Alexanders geesten

(1882)–Jacob van Maerlant– rechtenstatus



[pagina 155]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten Die vijfte boec. Laet bliven uwe dulle woort Ende hoort die tale voort, Hoe dat die strijt verghinc. Ic segghe u dat in ware dinc, 5[regelnummer] Also alsic in latine las, Dat dit in dien meye was Dat men te stride was ghegaen. Tijlic waest ooc sonder waen. Nochtoe lach die dau up daerde, 10[regelnummer] Doe men treckede die swaerde. Daer waenic wel dat ghesciedeaant. Up dies conincs Daris liede, Dat die prophete Daniel Vorseide te voren wel, 15[regelnummer] Dat een buc soude comen Ga naar margenoot+Ute noordoosten ende verdomen Die twee hoorne van den weder, Di sal hi breken ter neder. Die buc dat es Alexander, 20[regelnummer] Die onwaenliker was dan een ander.aant. Daris hi bediet den ram, Die den groten scade nam. Sine twee hoorne sekerlike Bedieden sine twee conincrike, 25[regelnummer] Dat was Percen ende ooc Meden, Die de Grieken al dorereden. Dit was goods wrake, weet ic wel,
[pagina 156]
Want het seide Daniel. Aristomines die Inde, 30[regelnummer] Seide de ghene diene kinde, Was die deerste joeste dedeaant. Jeghen Alexanders lede. Hi was een riddere vermeten, Up enen olifant gheseten. 35[regelnummer] Met ere swepen van tiene cnopen Dede hi ghone beeste loopen.aant. Met enen ghevenijnden spere Stac hi den coninc vor dat here, Dat het voer al dor den scilt, 40[regelnummer] Die Alexander vore hem hilt. Maer hi en mochtene niet ghewonden. Die coninc stac weder tien stonden Sinen olifante al dore die lanken. Doe faelgierden hem die scrankenaant. 45[regelnummer] Ende gaf enen groten val. Aristomines becocht al: Die coninc maectene hoofdeloos. Dits deerste diere dlijf verloos. Die Grieken riepen ‘die sege es onse!’ 50[regelnummer] Ga naar margenoot+En es so menich stake te Donseaant. Alse daer spiete ende scichte Na den coninc vloghen ghedichte. Hi slouch nochtan al durenture, Daer was met hem daventure. 55[regelnummer] Hi ghinc smeden alse met anghe,aant. Ende het ghinc daer haerde banghe. Hi doorstac ooc Elifas,
[pagina 157]
Die sconincs Pharoens sone was. Enen anderen slouch hi metten sweerde 60[regelnummer] Ende overreeten metten peerde, Dat was Orcanis sone Pharos, Dien makedi van den hoofde los. Van Egypten was Elifas, Ic wane Faros van Surien was. 65[regelnummer] Dat lant dat langhe lach verdroghet, Waert metten roden bloede ghesoghet. An beden siden bleef menich man, Die ic ghenomen niet en can. Doe stonden daer twee Daris man, 70[regelnummer] Enos ende Caynan. Enos slouch met sinen swaerde Enen Griec toter aerden, Dat hi ghinder bleef aldus, Entie hiet Ecifilus. 75[regelnummer] Cainan slouch Laoemedoene Met ere hantaex alstie coene. Doe Laoemedoen was versleghen Quam Philotas daer jeghen. Cainan ende ooc Enos 80[regelnummer] Makedi van den live los. Mettien so quam een gigant Jeghen Alexandere te hant, Geon van der roder see. En sijn so leelic niet si twee 85[regelnummer] Tusscen hier entie Losane.aant. Sijn moeder was na minen wane Ga naar margenoot+Een gygantinne, ene slore Ende soe wannen bi enen more. Hi was groot ghelijc der moeder,
[pagina 158]
90[regelnummer] Al en was hijs niet te vroeder. Van hude was hi swart algader, Dus gheleec hi sinen vader. Some ontsaghen si sine ghedane Some die cracht van sinen slane. 95[regelnummer] Dese hadde Alexander doot, Ne ware dat daventure verboot. Ene colve hadde hi van drien cnopen. Vijftiene heeft hiere mede belopen Van den Grieken ende versleghen. 100[regelnummer] Doe quam hem die coninc jeghen. Groot wonder hadde Alexander das, Dat die viant so groot was. Die colve hief hi up mettien, Alse hi den coninc heeft versien, 105[regelnummer] Ende soe was root van den bloede. Geon riep met groten moede ‘Alexander edele here, Hoe waerstu verwoet so sere, Dattu jeghen enen gigant 110[regelnummer] Souts comen, die es dijn viant? Du heves ghelesen dat mijn gheslachte Den hemel winnen woude met crachte. Jupiter hi ontvlo cume.’ Dit sprac hi; ende hem liep die scume 115[regelnummer] Over sine leppen bede. Die coninc lonet hem met lede, Hi stakene ter selver stont Metten spere in den mont Ende naghelde hem die tonghe 120[regelnummer] An sinen roost ten selven spronghe.aant. Geoen stont ende beet den scacht, Ga naar margenoot+Die coninc stietene met cracht Metter borst van sinen paerde
[pagina 159]
Dat hi viel neder up die aerde. 125[regelnummer] So groten slach gaf hi te waren Alse een eke van hondert jaren, Die met haren telghen vallet. Die Grieken quamen toe ghewallet Ende dorstakene hondertfout. 130[regelnummer] Dus moeste hi sterven met ghewout. Die rechtere scare vacht aldus. An de luchtere vacht Clitus, Een de beste van sinen live Die noint gheboren was van wive. 135[regelnummer] Sijn suster soghede den coninc,aant. Ic wane hijs quaden loon ontfinc. Der Percen slouch hi menech een Ende gaf hem een quaet leen.aant. Een van Damasch, hiet Sanga, 140[regelnummer] Die was Clituse so na, Dat hi hem sach slaen sinen broeder, Sijns vader kint ende siere moeder Ende hi suchte sere driewaerf, Doe hi sach dat sijn broeder staerf. 145[regelnummer] Hi scoot up Clituse drie spiete, Nochtan pijndi al omme niete. Mettien scoot hi van den waghen Ende heeftene mettien sweerde gheslaghen, Dat hem de helm was gheclovet. 150[regelnummer] Maer die coyfie bescermet thovet, Anders ware hi doot bleven. Clitus hevet hem ghegheven Mettien sweerde enen slach, Dat hi vor sine voete lach.
[pagina 160]
155[regelnummer] Ga naar margenoot+Meta haerre beder vader Die sach dit al tenen gader, Hi waert van rouwen so cout, Dat hi verloos al sijn ghewout, No hine mochte wenen niet. 160[regelnummer] Dicke eist also ghesciet, Die rouwe die den mensce deert Dat hi de trane al verteert. Die oude man versuchte sere Ende waert bleec ie lanc so mere. 165[regelnummer] Hi hadde den rouwe so dore groot, Dat hi wel na was bleven doot. Doch dat hi te hem selven quam Ende sprac alstie was gram ‘Wreet keytijf ende wreet liebaert, 170[regelnummer] Ja en hevet hier dijn swaert Twee scone kinder tenen gader Te doot ghesleghen bi haren vader, Ende di ontfaermet niet miere oude? Du wistes dat die moeder soude 175[regelnummer] Wenen sere om die niemare. Daeromme biddic di, com hare Ende nem mi met hem mijn leven, Daer mine kinder mede sijn bleven, So heefsture ghenomen drie, 180[regelnummer] Datti nemeer quaets en ghescie.aant. So mach die weduwe wenen dan Om twee kinder ende enen man. Heefstu kinder ofte moeder Ofte enech wijf ochte broeder, 185[regelnummer] Noch moeten si om dine dootaant. Rouwe driven also groot!’ Clitus en achte siere vloeke niet Ende Meta scoot enen spiet, Grammelike up sijn ansichte,
[pagina 161]
190[regelnummer] Ga naar margenoot+Maer Clitus ontfinghen lichte Up sinen scilt te middewaerde Ende hi slouchene af metten swaerde. Clitus ghinc hem bat naer, Ende recht daer hem sijn grauwe haer 195[regelnummer] Up die scouderen neder hinc Stac hi den ouden erminc Dore den hals met sinen swaerde. Doe viel hi neder uptie aerde Onder sine kinder bede. 200[regelnummer] Hi helsese met groten lede Ende voer enweghe metter vaert Hem derder ter hellen waert. Mettien quam Daris ghevaren Vreselike met sinen scaren. 205[regelnummer] Bider cracht vanden stenen Ende bi de * vanden wrenen Mochtmen weten dat Daris was. Nichanor hadde wonder das, Die di conincstavelie 210[regelnummer] Helt an die rechter paertie, Ende keerde darewaert sijn here Ende sette hem ter were. Die aventure, die gheerne lieghet Enten mensce dicke bedrieghet, 215[regelnummer] Gaf hem eerst goet gheval. Hi dede vore hem vallen al So wat so quam in sijn ghemoet. Hi dorreet dat here te voet, Alse ocht scape hadden ghewesen. 220[regelnummer] Cume mochter een ghenesen. So menighe sloech daer sijn here, Dat hi wel na sonder were Ga naar margenoot+Darise selven hadde ghevaen
[pagina 162]
Doe quam hem tontmoete saen 225[regelnummer] Remnoen van Arabia, Ende hem volchden mede na Ridderen goet in hare doen. Hi trooste die Percen diere vloen Ende maecte hem moet, so dat si staen. 230[regelnummer] Enter were hebben ghevaen. Men scoot vele scaerper scichte, Die stene vloghen wel ghedichte, Die men mettien slingheren waerp. Daer was die strijt wrede ende scaerp, 235[regelnummer] Men vacht met colven ende met sweerden, Men sloech die liede van den peerden. Die ketele woorden vol van sielen, Die metten helscen peke wielen.aant. Die doot hadde so vele te doene 240[regelnummer] In Daris pauwelioene, Dat soe cume al tfolc verbeet, Da te stervene was ghereet. Het bleef in beide siden doot Jonc ende out, cleene ende groot. 245[regelnummer] Maer Nichanor dedele deghen Heefter so vele versleghen, Dat hi den prijs heeft ontfaen Van beiden siden sonder waen Alse een ridder fier ende coene. 250[regelnummer] Altoos volchde hi Remnoene Dore al dat folc, dat vor hem stoet. Sijn doen dochten bore goet, Al mochti al die liede slaen, Soude hem dus die here ontgaen. 255[regelnummer] Mettien ruumden si hem tfelt, Ende Remnoen, die vore hem helt Quam Nicanore te ghemoete. Ga naar margenoot+Die een stac anderen onsoete. Die trensoene vielen int gors, 260[regelnummer] Ende si bleven beide tors. Si lieten te gader gaen die peerde,
[pagina 163]
Ende si vinghen bede ten sweerde. Men slouch die staerke helme dure, Daer dat bloet liep uut ter cure. 265[regelnummer] Nichanor slouch so dicken, Dat Remnoens scilt voer te sticken. Hare paerde storten mettien Dat si vielen uptie knien * * * Hi stac sijn sweert in toter hilte, 270[regelnummer] So dat hem woet al dor die milte. Doe vloe tfolc van Arabia, Entie Grieken liepen na. Mettien quam tfolc van Yrcanie - Datse god vermaledie! - 275[regelnummer] Wale ghewapent met ere scaren. Si beringden harentare Nichanore met haren lieden. Sine cracht en mochte niet dieden Jeghen al die grote somme. 280[regelnummer] Hi was beringt al om ende omme. Eerst was hi ghevelt met spieten, Dies en mochti niet ghenieten; Up sinen helm so vellen stene Beide groot ende clene, 285[regelnummer] So dat hi al te stucken brac. Men leest dat in den scilde stac Der quarelen menich een, Dat hi ghelijc enen bossce sceen. Doe faelierden hem die aerme, 290[regelnummer] Hi was ghescoten dor die daerme, Ga naar margenoot+Sijn been en mochten hem niet draghen. Dat seiden die gone die dat saghen Dat ghemanc bloet ende sweet Van sinen live liep ghereet. 295[regelnummer] Nochtan was sijn edele moet
[pagina 164]
So onvervaert ende so goet, Dat menne niet en mochte vaen. Doe ghinghen si hem met colven slaen, Entie edele Nicanor, 300[regelnummer] Dies conincs Alexanders tor, Hi viel neder ende bleef doot. Nochtan dedi scade groot Dien Percen, eer hi doot bleef. Dat seide die gone diet screef. 305[regelnummer] Nicanor Permenioens sone, Die alre doghet was ghewone Ende maerscalc van der rechter side, Es verslaghen in desen stride. Die Grieken dreven groot mesbaer. 310[regelnummer] Alexander quam daernaer Verbolghen als ons heren wrake. Ic segghu dat in waerre sake, Hi quam verbolghen als een lyoen, Ende hem waren die gone ontvloen, 315[regelnummer] Die sine jonghen hadden doot. Tfolc vlo al dor die noot. Si hadden liever vlien enweghe, Dan te vechtene om die seghe. Een bacheleer bleef daer allene, 320[regelnummer] Doe dat volc vlo al ghemene. Mennoen, die up die Granike Was versleghen jammerlike, (Dander bouc vertelt algader) Was des ridders oudervader; 325[regelnummer] Fiadas hiet hi, ic wane, Ga naar margenoot+Scone was hi van ghedane, Ooc was hi van Cyrus gheslachte. Verwaent was hi in sijn ghedachte, Want hi soude sekerlike 330[regelnummer] Hebben ghehadt in huwelike Daris suster, hadt so vergaen,
[pagina 165]
Dat hi den seghe hadde ontfaen. Dor dat beheet van deser eren Quam hi jeghen die wrake ons heren. 335[regelnummer] Maer en es ghene scoonheit, Noch edeldom, noch rijcheit, Die de doot verdriven mach. Een bacheleer, claer alstie dach, Sconincs ghespele Efestio, 340[regelnummer] Maecte sine herte onvro. Al waren si scone bede ter curen Si hadden twiselike aventure.aant. Enen scilt hadde Fiadas, Daer ane ghescreven was 345[regelnummer] Een tygher rampant van goude In kelen staende, alsmen woude. Efestio reetene al dore Ende gheraecten wel ter core Door die borst ten scouderen uut; 350[regelnummer] Hien liets niet dor sine bruut, Die Fiadase was beheten. Hi storte neder sonder beten, Ende hi sliep den langen slaep. Die Yrcanoise vloen alse scaep; 355[regelnummer] Nicanor was ghewroken wel. Hem was gheleert al sulken spel, Dat si die Grieken al ontsaghen. Si vloen ende lieten hem jaghen.aant. Ga naar margenoot+Dus vacht men in dat rechter here. 360[regelnummer] Permenio dede ooc grote were Entie int slinke here waren. Macheus quam daer ghevaren, Die jeghen hem vacht met prighe, Daer was die parsse van den wighe. 365[regelnummer] Hem quamen mede te ghemoete Die van Bacteren haerde onsoete, Ende Bessus hare here mede, Die groot verdriet den Grieken dede. Narbesines die moordenare
[pagina 166]
370[regelnummer] Quam dare ooc met siere scare. Hantgheslach ende jammer groot Was daer ende menegherande doot; Men slouch daer meneghen slach. Talre eerst dat een prophete sach, 375[regelnummer] Een vroet man van der heiden wet, Die sere met bloede was besmet, Sprac hi te siere suster saen: ‘Suster’ sprac hi ‘ghi sult gaen Tote Alexandere int rechter here, 380[regelnummer] Daer hi vecht met groter were, Ende secht hem al dese woort: ‘Alexander heefstu ghehoort, Het es om niet, dattu dus loops Ende om Daris doot dus hoops. 385[regelnummer] Die quaetheit en saltu niet doen, Du best so edel een baroen, God en willes niet ghehinghen, No die quaetheit volbringhen, Want die dese werelt sal erven an, 390[regelnummer] Dattu souts slaen enen ouden man. Daris sal sterven andersins Over enen corten tijt bat ghins,aant. Dan sullene sine liede slaen. Ga naar margenoot+Des en sal hi niet ontgaen. 395[regelnummer] Secht hem dat hi succurere Met groter haest tgriexe here, Bedi Macheus van Babylone Begaet die Grieken haerde onscone, Hi neemt hem lijf ende goet; 400[regelnummer] Al eest dat Permenio doet Grote were, hi en can gheslaen Die Percen al die vor hem staen.’ Alse die here hadde gheseit, Sijn suster voer enwech ghereit 405[regelnummer] Ter rechter siden, daer soe vant Alexandere al te hant.
[pagina 167]
Die bootscap, die haer was gheheten, Seidesoe saen; al sonder betenaant. Keerde hare de vrouwe ghereet. 410[regelnummer] Die tale was den coninc leet. ‘Vrouwe, wane so ghi comt’ Sprac hi ‘ghi moet sijn verdoemt, Beide hier ende overal, Die hoopt omme sulc gheval. 415[regelnummer] Daris en sal mi niet ontgaen, Al quame mi bootscap sonder waen Dat mine lieve sustere bede Ende mijn moeder ooc met lede Vanden Percen waren ghevaen. 420[regelnummer] Mochtic Darise allene verslaen, Daer ic minen hope toe draghe, So dedic haerde clene claghe Omme dat ic hadde verloren; Nemmermeer en haddics toren. 425[regelnummer] Sla ickene doot, sijt seker dies, Dat hi mi boetet al mijn verlies. Ga naar margenoot+Dat verlies achtic dan clene, Dat hi mi boeten mach allene. Noch segghe ic u meer, vrouwe, 430[regelnummer] Ende sweret u in rechter trouwe: Al ware Daris in enen casteel Van maerbersteen al gheheel Ende seven mure van claren stale Daer omme waren ghemaect wale 435[regelnummer] Ende Acheron, die helsce riviere, Die altoos bernet ghelijc den viere, In die graven sevenvoutaant. Alomme liepe met ghewout, Ende hare oevere van sulfur waren, 440[regelnummer] Die altoos bornen sonder sparen, Entie casteel vol van spisen, Ende van ridderen in alre wisen Ende ghewapent ooc ter cure,
[pagina 168]
Nochtan en mochten daventure 445[regelnummer] Van mi altoos niet besceermen, Dat ickene liete dan gheheermen.’ Dit was Alexanders tale, Ende hi herwapende hem wale Ende hi hiet sijn ors vergoorden 450[regelnummer] Haestelike met corten woorden. Hi spranker up al daer ment hilt, Voor die borst hinc hi den scilt Ende nam enen staerken scacht. Doe reet hi met groter cracht 455[regelnummer] Onder meneghen viant. Daer waert sulc ghestof int sant, Men mochte merken daerbi welaant. Dat hijt was ende niemen el. Affer een here van Libia 460[regelnummer] Ga naar margenoot+Was Alexandere alte na Ende vacht up enen waghen, Alsmen doe plach in dien daghen. Craterus stac hem met crachte Den waghen omme mettien scachte. 465[regelnummer] Daer was hi ghereden te sticken Ende tetreden herde dicken. Amictas, Alexanders deghen, Hevet Lisiase te doot ghesleghen Met sinen sweerde deghenlike. 470[regelnummer] Al was Lisias die rike Van seven conincriken here, Hi moestet daer becopen sere; Al was hi here van den Siten, Amictas sweert mochten wel biten. 475[regelnummer] Alexander sloucher vele: Amilone stac hi dor die kele, So dat hi dare moeste bliven Ende sinen rouwe driven. Antigonus was haerde gram, 480[regelnummer] Dat becochte Baradam. Tholomeus sette tors te lope Ende dorreet die grote hope
[pagina 169]
Van den Percen als een deghen. Eumenidus heeft ooc versleghen 485[regelnummer] Meneghen man met sinen sweerde. Cenos reet met sinen peerde Die van Percen al te sticken. Meliagar slouch wel dicken Mettien sweerde up Daris here. 490[regelnummer] Perdica sette hem ter were Jeghen die Percen, alstie gone, Die wreder was, dan hi was ghewone. Polipercoen die eerst woude Datmen bi nachte vechten soude, 495[regelnummer] Ga naar margenoot+Dede selke were bi daghe, Dat men prisen soude, diet saghe. Dus ghinghen die Grieken jaghen Ende quamen recht voor Daris waghen. Daer si quamen vochten si so sere: 500[regelnummer] Elc was ghelijc sinen here. Haddijt ghesien ooc, Macedo, Hi souts hebben ghesijn wel vro, Dat mettien ridders ende dander Was so menich Alexander. 505[regelnummer] Qualike mocht Daris behaghen, Alsi die Grieken hoorde jaghen Ende sine liede tonder gaen. Bi hoorne hevet hi verstaen Dat ghecrac van der battalien, 510[regelnummer] Daer men dorslouch meneghe malien. Die Grieken sijn so na ooc comen, Dat si dlijf hebben ghenomen Den ridders die in allen tiden Hilden neven Daris siden. 515[regelnummer] Hoe mach iemen ter nauwer noot, Alse hi vore hem siet die doot Nutteliken raet visieren Ende eerlike in alre manieren, Alse sijns selfs sin faliert? 520[regelnummer] Daris peiset ende visiert, Wat hi best mach anevaen.
[pagina 170]
Al wille hi die vlucht bestaen, Daer en es niemen diene troost Noch diene uter vresen loost. 525[regelnummer] So menich dusent alsi te voren Ridders hadde uut vercoren Ende seriante in sijn here, Ga naar margenoot+Cume stonter daer ter were Dusent jeghen die viande. 530[regelnummer] Die groote onnere entie scande Daden hem dicke swaer versuchten, Ooc so haddi grote vruchte. Alsi was in deser vrese Braken die Percen hare rese 535[regelnummer] Ende ghinghen alle vlien. Daris, die dit heeft versien Dat si lopen haerre straten Ende si hem in dier vresen laten Rumede sinen waghen, 540[regelnummer] Diene brochte daer ghedraghen, Ende hi bejaghede doch een paert. Doe ghinc hi vlien mettier vaert. Nu vliet die coninc sonder ere, Die verdoemt es haerde sere. 545[regelnummer] Hi vliet enen hovescen viant, Ende hi sal comen altehant Onder die quaetste viande, Die sijn binnen sinen lande. Hi vliet den hovescen lybaert 550[regelnummer] Ende vliet ten serpente waert; Hien sal hem niet wachten des. Bessus ende Narbesines Die wilen aerm waren ende naect Ende nu heren sijn ghemaect 555[regelnummer] Ende hi goet hadde ghegheven, Si sullen nemen hem dleven,
[pagina 171]
Ooc segghic u over waer, Si en sullen scuwen sijn grauwe haer. Mettien quam die niemare 560[regelnummer] Dat Daris ontreden ware, Ga naar margenoot+Ende Alexander heeft ghehoort, Ende hieuw mettien sporen voort Over die edele baroene, Die daer upten velde groene 565[regelnummer] Laghen doot in hare bloet. Cume hielt hem iemen voet, Daer hi volchde den coninc. Ic segghe u in waerre dinc, Dat hi vlooch in dier maniere, 570[regelnummer] Als een steen uut ere pederiere. Gheliker wijs alsmen siet, Hoe dat ene sterre sciet Jeghen storm in die lucht, Also voer hi met groter vlucht. 575[regelnummer] Maer Daris was haestelike Ghevloen met haeste over die Like; Dat was ene scone flume. Hi was over comen cume, Doe hi peinsde dat hi woude 580[regelnummer] Die brugghe breken, so en soude Alexander hem niet volghen, Die achter hem quam so verbolghen. Maer, weet god, hi ontsach Dat Alexaeder up den dach 585[regelnummer] Altoos niemene liete ontfaren Van die an dander side waren. Hadde hi die brugghe tebroken, Hi hadde hem selven wel ghewroken, Bedi so waren dander bleven 590[regelnummer] Die hem sider namen dleven. Dus hadde liever die keytijf Sine liede dan sijns selves lijf. Die Percen begonden vlien
[pagina 172]
Toter brugghen weert mettien. 595[regelnummer] Die grote hitte ende tsweet Ga naar margenoot+Dede hem utermaten leet. Daer bleef menich doot van dorste, Omdat hi waters hadde borste. Si liepen ten fonteinen waert 600[regelnummer] Enten beken met groter vaert, Si dronken twater vuul ende claer. Menech bleef ligghende daer Van groter gulsecheit steendoot, Want hem dwater den gheest versloot. 605[regelnummer] Some dronken sijs so vele, Dat hem keerde uter kele, Some borsten si ooc ontwee, Nochtan wouden si dies waters mee. Daer viel ooc in die riviere 610[regelnummer] Menech riddere goet ende diere; Die brugghe en was niet wijt ghenoech, Dies hadden si groot onghevoech. So vele vielre in die Like, Dat ic u segghe sekerlike, 615[regelnummer] Sechdemen u daer af tghetal, Ghi en soudes cume gheloven al. Alexander sach wel te waren Dat hem Daris was ontfaren, Endi sach sine liede moede 620[regelnummer] Ende bespringt mettien bloede. Ende het ghinc ten avonde waert. Doe voer hi met groter vaert Te sinen ridderen haerde blide, Die waren an die luchter side. 625[regelnummer] Doe hi comen was daerbi, Permenioen, die deghen vri, Hi seinde enen bode enweghe Die seide mare vanden seghe Dattie Percen vluchtich waren 630[regelnummer] Ende datter luttel ware ontfaren. Ga naar margenoot+Doe voeren die Grieken metter vaert Blidelike ten tenten waert. Stappans saghen si openbare
[pagina 173]
Comen ene ander scare 635[regelnummer] Uten dale ten berghe waert. Helm ende scilt, wapen ende swaert Dochtem bernen van goude. Si daden stuven ooc die moude. Het waren Percen datter quamen. 640[regelnummer] Teerst dat si die Grieken vernamen, Doe begonste hem wanhaghen; Maer doe sier so luttel saghen, Setten si hem al ter were Jeghen Alexanders here. 645[regelnummer] Die coninc voer na sijn maniere Blidelike vor sijn baniere, Alse ofte hi om die battalie Niet en gave ene malie. Dedel coninc entie milde 650[regelnummer] Decte hem met sinen scilde. Daventure was hem hout. Hi reet stappans met ghewout Ende doorstac dien conincstavel; Dus haddi den besten cavel. 655[regelnummer] Hem volghede Lysimachus, Permenio ende ooc Clitus Ende alle dandere ridders mede. Die coenheit, diemen ghinder dede, Dat ware te telne al te lanc. 660[regelnummer] Het bleef daer beide staerc ende cranc, Daer was menich sweert tebroken, Niemen en staerf daer onghewroken. So langhe wile hadden si ghevochten, Ga naar margenoot+Dat si den dach ten avont brochten; 665[regelnummer] Entie sonne die was onder. Doe docht den Percen wesen wonder, Dat die Grieken niet en weken. Doe ghinghen si hare scare breken Ende ghinghen vlien enweghe. 670[regelnummer] Nemmeer en streden si om dien seghe. Over die brugghe vander Like Vloen si al ghemeenlike. Het was haerde na middernacht,
[pagina 174]
Eer si ontvloen der Grieken cracht, 675[regelnummer] Tote dat si quamen tote Arbele.aant. Daer vonden si up siere sele Dien drouven Darise, haren here, Wenende utermaten sere, Entie ghene die met hem waren 680[regelnummer] Ontreden der griexer scaren. Daer saten si ende spraken alle Van den groten onghevalle. Kenlijc eest ende openbare, So wie tweewaerf verwonnen ware 685[regelnummer] Ende so vele hadde verloren, Dat hijs soude hebben toren. Bi Darise so waest also. Hi sat int herte wel onvro, Drouflike besach hi die scaren, 690[regelnummer] Die met hem ontreden waren Endi sprac met drouven moede: ‘Het behoort ten wereliken goede Alse nu te wesene groot here Ende te levene met groter ere, 695[regelnummer] Alse nu verwinnen, alse nu verliesen, Alse nu welvaren, alse nu riesen, Alse nu qualec, alse nu wel; Al eest dier aventuren spel. Ga naar margenoot+En was die coninc Cresus niet so rike, 700[regelnummer] Datmen nieware sine ghelike En wiste, verre noch na, Die here was van Lydia? Ende sider wart hi so keytijf, Dat hi verloos goet ende lijf. 705[regelnummer] Cyrus die edele lantshere Nam selve lijf hem ende ere. Ja en was Cyrus daer na Verwonnen in Amasonia, Die grote here, dedele man, 710[regelnummer] Die de werelt al verwan? Ja en nam hem ooc sijn lijf Een coninghinne, een cranc wijf?
[pagina 175]
Thamaris was soe ghenant Ende vrouwe vander maechden lant. 715[regelnummer] Men maecht bi Cercese merken, Die met cogghen ende met berken Al de see overdecken dede, Daer hi Europen dwanc mede. Doe quam hi voort te Mofilee, 720[regelnummer] Dats ene stat, staet up die see. Hi hadde met twaelfhondert scepen Ter see waert die stat begrepen Ende te lande waert beseten Met meneghen deghene vermeten. 725[regelnummer] Doe baden si raet an haren afgod, Ende hi gaf hem dit ghebot, Dat si met houtinen paerden Vechten souden ende met swaerden. Doe verstonden die heren wel 730[regelnummer] Dat scepe diede ende niet el. Doe voer dat volc van Mofilee Met haren scepen up die see Ende verslouch Cerses here Ga naar margenoot+Uptien lande ende uptien mere. 735[regelnummer] Selve mochti sonder waen Met enen scepe cume ontgaen. Aldus ontfloe die tyrant, Die te voren dwanc al dlant. Daer omme hebbic dit gheseit 740[regelnummer] Ende te voren u gheleit, Dat ghi niet en sult wanhopen, Al hevet u daventure belopen, Die alleweghe es onghestade Ende nu doet vrome ende nu scade. 745[regelnummer] Al sijn wi nu ghescoffiert, Wat helpt anders ghevisiert, Dan te peisene alle weghe Dat wi noch sullen vechten seghe. Nochtan en twifelic niet dies,aant. 750[regelnummer] Et si ghewin ocht verlies,
[pagina 176]
Alexander hi en sal morghen Dit lant bringhen in groter sorghen. Hi en vint ghenen wederstoot, Want die liede sijn al doot. 755[regelnummer] Hi sal die rijcheit ende dat gout Algader nemen met siere ghewout. Dan sullen giereghe Grieken Hare wonden met goude wieken, Dan sullen si hem allen laden 760[regelnummer] Ende haer giereghe herte saden. Nu dunket mi die beste raet, Na dien dat aldus staet, Dat wi hem laten winnen die steden Ende varen int lant van Meden, 765[regelnummer] Die noch ten wighe niet en quamen, Ende van den strijt niet en vernamen. Ic sal versamen cortelike Die wonen int inde van den rike Ga naar margenoot+Ende derdewaerf den strijt bestaen. 770[regelnummer] Ic hope wi seghe sullen ontfaen.’ Aldus liet Daris sine tale. Nochtan seinde hi ghedicht wale An Alexandere een saluut, Dat ghi moecht horen overluut. 775[regelnummer] ‘Daris ontbiet sinen here, Alexandere, saluut ende ere Ende bit dien edelen baroen, Dat hi doe door wel doenaant. Ende hi ontfaerme dier keytive, 780[regelnummer] Die behouden haren live Dier avonturen sijn ontgaen, Ende hise hem late te dienste staen. Sindet mi weder mine kinder Moeder, amien, meerre ende minder. 785[regelnummer] aant. Ic sal di gheven al den scat, Die mine voorders hebben begraven, Daer toe dat rike lant van haven,
[pagina 177]
Bede Percen ende ooc Meden 790[regelnummer] Met allen minen riken steden.’ Maer Alexander, dedele baroen, Seide, hi en wouts niet doen. Gheporret es hi mettier vaert Ende voer te Arbele waert, 795[regelnummer] Want hem was ghesecht voorwaer Dat hiene soude vinden daer. Ende alse Daris dat verstoet, Porredi met groter spoet. Doe ruumde hi Arbele bi nachte. 800[regelnummer] Hem was te moede haerde onsachte Dat hi ruumde sine steden, Ende voer int lant van Meden. Ga naar margenoot+Teerst dat te daghene begonste, Quam Alexander al dat hi conste 805[regelnummer] Ende alle die hi met hem brochte Tote Arbele ende sochte Daris, die hem was ontfaren. Groten scat wan hi te waren In dien strijt ende in die stede. 810[regelnummer] Nu hoort, wat die here dede! Hi gaf mildelike tgout Ende ander rijcheit menichfout; Die vrecke herten maecti sat, So mildelike gaf hi den scat. 815[regelnummer] Hi hadde prijs ende wereltere, Hi en achte up ander rijcheit mere. Al die steden die hi vant Ghinghen willike in hant. Doe sende Daris, die coninc vri, 820[regelnummer] Tote Poruse van Endi Ende seide ‘Porus, lieve vrient, Dicke hevestu mi ghedient Ghetrouwelike van minen lene, Want dijn macht en es niet clene. 825[regelnummer] Com mi te helpen met diere cracht Over dach ende over nacht! Elken riddere willic in soude Gheven vijf besante van goude
[pagina 178]
Ende elken voetgangher drie. 830[regelnummer] Daertoe willic gheven die Alexanders goede Bucifal - Het es weert der werelt al - Met al de chierheit diet hevet; Ic wane, so goet gheen en levet.’ 835[regelnummer] Dus dedem Daris echt ter were Ga naar margenoot+Jeghen Alexanders here. Alexander voer metter vaert Ten lande van Surien waert.aant. Al die poorten deden hem ereaant. 840[regelnummer] Ende ontfinghen over here Sonder slach ende sonder stoot. Des was sine blijscap groot. Mettien haddi int ghedochte Dat hi woude, ochti mochte, 845[regelnummer] Waert met stride oft met minnen, Die stat te Babylone winnen Entie tegheline mure, Die wilen maecte bi aventureaant. Die coninghinne Semiramis, 850[regelnummer] Also alst bescreven is, Sconincs Ninus wijf, die vroede. Soe dede temperen met bloede Dien morter, daer al die maisiere In waren ghewracht goet ende diere. 855[regelnummer] Ende noch staet daer hare sale Hoghe ende scone ghemaket wale. Die hoghe toren staet daer mede, Die wilen Nemroet maken dede. Daer gaf god tweeendseventich spraken 860[regelnummer] Den gonen diene wouden maken. Die coninc quam van Babylone Ghevaren utermaten scone Also verre, alst es vander see Tote * ofte mee. 865[regelnummer] Doe quam ghegaen alse een bruutaant. Die soudaen Macheus uut. Ga naar margenoot+Lettel liede quamer mee, Dan met hem siere kinder twee.
[pagina 179]
Hi was van Darise ghevloen; 870[regelnummer] Te voet quam dedele baroen, Die in die bede stride te voren Vele volx hadde verloren, Ende ooc en sciet hi niet dane Sonder prijs na minen wane. 875[regelnummer] Doe quam Macheus bat voort Ende gaf up die poort Den coninc ende al sine kinder Ende al dat volc meerre ende minder. Alexander ontfinc dien here 880[regelnummer] Blidelike met groter ere Ende custene ane sinen mont. Hi dedene riden ter selver stont. Hi en woude niet openbaren Sine grote joie te waren; 885[regelnummer] Hi was so blide, dat hi woort Cume mochte bringhen voort. Wat wonder waest, dat hi was vro, Dat Macheus quam also Ende hem ghenade bat 890[regelnummer] Ende hem upgaf die goede stat, Daer so menich coninc rike In hadde gheweest gheweldelike! Bedi het ware grote aerbeit Te winne al sulke citeit,aant. 895[regelnummer] Daer so menich edel deghen Van binnen woude striden jeghen. Het soude werden sere te sure, Eer men die tegheline mure Ende den roden morter scoorde, 900[regelnummer] Die menegher beesten bloet becoorde; Daer moeste meneghe pederiere Ga naar margenoot+Werpen steene up die maisiere. Ende een man van sulker cracht, Alse Macheus was gheacht, 905[regelnummer] Daermen in dien stride te voren Groten prijs af mochte horen: Ander heren mochten vele,
[pagina 180]
Hem castijen van den bispeleaant. Dat si hem nemmermere 910[regelnummer] En setten jeghen den edelen here. Doe dede hi sijn here scaren Entie Percen achter varen, Die reden onder sine baniere, Ende hi maecte scaren viere 915[regelnummer] Ende quam in die edele poort, Daer ghi eer af hebt ghehoort. Mochtic ghetellen al die feesten, Die de hoochste entie meeste Binnen Babilonien dreven, 920[regelnummer] Also alsict vant bescreven Van meester Wouteren Castelioen, Soe soudict haerde gheerne doen. Daer was van vrouden groot gheluut. Men hinc daer die pellen uut 925[regelnummer] Entie rijcheit, die hier te voren Menich coninc uutvercoren Hadde ghewonnen ende ghecocht Ende met crachte dare brocht. Met ghimmen ende met diere ware 930[regelnummer] Waren verciert die outare. Vor die huse up die pleine Stonden beelden groot ende cleine, Alse die liede allegader Makeden na haren vader; 935[regelnummer] Ga naar margenoot+Som waren si silverijn Som van goude, som yserijn, Som van houte, som van metale Ghescepen utermaten wale; Elc na dien dat hi was rike 940[regelnummer] Hadde hi ghemaect sijns vader ghelike. Daer waren dantse vele gheleit,aant. Die straten waren al bespreit Met pelne ende met singlatoene, Bede scaerlaken ende ooc groene, 945[regelnummer] Ende samijt met goude besleghen Brochtemen aldaer ghedreghen.
[pagina 181]
In die mamerie van Babilone Hinc menighe guldine crone. Die rike poorteren van der stede 950[regelnummer] Entie hoghe vrouwen mede Hadden cleder uut ghehanghen, Daer draken in stonden ende slanghen, Elkerlijc na sijn maniere. Die salamandre, die biden viereaant. 955[regelnummer] Levet sonder ander spise, Die stont daer na hare wise. Daer stont ooc durenture Van den liebaert die aventure, Die es wonderlike groot, 960[regelnummer] Want die leuwinne weerpt al doot Hare jonghen, alles drie te gader; Dan so comt daertoe die vader Ende belecket sine jonghen Al omme ende omme mettier tonghen, 965[regelnummer] Ende hi gaet roupen ende grongieren Eiselike na siere manieren. Mettien lude ontfaen si dleven. Dit stont in die pelne bescreven. Die nature stont daerna 970[regelnummer] Ga naar margenoot+Van enen serpente, heet vipera: Men vintere niewer mee Van haerre manieren dan twee. Haer nature es dus ghedaen: Alsi sullen ghenoten gaen, 975[regelnummer] Dan comt stappans dat wijf Ende ontoet den mont wel rijf,aant. Entie man steect sijn hooft daerinne, Ende soe bitet hem af van groter minne. Aldus blijft die man daer doot, 980[regelnummer] Ende soe blijft van twee jonghen groot, Ende alsoe gheneest, splijt soe ontwee; Aldus en blijfter maer twee. Die pellicaen stont daer bescreven: Sine jonghe en moghen niet leven, 985[regelnummer] Si en hebben thertebloet
[pagina 182]
Vander moeder, diese broet. Daer stont hoe die moeder peckede Ende haers selfs herte uut treckede. Dus werden si hare te sure. 990[regelnummer] Dit es geens voghels nature. Fenix stont daer in dien viere, Dat es ooc sijn maniere; Alse hi te pulvere es verbrant, So wast een ander altehant 995[regelnummer] Van den asscen, diere bleven. Dus en magher maer een leven. Ander beesten ende ander woorme Van so wonderliker voorme Stonden ghinder angheweven, 1000[regelnummer] Al en haddic el niet bescreven Binnen achte daghen, na minen wane, Dan haer nature ende haer ghedane, Nochtan en haddic volscreven niet. Hier bi eest dat ict achter liet 1005[regelnummer] Ga naar margenoot+Ende segghe u van den hoghen doene. Die diernen ende die garsoene Waren ghecleet met samite. Daer was menich wempelwiteaant. Ende menich dulle warmoesdierne, 1010[regelnummer] Die onghewone was te vierne: Vraechde men, hoe soe hiete, Soe seide ver Imme of Margriete. Die selve niet en was so rike, Dat hi hem cleden mochte eerlike 1015[regelnummer] Die hadde gheleende cleder an, Was hi wijf, was hi man. Al dien wech dien Alexander Quam ghereden ende menich ander, Was gheciert met sconen blomen, 1020[regelnummer] Die ic niet wel en can ghenomen. Van boven waest met sconen risen Al verdect in diere wisen, Dat hem van den sonnenscine En mochte comen eneghe pine.
[pagina 183]
1025[regelnummer] Als hi was binnen dier chiteit, Was daer menech cruut ghereit, Dat utermaten wale rooc, Timiane ende wirooc, Stakten, mirre ende sinamoma,aant. 1030[regelnummer] Galanga, cassea ende aroma. Dat deden si dor sine ere Ende haerde vele mere. Tygren, loncen ende lupaerde Tooghde men hem ende liebaerde 1035[regelnummer] Ende meneghe beeste na minen wane, Die ghevoet es in Yrcane.aant. Up die huse saten knapen, Ga naar margenoot+Vrouwen ghinghen ten veinsteren gapen Om dien edelen man te siene, 1040[regelnummer] Die nie wille en hadde te vliene. Die menestrele quamer mede Vor dien coninc in die stede Ende loofdene met haren sanghe. Daer was menich trompe langhe, 1045[regelnummer] Vedelen haerpen ende sijmphonien,aant. Cytolen die wel leren vrien, Salterien, orghelen ende sciven; Men speelder met sweerden ende met kniven; Daer was menich astronomien, 1050[regelnummer] Die in die sterren conste sien, Wat ghescien soude daernaer Over menich hondert jaer. Noit en was in eertrike Man ontfaen so eerlike, 1055[regelnummer] Noit ontfinc dat volc van Rome Met so eerliken gome Haren keyser Octaviane, Die ooc Augustus hiet, ic wane, Noit en was so wel ontfaen 1060[regelnummer] Julius, dat es mijn waen, Doe hi dien hertoghe van Swaven Scoffierde ende alle sine graven Tote Lyons up die Rone. Hi quam achter haerde scone
[pagina 184]
1065[regelnummer] Ende wan Burgondien ende Batrangijs;aant. Daer hadde Julius den prijs. Doe vacht hi te Dole in Loreine, Daer hadde hi den seghe alleine. Hi verwan den hertoghe echt, 1070[regelnummer] Doe bolghen ridder ende knecht Ga naar margenoot+Ende versloughen haren here, Dus hadde Julius die ere. Julius wan binnen tiene jaren Dat hi van Rome was ghevaren 1075[regelnummer] Al tlant dat leghet nu Benoorden berghe van Moniu. Doe keredi te Rome waert. Pompeius die was vervaert, Hine dorste niet ombiden, 1080[regelnummer] No jeghen hem ter were riden Ende vlo tote Brandijs; Dus hadde Julius dien prijs Ende volghede met crachte. Doe vlo Pompeius bi nachte 1085[regelnummer] In Epiros entie Romeine. Julius sach dat hi alleine Mochte hebben Rome ende Lombaerdien Ende al dat lant van Romanien, Ende keerde weder in die stat 1090[regelnummer] Ende nam al Pompeius scat Dien hi binnen Rome hadde ghelaten. Daerna voer hi sire straten In tlant van Spanjen, daer hi vacht Echt jeghen Pompeius cracht. 1095[regelnummer] Daer verloos so menech tleven, Dat noint tghetal ne was ghescreven. Pompeius was verwonnen echt. Fontinus, Tholomeus cnecht,
[pagina 185]
Nam Pompeius sijn leven 1100[regelnummer] Ende hi hevet sijn hovet ghegheven Juliuse, den groten man. Julius, die keyser, wan Met groter cracht Egyptenlant Ende maecter vrouwe inne altehant 1105[regelnummer] Cleopatren dat scone wijf. Daerna nam hi meneghen dlijf In dat lant van Affrike, Ga naar margenoot+Die jeghen hem hadde crachtelike Met Pompeiuse ghevochten, 1110[regelnummer] Dat si alle sere becochten; Ende den coninc Juba Volghedi langhe wile na. Doe voer hi te Spangen weder, Daer slouch hi meneghen ter neder; 1115[regelnummer] Pompeius swagher nam hi dlijf. Dus makedi meneghen keitijf Ende al dore sijns selves vrome. Dit was deerste keiser van Rome. Doe Julius dit hadde ghedaen, 1120[regelnummer] Keerde hi weder te Rome saen Ende was ontfaen haerde scone. Maer die feeste van Babilone Die was scoonre hondertwaerf. Nu hoort hoe die keyser staerf! 1125[regelnummer] Hi dede Rome groten lachter, Want hi dreef die vriheit achter, Daeromme balch tsenatuerscap sere. Doe hi twee jaer ende nemmere Hadde in Rome stille gheleghen, 1130[regelnummer] Was hi jammerlike versleghen. Vierentwintich doregaender wonden Gaf men hem ten selven stonden,
[pagina 186]
Brutus deet ende Cassius; Dat senatuerscap wout aldus. 1135[regelnummer] Sie vloen en wech in Mutina. Antonis die volghede na Ende haddese daer beseten. Doe lieten sijt te Rome weten. Doe coosmen Octaviane 1140[regelnummer] Dat keiserike tontfane Ga naar margenoot+Ende men seinde Irtuse ende Pansa Toter poort te Mutina, Dat si Antonise souden verdriven. Irtus moeste ghinder bliven 1145[regelnummer] Ende Pansa waert so ghewont, Dat hi staerf in corter stont. Antonis voer in Egyptenlant Ende liet sijns selves wijf te hant, Augustus suster Octavia. 1150[regelnummer] Hi nam cortelijc daerna Cleopatren tenen wive. Dat becochti metten live, Want Augustus voolchdem achter Ende dedem groten lachter. 1155[regelnummer] Hi sconfierde al sijn here Bede bi lande ende bi mere. Cleopatra, die scone vrouwe, Hadder omme so groten rouwe, Ende was van herten ooc so gram, 1160[regelnummer] Dat soe twe serpente nam Ende dedese hare sughen doot. Antonijs hadde den rouwe so groot; Hi dode hem selven met venine. Aldus corte hi sine pine. 1165[regelnummer] Doe keerde hi te Rome weder Ende leide al orloghe neder
[pagina 187]
Ende was here viertich jaer Sonder orloghe, dat was waer. Doe hi te Rome quam, die here, 1170[regelnummer] Was hi ontfaen met sulker ere Ende de stat ghemaect so scone, Sonder tote Babilone Daer ic u eerst af liet bliven, En sach nie man die feeste driven. 1175[regelnummer] Al waren die feesten al te samen, Ga naar margenoot+Die noit binnen Rome quamen, Ochte iewer binnen al eertrike, Si en waren sekerlike Algader niet so scone, 1180[regelnummer] Alse die feeste van Babilone. Het dochte mi ooc recht wesen: Wilmen alle bouke lesen Ende den genen meest prijs gheven, Die meest dede in sijn leven, 1185[regelnummer] Alder hogher coninghe geesten Ende al dat si mochten gheleesten Dat en es maer een spel Jeghen dat desen man ghevel. Bedi te sinen twalef jaren 1190[regelnummer] Begheerde hi orloghe te waren, Ende alsi was achtien jaer out, Orloghedi met siere ghewout. Het es recht dats elc man wondert:aant. Viertich dusent ende vijf hondert 1195[regelnummer] Hadde hi volcs toors ente voet, Doe hi striden eerst bestoet Jeghen die heren van eertrike Ende hise dwanc gheweldelike; Hi en was here maer twaelf jaer: 1200[regelnummer] Bedi segghic u over waer,
[pagina 188]
Wille men merken sine joghet Entie hovesceit van siere doghet Ende met hoe cleenre herecracht Hi de werelt al vervacht: 1205[regelnummer] Al de prijs die Julius wan Ende Augustus die edele man Ende alle die keisere van Rome, Dat es ghelijc enen drome Daer men nomet desen here. 1210[regelnummer] Bedi hebben sijs cranke ere, Die bouke makeden van Arture Van Partonopeuse, van Sornagure,aant. Ga naar margenoot+Si en hadden des mans daet ghescreven Ende groten prijs ghegheven. 1215[regelnummer] Hadde hi ghelevet, dats mijn waen, Also langhe, alse dede Octaviaen, Hi hadde den duvel uter hellen, Lucifere ende sine ghesellen Entien fellen Modicacaant. 1220[regelnummer] Ghedaen so groten onghemac, Dat si souden hebben gheneghen Alexandere, dien jonghen deghen. Ware sulc een coninc te Parijs, Hi soude bejaghen groten prijs; 1225[regelnummer] Al heidenesse soude hi dwinghen, Men soude van siere doghet singhen Al van daer die sonne up staet, Tote daer soe weder neder gaet. Ware ooc die hertoghe van Brabant 1230[regelnummer] Sulc een riddere becant,aant. Dien roveren te Rippelmonde Soude dunken grote sonde, Tol te nemene met ghewelt Den ghenen die varen up die Scelt. 1235[regelnummer] Die vijfte bouc geet hier uut. God gheve haer also menich saluut Alse woort in dien bouke staen, Die mi dit te dietsce dede anvaen.	[tekstkritische noot]1 uwe S] we. 8 tijdlich wast. 9 noch doe douwe. 10 domen. 11 wenic H dat et G. 12 des G. 13 profete G. 14 vorsegde H hadde vorseit G. 15 Hi seide dat H G boc H. 16 uten G en soude H verdoumen G. 17 tue G. 18 al ter G. 19 boc H buc bediet G. 20 onwaenlike dan H en G. 21 Daris die G. 22 scaden H die groet was ende scade G. 23 tue G desgelijks 24. 25 persen G oec ontbr. G. 26 aldor reeden H. 27, 28 ontbreken G. 27 gods. margenoot+ XLIVa 2. [tekstkritische noot]28 segde. 29 Aristonimes H Aristomies G van inden H; Gaut. 12: Indus Aristomenes. 30 seiden H G diene kinden H. 31 die ierste H derste G. 32 liede H. 33 en G ridder H G. 34 olifante G. 35 eenre swepen met ·XX· H geselen van ·X· G; Gaut. 12 denis elephanta flagellis prodigus excutiens. 8, 1130 staat swepe in het rijm, Rb. 25108 wordt flagellum door swepekijn vertaald, en de handschriften komen overeen; Kil. geeft sweepe flagellum op zonder beperking. 36 hi gene beste G sijn cnape die beeste H. 37 geuenijnde H genendegen G; Gaut. 13: medicata cuspide. 38 stack G vor al dat G her A. 39 het ontbr. H. 40 Den H die den koninc G hielt H. 41 hine G mochten H. 42 stacken H. 43 olifant dor die sijden H Dien G. 44 doen begonsten cem die been te miden H; vgl. vers 286. 45 en̄ hi H. 46 Aristonimes hi becochtet H. 47 makedene G huefdeloes H hofdeloes G. 49 grieken die H den zege G. 50 enne vloech noint soe te genen stonden G. 51 schigte H So dicke als daer die spiete en̄ die schich..G. 53 doere en doere G. 54 halpem sere die anatin..G. 55, 56 ontbreken in H. 55 anghe De Vries] an...56 banghe De Vries] ban...vgl. de aant. 57 elysas H. margenoot+ XLIVb1. [tekstkritische noot]58 faraos G soen H. 59 anderen ontbreekt H. 60 ouerrieten H reed over hem G metteem H. 61 soen Pharoes H Fara...G; Gaut. 30: Pharos Orchanides. 62 macte hi oec huedeloes H hofde..G. 63 elyphas H. 64 wene dat Phoras H Cirien G. 65 sant H lange was verdr. H. 66 met H. 67 aen beiden H lach menech G. 68 hic niet gen. ne G. 69 Die G twee ontbr. G. 70 Enon H cainam G. 71 Enon H suerden G. 72 al toter H. 74 en̄ hi G. 75 Caman H Cainam G zóo ook 80 lamedoen H lavoemedoene G. 76 eenre handax H hantacx (denkelijk hantaex) G coen H. 77 lamedon H lavoemedoene G. 78 filiocas dar der j.G. 79, 80 Enon en̄ oec Cayman ❘ sloech hi te doet die edel man H. 81 so ontbreekt H daer een gyg. H en G. 82 al te hant G. 83 Een van G. 84 En̄ H Hen sin so lanc G. 85 thusscen hir enter solanen G. 86 sin G wain H. 87 Ene wule slore G flore H. 88 sone wan G moer G. 89 gelic G. margenoot+ XLIVb 2. [tekstkritische noot]90 hi en tuint niet G. 91 suart G. 92 gelijct H. 93 honts. G gedaen H. 94 sinen lichgaem H. 96 Maer dat die au. H....dat dav. G. 97 enen colven H...colve G vgl. 105 ·III· H G. 98 vijftien H....en G hevet hire mede G heeft hier nu H. 99 grieken nu versl. H gr. en̄ geslegen G. 100 quam Alexander G. 101 hadde die coninc G. 103...selue (?) G. 104 hadde gesien G. 106...riep geon G. 107 edel H grote G heer H. 108 weerstu verwuet H. 109 gyg. H. 120 comen souts H....comen G din G deze schrijfwijze dikw. 112 wilde winnen G. 113...er hontvlo hem c.G. 114...hi dit seide liep hem G. 115 sijn lippen H. 116 eem H. 117 stacken soe H roctene G. 118 mettien sper H. 120 Sinen roest ter selver tonde G. 121, 22 in omgekeerde volgorde in G. 121 stoet G. 122 stetene metter H hortene met G. margenoot+ XLVa 1. [tekstkritische noot]124 ueel H. 125 groten ual uiel H; Gaut. 69: dat fragorem. 126 (en)e G eike H. 127 telgeren H. 129 dorstackene menichfout H. 130 en̄ doedene met g.G. 131 de G rechter scaer H. 139 aen die slinke H. 133 en G dier bester H. 134 hoint G Di nu H wart G. 135, 36 sijn scoen suster alacrine ❘ soegde alexs met pine H; z. de aant. 137 persen sluch G. 138 Die van Darise heelden leen H. 140 Hi G clitus comen H. 142 vaders G in sijnre H en̄ sire G. 143 versuchte G. 144 als hi H. 145 Scoti G clitus H clitise G. 146 pijnde hi H pinedi G omme] me H met G. Gautier 84: cum explere nequiret pectoris affectum. met niete versta ik niet. Ook in het volgende vers stemmen de twee hss. in eene fout overeen. De derde naamval bij omme komt meer voor; vgl. Rein. 792 om enen cloete, Wp. Mart. 1, 380 pinen omme den scatte, nndl. om der wille, om den broode. 147 stoent een opten w. H scoet hi up den w. G; Gaut. 85: micanti emicuit curru. 148 met deme H hevetene metten suerde dorslagen G. 149 So dat die helm G gecloeft H. 150 maer ontbr. G. 151 weer H hi daer bl. G. 153 metten suerde G. 154 voer G. [tekstkritische noot]155 Maer eerre beider H Meta harre tuier G. 156 Di H Hi G sach die G. 157 out G. 158 sine G. 159 noch hien H. 160 eest H. 161 Den G menschen H mainsce G. 162 dat hi al die traene H.d. so de tranen al G verwert G; Gaut. 96: dolor intus obortas sorbuerat lacrimas. 164 so lanc H. 165 rouwe dor groet H. 166 ueel na. 168 sprac ofte hi were. 169 lybart. 170 en S] en̄. 172 geslagen. 173 die ontfarmet S] ontfamet. 175 Sere wenen nimare. 176 bidic haer. 177 Gaut. 108: ferro eodem, hetgeen M. denkelijk niet zóo vertaald heeft, als boven staat. Misschien met dien isere tleven. 180 nemmer goet en gscie; vgl. de aanteekening. 183 oft. 184 Gaut. 112: si qua tamen coniux. 185 dijn. 186 ruwe aldus. 188 moca. 189, 90 omgekeerd in het hs. margenoot+ XLVa 2. [tekstkritische noot]190 ontfinc. 191 middenwerde. 192 sloecht. 193 naerre. 194 grouwe haere. 195 nieder. 197 doer. 201 ewege met groter uaert. Er is hier geene aanleiding voor deze uitdrukking, die ook in vers 600 en 622 voorkomt. Zij dankt haar ontstaan aan het voorgaande vers. 204 vreselike is verdacht; Gaut. 123 heeft niets wat daaraan beantwoordt, maar alleen: iamque propinquabat regali prodita luxu. Misschien rikelike. 206 uit het latijn is onmogelijk op te maken, welk woord in het hs. vergeten is. 210 hielt rechter S] luchter; Gaut. 126: in dextero cornu, vgl. vers 307. 211 darwert her: wer. 214 minscen bedreget. 215 tierst. 216 diet voer. 218 her. 220 come. 221 menich. 222 ueel na. Dit vers wordt aan het begin van de volgende kolom nog eens herhaald. 223 selue. margenoot+ XLVb 1. margenoot+ XLVb 2. [tekstkritische noot]227 eer. 229 maecte hem S] maecten hen. 230 wer sijn gev. 231 ueel en zóo dikw. 235 men S] met. 235 Renon. 237 zelen. 238 wielen] velen. 239 doen. 240 pauwelioen. 241 come, zóo meestal alt. 242 sterven. 244 cleen. 245 die edel. 249 coen. 250 dit vers ontbreekt in het hs.; Gaut. 148: perque tot obiectos vestigat Rhemnona Persas. 255 rumden. 256 renon. 258 den anderen. 259 trensione gors S] gras. 260 tors S] chars of thars; Gaut. 158: mansit eques. 261 liete. margenoot+ XLVIa 1. [tekstkritische noot]262 biede. 264 misschien dat in plaats van daer leep. 266 renons. 268 wellicht moet men over die knien lezen. Na dezen regel zijn in het hs. eenige - waarschijnlijk 4 - verzen overgeslagen, die beantwoorden aan Gaut. 162 volgg.: [genibus cecidere remissis vectores] vectique simul. Prior ense retecto surgit Parmenides et pectora Rhemnonis acer arcet utroque genu. Het laatste dezer verzen eindigde denkelijk ook op knien. 269 hielten. 274 dat sie. 275 Snellaert's tekst heeft eere scaren, in plaats waarvan ik hare zou hebben geschreven; het hs. heeft echter eenre en dat durf ik niet in hare te veranderen. 276 bringden her ende dare. 278 mocht niet diden. 283 velen. 289 fallierden. 290 wat. 292 seegden die geen. 293 en. 295 edel. margenoot+ XLVIa 2. [tekstkritische noot]296 en. 299 edel. 303 van percen. 306 gewoen. 311 ons ontbreekt; vgl. vers. 334. 315 sinen marscalc hadden; ik aarzel niet deze stoute verandering te maken, alhoewel ik niet voldoende weet te verklaren, hoe sinen marscalc in den tekst gekomen is. Maar deze woorden zijn geheel onjuist en het: advolat orbata catulis truculentior ursa van Gautier (vs. 184) bewijst, dat M. hier niets anders kan hebben geschreven, dan sine jongen of sine welpe. 317 te vlien. 320 vlo (S vloe) ontbreekt. 321 mennon granike S] grammike. 323 dat ander boec vertellet allegader. 324 Die was. 326 scoen gedaen. 328 verweent. 331 hedt. margenoot+ XLVIb 1. [tekstkritische noot]332 heddi. 338 as die. 339 eufecio. 340 sijn. 341 scoen curen. 342 twifelijc auenturen; vgl. de aanteekening. 345 rapant. 346 staen. 347 eufecio reten. 349 borste. 350 misschien die in plaats van sine. 353 ende ontbreekt. 358 vluwen. 359 her: wer. 360 ooc ontbreekt. 364 parse. De verzen 363 en 64 behooren wellicht in omgekeerde volgorde te staan. 367 eer heerre. margenoot+ XLVIb 2. [tekstkritische noot]370 daer. 372 meingerhande. 374 ierste. 376 besmet Verwijs] beset. 377 S suster ontbreekt. 379 rechte her: wer. 381 segt. 386 beest. 388 noch. Het zou zeker beter zijn, als de regels elkaar opvolgden in de orde 386, 85, 88, 87; in dit geval ware het nog waarschijnlijker, gelijk het mij nu reeds voorkomt, dat Maerlant niet tweemaal quaetheit heeft geschreven, maar óf in 388 óf in 85 een ander woord; misschien in 85 eenvoudig dies en saltu. 389 erven Verw.] ernen di staat in het hs. 390 souds. 393 solen eem. 395 segt. 399 nemt hen. 400 permenis. margenoot+ XLVIIa 1. [tekstkritische noot]409 hare de ontbreekt. 411 wan. 412 ghi (of beter misschien hi) ontbreekt. 413 en. 414 loept om sulke. Gaut. 242: quocumque venis dea cardine, vanum spernimus omen. 416 queme. 417 suster. 420 alleen. 423 hebbe dat misschien ook wel te verdedigen is. Gaut. 248 volg.: quem si perdidero, parvi mihi cetera, parvi perdita momenti: solum si vicero, solus perdita restituet. 424 nummerm. 425 des. 426 buetet verles. 427 verluys. 428 bueten. 429 lieue urouwe. 438 liepe S] liepen. 439 eer oever. 440 bsnen. 441 vol were. margenoot+ XLVIIa 2. [tekstkritische noot]446 dan leet. 452 borste. 453 hi nam. 456 sulke. 458 niement. 459 heer. 463 stakene. 464 En̄ den wagen om; Gaut. 261: fertur temone supino Afer Aristomenes. 466 tetreden (of vertreden?)] dorreden. 470 die ontbreekt. 471 en̄ van wellicht vier in plaats van seven; Gaut. 264: tetrarcha. 475 sloeger. 476 dor sijn. 477 dare ontbreekt. margenoot+ XLVIIb 1. [tekstkritische noot]484 Eenmenidus. 489 her: wer. 491 al die goen. 493 Polipercen die tiersten. 495 wer. 497 ghinge. 501 Hedde hijt. 502 geweest hebben. 503 en̄ mettien ander. 504 menich Verw.] mechtich. 507 onder. 508 Die horne; Gaut. 280: jam victoris fragor aures pulsabat Darii. 511 griekin sijn oec so na. 514 hielden. 515 nouwer. 516 siet S] sijt. 519 En̄ alse falliert. margenoot+ XLVIIb 2. [tekstkritische noot]522 wil vlocht. 523 S es, ontbr. die en. 524 dien. 528 come, zóo of coeme meestal voor cume. 530 oneere. 531 dicwile. 532 so ontbreekt. Uit de vergelijking van Gautier (290): pudor et reverentia famae ne fugiat prohibent, contra timor anxius urget met vs. 530-32 blijkt duidelijk, dat de dietsche verzen niet in orde zijn. Immers is er nauwelijks aan te twijfelen, of vers 531 is verknoeid, b.v. versuchten uit vluchten of uit vlucht. Ook aan 522 schijnt iets te haperen; Gaut. 287: cui nec tuta fuga est, nec si velit ipse morari inveniet socios. Misschien heeft de afschrijver een paar regels overgeslagen. 539 rumde hi. 540 dar bracht. 544 verdoemet. 550 En. 552 en. 555 en̄ dien hi. 556 solen hem ontbr. margenoot+ XLVIIIa 1. [tekstkritische noot]557 sege ic. 558 si solen kimmen. Gaut. 304: non veriti....capitis...verendi perdere canitiem. 561 heeft dat. 562 heiwe. 563 edel. 564 groen. 565 eer. 567 volgde. 569 diere manieren. 570 eenre pederieren. 572 een. 576 Ik ben het met S. eens, die op dit vers aanteekent: ‘haestelike met haeste zal Maerlant zeker niet geschreven hebben.’ Gaut. 319: sed iam praecipiti per saxa, per invia, saltu transierat Lycum paucis comitantibus amnem. 580 brughe. 583 wetgod. 585 liet. 586 van dien di ane. 592 begonsten te vlien. margenoot+ XLVIIIa 2. [tekstkritische noot]594 brughen. 596 hen. 598 borst. 602 lichende. 603 gulsecheit (S gulsecheden)] gulscecheiden. 607 some entwe. 610 ridder en zooals dikw. 611 brughe. 614 seghe. 615 segtdemen. 620 besprenct met deem. 621 auende. 628 mere. 630 dattier weer. 631 ter vaert. margenoot+ XLVIIIb 1. margenoot+ XLVIIIb 2. [tekstkritische noot]634 een. 637 dochtem hem. 641 begonsten. 643 hen wer: her. 654 Alexander hadde den. 655 volchde lisōnatus. 657 die ander. 663 wile misschien te schrappen. 668 eer scachte. Gaut. 378: ordine rupto consuluere fugae. 670 die. 672 vlouwen. margenoot+ XLIXa 1. [tekstkritische noot]674 ontvlouwen. 675 denkelijk so dat in plaats van tote dat Arboele. 676 op sinen stoele; zie de aanteekening. 677 heer. 680 ontreeden. 683 oppenb. 687 wast. 693 werenlike. Gaut. 388: sortis humanae est. 696 als. 697 als. 699 die coninc misschien te schrappen. 700 nieweren. 703 wart (of was) S] wat. 704 goed. 705 Cyris oec die edel. 706 nam sijn lijf hem seluē. 707 cyris. 709 heerre die edel. 711 en S] en̄. margenoot+ XLIXa 2. [tekstkritische noot]714 Ene maegden. 715 macht. 717 decken over. 719 vgl. 731 dat volc van Mofilee. Ook Sp. Hist. 1³, 20, 14 heeft het hs. int ende van der Mofilee. 720 die staet. 721 ·X·M verbeterd naar Sp. Hist. 1³, 20. 724 degen. 725 aen. 727 houtenen. 733 her. 735 moechte hi. 736 entgaen. 737 tyrant S., maar het hs. heeft tyvant, niet tynant. 740 u te voren. 747 peisene S] pisene. 748 solen. 749 des. 750 verles. margenoot+ XLIXb 1. [tekstkritische noot]755 richeit in dat. 757 en 759 solen. 758 Eer. 759 hen. 762 deen. 763 hen. 764 den ontbreekt. 765 stride. 766 stride. Gaut. 404 volg.: interea fines intactaque bellis regna petiturus Medorumque ultima. 769 derde werf. 770 solen zege. 773 aen. 775 enboet. 778 doe] het hs. heeft dor, aan die r is echter iets veranderd, zoodat men ook e kan lezen; vgl. de aanteekening. 780 behoudeliken. 781 auenturen. 787 mijn. 788 to. margenoot+ XLIXb 2. [tekstkritische noot]789 bedi. 791 die edel. 793 geport. 794 toe arbole evenzoo 799 en 806. 795 gesegt. 796 hi darise soude. 799 rumde, desgelijks 801. 803 teersten. 805 alle dat, misschien te lezen al dat. 810 hort. 815 lees Haddi? 817 alle. 818 willeclich. 820 tote S] tote aen porus. 828 ridder en. margenoot+ La 1. [tekstkritische noot]834 ween. 835 echter ter. 836 alexs den here. 838 Gaut. 434: transcurrit Syriam. 839 alle die portere. 842 blisscap. 845 weert. 846 babylonen. 847 tigelinen. 848 bi] die. 850 ast. 853 alle. 854 lees met in pl. van in? 856 en gemaect. 857 tornhi. 858 menfroet. 860 genen dien. 863 Alse. 864 tote westphalen. margenoot+ La 2. margenoot+ Lb 1. [tekstkritische noot]873 danen. 874 wanen. 877 alle sijn. 879 ontfeinc dien heerre. 885 hi .j. wort. 887 wast. 893 weer groet. 894 cierheit; dezelfde fout komt in dit boek vs. 1025 terug. Gaut. 447: tot populis et tot munitam turribus urbem. 897 sere S] se. 898 tigelinen. 900 die] dat becorde zooals Verwijs verbeterd heeft staat in het hs. 901 perdieriere. 902 steene (S steen)] een. 903 enen. margenoot+ Lb 2. [tekstkritische noot]908 hen, ook 909 bispele Verw.] spele. 912 waren, Gaut. 454: retrocedere. 913 banieren. 914 vier. 915 edel. 918 hoegsten en̄ die meesten. 923 vreuden. 926 uytverk. 928 dar gebrocht. 934 maecten. 937 metael. 939 eelc. 940 vaders. 941 ik lees in het hs. eerder dancse (of zelfs dansse) dan dantse. 942 alle. 944 bedi. 946 brachtmen. margenoot+ LIa 1. [tekstkritische noot]947 diere manieren. De verbetering is van De Vries, Taal- en Letterb. 1,54. 948 memge guldene. 954 salamandren. 956 eer. 957 doer enture. 958 lybart. 960 lewinne werpet. 961 alle. 962 so ontbr. daer thoe. 963 alle sijn. 965 gronieren. 966 sijn. 970 serpent hiet vipra. 971 vinter. 972 eerre naturen. 974 solen. 977 stict hoet. 979 daer die man. 980 blivet van den twe iongen doet. 981 ende] want. margenoot+ LIa 2. [tekstkritische noot]986 die si. 987 pickede. 990 geens] eens. 993 pulver. 994 weest. 998 wonderlike. 999 stont. 1000 hedde ic waen: gedaen. 1003 en S] en̄ heddic. 1004 acht'e. 1005 de doen: garsoen. 1010 ongewoen. 1011 vraechmen. 1012 seiden Ymme. 1014 dat si eere mochte cl. Gaut. 468: hosque quibus deerat fallax opulentia, iussit inter honoratos fulgere precaria vestis. 1021 wast. 1022 dierre. margenoot+ LIb 1. [tekstkritische noot]1025 cierheit. 1026 gereet. 1027, 28 in het hs. in omgekeerde volgorde. 1027 utermate. 1029 staken mure. 1030 gargana casea; vgl. de aanteekening. 1031 sijn. 1034 toende lybarde. 1041 monestrevele. 1043 loefden. 1049 astronomijn. 1050 sterne. 1055 van S] ontbr. 1059 misschien no ooc in plaats van noit. margenoot+ LIb 2. [tekstkritische noot]1065 battangijs. 1067 Tolette G loriene H. 1068 dar hi den pris bejagede all. G. 1069 En̄ verw. G. 1070 doe torneden hem r. H het volgen ridders G. 1071 verslogen den hertoge H. 1072 dies was i. verheven hoge H. 1073 dien jare G. 1076 bi norden H brugge mongu G. 1077 weder te G te romen H. 1078 hi H. 1079 en 1080 ontbreken in H. 1079 ombeiden G. 1081 Brandis: pris G. 1082 den G. 1083 want hi volchde eem H. 1084 P. vloe echt met nachte H. 1085 epiron H egipten in die rom. G. 1086 dat ontbreekt G. 1087 ebben G. 1088 romenie G vóór dezen regel heeft het fragment nog en̄ al dat lant van normenie. 1089 Hi k. H. 1091 die G in rome H. 1092 en̄ voer en weech H. 1093 spengen G spanien H. 1095 menich H. 1096 dat ict getal noit en sach bescr. H. 1097 Ponpenis G. 1098 Fortunus H een onwert cn. G. margenoot+ LIIa 1. [tekstkritische noot]1099 sin levem G. 1100 hi ontbreekt H sin G en zóo meer hoet H. 1101 Julius den hogen H. 1102 keiserike G. 1103 groten G. 1104 Hi makede vroue alteant G. 1105 cleopatrem G. 1106 daer n.h.m. sijn l.H. 1107 en̄ int H. afrike G. 1108 sloeg hi menegen degenlike H tjegen G adde G. 1109 want si pompeius vochten H ponpeiuse G. 1111 en̄ oec H. 1112 harde verre na G. 1113 in spanien H. 1114 ter ontbreekt H. 1115 Ponpenis n.h. oec tlif G dleven H. 1116 d. esser menich bi eem doet bleven H d. makedine keitif G. 1117 dor H. 1118 Dat G. 1119 doe dat i.G. 1121 ontalt G. 1122 ne waer G. 1123 Si H. 1124 hoe dat G. 1125 h.d. gr. l. rome G. 1126 dar men onthalde in so scone G vrieheit H. 1127 b. eem die cenaet H b. dat heerscap G; senatuerscap bezigt M.b.v. Sp. hist. 1⁶, 13, 28. 1128 oft meere H. 1129 romen H. 1130 wart H gesl. G. 1131 XXXIIII H. dorgaende H groter G. 1132 waren hem gegeven G stonde G. margenoot+ LIIa 2. [tekstkritische noot]1133 Calterus deet G. 1135 want die senaet H Die hoge heren wildent G. 1135 vlouwen en weech H Mettien vloen si in G. 1136 Anth. hi voelchde H. 1137 si H ontbreekt G. 1138 Dit l. si H. 1139 daer oct. H oactavane G. 1140 dat grote H. 1141 yrcuse H ircus G panise H pamsa G. 1142 porten H. 1143 Dar G ambonise H. 1144 Yrc. H Irc. G. 1145 panisa H pamsa vaert dar g.G. 1146 Daer G. 1147 Antonijs H. 1148 sin G. 1150 Die H cortelike G. 1151 Cleopatrem G. 1153 w. die keyser volgedem na G en naar dit vers al toter port Mutina. 1154 G achter dezen regel nog dit gesciede menech jar ir achter. 1155 scoff. eem alle H. 1156 en̄ al dat hi brochte ter were G. 1157 Cleopatrem G. 1161 Die d. si eer H hare selven suelgen G te doet H. 1162 roue G. 1163 Dat hi eem dode H doede G. 1164 aldus ende sine G. 1165 Augustus voer te H. 1166 alle G. margenoot+ LIIb 1. [tekstkritische noot]1167, 68 en̄ was van al der werelt heerre ❘ LV jaer ocht mere H. 1169 doen hi qu. t.R. binnen H. 1170 selker minnen H eren G. 1171 die H. 1173 tierst H Daer hie (hic?) tersten G. 1174 noint feste G. 1175 festen alle G. 1176 oint G. 1177 ieweren H of hiewer erderike G. 1178 sine G. 1179 also H. 1180 feste G. 1181 H begint met dit vers een nieuw hoofdstuk; ooc ontbreekt G. 1182 wilt men H. 1183 niet pris G. 1184 sinen H. 1185 hogen coninc G geeste H. 1186 moechte H. 1187 nes G eens kinds spel H. 1188 geviel G. 1189 beide H bede G. 1190 begonsti orlogen G. 1191 XII jar G. 1192 Vachti met groter g.G. 1193 elken H helc G. 1194, 95 Dat Alexander niet hondert Man en hadde tors no te voet G. 1196 vechten G ierst H. 1197 erderike G. 1198 duanc G. 1199 hine was out G. 1200 bedi wetic wael vor w.H. margenoot+ LIIb 2. [tekstkritische noot]1201-4 ontbreken in H. 1202 sire G. 1205 den H. 1206 edel H. 1207 keys. romen H. 1208 dromen H. 1209 noemt H. 1210 Daer bi H ebben sis crancke G. 1211 maecten H. 1212 En̄ van den coninc S.G. 1213 bescreven H. 1214 een̄ H en̄ hem G. 1215 na minen wane G. 1216 octauiane. 1218 Lucifiere. 1220 grote. 1225 heidenisse. 1227 gaet. 1228 weder misschien te schrappen. staet. 1220 ridder wael bec. 1233 niemene. 1234 wellicht Van die varen. 1238 diedsche. margenoot+ LIIIa 1.

Vorige Volgende

Die vijfte boec.