Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Deel 4 en 5

Dat 38. Capittel.
De Navigatie ende rechte Coursen om te seylen van 't Eylandt Meaxuma af, nae de Haven van Cochinochij¹⁾ ende nae Facunda²⁾ , met alle de streckinghe ende gheleghentheyt van dien.

1) Zie p. 217, n. 3.

2) Zie p. 209, n. 7.

[p. 249]

So wanneer ghy comt te sien het Eylandt Meaxuma, so ghenaeckter⁺ op anderhalf ofte twee mylen na by, ofte wat dichter, soo ghy begheert: want en hebt daer nieuwers van te vreesen, dan van dat ghy voor ooghe siet. Begheerende van hier af te seylen na Cochynochy toe, soo sult ghy uwen cours doen⁺ oost ende o. ten n. aen, u altoos houdende nae 't oosten toe, waer mede ghy sult comen op den Inwijck van Arryma aen, ende so het inder nacht waer, ende begheerden te weten wanneer ghy by 't landt zijt, so worpt het loot ghestadich uyt, ende comende op 40 vadem, so zijt ghy ontrent derdehalf ofte tot 3 mylen toe van 't landt af, ende wesende inde mont vanden⁺ Inwrjck, soo sult ghy hart ende grof sandt op de gront vinden; Soo wanneer ghy comt op de 40 vadem, soo moecht het setten, soo 't goet weer waer, ende u dunckt dat het vallent water is, om den dagh te verbeyden: want de stroomen loopen alhier seer gheweldigh nae de Zee toe, uytwaerts aen, 'tloot sal u altoos⁺ wel onderrechten wat u te doen staet.

Soo het by daegh waer, sult terstont het landt van Cabexuma comen te sien, 'twelck een Eylandt is, gheleghen dicht by 't⁺ landt; langhs desen hoeck ofte eynde van Cabexuma heen, weten, aende zyde van ter Zeewaert) is gheleghen een Clippe,⁺ welcke hem verthoont in 't schijnsel ghelijck al een seijl. Dese Clippe en machmen niet sien, dan als men dicht by de punt is; Te lywaert van dese punt af, te weten, nae het noorden toe,⁺ liggen sommighe Steen-clippen: maer ten is niet goet datmen die siet alsmen nae Cochinochy wil seylen, omdatse te lywaert ligghen, als gheseyt is. So wanneer ghy comt land te sien, ('twelcke⁺ sal wesen op de 40 vademen) so sult ghy terstont den Inwijck van Arryma comen te ondecken, als ooc de punt van Cabexuma van d'een zyde, ende het landt van Amacusa¹⁾ ende Xiquy²⁾ aen d'ander zyde, 'twelcke seer hoogh is. Dit landt leyt aende zuydt zyde, ende Cabexuma aende noord zyde. Als ghy dese punt van⁺ Cabexuma comt te sien, soo loopt ghy daer tot op een mijl nae by, (om oorsake van een Steen clippe, gheleghen in den mont van desen Inwijck) uwen wech nemende dicht by Cabexuma heen, te weten, tot op anderhalf mijl daer van af, ofte by 't landt van Amacusa heen. Soo u de wint alhier in desen inwijck scherp waer, soo wacht tot dat de vloet begint in te loopen, welcke u brengen⁺

+ Hoe na datmen aen het Eylant Meaxuma loopen mach.

+ Cours van Meaxuma na Cochynochy.

+ Hoemen hem snachts reguleeren sal, alsmen weten wil of men by 'tlandt is.

+ Op wat diepten datment setten mach.

+ Ghelegentheyt van Cabexuam.

+ Een Clippe in ghedaente als een seijl.

+ Ghelegentheyt van sommige Clippen.

+ Op wat diepten datmen 'tlandt ende den Inwijck van Arima siet.

1) Ziep. 216, n. 1.

2) Ziep. 216, n. 3.

+ Hoe na datmen aen het punt van Cubexuma loopen moet, om hem voor een Clip te wachten.

+ Plaetse daer men Cochinochi voor d'oogen heeft.

[p. 250]

sal daer ghy begheert te wesen, alhier wesende hebt ghy Cochinochy voor u ooghen, daer u de Barcken ende schuyten terstont by menichten ghenoech nae uwen wille sullen in brenghen.⁺ Die na Facunda begheert te wesen, sal zynen cours nemen oost noord oost, ende noord oost ten oosten aen, ende alsmen dicht by het landt is, salmen vinden de diepten boven verhaelt,⁺ ende wesende te lywaert van Cabexuma af, sult daer eenen harden⁺ gront vinden, ende soo het waer recht teghens over de mont vanden Inwijck, sult sant gront hebben, als boven gheseyt is. Soo wanneer ghy comt te sien de punt van Cabexuma, so sult⁺ ghy nae het landt toe loopen, ende sult terstont by het land heen te weten, een mijl daer van af, etlicke Steenclippen comen te sien, by de welcke Steenclippen sult uwen cours daer langhs heenen doen, te weten, tZeewaert daer van af. Voor by dese⁺ eerste Steen clippe is gheleghen een ront Eylandeken, met eenen boom boven op. Wat voor by dit rondt Eylandeken met den boom, heeft men een ander Eylandt (welcke streckt noordt west ende zuydt oost) genaemt A Ilha dos Cavallos, dat is, 'tEylandt van de Peerden. Sult dit Eylandt ghenaken, te weten, by een punt landts, die aende noordtzyde van het selfde Eylandt uyt⁺ steeckt. Dit Eylandt heeft aende zyde van 't noord westen tot een kenteijcken sommighe Pijn-boomen staen. Als ghy dicht by de voorseyde noorder punt zijt, soo sult ghy van daer af oost noord oost aen, nae binnen toe loopen, alwaert eenen Inwijck⁺ maeckt. Recht teghens dit Eylandt over nae 't noordt noordt oost toe, is gheleghen eenen spitsighen ende scherpen huevel, stekende tZeewaert in, van welcken huevel u sult wachten: want⁺ een half mijl van daer af voort aen, zijn gheleghen twee Steenen, diemen terstont sien mach; Alsmen desen Inwijc in loopt, comende binnen een Eylandeken ofte Clippe, 'twelcke u sal blyven in 't oost noordt oost, sult daer by ghenaken tot op een schuet⁺ van een Guetelinck nae, en daer alsoo langhs heen nae binnen toe loopen. Sult terstont binnen in (te weten, op 'tlandt vande rechter handt) sommighe Duynen sien, ende aende slincker handt een wildernisse, hebbende by de strandt langhs de Zee cant heen,⁺ veel groote steenen, gelijck als kesel steenen. Recht teghens dit Eylandeken over, aende slinckerhandt, ligghen de twee Steenen boven gheroert, diemen niet en mach sien, dan met leegh water⁺ van een sprinck vloet; Aldus nae binnen loopende, sult een cruijs sien staen, te weten, op een punt landts, recht teghens dit cruijs

+ Cours nae Facunda toe.

+ Wat grondt datmen te lywaert van Cabexuma heeft.

+ [90b]

+ Gheleghentheyt van sommighe steenclippen.

+ Beschryvinge van verscheyden Eylanden ende steenclippen.

+ Kenteycken van 't Eyland dos Cavallos.

+ Gheleghentheyt van een scherpen huevel.

+ Waerschouwinghe voor den selven huevel.

+ Hoe nae datmen by 't Eylande dat in 't o.n.o. blijft loopen sal.

+ Plaets van twee Steenen.

+ Desghelijcks het teecken vande Ree.

[p. 251]

over is de Ree, ende van dit cruijs af oostwaert aen, heeftmen een seer goede haven, daer men hem wel vast moet binden, ende versorghen vande zuydt zyde, dit is de Haven van Facunda, etc.