Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Deel 4 en 5

Dat 39. Capittel.
Een instructie ende sekere onderwysinghe vande Navigatie ende Coursen van uyt de Haven van Langasaque ofte Nangasache af tot de Cabo de Sumbor, aende custe van Chyna, ende so voorts nae Macau in Chyna, alwaer de Portugesen haer residentie houden.

Seylende van uyt de Haven van Langasaque af nae Chynen⁺ toe, hebbende eenen noorden wint, soo 't u noodich waer te anckeren, beneden by de drie Eylandekens ofte Clippen, gheleghen recht teghensover het Eylandt Ilha dos Cavallos, aende zyde van Facunda, soo set het daer langhs heen: want is overal⁺ diep ghenoech, ghelijck als ick het selver met het loot ondersocht hebbe, sult het alhier d'eerste nacht onthouden, om datmen⁺ des morgens, met dat den dagh aencomt, de windt van het landt af crijght, waermede sult 'tseyl gaen, altoos soo veel aenloevende als ghy ymmers moecht, tot dat ghy 't Eylandt Ilha⁺ dos Cavallos om zijt: want om dat wy sulcks niet en deden, (int schip van Tristan Vaaz da Veiga,) waren in perijckel van't Eylandt niet te moghen om loopen.

Voorby 't Eylandt dos Cavallos wesende, sult uwen cours west, west ten zuyden, ende w.z.w. aen doen, ende so de wint ruijm waer, so en wilt niet loopen naer 't Eylandt Guoto¹⁾ toe: want men heefter in dese tyden somtijdts zuyde winden, 'twelcke ick⁺ weet, om dieswille dat ick hier in ander tyden geweest hebbe,(int Schip van Manoel Travassos,) met groote moeyten, door dien dat het eenen dwersen wint recht op de Custe is, ende men en heefter gheen grondt, oock mede om des nachts niet te vervallen by de Pannellas²⁾ , (dat is: de pott en gheseyt, Clippen also ghenaemt;)⁺ Soo is den besten wegh te loopen te loefwaert van 't Eylandt Meaxuma, te weten, daer langhs by heen, aende zyde van 't z.w.; van 't selfde Eylandt Meaxuma leydt een Clippe; Van hier af voortaen sult uwen cours nemen w.z.w. aen, al ist dat u de

+ Plaets waermen anckeren sal alsmen uyt Langesaque seylt.

+ Goede diepe grondt aende zyde van Facunda.

+ [91a]

+ Oorsaec waer om 'tschip van Tristan Vaaz in perijckel quam, en 'teylant niet om loopen mocht.

1) De Goto Eilanden.

+ Cours van Ilha dos Cavallos nae Guoto.

2) De Pallas-rotsen, N.O. van Me sima.

+ Pannellas dat is potten gheseyt, Clippen alsoo ghenaemt.

[p. 252]

wint scherpte, sult even wel dese cours behouden: want comende ter halver weghen vande Golvo naer de Custe toe, sult sonder twyfel ruyme windt ghenoech cryghen.

⁺ Sult op desen wegh (te weten, als ghy wel te loefwaert loopt,) ontrent 35 ofte 40 mylen vande Cabo de Sumbor af, een Bancke vinden, van 35, 37 ende 38 vadem diepten, 'twelckmen souden meenen (van die daer niet van gheadverteert en zijn) dat het de grondt vande Custe van Chynen waer.

Dese Bancke ghepasseert zijnde, sult weder meer diepten crygen: maer als de diepten daer naer begint te minderen¹⁾ , so siet u voor u: want alsdan zijt ghy voorseker by 't landt; Als ghy 'tlandt van Sumbor comt te sien, soo sult ghy des nachts z.z.w. ende des daeghs nae 't land toe loopen, om also altemets⁺ een stuc weeghs 'tZeewaert van 't landt af te gheraken, om te schouwen de Clippen As duas Yrmaas²⁾ , gheheeten, (ofte die twee gesusters,) die seer t'Zeewaert in steken, als oock mede 'tEylandt genaemt Ilha do Baboxijn³⁾ , 'twelcke u dwers voor uyt blijft, liggende verscheyden van het vastelandt, t'Zeewaert aen 4 ofte 5 mylen weeghs, streckende n.w. ende z.o. Men loopt alle de Custe van Sumbor n.o. ende zuydwest ende heeft wat van n.o. ten n. ende z.w. ten z. Als ghy tvoorseyde Eylandt van Baboxijn voorby zijt, soo loopt op de boven-gheseyde cours 3 ofte 4 mylen voortaen, ende van daer af w.z.w. aen, waer mede sult⁺ comen op 't Eylandeken Chincheu aen, alwaer sult sant op den gront vinden, ('twelc men op alle die achter ghelaten wegh ende Custe niet en heeft,) met 18 ende 20 vadem diepten.

⁺ Van 't Eylandeken van Chinchon af, nae 'tEylandt van Lamon toe, sult uwen cours nemen z.w. aen, ofte alsoo 't u goet dunckt, ende als ghy met die Eylandekens ofte Clippen, ghenaemt Os Ylhas de Ruy Lobo⁴⁾ , overeen zijt, so sult ghy op de gront vinden, grof sandt ende schulpkens, ende van daer tot Lamon toe, ('t⁺ welcke zijn 12 mylen,) heeftmen 'tselfde; By 't Eylandt Lamon heeftmen schulpkens met swart sandt ende Oester-schulpkens onder een gemenct; so ghy u vont in dese contreye wesende des nachts, so en loopt nimmermeer onder de 22 vademen diepten:⁺ want hebt langhes de Riffe heen, 21 ende 22 vadem, met schulp-

+ Ontrent 37 oft 38 mylen van Sumbor af leijdt een Bancke.

1) De dieptecijfers op de kaart geven gelijkmatig afnemende diepten te zien.

+ Twee Clippen de 2 ghesusters geheeten, wort ghy hier gewaerschout die te schouwen, ende hoe.

2) Op de moderne kaarten: The Two Brothers.

3) Zie p. 230, n. 1.

+ By 't Eylandeken Chinchon ist 18 ende 20 vadem diep.

+ Van Chinchon tot Lamon is de cours z.w.

4) Naam niet aangetroffen. Volgens p. 259 ongeveer 10 Port. mijlen van Lamon.

+ Eylandt Lamon.

+ [91b]

[p. 253]

kens ende swart sandt op de gront, loopt altoos z.w. aen, sonder⁺ daer van te wijcken, ende soo 't ghebuerde aleert daeghde, ofte wesende des daeghs met een betrocken ende donckeren Lucht, (zuydwest aen loopende,) dat ghy creeght cleijn, wit, dun, sandt, so weet dat ghy Lamon voorby zijt, soo doet alsdan uwen cours⁺ w.z.w. aen, so sult ghy recht op 't midden van 't Eylandt Ilheò Branco aen comen, van Ilheo Branco af, so loopt west aen naer 't Canael ofte 'tgat toe, waermen naer Macau toe loopt.

+ Wit dun sant is een teecken dat ghy Lamon voorby zijt.

+ Van Ilha Branco is de cours w. tot 'Canael van Macau toe.