Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Deel 4 en 5

Dat 37. Capittel.
De rechte kennisse van 't Eyland Meaxuma, so by de diepten, als by 't fatsoen ende opdoeninghe van 't landt, met een onderrechtinghe van de incomste ende rechte coursen om te loopen in de Haven, ende op de Ree van Langasaque ofte Nangasache, gheleghen in 't landt van Iapan.

⁺ Inden eersten, so wanneer datmen is op de diepten van 75 vadem, soo salmen recht op het midden van 't Eyland aen comen, ende comende op dese diepten landt te sien, so salt wesen een hoogh steijl afghebickt landt: maer niet te groot, hebbende op 't opperste van dien twee mammen, ende alsmen daer⁺ by ghenaeckt, so salmen terstont een ander lancwerpender landt sien, wesende vlack ende effen boven op, hebbende van tusschen beyden twee groote met veel cleyne Clippen by een ligghen in 't fatsoen als Orgelen: maer om dese Clippen te sien, moet men⁺ daer dicht by heen loopen, te weten, tot op twee mylen nae het allernaeste, luttel min ofte meer. Dit Eylandt heeft aen 't eynde van 't zuydt westen een Clippe ligghen, ende een stuck weeghs daer van 't Zeewaert aen, is gheleghen een ander Steen-clippe

+ Met wat diepten datmen recht op 't Eylandt aen loopt.

+ Ghedaente van een lanckwerpende eylandt.

+ Gheleghentheyt van twee clippen ende een Eylandeken.

[p. 247]

onder water, daer de Zee op breeckt, ende aen 't eynde van 't⁺ noordt oosten, heeft het een ander Eylandeken ofte Clippe. Sult weten, dat comende nae Iapan toe, ende vindende meer diepten als gheseyt is, ende quaem het landt te sien, soo en sal 't Eylandt van Meaxuma niet wesen: maer sal eer wesen 'tEylandt ghenaemt Sancta Clara¹⁾ ; ende soo men comt op minder diepten⁺ als de 70 vadem landt te sien, so salt van gelijcken Meaxuma wesen: maer sal wesen aende zyde van het stuerboort. Het Eylandt Meaxuma leyt op de hooghte van 31⅔ graden; Die geen⁺ die na de haven van Langasaque begeert te seylen, passerende van dit Eyland twee mylen na het oosten daer van af, sal zynen⁺ cours noord oost, ende noord oost ten oosten aen loopen, ruyme⁺ wint hebbende: maer somen by de wint heeft, salt noodich wesen o.n.o. aen te loopen. Op dese cours salmen op 't Eylandt van Cabexuma aen comen, ende men salt van ghelijcken comen te sien de gheberghten van Amacusa, als oock etlicke cleyne Clippen,⁺ ghelegen recht teghens over Cabexuma, diemen terstont int ghesicht sal hebben, ende so men in Langasaque wil wesen, soo salmen hem langhs d'Eylandekens ofte voorseyde Clippen heen houden, te weten, 'tZeewaert daer van af. Voor by dese Clippe⁺ wesende, salmen terstont comen te sien den hoeck ofte 'teynde van 'tEylandt A Ilha dos Cavallos²⁾ , ofte vande Peerden, 'twelcke heeft op het eyndt van 't noordt westen sommige Pijn-boomen staen: men sal op dese punt ofte eyndt aen loopen, ende so wanneer⁺ men met die selfde over een comt, so en sal ment terstont niet aen loeven, om oorsaecke vande buyen, die van over 't Eylandt Caffury³⁾ comen,die men hier ghemeenlijcken crijcht ende a ghewisselicken over comen; als men de voorseyde buyen crijght, soo salmen aen loeven alle het ghene noodich is, om int midden vande Haven te comen; als ghy te middeweghen zijt, soo moecht ghy daer vryelijcken op aen loopen: want en hebt daer nieuwers⁺ af te vreesen, als ghy daer nae binnen toe begint in te loopen, so sult ghy terstont het twater sien breken op de steen plate welcke leyt so verde als te middewegen het Eylandt Ilha dos⁺ Cavallos, eyntlicke, datmen in dese incomste van Langasaque anders niet en heeft te doen, dan te middewegen door te loopen,

+ Wat Eyland datmen vint alsmen over de 70 vadem diepten vint.

1) Kuro sima, dat veel zuidelijker en oostelijker ligt dan Me sima; zie p. 235, n. 4 en p. 230, n. 5.

+ Desghelijcks alsmen meer als 70 vadem vint.

+ Hooghde van Mexuma.

+ Cours van Mexuma na Langasaque.

+ [89b]

+ Hoemen aenloopen sal om in Langasaque in te loopen.

+ Ghedaente van het Eylandt dos Cavalos.

2) Zie p. 236, n. 4.

+ Oorsaeck waerom dat, men hier niet terstont aenloeven sal.

3) Niet aangetroffen.

+ Kenteijcken alsmen binnen de Haven loopt.

+ Gheleghentheyt van een Clip.

[p. 248]

⁺ tot op de Ree daerment set, anckerende op 4½ ofte 5 vadem, 'twelck is dat soo wanneer u blijft eenen boom (die recht teghens de groote ende principaelste kerck duer over staet) met het dack (te weten, het opperste van die voorseyde Kercke)⁺ effen en ghelijck over een, als dan heeftmen de rechte plaets, ende is seer goet om te anckeren. Sult op u hoede wesen, dat als ghy zijt dicht byde punt landts, die recht vande Kerck af⁺ comt, u alsdan wat nae de slincker handt toe te houden, om te schouwen een Riffe ofte drooghte, die van de selfde punt af⁺ comt, anckerende als voren geseyt is.

Advertere u, dat soo het gheviel dat ghy quaemt by de voorseyde⁺ Clippen (daer hier voren af geroert is) inder nacht, ende begeerdent daer langhs heen te setten, (ghelijck als d'oude beschryvinghe raden) op 40 vadem diepten, ligghende op perijckel ende met sorge van eenen oosten wint; So waer mijn advijs (voor beter) te loopen tusschen de voorsz. Clippen, ende het eynde vant Eylandt Cabexuma, ende sommige Eylandekens (die op de ry vande Eylanden Ilhas do Cavallos ligghen) door heen, twelcke⁺ een seer breet ende goet Canael is van 20 vadem diepten, ende men mach daer in laveren ende wenden vanden eenen boech op den anderen, nae zijn eyghen wil, in voeghen datmen mach comen te setten op 12 oft 15 vadem nae u ghelieften, op een vlacke⁺ ende effen grondt, te weten by het Eylandt Caffury, so datmen op dese manier beschut blijft vant n.o. af tot het z.o. ende z. toe, blyvende versekerder ende dichter by om des morghens te loopen,⁺ tusschen de Eylanden van Ilha dos Cavallos, ende van Caffury door nae binnen toe, twelcke een seer goet Canael is, van 10 vadem diepten, hebt anders niet te doen, dan recht doort midden heen te loopen, ende om te vryer ende sekerder te wesen,⁺ so moecht ghy een Boot ofte schuijtgien voor heen seynden, om te gaen ligghen daer 't op zijn smalste is, om u te dienen tot een Bake ofte merck-teecken, etc.

+ Op wat diepten datmen inde haven anckeren sal.

+ Teijcken alsmen de rechte anckerplaets heeft.

+ Waerschouwinghe voor een Rif.

+ Plaets van 't selve Rif.

+ Vermaninge alsmen by nacht ontrent de Clippen is hoe men hen reguleren sal.

+ Gelegentheyt van een Canael van 20 vadem diepten.

+ Goet anckergront by het Eyland Caffury.

+ Een goede Canael, tusschen Caffury ende Ilha dos Cavallos van 10 vadem diepten.

+ [90a]