten ghere.
 
Teerst dat si quamen an dander lant
 
Slouchsi die paerde al te hant
305
Ende Alexander hi voer voren.
 
Hem volchden ridders uutvercoren
 
Tholomeus ende Aristoen,
 
Polidamas ende Tauroen
 
Clitus, Craterus ende Amictas
310
Exateus ende Perdicas
 
Peusestes ende Meleager mede
 
Ende Lavernaet, die wonder dede.
 
Dit waersi, die daer over waren.
 
Mettien quam een met ere maren
315
Ende telde dat al over ware
 
Alexander ende ware dare.
 
Ende dat weder waert al blide.
 
Porus sach an dander side
 
Ettel staen in die ghebare
320
Alse oft Alexander ware.
 
Doe waende hi dat men hem loghe.
 
Hi sach van enen berghe hoghe
 
Blikende comen al te hant
 
Alexandere sinen viant.
325
Stappans satte hi ter were
 
+Vierdusent ridders vore there
 
Ende hondert waghene ghebattalgiert,aant.
 
Met houte wale ghevisiert,
 
Daer menich scutter in lach.
330
Maer alst quam uptien dach
 
Waest van dien miste luttel nat,aant.
 
Die maecte die weghe glat,
 
Dat si cume porren mochten.
 
Nu hoort, hoe se die Grieken sochten!
335
Alexander quam ghesleghen
 
Haerde lichtelike daerjeghen.
 
Al en was sijn scare niet groot,
 
Men vant niewer haers ghenoot.
 
Men riep daer helpe! in menegher tale.
340
Dare was ten selven male
 
Van businen groot ghescal;
 
Men sloech daer meneghen int dal.
 
Deerste, diere was versleghen,
 
Die quam Alexandere jeghen;
345
Dat was Wilcon, een gygant,
 
Ende hi sat up enen olifant,
 
Dies conincs Enacus sone.
 
Alexander was die gone
 
Die noit joeste en vercoos.aant.
350
Hi maecte Wilcoen liveloos
 
Ende stac die beeste dor de kele.
 
Vore hem hilden ridders vele,
 
Die hi alle dorereet.
 
Die Grieken volchden hem ghereet.
355
Hi sochte Porus sonder waen,
 
Dien hi sach van verren staen
 
Up enen dien meesten oliphant,
 
Diemen noit in Inden vant,
 
Ghelijc oft ene borch ware.
360
Doe sprac hi al openbare:
 
+‘Ic sie nu - dat si met goede! -
 
Een dinc ghelijc minen moede.
 
Nu moetic vechten jeghen die diere
 
Ende ooc jeghen die ridders fiere.’
365
Mettien quam hem ene mare
 
Dat sijn volc beringhet ware
 
Van Poruse ende van den sinen.
 
Doe reet hi darewaert met pinen.
 
Hem volchde Polidamas
370
Ende Aristoen, die coene was.
 
Aristoen slouch Rubicoene
 
Mettien swaerde, alstie coene,
 
Ende hi maecte daerde root.
 
Candaceus waende enen stoot
375
Doen jeghen Polidamase;
 
Glaucus stackene jeghen de blase
 
Met enen wel staerken spere.
 
Dus bleven de Inden sonder were,
 
Entie Grieken hebben dorvaren
380
Teerste here met haerre scaren,
 
So dat hem twivelen begonde.
 
Porus hiet ter selver stonde
 
Die olifante mettien torren
 
Jeghen dat griexe here porren.
385
Maer dat sijn traghe diere,
 
Sine moghen in gere maniere
 
Vlien no volghen also wel,
 
Alse een peert, die sijn so snel.aant.
 
Die Grieken wachten hem daerjeghen;
390
Alsi de Inden hadden gheslegen,
 
Ontreden si haren slaghen.
 
Dus ghinghen de Grieken jaghen.aant.
 
Die Inden scoten grote scichte
 
Ende worpen grote stene gedichte,
395
Maer die Grieken, dies ghelooft,
 
+Hilden targen over thooft,
 
So dat sijs bleven sonder scade.
 
Die Inden woordens te rade,
 
Om dat si waren in vare,
400
Dat si braken hare scare,
 
Want sine wisten wat doen.
 
Die Grieken volchden ende si vloen.
 
Nochtan versamese Porus echt
 
Ende ghebiet dat men vecht.
405
Hi sette dolifante voren
 
Met wreden oghen, met langhen oren;
 
So dat die Grieken waren versaghet,
 
Ende hare briescen hevet ghejaghetaant.
 
Der Grieken peerde, dat si vlien,
410
Nochtan dat si niet en sien,
 
Dan si hoorden dat ghescal.
 
Dus vloen die Grieken welna al.
 
Dit hevet Alexander versien
 
Ende riep, wat duvele doet u vlien?
415
Sidi moede nu van slane?
 
Waer sidi van Agriane
 
Ende ghi heren van Tracia?
 
Ghi Percen comt bat na!
 
En saechdi dusdaen dier noit eer?
420
Gaet! maect hem die been so seer,
 
Dat si ter eerden neder vallen!’
 
Die Grieken keerden weder met allen
 
Ende vergaten alle de doot.
 
Ic wane men daer meneghen scoot;
425
Si wonden beesten ende man.
 
So eernstelike ghinghen si an,
 
Datse die beesten traden doot.
 
Doe was die strijt staerc ende groot.
 
+Twivel was daer menichfoude,
430
Wie dien seghe hebben soude.
 
Dier Inden bleven vele doot,
 
Dier Grieken scade ooc es groot
 
Si riepen om aexen ende baerden
 
Ende si spronghen vanden paerden
435
Ende si ginghen dolifante houwen
 
In hare been. doe mochtmen scouwen
 
Die ridderen deghenlike slaen.
 
Met rechte moghen sijs prijs ontfaen.
 
Dus woorden si ghewont met spieten
440
Ende met bilen; si en constens ghenieten,
 
Hen vel al, man ende olifant.
 
Tander volc vlo al te hant,
 
Die van wonden mochten ontvlien,
 
Ende lieten haren here mettien
445
Allene, recht in diere ghebare
 
Alse oft een scip in dier see ware.aant.
 
Hi stont up enen tor allene
 
Ende hi waerp vele stene.
 
Men scoot na hem al omtrent,
450
So dat hi bloede als een rent;
 
Hi hadde neghen doregaende wonden.
 
Sijn menre sach ten selven stonden
 
Sere ghewont sinen here.
 
Hi slouch den olifant so sere,
455
Dattie beeste sere vlo.
 
Doe dat versach Macedo,
 
Volchde hi hem met groter haest.
 
Doe hi Poruse was naest,
 
Scoot Porus up hem enen spiet.
460
Daer af quam hem groot verdriet,
 
Want hi gheraecte sijn Bucifal -
 
Het was weert die werelt al -
 
Ende scoot dore mettier vaert.
 
+Doe sterven soude dedele paert,
465
Boghet sine knien met groter weerde
 
Ende sette dien coninc uptie eerde,
 
Om dattene quetsen niet en soude.
 
Dat paert was weert boven allen goude,
 
Entie beste dinc, die ie ghewan
470
Alexander, dedele man.
 
Die coninc dede maken waerde
 
Dor die ere van sinen paerde
 
Daerna ene stat van groten prise
 
Ende dedese heten Bucifallise.
475
Daer dede hi sijn oors begraven
 
Eerlike met groter haven,
 
Want en woude in sinen tiden
 
Noit anderen man laten riden,
 
Sonder allene dien coninc.
480
Doe ghesciede dese dinc,
 
Volchde Poruse in tander here
 
Taxilles mede na met gere,
 
Die coninc was ende Porus broeder,
 
Sijns vader kint ende siere moeder
485
Ende riep ‘broeder gif up dijn rike
 
Dien edelsten van eertrike!’
 
Al was Porus sere ghewont,
 
Nochtan kendi ter selver stont
 
Sijns broeder stemme ende seide:
490
‘Bestu Taxilles? met leide!aant.
 
Du heves mijn lant ende mi ooc doot,
 
Dattu sonder wederstoot
 
Dijn goet up gaves ende dijn lant.’
 
Ende hi hilt in sine hant
495
Enen spiet staerc ende groot
 
Ende scoot sinen broeder doot,
 
+Ende hi vlo enwech al te hant.
 
Ne ware sijn olifant
 
Was so menichfout ghewont,
500
Dat hi viel in corter stont
 
Ende waerp sinen here te voet.
 
Doe waerp hi met groter spoet
 
Sijn tekijn af ende vlo;
 
Sine herte waes onvro.
505
Doe hadde die coninc een ander paert
 
Ende quam ghevloen mettier vaert,
 
Ende Porus was ontfaren.
 
Doe waert hi te rade te waren
 
Dat men twintich daghe vrede
510
Houden soude up sekerhede
 
Ende men daerbinnen graven soude
 
Die doot waren, of men woude,
 
Ende men gansde die ghewonde.
 
Dit sweren si bede terre stonde.
515
Hierbinnen peinsde Alexander
 
Dat hi allene, ende gheen ander,
 
Tenen campe beroupen soude
 
Dien coninc Poruse alstie boude.
 
‘Here stout, edel man Porus’
520
Dit sprac hi in sine letteren dus,
 
‘Di ontbiet Alexander
 
Dat hi allene, ende gheen ander,
 
Jeghen hem enen camp vechten wilde,
 
Bede met spere ende met scilde;
525
Want wat prise of wat eren
 
Moghen princen ende heren
 
In eneghen stride belopen,
 
Daert die aerme liede becopen?
 
Welc onser dat daer blivet doot,
530
Ic wille dat sonder wederstoot
 
Sijn volc blive anderen onderdaen.’
 
+Dit woude Porus gheerne bestaen,
 
Want hi meercte wel das,
 
Dat hi twee ellen langher was,
535
Dan Alexander, ende hi waes blide.
 
Ende si sworen dit in elke side.
 
In dien tiden dede Porus spien,
 
Want hi gheerne hadde ghesien
 
Alexandere dien here;
540
Bedi so dedijs meerken sere;
 
So dat Alexander wiste.
 
Doe ghinc hi maken hem met liste
 
Tote Poruse, dien edelen man,
 
Ende dede andere cleder an.
545
Hi ghinc in dier Inden scare
 
Alse of hi een wijncoper ware.
 
Ende Porus hi meercte das,
 
Hi sach wel dat een wijncoper was.
 
Doe groete Porus dien coninc
550
Ende hi seide dese dinc:
 
‘Waer es dijn here, wat doet hi?
 
Of van wat ouden dat hi si?’
 
Doe antwoordi in corter stont:
 
‘Dat willic u doen cont.
555
Die coninc sit na sine maniere
 
In siere tenten bi enen viere,
 
Alse de oude liede plien.’
 
Porus antwoorde mettien,
 
Want hi was blide derre tale:
560
‘Twi en merket hi dan wale
 
Mine joghet ende sine oude?
 
Hoe wanet hi met ghewoude
 
Mine slaghe wederstaen?’
 
Here, ic seggu sonder waen
565
Dat sijn doen mi es oncont.’
 
Porus seide ter selver stont:
 
+‘Woutu draghen dinen here
 
Dit saluut, ic sal di ere
 
Daeromme haerde vele doen.’
570
Doe swoer die edele baroen
 
Dat Alexander soude sien,
 
Wat so hem daerna soude ghescien.
 
Mettien heefti orlof ghenomen
 
Ende es te sinen lieden comen.
575
Hierbinnen es die dach comen,
 
Daer die camp up es ghenomen.
 
*
 
Si waren coninclike versiert.
 
Dicke hebben * visiert,
 
Wat tekine Alexander drouch.
580
Ander wapen haddi ghenouch:
 
Halsberch, curie, cousen van stale
 
Ende al dat coninc sit wale,
 
Ende een sweert van goeder snede.
 
Ooc hadde die here mede
585
Enen spiet, die hem up minne
 
Talrestis gaf, die coninghinne,
 
Ende enen knijf van Andene.aant.
 
Ander wapen en woudi enghene.
 
Porus die grote staerke man
590
Hi hadde drie halsberghe an,
 
Ende een curie van metale
 
Ende twee paer cousen van stale
 
Ende van yvore enen witten scilt,
 
Daer stont in van sabel een wilt
595
Dier ende heet een olifant.
 
Hi hadde in sine rechter hant
 
Ene colve van latoene.
 
Een swaert hadde die deghen coene,
 
Dat was wel sesse voete lanc,
600
Ende enen knijf, die was ghemanc
 
Van goude te samen ende van stale.
 
+Si quamen ghewaerneret wale
 
Ter stat, dare sijt bespraken
 
Te vechtene om die hoghe saken
605
Up oorsse van prise ghereden.
 
Teerst dat si quamen tiere steden
 
Beten die heren te voet;
 
Want in dien ghebode stoet
 
Van Ercules, dien wigant,
610
Die alre eerst dien strijt vant,
 
Dat men te voete vochte int crijt.
 
Nu gaet hier up enen strijt.
 
Alexander trac sijn swaert
 
Ende ghinc te Poruse waert,
615
Om dat hi dien camp beriep.aant.
 
Porus jeghen hem * liep.
 
Si sloughen coninclike slaghe.aant.
 
Ic segghe u dat al sonder saghe
 
Dat Alexander hem gheliet,
620
Alse of hi scermen en conde niet,
 
Want hi gheerne ondervonde,
 
Wat Porus an scermen conde,
 
Dies hi selve meester was.
 
Die coninc Porus mercte das,
625
Dat hi niet en decte thooft;
 
Hi wanet hem hebben gheclooft.
 
Een adamant diere ende goet
 
Up Alexanders helm stoet.
 
Daer up gaf Porus enen slach;
630
Die steen, die daer up lach,
 
Dede tswaert breken ontwee.
 
Doch was dien coninc so wee,
 
Dat hi booch up sine knien.
 
Alse die Grieken dat versien,
635
Waren si in soorghen groot;
 
Si waenden dat hi ware doot.
 
+Ende Porus liet ligghen tswaert
 
Ende vinc ter colven waert.
 
Alexander waert vergraemt,
640
Want dies slaghes hi hem scaemt
 
Ende slouch Poruse, alse hi wilde,
 
Den enen oort van sinen scilde
 
Ende sine twee halsberghe dore
 
Ende maecte ene wide score;
645
Maer die derde bleef gheheel.
 
Porus versaechde hem een deel,
 
Alse hi dien slach besief.
 
Alexander hi verhief
 
Anderwerven sinen brant
650
Ende slouch met willegher hant
 
Ter selver stede, alstie vrie,
 
Dor den halsberch entie curie,
 
Dat hem trode bloet uut ran.
 
Daer twifelde menich man
655
An dies conincs Porus side.
 
Ooc was daer menich Griec blide.aant.
 
Ende alse Porus sach sijn bloet,
 
Quam hem weder saen sijn moet,
 
Alstien coenen lieden pliet.
660
Hi dede bughen alse een riet
 
Alexander vor sine hande;
 
Hi slouch up dies scildes rande,
 
Die ghemaect was van ebene.
 
Ens houts maniere el neghene,
665
Die ghedoghen mochte die slaghe,
 
Die Porus slouch in dien daghe,
 
Het en ware ghespleten tsticken.
 
Hi dreef Alexandere dicken
 
Om dien rinc in ghenen daghe.
670
Hi ruste onder ghone slaghe,aant.
 
Want hi slouch node, hi en waenden wonden.
 
+Doe verscaemdi hem tien stonden;
 
Hi waenden wonden in dien voet,
 
Daer Porus vore hem stoet.
675
Hi slouch up enen steen tehant,
 
So dat hem sijn swaert ontwant,
 
Ende verloost bi onghevalle.
 
Doe twifelden die Grieken alle.
 
Porus vinc te Alexanders sweerde
680
Ende tart ontwee in die eerde.
 
Hi sprac: ‘vrient, nu bestu doot.
 
Nochtan, dine doocht es so groot:
 
Wiltu, ic sal di leven laten,
 
Ende kere weder diere straten
685
Met dinen lieden te lande!’
 
Hi antwoorde: het ware scande!
 
Groot wigant, es dat dijn waen
 
Dat ic can wesen onderdaen
 
Iemene, die noit was gheboren?
690
Wat bestu boven mi te voren?
 
In gheve om dijn dreghen niet.
 
Mettien trac hi enen spiet,
 
Die binnen stac in sinen scilde.
 
Porus was siere slaghe milde,
695
Ende Alexander was ghestade.
 
Doe sprac Porus ‘dit es scade
 
Dat hier bliven sal upt gras,
 
Die miltste coninc, die noit was.’
 
Doe songhen die Indenheren.aant.
700
Porus soude hem ommekeren
 
Ende sach al omtrent
 
Ende hoorde na hare parlement.
 
Mettien verhief Alexander den spiet
 
Ende en liets om sijn dreghen niet,
705
Hi en scoot Poruse int fondament.aant.
 
Hi sturte neder als een rent.
 
+Doe Porus ghevellet was,
 
Waren die Inden drouve das;
 
Si wouden Alexandere slaen.
710
Doe ghinc Macedo hoghe staen
 
Ende bat datmenne hoorde.
 
Hi seide tote hem dese woorde:
 
‘Waerbi vochtwi desen camp,
 
Dan bedi: wie dien ramp
715
Van ons twee daer in ghecreghe,
 
Sijn volc soude alleweghe
 
Dien anderen sijn onderdaen?
 
Dit was om uwe ghesonde ghedaen.aant.
 
Begheerdi ooc terre tijt
720
Jeghen mi te hebbene strijt,
 
Gheliker wijs dat ic verwan
 
Poruse, dien groten man,
 
Bi avonturen ende bi ghevalle,
 
So weerdi verwonnen alle.’
725
Dit seide hi, ende also saen
 
Woorden si hem onderdaen;
 
Ghelijc haren gherechten here
 
Swoersi hem trouwe emmermere.
 
Nu waende Alexander des,
730
Dat Porus versceden es.
 
Doe sach hi hem die oghen ontoen.
 
Sciere verghinc dien edelen baroen
 
Al die gramscap ende nijt.
 
Doe sprac hi ter selver tijt:
735
Hoe waerstu oit so verwoet,
 
Porus, dattu dinen moet
 
Dorstes verheven jeghen mi,
 
Sint dat die mare quam te di
 
Van minen conincliken daden?
740
Porus antwoorde met staden:
 
‘Ic sal antwoorden hier of,
 
Eist dattu mi gheves orlof.
 
Vor desen strijt, vor desen scamp
 
So ne ontsach ic niemens camp;
745
Ic waende niemen in eertrike
 
Gheweest en hadde mine ghelike,
 
Doe ic was staerc ende ghesont,
 
Ende dijn gheluc mi was oncont.
 
Nu weetic dattu staerker sijs;
750
Maer na di hebbic den prijs
 
Boven alle die nu leven.
 
Bedi en wille di niet verheven,
 
Al hebbic verloren vele.
 
Ic bem di gheset tenen bispele:
755
Al was ic staerc, staerker ic vant.
 
Hoe mochti salech sijn becant,
 
Die heeft, dat hem te staden staet,
 
Hine hebbe daerup hi hem verlaet
 
Dat hem niet en mach ontgaen?
760
Ooc es beter sonder waen
 
Niet clemmen, danne vallen van hoghen.
 
Vrecke liede die ghedoghen
 
Van verliesene meer aermoede,
 
Dan si ghenoechte hebben van goede.
765
Ghemate di bi minen rade!
 
Daventure es onghestade.’
 
Macedo hadde wonder das,
 
Na dien dat Porus verwonnen was,
 
Dat hi alse een verwinre sprac.
770
Hi dede hem doen groot ghemac
 
Ende gansen sine wonden.
 
Hi gaf hem weder tiere stonde
 
Al dat lant, dat sijn was eer,
 
Ende daertoe vele meer
775
Gaf hi hem van hem te lene
 
Bede borghe ende stene,
 
+Ende hi waert Alexanders man.
 
Doe Porus merken began
 
Dat Alexander so hovesch was,
780
Was hi sere verhoghet das.
 
Hi gaf hem den verborghen scat,
 
Dien sine voorders hadden ghehat,
 
Ende maecte al dat here rike.
 
Dus waert hi vrient ghestadelike.
785
Al die coninghe van Orienten
 
Quamen in dier Grieken tenten;
 
Si gaven borghe ende lant
 
Alexandere in die hant.
 
In dien dat hi was in Indi,
790
Was een coninghinne daerbi
 
In Etyopen, hiet Candacis,
 
Daer menech swart moor in is,
 
Die sinde up minne ende up houde
 
Van utermaten finen goude
795
Alexandere hondert sticke
 
Voets lanc ende voets dicke
 
Ende enen halven voet breet.
 
Ooc sinde soe hem ghereet
 
Vijfhondert more sonder baert.
800
Ooc sinde soe an derre vaert
 
Amons crone, die beter was
 
Dan noit enghene, daer ic af las,
 
Ende tiene malen vol van stenen
 
Dat men en vant beter enghene,
805
Ende vierdalfhondert elpendiere
 
Ende ses paerduse, beesten fiere.aant.
 
(Van den paerduse ende den liebaert
 
Es ghewonnen die lupaert.)
 
Soe seinde hem tachtich espentineaant.
810
Ende daertoe dor den wille sine
 
Seinde soe hem panteren viere
 
+Ende daertoe van wreder maniere,
 
Haerde groot, twintich honde.
 
Ooc seinde soe hem tiere stonde
815
Driehondert vreseliker stiere
 
 
 
- - - die waren in bande,
 
Ende hout van haers selves lande,
 
Vijftien hondert edelre roeden,
820
Die an ebeensche bome stoeden.
 
Dese ghichten ontfinc die here
 
Ende dankes hare met groter ere.
 
Nu es Alexander blide
 
Dat hi binnen so corten tide
825
Porus conincrike wan.
 
Hi maecte hem enweghe al dat hi can,
 
Om te besiene cortelike
 
Dat oosteinde van eertrike.
 
Maer die stede van Subdraken
830
Woude hare ter were maken,
 
Ende Alexander hi beleide
 
Die stat al omme uptie fosseide.
 
Die Grieken laghen an dene side
 
An dandere Porus, goet te stride;
835
Exateus lach an die derde.
 
Men ghinc ghinder striden herde.
 
Binnen was Abysari,
 
Een edel coninc ende een vri.
 
Alexander woudese winnen met crachte.
840
Men deder meneghen hort onsachte;aant.
 
Nochtan wassoe vast ter cure.
 
Hi hiet lederen draghen ten mure
 
Ende was die eerste diere up clam.
 
Sere verbolghen ende gram
845
Ghinc hi up dien mure staen,
 
Die hoghe was sonder waen.
 
+Men scoot up hem menech quareel,
 
Men waerp daer meneghen steen gheheel
 
Van den toren nederwaert;
850
Maer niemen volchde an die vaert.
 
Doe hadsijs alle scande groot,
 
Want hi na ghevaen was, ofte doot,
 
Ende liepen al ten mure.
 
Daer ghevel quade aventure,
855
Want die lederen braken ontwee.
 
Daer hadde menech prince wee,
 
Die van hoghen neder vel.
 
Dit was dien coninc een quaet spel,
 
Die allene stoet uptien mure,
860
Daer hem sijn leven waert te sure.
 
Hi was ghescoten so met stenen
 
Ende met quarele menech enen,
 
Dat hi vermoeit was van slaghen.
 
Doe dat sine liede saghen,
865
Riepsi ‘here, sprinct achter saen!
 
Wi sullen u sachte ontfaen!’
 
Hi seide ‘en mach ghescien;
 
Soudic minen viant vlien?’
 
Doe hi hadde gheseit dat woort,
870
Spranc hi neder in die poort
 
Onder al sine viande.
 
Hi hadde liever doot, dan scande.
 
Dit was een wonderlike daet:
 
Eer hem enech toeverlaet
875
Ofte soccours mochte comen,
 
Mochti wesen up ghenomen
 
Ofte ghesleghen al te sticken.
 
Maer daventure, die hem dicken
 
Hadde ghedaen menech ere,
880
Die halp hem nu ter wilen mere,aant.
 
Want soe nam sijns goeden goom.
 
Daer stont een groot lauwerboom
 
+Ghelijc ocht ware dore sinen wille.
 
Daerane ghinc hi staen al stille;
885
Men mochten niet van achter slaen.
 
Mettien scilde heefti ontfaen
 
Meneghen slach ende meneghen steen.
 
Daer en was so coene engheen,
 
Die sinen swaerde ghenaken dorste.
890
Daer vacht over dien edelen vorste
 
Sijn hoghe name ende daventure.
 
Sijn scilt waert ghescoten dure,
 
Ende sijn helm ghescoort te sticken.
 
Over sine knien booch hi dicke,
895
Want hi ghequetst was van dien spronghe.
 
Die edele coninc entie jonghe
 
Mochte qualike ghestaen.
 
Alsene iemen woude slaen,
 
Die jeghen hem strijts begheerde,
900
Dien slouch hi so mettien sweerde,
 
Dat hi vor sine voete lach.
 
Aldus blever uptien dach
 
Die staercste twee van al Subdraken.
 
Niemen en woude hem meer ghenaken,
905
Die ghene dinc saghen ghescien.
 
Hi weerde hem up sine knien
 
Ende slouch harentare
 
Ghelijc oft een tyger ware.
 
Mettien scoot een groot gygant
910
Up hem een spere al te hant,
 
Dat voer in sine rechter side
 
Ende maecte ene wonde wide,
 
Daer bloets so vele ute ran,
 
Dattie coninc cranken began.
915
Hi waende wale tspere uutwinnen,
 
Maer dat yser blever binnen.
 
Hi rustem onder dien lauwerboom.
 
+Dies nam die man goeden goom,
 
Diene metten spere scoot;
920
Hi waende dat hi ware doot,
 
Want sijn swaert daer bi hem lach.
 
Hi waende hebben groot bejach
 
An sconincs diere ghewaden.
 
Die coninc sprac met staden,
925
Teerst dat hine tasten besief:
 
‘Vlie enweghe, onreine dief!
 
En kinstu Alexandere niet?’
 
Dit sprac hi ende mettien hi tiet
 
Sijn sweert ende stac tien tiden
930
Dien gygant dor sine siden,
 
So dat hi vel up die aerde.
 
Die coninc sprac ‘vare diere vaerde
 
Ter hellen! wes mijn bode daer
 
Dat icker come vechten hier naer,
935
Eer ic sterve!’ doe hi dit sprac,
 
Woude hi staen; maer hem stac
 
Dat yser so, dat hi mettien
 
Neder seech up sine knien
 
Ende vraechde of ieman ware
940
Die vechten woude; quame dare!
 
Bindien dattie coninc vacht
 
Hadde tebroken met siere cracht
 
Die here Peucestes een wiket.
 
Ic wane dat hi niene let,
945
Hine liep met baren swaerde
 
Tote daer die coninc lach up daerde.
 
Teerst dattene die coninc sach,
 
Seech hi neder in onmacht
 
In sinen scilt sere ghewont.
950
Timeus quam ooc ter stont
 
+Ende Aristoen ende Lavernaet;
 
Dit waren ridders van hogher daet.
 
Si wederstonden meneghen Inde.
 
Ic wane noit man en kinde
955
So lettel liede, die so sere
 
Vochten over haren here,
 
Tote dat Timeus waert ghevelt.
 
Peucestes waert ooc met ghewelt
 
Int hooft ghewont ende Lavernaet.
960
Die waren Alexanders toeverlaet,
 
Nu ligghen si vor sine voete.
 
Aristoen doet vele ghemoete;
 
Maer hi was so sere ghewont,
 
Dat hi qualike teser stont
965
Dien coninc bescermen mochte,
 
Want men hem te sere versochte.
 
Doe quam buten ene mare
 
Dat Alexander versleghen ware.
 
Die mare hadde ander volc vervaert,
970
Ende dit liep al ten mure waert;
 
Daer en ontsach niemen die doot;
 
Het liep al, cleene ende groot,
 
Percen, Grieken, Porus here.
 
Si tebraken met groten ghere
975
Bede met haken ende met barden
 
Dien staerken mure entien harden;
 
Si maecten ene strate wijt.
 
Wat so si vonden terre tijt,
 
Waest man of wijf, jonc of out,
980
Si sloughent al doot met ghewout,
 
Om te wrekene haren here.
 
Si ne spaerden min no mere
 
Alse langhe, alsi vonden te slane.
 
Abysari pijnde hem tontgane,
985
Die crone in Subdraken drouch,
 
+Die wile dat men tfolc al slouch.
 
Die ridderen namen Alexandere thantaant.
 
Ende leidene up dies scildes rant.
 
Si droughene in sijn pauwelioen.
990
Doe was daer een sijn baroen,
 
Sijn ersatre Cristobolus.
 
Hi sach sinen here ghewont aldus
 
Met enen wederhaecten strale,
 
Ende dat ment niet en mochte wale
995
Ute bringhen sonder sniden.
 
Ooc ontsach hi hem tien tiden
 
Dat hi te vele soude bloeden,
 
Ende hijs hem niet en mochte hoeden
 
Ghenase hi qualic sinen here,
1000
Hi ne verlore lijf ende ere.
 
Dit mercte wale Macedo
 
Dat hi was int herte haerde onvro,
 
Alse of hi in twivel ware.
 
Hi sprac ‘Cristobole, com hare!
1005
Of ic niet en mach ontsneven,aant.
 
Twi laetstu mi so lange leven
 
In die smerte van der wonde?
 
En ontsiestu niet die sonde?aant.
 
Du moghes corten doch mijn leet.’
1010
Cristobolus sprac ghereet:
 
‘Coninc here, laetti houden,aant.
 
Oftu dijn leven wilt behouden,
 
Want men moet dine wonde widen,
 
Verporrestu iet an dinen sniden,aant.
1015
Het mochte an dijn leven gaen.’
 
Alexander antwoorde saen:
 
‘Cristobole, tware recht onnere
 
Dat men enen edelen here,
 
Enen coninc binden soude,
1020
Ofte houden met ghewoude.
 
+Een coninc sal sijn tallen stonden
 
Quite ende vri ende onghebonden.
 
Doe dattu wilt, ic swighe al stille.’
 
Cristobolus dede sinen wille.
1025
Noch hine wiscede noch en green.
 
Maer doe hi ghenesen sceen,
 
Ende dyser was ute ghewonnen,
 
Quam dat bloet so na gheronnen,
 
Dat die here viel in onmacht.
1030
Doe riepen de heren met groter cracht
 
Dat Alexander ware doot.
 
Daer was rouwe ende jammer groot;
 
Niet eer en ende dat gheluut,
 
Vor dat Cristobolus een cruut
1035
Ter wonden dede, dat was goet,
 
Ende hi stelpte dat bloet.
 
Doe ruste de coninc ende sliep.
 
Mettien men in die tente riep:
 
‘Alexander es an die bate.’
1040
Tfolc was blide utermaten
 
Ende ghinghen eten ende drinken
 
Ende lieten haren rouwe sinken.
 
Ende die coninc hi ghenas.
 
Teerst dat hi ghenesen was,
1045
Ende cume was beloken
 
Die wonde, so hevet hi ghesproken
 
Te vaerne int inde van eertrike;
 
Want hi woude haestelike
 
Dwinghen tfolc te sinen handen,
1050
Dat wonet in dien eylanden,
 
Die ligghen bi den paradise.
 
Abisari gherede sine spise,
 
Doe hi versoent was jeghen hem;
 
Taxilles quam tote hem,
1055
Die coninc van Alabodine,
 
+Die gherede hem die scepe sine,
 
Ende Porus van Endi
 
Was hem tallen tiden bi.
 
Teerst dat die Grieken vernamen,
1060
Ghinghen si alle te samen
 
Toten coninc in die sale.
 
Craterus sprac ‘hore onse tale,
 
Hoochste coninc! dijn overmoet
 
Ende dine doghet, al es soe goet,
1065
Wat inde saller af comende sijn?
 
Al ware al die werelt dijn,
 
Nochtan ware soe di al te clene;
 
Du en weets mate enghene.
 
Al en achtstu up dijns selves leven,
1070
Dine vriende sijn di beneven,
 
Peins om hare leven doch!
 
Dor dinen wille willen wi noch
 
Jeghen al die werelt striden;
 
Dor dinen wille willen wi liden
1075
Over die vreselike see,
 
Ende alle diere, dat es mee,
 
Willen wi dore di dorvaren,aant.
 
Enghene vrese willen wi sparen,
 
Woutstu doch di selven wachten.
1080
Wat gode sal ons bemachten?aant.
 
Hoe langhe sullen wi sijn ghesont,
 
Daer wi souken talre stont
 
Nieuwe vrese ende nieuwen anxt?
 
Alse daventure alre lanxt
1085
Met enen man ghewesen hevet,
 
Hoe saen dat soene beghevet!
 
Hoe mochstu ghedurech sijn?
 
Wie mach bescermen dleven dijn
 
In dese werelt? want soe es loos.
1090
Twi weerpstu di selven altoos
 
+In grote vrese om clene ghewin?aant.
 
En mercstu niet in dinen sin
 
Dat enen man sacht sijn moet,
 
Hevet hi na pine groot goet?
1095
Wacht di selven entie dine!
 
Laet ons vor di doen die pine!
 
Scuwe vrese sonder ere!
 
Wat eren mach hebben een here
 
Dat hi enen knecht verbit?
1100
Hi es ries, die sijn lijf verslit
 
Sonder ere ende sonder prijs.’
 
Craterus sprac in diere wijs,
 
Ende Tholomeus ende al dandere
 
Baden hier omme Alexandere.
1105
Craterus woort ende sine tale
 
Bequamen Alexandere wale,
 
Ende sprac ‘danc hebbet dies,
 
Dat ghi meer vreest mijn verlies,
 
Dan uwes selfs, lieve heren!
1110
Ic weet u groten danc der eren;
 
Want sint dat ic eerst crone drouch,
 
Hebdi mi ghedient ghenouch.
 
Maer mi es anders, dan u es.
 
Sijt des seker ende ghewes
1115
Dat ic orloghen niene begheve,
 
Also langhe, alse ic leve;
 
Ende ic bem noch jonc van jaren.
 
Ic en beghere niet te waren
 
Langhe lijf, maer grote name;
1120
Die es allene mi bequame.
 
Onedel volc set sinen moet
 
Om langhe leven ende om goet;
 
Maer ic bem der werelt here,
 
+Dies en achtics min no mere.
1125
Ic telle de seghen ende niet de jare
 
Entie ghichte, die mi tote hare
 
Daventure heeft ghegheven.
 
Tellic tgoet al van minen leven,
 
So hebbic ghelevet langhe.
1130
Europen es in minen bedwanghe,
 
Asien ic wan met ghenende.
 
Nu bem ic bi der werelt ende,
 
Ende soe es mi vele te clene.
 
Alsicse bedwonghen hebbe allene,
1135
Dan sal ic u daerna toghen
 
Een ander werelt vor uwe oghen.
 
Die staerke man maecht al verwinnen.
 
Antipodes suldi bekinnen,
 
Daer de sonne west up staet
1140
Ende oost ooc te hove gaet.
 
Alst hier es dach, eest daer nacht.
 
Ontsechdi mi ooc uwe cracht,
 
Volcs en mach mi niet ghebreken;
 
Waer ic doe mijn tekijn up steken,
1145
Alt volc sal mijn eghin sijn.
 
Onedel volc, dul alse swijn,
 
Sal ic maken edel ende vroet.
 
Eist dat ghi minen wille doet:
 
Datti nature hevet verholen
1150
Ende bedect in nauwen holen
 
Suldi sien, sidi so coene.
 
Dit begheric te voldoene
 
Ende in desen enden mijn leven,
 
Wilt mi daventure gheven.’
1155
Dus indi sine tale ter vaert
 
Ende bat die heren te scepe waert.aant.
 
Si seiden dat sijt gheerne daden,
 
Na dien dat hijt hem dorste raden.
 
+Nu varen si ter see waert.
1160
Porus gherede hem die vaert
 
Al tote daert wilen dorevacht
 
Ercules met siere cracht
 
Ende Liber Baccus mede.
 
Alsi quamen terre stede,
1165
Vondsi haerre tweer pale
 
Van goude ghemaket wale.
 
Want elkerlijc van desen heelden
 
Hadde ghegoten na hem twee beelden -
 
Die waren vijftien voete lanc -
1170
Daer einde haerre beder bedwanc,
 
Derre tweer deghene vermeten.
 
Alexander hi woude weten,
 
Weder si waren hol of vul;
 
Datmenne en hilde over dul,
1175
Dedise boren dore tien stonden,
 
Ende doe hise vul hadde vonden,
 
Dedi die gate vullen met goude
 
Ende voer voort met ghewoude,
 
Om te soukene selsiene dinc.
1180
Doe en vant die jonghelinc
 
El niet, dan berghe, bossce ende velde
 
Ende olifante, die met ghewelde
 
Daer waren, ende wrede serpente,
 
Die men vint in Oriente.
1185
Van danen voer hi ter Oostersee,
 
Om te siene wonders mee,
 
Want hi hoort ghewagen des
 
Dat noit Liber Baccus noch Ercules
 
Die see en prouveden aldaer,
1190
Want soe so donker es vorwaer.
 
Aldus woude dedele vorste
 
+Doen dat noit man doen en dorste.
 
Teerst dattie wint was west
 
Ent hem dochte wesen best,
1195
Voeren de heren vanden lande
 
Harentare souken viande;
 
Ende het was hem allen oncont.
 
Doch quamen si na der selver stont
 
Bi drie weken an een lant,
1200
Dat Argere es ghenant,
 
Daer die berghe noch in sijn
 
Allegader selverijn.
 
Daer vonden si volc, heet Lemnes,aant.
 
Dat algader sonder hovet es;
1205
Gheborstelt sijn si alse swijn.
 
Daer vant ooc voghele die deghen fijn,aant.
 
Die achter alse leuwen waren
 
Ende voren ghedaen alstie aren.
 
Derre sloughen si vele doot.
1210
Daerna vant hi een eylant groot,
 
Dat Crisa nu es ghenant.aant.
 
Daer vondsi guldene berghe int lant
 
Ende coatricen ende ooc draken,
 
Derre si meneghen dorstaken.
1215
Si dwonghen de Ichthiofagiten,
 
Liede die wel vessce verbiten.
 
Daerna quaemsi in een lant,
 
Daer die liede in sijn ghenant
 
In griexer tale Gymnosofisten,
1220
Die vele wijsheiden wisten,
 
Dats in dietsce ‘nakede vroede.’
 
Teerst dat se Macedo, die goede,
 
Sach, sprac hi ghelijc den milden
 
Dat si baden, dat si wilden,
1225
Dat gave hi hem sonder wedertale.
 
+‘Ghef ons ewelec leven!’
 
Hi seide ‘hoe mochtic dat ghegheven?
 
Ic bem selve een steerflec man.’
1230
Dander sprac ‘twi doestu dan
 
Dus vele quaets? du heves scande;
 
Wat jaghestu dus achter lande?’
 
Van daer voer hi in Tambrobane.aant.
 
Dats een eylant na minen wane,
1235
Talre beste van eertrike.
 
Daer was in een coninc rike,
 
Die Alexandere gaf sijn lant
 
Ghewillike in die hant.
 
Daerin sijn tiene edele stede
1240
Ende meneghe rijcheit mede,
 
Ende beesten, die sere biten;
 
Diere stene, margariten,
 
Carbonkele met crisoprassen,
 
Die in ghenen lande en wassen.
1245
Doe si danen ghesceden waren,
 
Quamen die Grieken ghevaren
 
In der Macrobienen lant.
 
Daer vonden si meneghen gigant,
 
Want si sijn twalef ellen lanc.
1250
Die hadde hi saen in sijn bedwanc.
 
Si waren so mesraect,
 
Dat si waenden, tware ghemaect
 
Tfolc van ysere ende van stale;
 
Dus waren si bedroghen wale.
1255
In dat lant es een fonteine,
 
So claer es soe ende so reine,
 
Dattet scemert also clare,
 
Alse oft van olie ware,
 
Wat so men daer mede dwaet.
1260
Nu es Alexanders raet,
 
En weghe te varene al te hant
 
+Om te soukene ander lant.
 
Nu sijn die Grieken up die see,
 
Om te soukene lants mee.
1265
Si voeren, ende si en wisten waer.
 
Want si quamen dicke daer,
 
Daer grote deemsterheide was.
 
Ten jonxten gaf die aventure das,
 
Dat si van verren saghen staen
1270
Ghelijc alse ene borch ghedaen,
 
Die hem algader guldin dochte.
 
Na dien dat ict gheweten mochte,
 
So waest dat eertsce paradijs,
 
Dat volmaect es in alre wijs.
1275
Die vierine mure dochtem van goude.
 
Hi voer daerwaert alstie boude,
 
Alexander entie sine,
 
Die het winnen wouden met pine.
 
Nu sijn si an die roche comen.
1280
Na dien dat sijt hebben vernomen,
 
So dunket hem al sonder waen
 
Tote boven up die wolken slaen.
 
Alexander hilt stille ene stonde
 
Ghinder met sinen dragmonde;aant.
1285
Hi peinsde wat hi beste dade.
 
Doe hi was in desen rade,
 
Riep een man van boven neder:
 
‘Alexander!’ hi antwoorde weder:
 
‘Weetmen daer boven iet van mi,
1290
Dat ic Alexander si?
 
Wie es daer? wes es dit lant?’
 
Dander seide al te hant:
 
‘Dit lant es des selves heren,
 
Die di met so groter eren
1295
Al die werelt heeft ghegheven -
 
In sijn ghewout es ooc dijn leven -
 
+Entien du wilen comen saghes
 
Up dijn bedde, daer du laghes,
 
Doe hi di gaf in dijn bedwanc
1300
Al dier werelt ommeganc.’
 
Alexander antwoorde weder:
 
‘Wat wildi mi werpen neder
 
Tenen lijteken dat ic hier was?
 
So machmen mi gheloven das.’
1305
Hi seinde hem hare enen steen -
 
Men vint siere ghelike en gheen
 
In algader eerderike: -
 
‘Dit es dijn tseins sekerlike
 
Van den eertscen paradise.
1310
Nu doe wale alstie wise
 
Ende lech al dijn souken neder
 
Ende vare ten ghemenen lande weder!
 
Daer saltu ondervinden saen,
 
Hoe dijn leven sal vergaen.’
1315
Doe trac hi thovet bindien mure.
 
Recht na dese aventureaant.
 
Keerde Alexander te lande,
 
Ende hi hadde in sine hande
 
Ghonen wonderliken steen,
1320
Die clare alstie sonne sceen.
 
Hi wouch meer, alse ic hore segghen,
 
Dan alt ghewichte datmen legghen
 
Mochte daerjeghen in ene scale;
 
Nochtan verwouchene wale
1325
Also groot eerden als een siere;
 
Dit was een vremde maniere.
 
Hoe sine voorme was ghedaen
 
Dat willic u doen verstaen:
 
Hi was ghevoormet alse eens menscen oghe; -
1330
+Ecclesiastes cant wel toghen -
 
Dat hi die rijcheit neder wouch,
 
Wat so menre jeghen drouch,
 
Ende also luttel eerden alse een siere
 
(Dit was een wonderlike maniere)
1335
Hem neder wouch, dat es bedi:
 
Also langhe alse Alexander si
 
An den vleesce ende leven moet,
 
So en es die rijcheit niet so goet,
 
Van alder werelt diemen vint;
1340
 
 
Also god wille dat ghesciet
 
Entie aventure ghebiet,
 
Dattie mensce steerven moet,
 
Een clene stucke eerden es so goet,
1345
Alse die mensce ende beter vele.
 
Niemen en versta dit in spele!
 
Dit was betekekent bi den stene.
 
Dit en was loghene enghene.
 
Eer dese tijt quam, hier te voren
1350
So en was noit man gheboren,
 
Die die oosteylande dorste besouken.
 
Hier es deinde vanden neghenden bouke.

Vorige Volgende