Tooneelpoëzy
(1731)–Katharina Lescaille–
Auteursrechtvrij
[pagina 177]
| |
Eerste tooneel.Mariamne, Dina.
Mariamne.
Ik volgde uw raad, zo zy was reed'lyk aan myn zinnen.
Hoe! wilt gy dat ik zal een wreed Gedrocht beminnen,
Noch van 't ombrengen van de mynen heel bebloed?
Dina.
Zo gy hem niet bemint, veins slechts dat gy het doet.
In die gelegenheid behoort ge u in te toomen.
Het veinzen is een deugd, wanneer men is gekoomen
Aan 't eind der hoop, om niet met openhartigheid
Te kunnen gaan waar heen dat ons de reden leid.
Mariamne.
Hoe! zoude ik veinzen, daar ik ben zo hoog gebooren,
Zo vry, dat niemand my berispen kan noch stooren,
En, zonder dat ik ooit misbruik zo groot een magt,
Myn wil alleen wat recht en eerlyk is betracht?
Zou dan myn hart zich zelf verraaden, en verzaaken?
Verdiensten zoeken, om my aangenaam te maaken
Aan 't onmeêdogende gezicht van dien Barbaar,
Alom gevloekt, gehaat, een wreeden Moordenaar
Van myn beroemd geslacht?
Dina.
Wil toch zo luid niet klaagen.
Mariamne.
O neen! schoon 't ligchaam moet de slaaverny verdraagen,
De ziel is vry; die leeft gerust en buiten pyn.
Men dwing 't gemoed van hun, die eeuwig dienstbaar zyn.
'k Ontfing te heerlyk uit doorluchte Vorsten 't leeven,
| |
[pagina 178]
| |
Dan dat myn hart ooit zou voor Dwingelanden beeven,
En zich aan hun belang verslaaven, zo gehaat;
En anders zyn van hart en zinnen, dan gelaat.
Hy plaag my met zyn haat, of min; 'k wil alles derven,
Om als een Koningin te leeven, en te sterven.
Dina.
Mevrouw, het hof is vol verspieders: dag en nacht
Slaan zy met list op uw bedryf en woorden acht:
Zy slaapen nimmer, maar men ziet hen naarstig waaken,
Daar 't u, of uw geslacht maar eenigzins mag raaken.
De ontrouwe Salomé hield tot die boosheid aan
Staatdochteren en knechts, die onöphoud'lyk staan
Bedekt voor uw vertrek, belaagende al uw daaden,
Waar door ze u, en uw deugd steeds by den Vorst verraaden.
Mariamne.
Men stoor'zich hier niet aan. Dat zy me altyd bespiên,
Zy zullen nooit van my iets hooren, noit iets zien
't Geen hun behaagen zal.
Dina.
Hebt gy weêr nieuwe plaagen
Ontfangen door zyn last, die zo uw zin mishaagen,
Dat ze in u baaren zulk een troostloos harteleed?
Mariamne.
Meent gy dat ik zo licht myn droeven staat vergeet,
En 't gruwzaam treurspel van myn onderdrukte maagen?
Ik hoor Hyrcanus, en myn Broeder, wreed verslaagen,
't Zy dat ik waak of slaap, geduurig nacht en dag,
Myne ooren pynigen met een benaauwd geklag:
Zy koomen my, bebloed, geteisterd, en geschonden,
Hun ramp verhaalen in 't vertoonen van hun wonden;
En zy verwyten my, (waar vinde ik troost of heul?)
Dat ik slaap yder nacht by hun vervloekten beul,
| |
[pagina 179]
| |
Die zelf eerlang in my zal wreeken deeze schanden.
't Vuur zyner trouwloosheid en staatzucht, steeds aan't branden,
En nooit gelescht, woed fel op myn verdrukt geslacht.
Was 't niet genoeg dat hy zo wreed had omgebragt
D'eerwaarden Godgewyde, op 't eind reeds van zyn leeven,
Waar voor de moord zelf scheen te schrikken en te beeven,
Dien Hoogepriester, die hem afstond zyn gebied,
En zich op 't vorstlyk woord, en zyne deugd, verliet?
Moest dan zyn bloeddorst, die de wreedheid streeft te boven,
Van 't lieve leeven zyn Schoonbroeder noch berooven,
Den glans versmooren van zo schoon een Jongeling,
Welke alle heerlykheid van 's Hemels gunst ontfing,
Dien Aristobulus, in 't bloeijen van zyn jaaren,
Myn Broeder? Hemel! ach! hoe ryzen my de hairen
Te berg! Myn tong word styf, als ik 't herdenk. Die smart
Vervoert, helaas! 't geduld van myn standvastig hart:
't Is zo beklemd, dat ik naauw spreeken kan, of zuchten;
En myn bedroefde ziel wil uit het ligchaam vluchten.
Hy had noch naauwelyks bereikt in 's leevens jeugd
Den top van twintig jaar, wanneer men zag zyn deugd,
En zyn doorluchten geest als wond'ren aangebeden.
Zyn schoonheid, majesteit en aangenaame zeden,
Zyn welgeschappen leest, zyn glans en god'lyk licht
Bekoorden elk alom: hy had myn aangezicht
En hair: ik scheen in hem, en hy in my te zweeven;
Zulk een gelykenis had ons natuur gegeeven.
Ook stemden, met het schoon van 't ligchaam, over een
Het schoon der ziel, begaafd met alle heerlykheên;
En de eer van ons geslacht, vertreên, in 't stofbegraaven,
Herleefden eind'lyk weêr door zyn beroemde gaaven.
Die onze afbeeldingen heeft naar den Nyl gevoert,
Bekende, van zo veel bekoorlykheid ontroerd,
| |
[pagina 180]
| |
Dat Palestine zag een mensch zo schoon gebooren,
Die waardig was dat hy, welke alles kon bekooren,
Wierd onder 't Godendom van Romen aangebeên.
't Volk, door zyn glans verrukt, die in den tempel scheen,
Kwam hem, in 't zegenen, al juichende te ontmoeten,
Om hem in d'opgang van zyn priesterschap te groeten.
Herodes, die hier door ontvlamde in nyd en haat,
Liet straks afsnyden zulk een schoone leevensdraad:
En deeze opgaande zon, met zo veel ryke straalen,
Ging voor den avond schuil, en in het water daalen,
Gelyk een morgenstar, en rees niet weêr voor 't licht,
Dan met de tekenen des doods in 't aangezicht.
En zoude ik noch, na zo veel ongelyk en plaagen,
Den Beul, den Moorder van myn Vrienden, liefde draagen?
Dat my eer't vuur verslinde; of't water, ruim zo wreed,
My geef myn Broeders lot, en 't eind van al myn leed.
Dina.
Die rampen hoorden lang te zyn uit uw gedachten.
Moet dan 't herdenken aan geleeden smart, uw klagten
Met zo veel treurigheid vernieuwen, dat ge uw tyd,
En lieve leevenslente in druk en traanen slyt?
Ja uw halfdooden geest laat om de graaven waaren?
Ach! hou toch eenmaal op van schreijen: wil bedaaren.
Uw schoonheid, van wiens glans al 't aardryk spreekt en roemt,
Vermindert; en uw verf, van 't keurelykst gebloemt
Zo sierlyk geschaakeerd, (gelyk de rooden roozen,
En wiite lelyën, die meng'lend geestig bloozen
In 't lieflyk lenteweêr,) gevoelt te lang den douw
Van uwe traanen, die, door overmaat van rouw,
Geduurig vloeijen uit den hemel van uw oogen.
Heb voor u zelf, als ik, als yder, mededoogen:
Natuur, de tyd, uw pligt, ja alles dwingt uw hart.
| |
[pagina 181]
| |
Dat het zich zelf ontlast van zwaarigheid en smart.
'k Beken, men gaf u reên tot klaagen, zuchten, schreijen:
Maar 'k zie, men tracht uw zin met zoetheid weêr te vleijen,
En uw bedroefde ziel te troosten dag op dag.
Mariamne.
Waar meê?
Dina.
De Vorst mint u.
Mariamne.
De Vorst bemint my! ach!
O welk een wreede min!
Dina.
Wanneer gy uwe straalen
Voor hem verbergt, kan hy zyn zuchten pas bepaalen.
Bemint hy u dan niet?
Mariamne.
Ik dacht dat gy wel wist
Dat nooit zo snood een ziel 't ontbreekt aan snoode list.
Als hy zyn staat, zich zelf ziet in gevaar gekoomen,
Zo word 't besluit ook van myn ondergang genoomen,
En hy geeft last van my te dooden na zyn dood.
Dit is de vrucht welke ik van zyne min genoot;
Dit is dat, op zyn wil, Sohemus hem moest zweeren,
Als hy naar Rhodes zich ging voor 't gericht verweeren;
Daar 't wroegende gemoed, zo trouweloos als laf,
Gewis te vinden dacht zyn vonnis en zyn graf.
Dina.
O welke onmenschlykheid! nu zal ik niet meer vraagen,
Wat reden dat gy hebt tot kwynen en tot klaagen.
Ja, dit vervloekt bevel, waar voor ik schrik en gruw,
Geeft blyk dat hy zich zelf veel liever heeft dan u.
Maar nu ge, in dit gevaar, behouden hebt uw leeven,
| |
[pagina 182]
| |
Veins meê, als of zyn liefde u kon vernoeging geeven.
Zo gy zyn wreed gezicht, door deezen waan, verblind,
Zult gy uw waardig Kroost, gantsch teêr van u bemind,
Eerlang met 's Konings hoed op 't hoofd zien triomfeeren,
Indien uw kwaad beleid niet schielyk om doet keeren
De hoop van hun geluk. Ik bid, verzuim toch niet
De zorg, die hen, en u behoed voor meer verdriet.
Terwyl de Vorst u wacht, zo blyf in geen gebreeken
Van hem te zien. Ei! ga, Mevrouw, om hem te spreeken.
Mariamne.
Wel aan, ik ga, ik ga dan heen: doch 't zal maar zyn,
Om hem te toonen tot verlichtenis van pyn,
Dat hy een Dwing'land, en Verraader is gebooren,
Een Vadermoordernaar, die elk in 't bloed laat smooren;
Dat ik geen pligten, noch geen reden ken, noch wet,
Die my dwingt hem te zien: dit heb ik vast gezet.
Dina.
Helaas! ik beef.
Mariamne.
Waarom?
Dina.
Wy zyn gebragt in lyden,
En valsch van Salomé beluisterd van ter zyden.
| |
Tweede tooneel..Mariamne, Salome, Dina, Thamar.
Mariamne.
Kom nader, zo kunt gy myn reden best verstaan.
Salome.
Ik dacht gy had belet, en meende weg te gaan.
Uw geest, is overlaân, zo 't schynt, met moeilykheden.
| |
[pagina 183]
| |
Mariamne.
Myn eed'le gramschap maakt my moeilyk door veel reden.
Salome.
Dit is een hartstocht, die men altoos in u ziet.
Mariamne.
Ik draag ook altoos een onlydelyk verdriet.
Salome.
't Zyn rampen die gy niet verdient, noch hoort te draagen.
Mariamne.
'k Weet dat men niets kan in myn ommegang belaagen,
Het geen verdient heeft zulk een wreed onthaal, en smaad.
Salome.
Gy zyt beklaagens waard, Mevrouw, in deezen staat.
De schoonheid, schynt wel, is niet vry van ongenuchten.
Mariamne.
Maar de uwe heeft geen reên tot klaagen, noch tot zuchten.
Salome.
Gy voelt uw kwellingen, en ik gevoel myn druk.
Mariamne.
Neen, uw verheven hart klaagt over zyn geluk.
Salome.
't Gelaat heelt vaak de smaad, daar 't hart van word doorsteeken.
Maar als ik hier kwam scheent ge iets van den Vorst te spreeken.
Wat was de stof, Mevrouw!
Mariamne.
Is 't spreeken my niet vry?
Ik klaag maar over hem, als hy doet over my.
Salome.
'k Weet niet te raân wat u tot klaagen heeft bewoogen.
Mariamne.
Om dat ik zien moet die Verspieders voor myne oogen,
Welke, in myn rampspoed, steeds bevorderen myn val.
| |
[pagina 184]
| |
Salome.
De onnoozelheid gedoogt getuigen over al.
Mariamne.
Indien men my niet zo veel spyt en hoon deed lyden,
Myn hart kreeg eind'lyk rust, na zo veel tegenstryden.
Salome.
Laat aan den Koning zien hoe zeer dat u die smart.
Mariamne.
En gy, laat aan hem zien de zwakheid van zyn hart.
Salome.
Indien hy, als gy zegt, liet zo veel zwakheid blyken,
Men zag die immers in 't bestieren van zyn ryken.
Mariamne.
't Beklaaglyk leed, waar meê 'k my zie verdrukt, vertreên,
Geeft blyk van zyn beleid en onrechtvaardigheên.
Salome.
Zyn onvolmaaktheid was wat minder in uw zinnen,
Zo ge uw afkeerigheid wat meerder kost verwinnen.
Mariamne.
'k Heb geen afkeerigheid, dan voor zyn wreede daân;
En al wie deugd bemint ziet die met afkeer aan.
Salome.
Zy moeten 't dan, is 't waar, wel stil te kennen geeven.
Mariamne.
Zy vreezen voor de dood, en ik veracht het leeven.
Salome.
Dit treed te ver van 't spoor. Gy hoort wat meerder eer
Te toonen aan den band, die u verëent zo teêr.
Mariamne.
Ik weet myn pligt tot hem: my komt niet nieuws te vooren.
Maar 'k weet ook meê uit welk een stam gy zyt gebooren.
| |
[pagina 185]
| |
Salome.
En ik weet niet van waar u komt zo groot een haat.
Mariamne.
't Verschilt u immers niet of ik ben goed, of kwaad.
Salome.
Zo gy verschil had, zoude ik echter, met behaagen,
Aan u myn dienst, in alle ootmoedigheid, opdraagen.
Mariamne.
Gy liet my, dag op dag, genoeg uw diensten zien.
Salome.
Gy zyt noch meerder waard dan ik u aan durf biên.
Mariamne.
De Hemel zal eens voor die liefde u 't loon toevoegen.
Salome.
De eer van u dienst te doen kan my op 't hoogst vernoegen.
Mariamne, beweeging maakende om weg te gaan.
Elk van ons beide weet hoe 't in het harte staat.
Salome.
Gaat gy den Koning zien?
Mariamne.
Ja, 'k ga, om hem myn smaad,
En zyne gruweldaân in 't aangezicht te ontdekken.
Salome.
Gy kunt niets doen, dat zyn misnoegen zal verwekken.
Hy mint in u alleen al wat men denken kan,
Ja zelfs uw vyandschap.
Mariamne.
En ik, door dien Tyran,
Gepynigd en gehoond, met allerleyë smarte,
Vloek alles in hem, zelfs de vrienschap van zyn harte.
| |
[pagina 186]
| |
Darde tooneel.Salome, Thares.
Salome.
Hovaardige, uit wiens reên en oogen dagklaar blykt,
Dat ge onverzettelyk niet van uw hoogmoed wykt;
Beeld u nooit in, dat ik zal ongevoelig lyden
Zo groot een smaad, en dit verbitterd tegenstryden.
Ik was, ik was nooit van die lafheid, om, gesard,
Zo veel verachtingen te lyden zonder smart;
Ik, die noch smaad noch spyt ontfing van al myn leeven,
Welke ik niet dubbeld heb met woeker weêr gegeeven.
'k Weet hoe men ymand moet verpligten, en met een
De kunst van veinzen, en van wreeken. Neen, ô neen!
Zy zal niet langer my met haare trotsheid plaagen.
Thamar.
Gy hebt die al te veel ontworstelt, en verdraagen.
Trap, trap die trotse op 't hart, eêr zy, met voordeel, treed
Op 't uwe, en uw geluk, in allen ramp en leed,
Laat smooren. Neen, gy moet, is 't moog'lyk, haar bederven.
Salome.
Ja, 'k zal my wreeken, of haast ongewrooken sterven.
Ik ly niet dat zy meer my, en myn stam braveert.
Myn Thamar, 'k zal den Vorst, van liefde slaafsch verheerd,
Een toomlooze achterdocht diep in zyn boezem drukken,
Die haar vernielen zal.
Thamar.
Ach! mogt u dit gelukken!
Ontsloegt gy van dien last het koninglyke hof,
U zelf van deeze pest, wat zoude uw naam al lof
Verdienen! uw gezagh, uw staat en glory groeijen!
| |
[pagina 187]
| |
Salome.
Schep moed, schep moed: myn hoop is met geluk aan 't groeijen.
'k Won reeds den Schenker van de Vorst, wiens stout gelaat
En moed bekwaam is in een toeleg van verraad,
Die zal op haar een schicht, het maaksel van myn handen,
Uitwerpen; zulk een schicht die daadlyk zal doen branden
Zyn hart in minnenyd, en op een oogenblik
In hem verwekken spyt, en woede, wraak en schrik,
Ja al zyn teed're liefde in fellen haat verkeeren:
Hy staat reeds vaardig op myn wenken en begeeren,
Zich zelf opöfferende aan 't vuur van myne wraak
Maar 'k moet my haasten, met de uitwerking van de zaak;
Uit vrees, dat hy 't geheim, 't geen hem licht zal bezwaaren,
Mogt aan een ander, die het uitbragt, openbaaren,
Of door veel overleg verflaauwen in 't bestaan.
Thamar.
Mevrouw, daar komt hy, met zwaarmoedigheid belaân.
't Schynt, dat deeze aanslag hem tot droefheid kan verwekken.
En 't aangezicht de vrees van zyne ziel ontdekken.
| |
Vierde tooneel.Salome, Judas, Thamar.
Judas.
'k Verzoek, dat gy, voor 't laatst, my noch een spreeken hoort,
Eer ik, met uw bevel, Mevrouw, vaar verder voort.
Salome.
Ik zal u hooren: spreek vrymoedig zonder vreezen.
Judas.
'k Veracht voor u 't gevaar, hoe groot het ook mag wezen:
Ik stel my zelf, en al het myne in bangen nood,
Op zulk een wank'lend spoor, daar ik de wreedste dood,
| |
[pagina 188]
| |
En de uitgezochtste straf onmoog'lyk kan vermyden,
Zo, door een slinkse treê, myn voet komt uit te glyden.
De Vorst kan lichtlyk weêr ontvlammen, door een vonk.
't Herdenkan van zyn min, één kus, één zucht, of lonk,
Een kwynend aangezicht, een hart gedwee en teder,
De minste ontroering zelf, werpt al myn arbeid neder.
'k Zie duizend dooden my aangrynzen, bang en naar:
Maar myn gehoorzaamheid tart allerlei gevaar;
Te meerder, nu gy my verzeekering kunt geeven,
Dat ik, door deeze daad, alleen maar waag myn leeven
Voor u, en voor het heil van 't lieve vaderland.
Salome.
Indien gy niets ontziet, my biedende uwe hand
En hulp, zal ik uw trouw ook rykelyk beloonen.
Wat zal men u al eer en dankbaarheid betoonen!
Gy vordert uw geluk, en wint u zelf een naam,
Een heldenglory en onsterfelyke faam.
De gantsche waereld zal uw naam alom trompetten.
Ja, gy behoud den Vorst, en 't Ryk by de oude wetten.
Ik toone, in dit bestaan, u klaar den weg en wys,
En de arbeid is heel licht, maar 't loon van grooten prys.
Gy zult door myn bevel u zelf hier meê belaaden,
En waagt niets, of ik blyve uw borg voor alle schaden.
Ik maak den aanslag, en gy keurt die nut engoed.
Ik trede u voor; gy volgt alleen myn spoor en moed.
Gy weet dat ik het hart des Vorsts kan kunstig vleijen,
En hem, die licht gelooft, naar myn begeerte leijen;
Dat hy gewoon is om het argste te vermoên:
Dies zult gy licht zyn geest, die haastig slaat aan 't woên,
Beroeren naar uw wensch; zyn ongestuime Zinnen,
Als gy uw pligt betracht, verstrikken en verwinnen.
't Scharpzinnig lokaas, hem zo listig voorgezet,
| |
[pagina 189]
| |
Brengt, zonder tegenweêr, hem in 't gespannen net.
Ja, 'k zeg u, om noch meer uw hart en moed te sterken,
Dat Mariamne zelf, met ons, dit uit zal werken:
Haar reeds vergiftigd hart, met nieuwen haat belaân,
Spant, met ons, tegen al haar rust en welstand aan.
Terstond ontdekte zy, van gramschap fel aan 't blaaken,
Dat zy den Vorst ging zien, om hem verwoed te maaken.
Gy weet op welk een wys hy zulk een trotsheid lyd.
Bedien u wel hier van, verzuim noch zorg, noch tyd;
Want alles lagcht ons toe, en is tot ons genegen.
Omhels, omhels 't geluk, terwyl 't u zelf komt tegen.
Judas.
Door zulke redenen, vol van gewigt en kracht,
Wierd de allerblooste tot de stoutste daad gebragt.
Nu gy, en hooger magt, door my, dit wilt verrichten,
Zo heb ik moeds genoeg: 'k zal voor de dood niet zwichten,
Alleen weêrhoud my dit, dat ik verschynen zal
Voor zulk een Koning, dien men aanbid overal;
Een koning, die zich zelf noch nooit liet ongewrooken,
En elks gedachten weet, eêr dat men heeft gesprooken;
Die 't veinzen licht ontdekt, en 't wezen van den schyn.
Maar eindelyk, Mevrouw, leer my doch, kan het zyn,
Op welk een wys ik best en veilig smeê de logen,
Waar meê zyn schrand're geest misleid werd en bedroogen.
Voeg by uw last ook onderrichting, in dit stuk,
Op dat onze aanslag vind een uitslag vol geluk.
Salome.
Die moet gy met verstand, en zeer voorzichtig waagen.
U eerst bedriegen, eêr ge een ander kunt belaagen.
Verbeeld de logen, tot verraaden uitgekeurd,
U zelf zo leevendig, als ofze waar gebeurd.
Wil dat de stoutheid met een trek van ernst vermengen.
| |
[pagina 190]
| |
Laat uw gezicht, en tong al 't ander dan volbrengen.
Ik wist noit beter raad, die my zo zeker scheen.
Maar zeg de zelfde zaak ook met de zelfde reên.
Geloof uw logen zelf, wilt gy u doen gelooven,
En als gy spreekt, laat uw geheugen niet verdooven
De kragt van uwe reên. Zeg dan op deezen min:
Heer Koning, dag op dag, spreekt uwe Koningin
My van een minnedrank, dien ik aan u zou schenken;
Waar door gy met meer zucht zoud op haar liefde denken;
Doch, kennende genoeg de grootheid van uw vlam,
Hield ik den minnedrank, wanneer ik die bekwam,
Verdacht, wiens kwaade reuk my voor gevaar deed vreezen;
Te meer, om datze ontsteld, bedeesd, verbleekt van wezen,
Geduurig voor my staat, als zy my daar van zeid:
Dies kom ik dan, genoopt door myn getrouwigheid,
En yver tot uw dienst, dit spoedig u ontdekken,
Uit vrees dat deeze vond uw onheil mogt verwekken,
Wanneer een ander u, zo onbedacht als laf,
't Vervloekte mengsel van vergif te drinken gaf.
Judas.
Men kan op deeze wys hem allerbest verstrikken.
Dit zal zyn geest terstond verrassen en verschrikken.
Salome.
De Koningin is nu in haar vertrek: ei! gaat
Doch spoedig heen, volvoer het alles, naar myn raad.
'k Zal u straks volgen. Zult gy 't hem dan zo verhaalen?
Judas.
O ja, Mevrouw, al zoude ik 't met de dood betaalen.
| |
[pagina 191]
| |
Vyfde tooneel.Herodes, Mariamne.
Herodes, Mariamne uit zyn vertrek jaagende.
Ga, ga, gy zult haast zien de vrucht van 't geen ik zeg.
Ga voort uit myn vertrek; ja, ga voor eeuwig weg.
Durft gy, als ik u smeek, myn bede en liefde hoonen,
Zo durve ik ook aan u myn haat, en wraak betoonen.
De pylen, daar de Min myn borst meê heeft doorwond,
In liefde blaakende, zyn reed op deezen stond,
Door uwen haat, gescherpt, om u naar 't hart te steeken,
En my van 't ongelyk, dat ik gevoel, te wreeken.
Ik hits myn gramschap op: 't is alles reeds verdacht
Wat my van uw bedryf is immer aangebragt.
Ik zal noch goedheid, noch ontzagh u meer bewyzen,
En zo uw trotsheid, die al 't aardryk moet mispryzen,
Schiet lasterpylen, tot verkleining van myn staat,
Zult gy ze wederom zien koomen, met een daad,
Die yder leeren zal Gemaal en Koning eeren.
| |
Zesde tooneel.Herodes, Salome, Thamar.
Salome.
Door welke reên kan u de gramschap zo verheeren?
Herodes.
Om dat men dag op dag my hoont in myn gezicht.
Salome.
De Koningin, myn Heer, heeft met haar fierheid licht
Uw goedheid weêr getergt.
Herodes.
Gy kent haar booze daaden;
Maar 't is voor 't laatst, dat zy myn gunsten zal versmaaden.
| |
[pagina 192]
| |
Salome.
Dit hebt gy meer gezegt, myn Heer.
Herodes.
'k Beken, 't is waar:
Doch haare afkeerigheid, en zinneloos gebaar,
Verwekt mynv yandschap. 'k Zal, als de pest, haar schuwen.
Zy is een helsche plaag, waar voor myne oogen gruwen,
Die my de Hemel gaf alleen tot myn verdriet.
Salome.
Mag ik niet weeten wat'er daadlyk is geschied,
En wat u dus ontroert?
Herodes.
O ja, 'k zal 't u verhaalen.
Als Mariamne, alleen al de oorzaak van myn kwaalen,
Om my te zien, zich zelf in 't eind gedwongen vond,
Heeft zy, ontëerende haar pligt, en trouwverbond,
Met veel verwoede smaad, en toomelooze reden,
Na dat ik haar vergeefs gevleid had en gebeden,
Gelyk een Minnaar zyn Meestresse dier verbind,
My wrevelig getoont hoe dat zy was gezind.
Myn min deed niet als haare onheusheid grooter maaken.
Ik was van liefde, en zy van fellen haat aan 't blaaken,
En in die gramschap, vol van onrechtvaardigheên,
Gaf zy my duizenden scheldwoorden achter een.
Ik, die niet langer kon dit lasteren gedoogen,
Heb haar baldaadigheid gestraft, en van myne oogen
Die trotse weggejaagt, geterd door haar geweld.
Dit is het geen my spyt, en myn gemoed ontstelt.
Kom, overweeg haar woede, en laat my rustig hooren
Of ik heb ongelyk in myn vervoerde tooren.
Salome.
Ja, gy hebt ongelyk, en haar ondankbaar hart
| |
[pagina 193]
| |
Hoort u te straffen met noch grooter ramp en smart,
Om dat gy, zonder vrees voor haare booze zinnen,
Haar steeds vergramt, met haar trouwhartig te beminnen.
't Is een ontmenschte, die vervloekt, en trouwloos leeft,
Aan wie uw goedheid al te groot een vryheid geeft;
En zo des Hemels gunst niet afwend haare slaagen,
Zal zy met grooter leed, dan deeze, u eeuwig plaagen.
Herodes.
Nu dat ik heb ontdekt haar snoô kwaadaardigheid,
Zal ik my wachten voor de laagen die zy leid.
Salome.
Hier vrees ik voor, met reên bekommerd voor uw leeven.
Het vrouwelyk geslacht, door boosheid aangedreeven,
Is gantsch wraakzuchtig, en, in haar verraadery,
Zeer listig, loerende op haar voordeel, van ter zy.
Een tygeresse, die haar jongen is ontnomen,
Was nooit zo zeer, als een vergramde Vrouw, te schroomen.
Myn yver, die alleen naar uwen welstand tracht,
Onteert my zelf in al het vrouwelyk geslacht.
Herodes.
Neen, 'k zal voortaan zo wel doen letten op haar daaden,
Dat zy onmoog'lyk my verderven kan, of schaaden,
Of dat ik word terstond gewaarschouwt. 't Is haar goed
Dat zy voor eeuwig zwyge, en dwing haar boos gemoed:
Of anders zal. . . .
Salome.
Myn Heer, men tracht om u te spreeken.
Ter zyde.
Nu naakt het vrolyk uur, waar in ik my zal wreeken.
| |
[pagina 194]
| |
Zevende tooneel.Herodes, Salome, Thamar, Judas, Joseph.
Joseph.
Uw Schenker tracht verbaasd, met onderdaanigheid,
Een zaak van groot gewigt aan zyne majesteit
Met haast te ontdekken: hy schynt voor gevaar te vreezen.
Herodes.
Een zaak van groot gewigt! Hy koom! Wat mag dit wezen?
Salome, ter zyde.
O Hemel! geef hem moed.
Herodes.
Hy is ontroerd! Wat reên?
Wat zaak van zwaar gewigt dreef u toch herwaarts heen?
Judas.
Helaas! men wil aan u een boos verraad voltrekken.
Herodes.
Kom, en wil my alleen daar van den grond ontdekken.
| |
Achtste tooneel.Salome, Thamar.
Salome.
Indien het einde is zo gelukkig, als 't begin,
Zo is de zege aan ons, en 't gaat naar onzen min.
Thamar.
Zy kan onmoogelyk zo zwaar een slag ontwyken.
Haar hoogmoed zal in 't eind, voor uwe list, bezwyken.
't Gaat wel: ik zie alreeds hoe dat zyn yver woed,
Wraakgierig dorstende naar Mariamnes bloed;
| |
[pagina 195]
| |
Haar vallen, u, met vreugd, gerust uw adem haalen;
Uw zon verryzen, en de haare nederdaalen;
De kroon, eeuw in eeuw uit, aan uwen stam gebragt,
Ten top van eer gevoerd, tot schand' van haar geslacht.
Verban vry alle vrees, nu gy moogt alles hoopen.
Salome.
Nu ziet ge ons beide om stryd in deeze renbaan loopen,
En dingen om den prys, elk even trots en fier.
Thamar.
Haar hoofd krygt haast cypres, en 't uwe lauwerier.
| |
Negende tooneel.Herodes, Salome, Thamar, Thares, Judas.
Herodes.
O gruw'lyke ontrouw! ô wat onverdraagb're schanden,
En onverzoenb're spyt! Vervloekte huw'lyksbanden!
Verdoemelyke Vrouw! zy heeft dan in haar zin
Om my te dooden? my! daar ik uit treed're min,
Om haare gunst alleen, wel alles wou verachten!
Salome.
Gy moet u straks van haar verzeek'ren, of verwachten
Een schrikkelyke dood. Voorkom, voorkom 't verraad,
Eêr 't u, en ons verderv'.
Herodes, tegen Thares.
'k Wil, Thares, dat gy gaat
Straks naar de Koningin, om haar bekend te maaken,
Zo stil als 't mooglyk is, dat in myn Ryksraad zaaken
Van zonderling belang zo daadlyk zyn gebragt,
Daar ik haar byzyn op het hoogste noodig acht:
En zeg haar dat zy zelf moet zonder toeven koomen.
Dat dit bevel toch werd zorgvuldig waargenoomen.
| |
[pagina 196]
| |
Thares.
Gy zult in my steeds zien een ongeveinsde trouw.
| |
Tiende tooneel.Herodes, Salome, Pheroras, Thamar, Judas.
Pheroras, tegen Salome.
Wat deert den Vorst, dat hy dus schynt verbaasd, Mevrouw?
Salome.
Licht dat hy 't u verklaart.
Herodes.
Ach! was ik nooit gebooren!
Pheroras.
Daar komt hy naar ons toe, verbaasd, vervoerd van tooren.
Herodes.
De Koningin heeft op myn leeven toegelegt:
Salome.
Dit hebben wy u lang gewaarschuwt, en voorzegt;
Doch 't kon uw geest altoos verstooren en mishaagen.
Herodes.
'k Beken, 't is waarheid; maar die 'k eeuwig zal beklaagen.
Salome.
Gy weet haar boosheid nu, en 't dreigende ongeval.
Herodes.
Maar ook met een de straf, die haar verderven zal,
En u vernoegen. Ja, 't besluit is reeds genoomen.
't Is best, haar boosheid met myn strafheid voorgekoomen.
Volg my, om af te doen het eind van deeze zaak.
Tegen Judas.
En gy, blyf hier omtrent, tot dienst van myne wraak.
Einde van het Tweede Bedryf. |
|